Χαιρετισμός Τσίπρα σε εκδήλωση για τον Αντόνιο Γκράμσι

Ο κ. Τσίπρας εξήρε το έργο του Ιταλού διανοητή και ταυτόχρονα υπογράμμισε τη δυνατότητα του κόμματός του να αφομοιώνει αρκετές από τις θεωρητικές επεξεργασίες του, ή να αναζητεί λύσεις εντρυφώντας στην φιλοσοφική σκέψη του, σημειώνοντας ότι πολλές από τις επεξεργασίες του Γκράμσι, όπως το ζήτημα της ηγεμονίας ή η ανάλυση για τους οργανικούς διανοούμενους, έχουν ενσωματωθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο θεωρητικό μας υπόβαθρο και σήμερα τα θεωρούμε σχεδόν a priori κτήμα της θεωρητικής μας ανάλυσης.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ είπε ότι η ουσία της γκραμσιανής ανάλυσης είναι ότι οι παραγωγικές σχέσεις και οι παραγωγικές δυνάμεις δεν είναι τα μοναδικά στοιχεία ερμηνείας των κοινωνικών και πολιτικών σχέσεων. Οι σχέσεις εξουσίας είναι πολύ πιο σύνθετες, και με εξίσου σύνθετο τρόπο σκέψης οφείλουμε να τις αναλύουμε.

Επομένως, πρόσθεσε, στο ερώτημα κάτω από ποιές συνθήκες θα μπορέσουμε να αλλάξουμε τα πράγματα, ο Γκράμσι προχωράει πιο πέρα από την ανάλυση του Μαρξ θέτοντας το ζήτημα της ηγεμονίας. Δηλαδή, το πως οι δυνάμεις της κοινωνικής απελευθέρωσης θα συγκροτήσουν ένα ευρύ συνασπισμό, με συνεκτικό στοιχείο την υπεροχή τους σε πολιτικό, ιδεολογικό και ηθικό επίπεδο. Αυτό, είπε ο κ. Τσίπρας παραπέμποντας στην δράση του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ένα εξαιρετικά επίκαιρο θέμα σήμερα, όπου αναζητούμε την μορφή ενός συνασπισμού εξουσίας ο οποίος θα αναμετρηθεί με το Μνημόνιο και τους συσχετισμούς δύναμης.

Ως προς τις δυνατότητες και τα μέσα που μπορεί να χρησιμοποιήσει μία πολιτική δύναμη με αυτές τις προσεγγίσεις για να αντιμετωπίσει αστικές δυνάμεις, ο κ. Τσίπρας είπε ότι ο Γκράμσι μας μαθαίνει ότι ο αντίπαλος δεν υπερέχει μόνο επειδή ελέγχει τα μέσα παραγωγής, αλλά επειδή ελέγχει τα μυαλά και τις συνειδήσεις των καταπιεσμένων, επειδή μπορεί να χειραγωγεί προς το δικό του συμφέρον τον φόβο, την ανασφάλεια ή ακόμα και την απάθειά τους. Υπό το πρίσμα αυτό, τόνισε, για να νικήσεις και να αποσπάσεις αυτόν τον κόσμο δεν αρκεί να έχεις δίκιο. Πρέπει να έχεις την ηγεμονία. Ή, με άλλα λόγια, η εμπιστοσύνη των καταπιεσμένων προς εμάς δεν είναι δεδομένη. Αν θέλουμε να νικήσουμε οφείλουμε να την κερδίσουμε.

Υπό αυτή την έννοια, ο Γκράμσι, αμφισβητώντας ανοιχτά την επαναστατική αυτάρκεια και την ιδεολογική καθαρότητα που συγκαλύπτει θεωρητικές και πρακτικές ανεπάρκειες, μας υποδεικνύει να είμαστε σοβαροί με τον εαυτό μας, να εστιάζουμε στις αδυναμίες μας και να μπαίνουμε βαθιά στην ουσία των πραγμάτων, πράγμα που είναι πολύ πιο εύκολο να το εξαγγέλλουμε, παρά να το κάνουμε στ' αλήθεια. Αλλά που αν δεν το κάνουμε στα αλήθεια, δεν θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε στον ιστορικό μας ρόλο, στην απαίτηση για αλλαγή και ανατροπή των σημερινών καταπιεστικών σχέσεων, ανέφερε ο κ.Τσίπρας.