Ελεγκτικό Συνέδριο: Βελτιώστε την αποτελεσματικότητα των εισπρακτικών μηχανισμών

Κόλαφος τόσο για την κυβέρνηση όσο και για τον υπουργό Οικονομικών κ. Γιάννη Στουρνάρα είναι η έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για τον κρατικό προϋπολογισμό του περασμένου έτους που πρόκειται να κατατεθεί στη Βουλή αρχές της εβδομάδας.

Οπως υπογραμμίζεται στην έκθεση, την οποία αποκαλύπτει το «ΘΕΜΑ», επιτακτική είναι η ανάγκη βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των εισπρακτικών μηχανισμών του κράτους, όπως και η επίσπευση των μέτρων για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών. 

Την ίδια στιγμή υπογραμμίζεται στην έκθεση ότι «παρατηρείται υστέρηση των πραγματικά εισπραχθέντων έναντι των προβλέψεων του Προϋπολογισμού».

 Ωστόσο διαφαίνεται και «μαύρη τρύπα» στον Προϋπολογισμό, μέσα στην οποία «χάνονται» τα έσοδα από τα τελωνεία της χώρας, κάτι που αντιβαίνει τις συνταγματικές βασικές αρχές «της ειλικρίνειας και της ακρίβειας του Προϋπολογισμού». 

Το χρέος στην εκπνοή του 2012 ανερχόταν σε 305.537.202.404,34 ευρώ ή 157,74% του ΑΕΠ, έναντι 367.948.207.034,84 ευρώ ή 176,46% του ΑΕΠ το 2011, σημειώνουν οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου και η μείωση του χρέους, έναντι του 2011, οφείλεται στο κούρεμα που έγινε (RSI).

Σύμφωνα, λοιπόν, με την έκθεση («διαδήλωση» όπως για την ακρίβεια λέγεται) του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου, «στον απολογισμό και ισολογισμό του κράτους (του 2012) παρατηρείται μια σταδιακή ετήσια αύξηση του υπολοίπου που εκκρεμεί προς είσπραξη και αφορά ως επί το πλείστον βεβαιωθέντες άμεσους και έμμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών, καθώς και πρόστιμα και χρηματικές ποινές». 

Ειδικότερα, συνεχίζει η έκθεση, «αυτό ανήλθε σε 55.314.082.969,39 ευρώ ή 28,56% του ΑΕΠ και είναι αυξημένο έναντι του προηγούμενου οικονομικού έτους κατά 11.342.270.986,62 ευρώ (ποσοστό 25,79%)». 

Το μέγεθος αυτό, συνεχίζει το Ε.Σ., «σε συνδυασμό με τη σημαντική απόκλιση των πιστωτικών εσόδων από τις προβλέψεις του Προϋπολογισμού, την αύξηση δηλαδή του δημόσιου δανεισμού για την κάλυψη των πάσης φύσεως υποχρεώσεων του Δημοσίου, καταδεικνύουν την επιτακτική ανάγκη βελτίωσης της αποτελεσματικότητας των εισπρακτικών μηχανισμών του κράτους και της επίσπευσης των μέτρων για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών και εκδίκασης των φορολογικών υποθέσεων».

Σε άλλο σημείο η έκθεση αναφέρει ότι παρά τις επανειλημμένες επισημάνσεις του δικαστηρίου κατά τα προηγούμενα χρόνια, διαπιστώνεται ότι «στο εισπρακτέο υπόλοιπο του κρατικού προϋπολογισμού δεν έχουν ποτέ συμπεριληφθεί τα βεβαιωθέντα και μη εισπραχθέντα έσοδα των τελωνείων της χώρας».

 Κατά συνέπεια, «το υπόλοιπο που εκκρεμεί προς είσπραξη από τις αρμόδιες αρχές του κράτους είναι διαφορετικό από αυτό που εμφανίζεται στον απολογισμό». Αυτό, όμως, «δεν συνάδει με τις διατάξεις των άρθρων 79 παράγραφος 2 του Συντάγματος και 5 παράγραφος 2 του νόμου 2362/1995, καθώς και με τις βασικές αρχές της ειλικρίνειας και της ακρίβειας του Προϋπολογισμού». 

Ως προς το σκέλος των εσόδων, το Ε.Σ. υπογραμμίζει ότι «παρατηρείται υστέρηση των πραγματικά εισπραχθέντων έναντι των προβλέψεων του Προϋπολογισμού, η οποία οφείλεται κυρίως στις εισπράξεις φορολογικών εσόδων, όπως οι άμεσοι φόροι περιουσίας και ο έμμεσος φόρος συναλλαγών που επιβάλλονται σε μεταβιβάσεις».

Επίσης, «διαπιστώνεται η δημιουργία πρωτογενούς ελλείμματος (έλλειμμα κρατικού προϋπολογισμού μείον τόκοι) ύψους 2.883 εκατ. ευρώ ή 1,49% του ΑΕΠ» και ξεκαθαρίζουν οι δικαστές ότι «το ύψος του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης, κατά την 31.12.2012, ανέρχεται σε 305.537.202.404,34 ευρώ ή 157,74% έναντι 367.948.207.034,84 ευρώ ή 176,46% του ΑΕΠ το 2011». 

Ετσι, «διαπιστώνεται μείωση του ονομαστικού κεφαλαίου του δημοσίου χρέους σε απόλυτους αριθμούς κατά 62.411.004.630,50 ευρώ ή 16,96% και, ως ποσοστό του ΑΕΠ, κατά 18,72%». 

Δάνεια του Ελληνικού Δημοσίου

Ειδική αναφορά γίνεται από τους δικαστές για τις δανειακές συμβάσεις και το γνωστό κούρεμα των ομολόγων.

Χαρακτηριστικά επισημαίνεται ότι «η ονομαστική αξία των δανείων του Ελληνικού Δημοσίου ανέρχεται σε 306.064.593.146,72 ευρώ και η καθαρή ονομαστική αξία των συμφωνιών ανταλλαγής (swaps) σε 527.262.859,08 ευρώ». Κατά συνέπεια, το ύψος του χρέους ανέρχεται σε 305.537.330.287,56 ευρώ».

Η μείωση του δημοσίου χρέους κατά το οικονομικό έτος 2012 οφείλεται «σε εθελοντική ανταλλαγή ομολόγων ιδιωτικού τομέα του Ελληνικού Δημοσίου (PSI)», σημειώνουν οι σύμβουλοι του Ελεγκτικού Συνεδρίου. 
Βάσει της διαδικασίας αυτής, προσθέτουν οι δικαστές, «αντηλλάγησαν το 2012 ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου συνολικής ονομαστικής αξίας 198.093 εκατ. ευρώ και εκδόθηκε νέο χρέος συνολικής ονομαστικής αξίας 92.072 εκατ. ευρώ (μείωση του δημοσίου χρέους κατά 106.021 εκατ. ευρώ)».

Από την άλλη πλευρά, καταλήγει η έκθεση, «η μείωση του ονομαστικού κεφαλαίου του δημοσίου χρέους σε απόλυτους αριθμούς κατά 62.411.004.630,50 ευρώ (όπως εμφανίζεται στον ισολογισμό) αντιστάθμισε τη μείωση του ΑΕΠ, με αποτέλεσμα τη βελτίωση της σχέσης δανεισμού-ακαθάριστου εθνικού προϊόντος για το 2012.