Γ. Προβόπουλος: Όχι σε νέους φόρους

Την αποφυγή επιβολής νέων φόρων και επιβάρυνσης των ήδη φορολογουμένων ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων επισήμανε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας Γιώργος Προβόπουλος, μιλώντας στην επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής. 

Ο κεντρικός τραπεζίτης σημείωσε ότι μένει «το τελευταίο δύσκολο μίλι» για να ξεπεραστεί η κρίση, παρατήρησε όμως ότι η πολιτική αστάθεια και η όξυνση της πόλωσης ενόψει των ευρωεκλογών, ενδεχομένως να αποδυναμώσουν τα στοιχεία που στηρίζουν σήμερα τις θετικές προβλέψεις για το 2014. Αναφερόμενος στην υπόθεση του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου, επισήμανε ότι από το 2009  η ΤτΕ και μετά από επιτόπιους ελέγχους επέβαλε περιοριστικούς όρους στην χορήγηση επιχειρηματικών δανείων καθώς διαπιστώθηκαν παρατυπίες και επισφάλειες.

Πρόσθεσε όμως ότι η διοίκηση του ΤΤ δεν εφάρμοσε τις οδηγίες και πως σε έλεγχο που πραγματοποιήθηκε το 2012 προέκυψαν «ερωτηματικά και σκιές» για κάποιες δανειοδοτήσεις που εστάλησαν από τον ίδιο στην Αρχή για την καταπολέμηση του μαύρου χρήματος.

Πέραν αυτών, απαντώντας σε ερωτήσεις βουλευτών είπε ότι τον ερχόμενο Νοέμβριο η εποπτεία των 4 ελληνικών συστημικών τραπεζών θα περάσει στην ΕΚΤ.  Χαρακτήρισε «τεράστιο πρόβλημα» τα «κόκκινα» δάνεια καθώς – όπως είπε – 1 στα 3 δάνεια χαρακτηρίζεται επισφαλές. Υποστήριξε όμως ότι το πρόβλημα δεν οφείλεται σε πρακτικές τύπου Τ.Τ αλλά στην γενικευμένη κρίση και την παρατεταμένη ύφεση.

«Μας μένει το τελευταίο δύσκολο μίλι»

Πιο αναλυτικά, κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση στην συζήτηση για την ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ για την Νομισματική Πολιτική του 2013, ο κ. Προβόπουλος σημείωσε πως «η ανάκαμψη απαιτεί συνέχιση και ένταση της προσπάθειας, σήμερα όμως υπάρχει η δυνατότητα να ανακοπεί η πτωτική πορεία».

«Η προσπάθεια ωστόσο δεν έχει ολοκληρωθεί και η σταθεροποίηση που καταγράφεται είναι ακόμη εύθραυστη. Είναι εθνική ανάγκη να διαφυλαχθούν όσα έχουν επιτευχθεί με τόσο μεγάλο κόστος, να αποτραπούν οπισθοδρομήσεις και να καλυφθεί η απόσταση που απομένει. Μας απομένει το τελευταίο δύσκολο μίλι για να εμπεδωθούν οι αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας», πρόσθεσε.

Ο κ. Προβόπουλος παρατήρησε ακόμη ότι σημαντικό πρόβλημα δημιουργείται από το πολιτικό κλίμα, «το οποίο παρουσιάζει στοιχεία πόλωσης και αντιπαραθέσεων, σε μια περίοδο μάλιστα που απαιτείται το αντίθετο: η σύμπλευση κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων σε μια εθνική πολιτική για την έξοδο από την κρίση και για την ανάπτυξη». «Είναι συνεπώς βάσιμο να δημιουργούνται ανησυχίες ότι το 2014, έτος εκλογικών αναμετρήσεων για το Ευρωκοινοβούλιο και την τοπική αυτοδιοίκηση, η πολιτική αντιπαράθεση μπορεί να οξυνθεί περαιτέρω, η πόλωση να κορυφωθεί και ο συγκερασμός απόψεων, που είναι προϋπόθεση για μια εθνική πολιτική, να γίνει ακόμη δυσχερέστερος. Αν συμβεί αυτό, η αβεβαιότητα θα ενταθεί και θα αποδυναμωθούν τα στοιχεία που στηρίζουν σήμερα θετικές προβλέψεις για το 2014», είπε.

«Μαξιλάρι» το αποθεματικό του ΤΧΣ

Αναφερόμενος στην τελευταία έκθεση της Black Rock είπε ότι από αυτή δεν προκύπτουν συγκεκριμένα νούμερα για τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών και πως αυτό θα γίνει γνωστό έως το τέλος του μήνα. Πάντως εμφανίστηκε καθησυχαστικός λέγοντας «Η κεφαλαιακές ανάγκες που θα βγουν από τη διαδικασία στρες τεστ θα μπορούν να ικανοποιηθούν από το υπάρχον απόθεμα του ΤΧΣ που είναι 8-9 δις ευρώ. Είναι μαξιλάρι ικανοποιητικό. Η ΤτΕ έκανε πολύ προσεκτική διαχείριση των 50 δις ευρώ και με το ποσό που περίσσεψε θα πάμε έως τέλος του 2016»

«Το επόμενο διάστημα θα ελαφρυνθούν οι συνεπείς φορολογούμενοι»

Παραδέχθηκε ότι υπήρξαν λάθος προσεγγίσεις για την δημοσιονομική εξυγίανση καθώς «την πρώτη περίοδο έπεσε το βάρος στην αύξηση των φόρων. Είχαμε αστοχίες. Αλλά αντικειμενικά αυτά είναι δύσκολα πράγματα. Η φοροδιαφυγή είναι εθνικό σπορ». Εκτίμησε όμως ότι «το επόμενο διάστημα θα δούμε καλύτερα αποτελέσματα και πιστεύω θα ελαφρυνθούν οι συνεπείς πολίτες που έχουν εξουθενωθεί φορολογικά».

«Τεράστιο πρόβλημα. Ένα στα 3 δάνεια είναι «κόκκινο»

Χαρακτήρισε τα κόκκινα δάνεια ως «τεράστιο πρόβλημα για την οικονομία» τόνισε όμως ότι αυτά «δεν οφείλονται σε περιπτώσεις όπως αυτές στο ΤΤ. Σε μεγάλο βαθμό οφείλονται στο ότι η οικονομία βίωσε πρωτοφανή με ιστορικά δεδομένα ύφεση μειώνοντας κατά  25% το ΑΕΠ – στην μεγάλη κρίση Αμερικής που δεν έχει προηγούμενο παράδειγμα η μείωση ήταν μικρότερη – δεν έχει ξανασυμβεί αυτό που έγινε στην χώρα μας. Όπως και η τεράστια  αύξηση της ανεργίας. Άνθρωποι που είχαν πάρει δάνεια δεν μπορούσαν να τα εξυπηρετήσουν όπως και επιχειρήσεις που είδαν τα προϊόντα τους να πέφτουν και δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν δάνεια. Και η χρόνια που έκλεισε εμφάνισε πτώση ΑΕΠ της τάξης του 4». Είπε μάλιστα ότι «Οι τράπεζες κουβαλώντας το βάρος του 30% κόκκινων δανείων βρίσκονται σε αδυναμία να ανακυκλώσουν τα δάνεια – όταν δεν πληρώνει 1 στους 3 η τράπεζα δεν μπορεί να ανακυκλώσει τα προϊόντα»
 

«Από το 2009 εως και το 2012 έφυγαν 90 δισ. ευρώ καταθέσεις»

Τόνισε ότι χωρίς την βοήθεια από την ΕΚΤ η χώρα θα είχε καταρρεύσει καθώς «στο απόγειο της κρίσης στα μέσα 2012 τα ποσά που άντλησαν από το ευρωσύστημα ήταν 140 δις ευρώ εξωφρενικό νούμερο. Τώρα το ποσό έχει πέσει στο μισό. Αυτό είναι μεγάλη πρόοδος. Παρά ταύτα και τα 70 δις ευρώ εάν το δούμε με το ΑΕΠ χώρας και το ενεργητικό των τραπεζών που τα λαμβάνουν είναι πολύ υψηλό. Το ποσό αυτό δείχνει το σημαντικότατο ρόλο που έπαιξε η ΕΚΤ και η ΤτΕ να κρατήσουν το ελληνικό σύστημα όταν οι καταθέσεις έφευγαν. Οι καταθέσεις  από τα τέλη 2009 έως τον Ιούνιο 2012 ήταν της τάξης 90 δις ευρώ. Επίσης οι τράπεζες δεν έχασαν μόνο αυτά αλλά επιπλέον αποκόπηκαν από τις αγορές που τις δάνειζαν»

«Λάθος η αντίληψη ότι οι ιδιώτες τραπεζίτες χρέωσαν τις τράπεζες»

Υποστήριξε ότι η συμβολή της κυβέρνησης και της ΤτΕ ήταν σημαντική και πως όσοι την αμφισβητούν «να δουν τι έγινε στην Κύπρο. Στην Κύπρο έγινε το αδιανόητο και αυτό δεν έγινε στην Ελλάδα. Μπορέσαμε να δώσουμε από 50 δις ευρώ τα 24 στις 4 συστημικές τράπεζες και τα υπόλοιπα σε εκείνες που δεν μπόρεσαν να τα καλύψουν. Διαφυλάξαμε τη σταθερότητα και αν δεν το κάναμε το κόστος θα ήταν τραγικά επώδυνο με ντόμινο εξελίξεων. Αυτό αναγνωρίζεται διεθνώς όχι όμως και από εμάς». Πρόσθεσε πως είναι «Λάθος ότι ιδιώτες τραπεζίτες χρέωσαν τις τράπεζες. Είναι πασιφανές ότι η χώρα είναι η μοναδική που η δημοσιονομική κρίση δημιούργησε πρόβλημα στις τράπεζες και όχι το αντίθετο όπως Ιρλανδία Κύπρο Ισπανία που μεταφέρθηκαν στο Κράτος τα τραπεζικά προβλήματα».

«Οι χώρες του Νότου έχουν στερεύσει από ρευστότητα»

Αναφορικά με το νέο επιχειρηματικό πρότυπο που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα είπε πως «Τα καλά χρόνια τα 10 χρόνια προ κρίσης η χώρα έχανε σε ανταγωνιστικότητα και ως αποτέλεσμα συρρικνώνονταν ο τομέας εμπορεύσιμων διεθνώς αγαθών και φούσκωνε ο τομέας μη εμπορεύσιμων. Αυτό δεν βοήθησε στην κρίση και έπρεπε να αλλάξει να αρχίσουμε να παράγουμε προϊόντα, όχι υπηρεσίες. Η αλήθεια είναι ότι αλλάζει με αργό όμως τρόπο.

Θα ήθελα πιο γρήγορα. Είναι επίπονη διαδικασία καθώς έχει εμπόδια: κάποιες αγορές δεν λειτουργούν ανταγωνιστικά όπως υπηρεσιών υπάρχουν καρτέλ, κόστος χρήματος εμπόδιο που δεν λύνεται εύκολα καθώς υπάρχουν συνθήκες κατακερματισμού στην Ευρώπη. Το φαινόμενο είναι ότι οι οικονομίες του Νότου έχουν στερέψει από ρευστότητα».
 
«Από τον Νοέμβριο η εποπτεία των 4 ελληνικών συστημικών τραπεζών στην ΕΚΤ»
Δήλωσε αισιόδοξος για την πορεία της τραπεζικής ένωσης ενώ σημείωσε ότι « Από φέτος Νοέμβριο η ΕΚΤ θα ασκεί εποπτεία σε 125 – 130 μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες μέσα σε αυτές και οι 4 ελληνικές».

«Όσοι ήθελαν 3ο σπίτι στη Μύκονο… πρόβλημά τους»

Αναφορικά με τα «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια είπε ότι «ορισμένοι έκαναν συνετή χρήση του στεγαστικού κάποιες οικογένειες μετέτρεψαν το ενοίκιο σε δόση στεγαστικού. Όσοι παρασύρθηκαν και ήθελαν 3ο σπίτι στη Μύκονο και Παρνασσό ας πληρώσουν, πρόβλημά τους».

Πρόσθεσε ότι η ΤτΕ είχε επιβάλει συγκεκριμένα φίλτρα για τις δανειοδοτήσεις όπως να μην ξεπερνούν το 70% της αξίας σπιτιού και η δόση να μην υπερβαίνει το 40% των εισοδημάτων και εξήγησε πως «τα φίλτρα λειτούργησαν παρά την πτώση στις τιμές ακινήτων. Βεβαίως αν γίνει χαλασμός δεν θα δουλέψει τίποτα».

Χαρακτήρισε «βουνό» τα επισφαλή δάνεια που «ήρθε πολύ γρήγορα» ενώ τόνισε πως έχουν δοθεί οι εξής κατευθύνσεις προς τράπεζες για την αντιμετώπισή τους: «να δημιουργηθούν ξεχωριστές Διευθύνσεις που θα ασχολούνται μόνο με κόκκινα δάνεια. Να μην υπάρχει ενιαία – οριζόντια αντιμετώπιση αλλά ξεχωριστή για στεγαστικά, επιχειρηματικά κ.ο.κ. Να μην αντιμετωπίζει το επισφαλές δάνειο ο υπάλληλος που το χορήγησε».
 

«Δεν συνάδει κρατική τράπεζα να επενδύει σε CDS ποντάροντας στην κατάρρευση της χώρας»

Επιπροσθέτως, άσκησε κριτική στην επιλογή του ΤΤ να επενδύσει σε CDS καθώς όπως είπε «δεν συνάδει σε κρατική τράπεζα να ποντάρει στην κατάρρευση της χώρας».
 

 
«Ορισμένες συνεταιριστικές τράπεζες χορηγούσαν δάνεια με κοματικά κριτήρια»

Αναφορικά με τις συνεταιριστικές τράπεζες είπε ότι «Όταν κλείνουμε τράπεζες δεν ηδονιζόμαστε! Ειδικά για συνεταιριστικές είχαμε δώσει πολλές παρατάσεις για να καλύψουν το κενό. Εγώ τους είπα έγκαιρα να πάρουν μέτρα διότι έρχεται αυτό που έρχεται και πρέπει να αυτοπροστατευτούν… Σε κάποιες περιπτώσεις  υπήρχε διάσταση στα διοικητικά συμβούλια σε τοπικό κομματικό χαρακτήρα. Πελατειακό σύστημα παροχής δανείων που δεν λάμβανε υπόψη τους κινδύνους αλλά άλλα κριτήρια. Σε εταιρική διακυβέρνηση υπήρχε γύμνια».
 

«Η ανακεφαλαιοποίηση έσωσε το μέλλον της χώρας»

Ο κεντρικός τραπεζίτης κάλεσε τους βουλευτές να αποφεύγουν την εύκολη κριτική. Υποστήριξε ότι τα στελέχη της ΤτΕ και της κυβέρνησης δούλεψαν «μερόνυκτα» προκειμένου η κρίση να μην συμπαρασύρει την χώρα «σαν φτερό στον άνεμο». Σημείωσε ότι είναι λάθος η αντίληψη πως η ανακεφαλαιοποίηση έγινε για την σωτηρία των τραπεζιτών και πρόσθεσε πως «τα λεφτά δόθηκαν για να σωθούν οι καταθέτες. Αυτοί σώθηκαν και άξιζε τον κόπο γιατί με λίγα χρήματα όχι μόνο σώσαμε τους καταθέτες αλλά και το μέλλον της χώρας. Έχει παρατηρηθεί ότι όπου καταθέτες χάνουν καταθέσεις και καταρρέουν τράπεζες για να επανέλθει η κατάσταση παίρνει δεκαετίες γιατί χάνεται η πίστη» ενώ υπενθύμισε ότι στην έναρξη της κρίσης υπήρχαν καταθέσεις ύψους 230 δις ευρώ και σήμερα ανέρχονται στα 165 δις ευρώ!