ΠΑΣΟΚ - «58»: Μπροστά στην πρώτη κρίση

Σε οριακό σημείο φαίνεται ότι έχει φτάσει η σχέση της Κίνησης των «58» με το ΠΑΣΟΚ, ύστερα από την απόφαση του πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά και του αντιπροέδρου της κυβέρνησης κ. Ευάγγελου Βενιζέλου να αλλάξουν τον τρόπο εκλογής των ευρωβουλευτών.

Εντός των «58» έχει προκληθεί έντονος εκνευρισμός με τη στάση του κ. Βενιζέλου, καθώς, όπως ισχυρίζονται, ούτε ζήτησε την άποψή τους, αλλά ούτε και τους ενημέρωσε, ως εκλογικός σύμμαχός τους. Οι «58» πληροφορήθηκαν την είδηση αλλαγής του τρόπου εκλογής των ευρωβουλευτών από τους δημοσιογράφους και αμέσως προκλήθηκε έντονη δυσαρέσκεια στους περισσότερους από αυτούς.

Ένας από αυτούς -ο οποίος μάλιστα καταχωρίζεται στους προσκείμενους στο ΠΑΣΟΚ- μιλούσε στο protothema.gr για «εξαπάτηση», ενώ άλλοι πιο μετριοπαθείς στις εκφράσεις τους σημείωναν πως η αμοιβαία εμπιστοσύνη που είχε χτιστεί, εξανεμίζεται.

Η δυσφορία επικεντρώθηκε στο γεγονός ότι μια τόσο μεγάλη αλλαγή δεν συζητήθηκε από τις δύο πλευρές και, άρα, προέκυψε το ερώτημα για το πώς μπορεί να συνεχιστεί η διαδικασία συγκρότησης «Ελιάς». Όπως περιγράφεται η κατάσταση στο εσωτερικό της Κίνησης από μέλη τα ων «58», η δυσφορία επικρατεί στην συντριπτική πλειοψηφία των συμμετεχόντων στην Κίνηση και μόνο λίγοι είναι εκείνοι που τάσσονται υπερ τον ενεργειών του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Συγκεκριμένα οι κ.κ. Δερβένης, Μπίσης και Βερνίκος ήταν οι τρεις που είδαν θετικά την στάση του κ. Βενιζέλου.

Μέχρι το βράδυ της Δευτέρας οι περισσότεροι από αυτούς πρότειναν τον τερματισμό της συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ, ενώ μια μειοψηφία υπερασπιζόταν την άποψη πως  το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει ευκαιρία να ξεκαθαριστεί ο τρόπος συνεργασίας τους. Μετά από εκτεταμένες επαφές που είχαν μεταξύ τους, αποφάσισαν τελικά να συνεχίσουν τον διάλογο με το ΠΑΣΟΚ, θέτοντας όμως αυστηρούς όρους. Στις «ζυμώσεις» που υπήρχαν εχθές επιβεβαιώθηκε πως το κυρίαρχο ζητούμενο παραμένει το γεγονός ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν την ποιότητα του εγχειρήματος υποκύπτοντας «στις παλαιοκομματικές μανούβρες του ΠΑΣΟΚ». Όπως σημείωνε μέλος των «58» «η απόφαση για τον σταυρό επιβεβαίωσε όσα υποπτευόμασταν ότι θα ακολουθήσουν»

Τι αποφάσισαν

Μετά από πολύωρη επεξεργασία αποφασίστηκε να τεθούν δύο βασικές προϋποθέσεις προς τους υπόλοιπους συνεργαζόμενους:

-Να οριστεί ο αριθμός των υποψήφιων ευρωβουλευτών που θα έχει δικαίωμα να προτείνει η κάθε πλευρά (αναλογικά)

-Να προβλέπεται το δικαίωμα να μπορεί μία πλευρά να ασκεί βέτο σε προτεινόμενους υποψηφίους που δεν συναινεί. Ο στόχος είναι να συμπληρωθεί ένα ψηφοδέλτιο με υποψηφίους που θα αποδέχονται όλοι.

Μέχρι στιγμής οι πλευρές που θα συμμετέχουν στο όλο εγχείρημα είναι: το ΠΑΣΟΚ, Συμφωνία για την Νέα Ελλάδα, οι «58», οι αποχωρήσαντες από την ΔΗΜΑΡ και πέντε ακόμα μικρότερες Κινήσεις.  

Το αμέσως επόμενο διάστημα οι «58» προγραμματίζουν την παρουσίαση πέντε προγραμματικών σχεδίων, ένα από αυτά θα αφορά την Ευρώπη και τέσσερα την Ελλάδα. Το πρώτο από τα σχέδια που αφορούν την Ελλάδα θα σχετίζεται με το πολιτικό σύστημα. Σε αυτό θα περιλαμβάνεται η πρόταση των «58» για κατάργηση της σταυροδοσίας στις εθνικές εκλογές, ένα ζήτημα που τους φέρνει σε αντίθεση με τους κκ Βενιζέλο και Λοβέρδο, οι οποίοι στην περίπτωση των ευρωεκλογών τάσσονται υπέρ. Έπειτα θα παρουσιαστούν τα σχέδια: για την Δημόσια Διοίκηση, το κοινωνικό κράτος και για την οικονομία και την ανάπτυξη.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ από τις Βρυξέλλες όπου βρίσκεται, το βράδυ της Δευτέρας, σύμφωνα με το ΑΠΕ ανέφερε για το θέμα πως ο σταυρός προτίμησης δίνει κίνητρο στην ελληνική κοινωνία για αυξημένη συμμετοχή στη διαδικασία των ευρωεκλογών. Συμπλήρωσε επίσης πως έχουν διατυπωθεί πολλές ιδέες για θεσμικές αλλαγές, προκειμένου να υπάρξει ουσιαστική συμμετοχή των πολιτών, για να αναβαθμιστεί το ενδιαφέρον τους, να καλυφθούν τα κενά των πολιτικών κομμάτων και για να σταματήσουν «οι δίκαιες και εύλογες κριτικές σε σχέση με το διορισμό ευρωβουλευτών».

Στο ίδιο κλίμα ήταν η ανακοίνωση της Συμφωνίας για τη Νέα Ελλάδα του κ. Ανδρέα Λοβέρδου:

Η πληροφορία που διέρρευσε σήμερα στα μέσα ενημέρωσης σχετικά με την αλλαγή του τρόπου εκλογής των ευρωβουλευτών, αν τελικώς  εφαρμοστεί θα αποτελούσε μια  θετική εξέλιξη που θα έδινε  ώθηση στη διαδικασία αυτή. Με την αλλαγή αυτή οι πολίτες θα έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν τους εκπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο άμεσα και κυρίαρχα, παραμερίζοντας την αυθεντία της όποιας κομματικής επιλογής που συνήθως εξέφραζε μια παλαιοκομματικού τύπου αρχηγική αυθαιρεσία. Έτσι οι πολίτες θα  εμπλακούν  ευθέως στην εκλογική διαδικασία και με τον τρόπο αυτό θα  ενισχυθεί  η δημοκρατική διαδικασία και εκπροσώπηση.

Ο γραμματέας του Τομέα Επικοινωνίας του κόμματος, κ. Δημήτρης Καρύδης, σε συνέντευξή του στο Βήμα FM παραδέχτηκε πως η απόφαση «είναι μεν αιφνιδιαστική, αλλά είναι μια απόφαση προς θετική κατεύθυνση». Ο κ. Καρύδης υπογράμμισε επίσης ότι «είναι πάρα πολύ θετικό ότι στο θέμα της εκλογής των ευρωβουλευτών μας που δεν δίναμε, για να πούμε και την αλήθεια, ιδιαίτερη σημασία στο παρελθόν, διότι θεωρούσαμε ότι είναι στον αυτόματο πιλότο αυτό και πήγαινε κανείς να ψηφίσει για να διαμαρτυρηθεί για την κυβέρνησή του και όχι να ψηφίσει για την πορεία της Ευρώπης».

Υπέρ και ο Ηλίας Μόσιαλος

Σε ανάρτησή του στο Facebook ο κ. Ηλίας Μόσιαλος προέτρεψε τους «58» να συνεργαστούν με το ΠΑΣΟΚ παρά την αλλαγή των πολιτικών δεδομένων:

Η απόφαση της κυβέρνησης για την εκλογή των ευρωβουλευτών με σταυρό, πρόταση που είχε κάνει στις προηγούμενες ευρωεκλογές και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης, δημιουργεί νέα πολιτικά δεδομένα και κάποιες εύλογες ανησυχίες. Αν δεν πηγαίναμε σε σταυρό θα έπρεπε να είχαμε σε κάθε κόμμα μια ανοιχτή δημοκρατική διαδικασία. Το ίδιο ισχύει και για την πρόταση καθιέρωσης μονοεδρικών περιφερειών. Αυτό όμως προϋποθέτει την ανοιχτή και δημοκρατική λειτουργία των κομμάτων. Μέχρι αυτό να εξασφαλιστεί, ο σταυρός παρότι μπορεί να μην θεωρείται ιδανικό σύστημα, είναι σίγουρα καλύτερος από τις επιλογές που μπορεί να κάνουν οι εκάστοτε αρχηγοί των κομμάτων. Κατανοώ επίσης τις ανησυχιες πολλών εκ των "58", αλλά αυτές μπορούν να λυθούν άμεσα με την κάθοδο ως υποψηφίων στις εκλογές με σταυρό των πιο προβεβλημένων στελεχών τους. Πιστεύει κανείς ότι αν είναι υποψήφιοι για παράδειγμα ο Γιάννης Βούλγαρης ή ο Γιώργος Παγουλάτος θα έχουν πρόβλημα αναγνωρισημότητας; Ας το τολμήσουν και δεν θα χάσουν. Αν ο λαός θέλει να δει μια μεγάλη κεντροαριστερά τότε δεν θα ψηφίσει μόνο τους κομματικούς υποψήφιους. Θα έχει την δυνατότητα να διαλέξει από ένα πολύ ευρύτερο ψηφοδέλτιο. Ο λαός ξέρει να κρίνει. Κι εγώ θα είμαι ο πρώτος που θα στηρίξει τέτοιες υποψηφιότητες.

Τι συμβαίνει στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης

Τα μεικτά συστήματα εκλογής ευρωβουλευτών εφαρμόζονται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, κάτι που σημαίνει ότι οι πολίτες έχουν δικαίωμα τόσο να ψηφίσουν με λίστα, όσο και να επιλέξουν υποψήφιο. Κάθε χώρα έχει το δικό της εκλογικό σύστημα και σε πολλές περιπτώσεις ένα εκλογικό σύστημα διαφέρει σημαντικά από ένα άλλο. Επίσης σε κάποιες χώρες η επικράτεια είναι χωρισμένη σε περιφέρειες ακόμα και στις ευρωεκλογές, ενώ σε κάποιες άλλες, κάθε χώρα είναι μία περιφέρεια. Η Ελλάδα έχει επιλέξει το αμιγώς αναλογικό εκλογικό σύστημα με λίστες και η χώρα ισοδυναμεί με μία εκλογική περιφέρεια.

Σύμφωνα με τα όσα έχουν γίνει μέχρι σήμερα γνωστά, η κυβέρνηση προτίθεται να αλλάξει το εκλογικό σύστημα σε αυτές τις εκλογές και να εφαρμοστεί η σταυροδοσία, χωρίς να έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες.

Δύο είναι οι βασικές αλλαγές που μπορούν να γίνουν. Η πρώτη αφορά στον σταυρό προτίμησης, όπως και έχει προαναγγελθεί. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να επιλεχθεί κάποιο μεικτό σύστημα, ούτως ώστε οι ευρωβουλευτές να εκλέγονται (και) με λίστα. Αναμένονται η τελικές προτάσεις της κυβέρνησης.

Η δεύτερη αλλαγή στην οποία θα μπορούσε να προχωρήσει το υπουργείο Εσωτερικών είναι να χωρίσει την χώρα σε πάνω από μία περιφέρειες για τις ευρωεκλογές. Θεωρητικά, η επικράτεια είναι δυνατόν να μοιραστεί σε 21 μονοεδρικές περιφέρειες, όπως περίπου γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει σε συγκριτικά μικρές ή μεσαίες χώρες, αλλά σε μεγαλύτερες -χωρίς να υπάρχει κάποιου είδους απαγόρευση.