Το σκάνδαλο της ΜΚΟ και ο Κάρατζιτς

Το περιβόητο σκάνδαλο της ΜΚΟ φέρνει στο προσκήνιο την παραίτηση, στις 21 Ιανουαρίου 2002, του μέχρι τότε υφυπουργού Εξωτερικών κ. Γιάννη Ζαφειρόπουλου, ο οποίος σε υπόμνημα που είχε στείλει στον τότε πρωθυπουργό κ. Κώστα Σημίτη είχε αφήσει σοβαρά υπονοούμενα σε βάρος του τότε στενού συνεργάτη του κ. Γ. Παπανδρέου (εκείνη την περίοδο ήταν υπουργός Εξωτερικών), κ. Αλεξ Ρόντου, για τη διαχείριση μεγάλων κονδυλίων μέσω της υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης Συνεργασίας, της οποίας προΐστατο.

Και αυτό με το δεδομένο ότι ο κ. Ρόντος αλλά και στελέχη της συγκεκριμένης υπηρεσίας του υπουργείου Εξωτερικών είναι τώρα κατηγορούμενοι για το σκάνδαλο της ΜΚΟ Διεθνές Κέντρο Αποναρκοθέτησης.

Την ίδια ώρα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Βήματος, το 2004 είχαν προκύψει στοιχεία για τους υπεύθυνους της ΜΚΟ Διεθνές Κέντρο Αποναρκοθέτησης, αναφορικά με τη δημιουργία «κλοιού προστασίας» αλλά και τη χρηματοδότηση του τότε καταζητούμενου σερβοβόσνιου ηγέτη Ράντοβαν Κάρατζιτς.

Με τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν την περίοδο 2003-2005 από τους υπευθύνους της ειρηνευτικής δύναμης SFOR στη Βοσνία, οι υπεύθυνοι της ελεγχόμενης ελληνικής ΜΚΟ, οι οποίοι έκαναν εκείνο το διάστημα αποναρκοθετήσεις στην περιοχή, είχαν στενές σχέσεις με δύο από τους φρουρούς του τότε καταζητούμενου σερβοβόσνιου ηγέτη Κάρατζιτς (σ.σ.: συνελήφθη τελικώς τον Ιούλιο του 2008).

Τα κρίσιμα στοιχεία συγκεντρώθηκαν ύστερα από τη σύλληψη, τον Ιανουάριο του 2005 στο Πάλε, των Ντούσαν Τέσιτς (με το ψευδώνυμο «Μπάτο») και Ζέλικο Γιάνκοβιτς (με το ψευδώνυμο «Λούνα») που φέρονται να ήταν σωματοφύλακες του Κάρατζιτς. Ο Τέσιτς είχε συλληφθεί το 1998 για τη δολοφονία του ανώτατου αξιωματικού της αστυνομίας της Βοσνίας Σρένταν Κνέζεβιτς, που ερευνούσε και αυτός το σύστημα προστασίας του Κάρατζιτς. Λίγες εβδομάδες μετά τη σύλληψή του ο Τέσιτς απαλλάχθηκε από αυτές τις κατηγορίες και ανέλαβε αρχικά σωματοφύλακας στον αρχηγό της σερβικής παραστρατιωτικής οργάνωσης «Τίγρεις», Ζέλικο Ραζνάτοβιτς ή Αρκάν, που δολοφονήθηκε το 2000 στο Βελιγράδι. Για τον Αρκάν είχε διαπιστωθεί ότι είχε επαφές στην Ελλάδα με επιχειρηματίες, αλλά και νονούς της νύχτας που έχουν δολοφονηθεί. Στη συνέχεια ο Τέσιτς εργάστηκε για τον αρχηγό του Δημοκρατικού Κόμματος της Σερβίας Ντράγκαν Κάλινιτς και μετά φέρεται να εντάχθηκε στην φρουρά του Κάρατζιτς.

Σύμφωνα με έρευνες της SFOR, ο Τέσιτς, από τις αρχές του 2001, συνεργάστηκε με τον κ. Πάνο Κάστορα, υπεύθυνο, από την ελληνική ΜΚΟ, των αποναρκοθετήσεων στη Βοσνία. Στη συνέχεια ο Τέσιτς φέρεται να είχε σειρά συναντήσεων στη Βοσνία με τον Κωνσταντίνο Τζεβελέκο, πρόεδρο του Διεθνούς Κέντρου Αποναρκοθέτησης. Σε ΜΜΕ της Σερβίας είχε διατυπωθεί η άποψη ότι ο Τέσιτς είχε αναλάβει το έργο επιτήρησης των υπαλλήλων που συμμετείχαν στη διαδικασία αποναρκοθέτησης, αλλά παράλληλα ήλεγχε - μέσω της σερβικής αστυνομίας - αν κάποιος είχε ποινικό παρελθόν κ.λπ. Από την άλλη πλευρά, σε επικοινωνία που είχε με το «Βήμα» προ διετίας, ο κ. Τζεβελέκος είχε αναφέρει ότι «η συνεργασία με τον Τέσιτς κι άλλους Σέρβους αφορούσε τον εντοπισμό ενός τζιπ που είχαμε χάσει και στο οποίο είχαμε σύστημα δορυφορικών τηλεφώνων συνολικής αξίας 150.000 ευρώ». Τότε, ωστόσο, είχαν υπάρξει νεότερες αναφορές ότι το Διεθνές Κέντρο Αποναρκοθέτησης είχε επαφές και με την εταιρεία UNIPAK, με έδρα στο Πάλε της Βοσνίας, η οποία ανήκε σε έναν ύποπτο ως «χρηματοδότη» του Κάρατζιτς, το Ραντομίρ Κόχιτς. Μάλιστα, είχαν προκύψει στοιχεία ότι υπάλληλοι της σερβικής εταιρείας είχαν δουλέψει στις αποναρκοθετήσεις της ελληνικής ΜΚΟ σε όλον τον κόσμο.

Ωστόσο, εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι τι ακριβώς είχε συμβεί το καλοκαίρι του 2002, με την παραίτηση του κ. Ζαφειρόπουλου, ο οποίος στο υπόμνημά του είχε «προαναγγείλει» το επερχόμενο σκάνδαλο με τις ΜΚΟ. Μεταξύ άλλων, είχε καταγγείλει (σε σχετικό δημοσίευμα των «Νέων», στις 22 Ιανουαρίου 2002) ότι «τη διετία 1998-2000 από το ΥΠΕΞ διατέθηκαν περίπου 3,5 δισ. δραχμές (δηλαδή 9 εκατ. ευρώ) σε μη κυβερνητικές οργανώσεις κάτω από το καθεστώς αδιαφάνειας». Τότε ο κ. Ζαφειρόπουλος είχε κάνει λόγο για «απόλυτη διαφωνία του» με τον κ. Γιώργο Παπανδρέου. Σε δηλώσεις του από τη Σόφια όπου βρισκόταν ο τότε πρωθυπουργός, κ. Κώστας Σημίτης, είχε πει ότι «δεν συμμεριζόταν τις απόψεις του κ. Ζαφειρόπουλου, αλλά εκείνες του κ. Παπανδρέου». Συμπληρώνοντας ότι «η διαφορά είναι ότι ο κ. Ζαφειρόπουλος για τις συγκεκριμένες δράσεις του υπουργείου Εξωτερικών ήθελε συνεχείς ελέγχους από ειδικές υπηρεσίες, ενώ ο κ. Παπανδρέου ήθελε πιο ευέλικτες διαδικασίες».