«Παύλο, κάνε κόμμα όπως ο Σταύρος»

Πριν αρκετά χρόνια ο ηγέτης της Αριστεράς Λεωνίδας Κύρκος είχε εκμυστηρευτεί σε στενό κύκλο τον μύχιο φόβο του πως δηλαδή «με τη βασιλεία ποτέ δεν τελειώνεις πραγματικά. Πάντα θα υπάρχει κάποιος επόμενος». Παρά την πρόβλεψη του Λεωνίδα Κύρκου, η μοναρχία έχει τελειώσει οριστικά για την Ελλάδα και ουδείς πλέον ασχολείται, εκτός από κάποιους νοσταλγούς που ονειρεύονται την επιστροφή της. Ονειρα και σχέδια από κάποιους γραφικούς που φώναζαν «Παύλο, κάνε κόμμα όπως ο Σταύρος», λες και είναι δυνατόν σήμερα να υπάρχει σχέση ανάμεσα στον Θεοδωράκη, αλλά και στον κάθε πολίτη αυτής της χώρας με τους «διαδόχους» που έρχονται στην Ελλάδα μόνο για διακοπές.



Η έλευση της τέως βασιλικής οικογένειας των Γλύξμπουργκ στη χώρα μας πριν από λίγες ημέρες με αφορμή την προβολή του ντοκιμαντέρ «Παύλος, ένας ασυνήθιστος βασιλιάς», αλλά και το μνημόσυνο των 50 ετών από τον θάνατό του στο Τατόι έδωσαν λαβή για σχόλια και κινητοποίησαν κάποιους ξεχασμένους φιλοβασιλικούς. Πολύ περισσότερο αυτή η κινητικότητα τροφοδοτήθηκε από την παρουσία του τέως πρίγκιπα Παύλου, εγγονού του τιμώμενου βασιλιά, ο οποίος στη διάρκεια του μνημοσύνου δέχτηκε αρκετές φιλοφρονήσεις και «εισηγήσεις» για το μέλλον του στη χώρα μας. Τόσο κατά τη διάρκεια της επιμνημόσυνης δέησης αλλά και μετά, φιλοβασιλικοί που βρέθηκαν στο Τατόι δεν σταμάτησαν να παροτρύνουν τους Γλύξμπουργκ να κάνουν κόμμα. «Παύλο, κάνε κόμμα, εδώ ο Θεοδωράκης εμφανίζεται να παίρνει 5%, εμείς δεν θα μπούμε στη Βουλή;» έλεγε ένας από αυτούς, για να προσθέσει άλλος πρώην αυλικός: «Παύλο, κάνε κόμμα, θα σε ψηφίσει ο λαός, τους έχουμε βαρεθεί τους ψεύτες πολιτικούς».
Μία ημέρα πριν, κατά την προβολή του ντοκιμαντέρ, οι προσκεκλημένοι βίωσαν μια ασυνήθιστη εμπειρία.

Για την ακρίβεια, στο τελικό πλάνο του δίωρου φιλμ και ενώ σε όλη τη διάρκεια εμφανίζονταν είτε ιστορικοί αναλυτές, είτε παλαιοί πολιτικοί και φίλοι του Παύλου, είτε τα παιδιά του Σοφία, Κωνσταντίνος και Ειρήνη, ξαφνικά εμφανίστηκε ο τέως πρίγκιπας Παύλος. Σε μια ευθεία σύνδεση μεταξύ του παππού του και του ίδιου, ο πρίγκιπας Παύλος παρουσιάζεται θεατρικά στο ντοκιμαντέρ να κάθεται σε έναν καναπέ, να παίρνει στα χέρια του ένα τηλεκοντρόλ και να βλέπει τον βασιλιά Παύλο να μιλάει για την Ελλάδα και τις αξίες της χώρας. Ολοι οι παρευρισκόμενοι στην προβολή έφυγαν με μία και μόνη αίσθηση: «κάτι ήθελε να πει ο… ποιητής». Η αίσθηση διαδοχής και συνέχισης του θρόνου ήταν παραπάνω από εμφανής, δημιουργώντας από τη μια ενθουσιασμό στους παρευρισκόμενους φίλους του στέμματος, αλλά από την άλλη αποτροπιασμό σε όσους δεν μπορούν να φανταστούν την έγερση εκ νέου πολιτειακού ζητήματος στον 21ο αιώνα.



Μιλώντας με τον δημιουργό του ντοκιμαντέρ, το οποίο αναμένεται να προκαλέσει ποικίλα σχόλια, δημοσιογράφο και σκηνοθέτη Νίκο Πολίτη, μαθαίνουμε μερικές λεπτομέρειες για το επίμαχο σημείο του φιλμ. «Γνωρίζω τη ρήση του Λεωνίδα Κύρκου και όντως υπάρχει μια συνέχεια σε αυτή τη δυναστεία. Αυτοί οι άνθρωποι, είτε το θέλουμε είτε όχι, ζουν. Πολιτικό κίνητρο όμως σε αυτή μας την επιλογή δεν υπήρχε». Και συμπληρώνει: «Την τελευταία στιγμή βρήκα το μοναδικό ντοκουμέντο στο οποίο υπήρχε ομιλία του βασιλέως Παύλου. Ηταν ένα αμερικανικό βίντεο όπου μιλούσε ο βασιλιάς περπατώντας στην Ακρόπολη. Μετά από εξαντλητική έρευνα, το ανακάλυψα σε μια αποθήκη του Πανεπιστημίου της Αριζόνα και μάλιστα ήρθα σε συνεννόηση με τον 90χρονο παραγωγό, που μου έδωσε το δικαίωμα χρήσης του. Κάπως κινηματογραφικά λοιπόν είπαμε να τοποθετήσουμε στο πλάνο τον εγγονό του βασιλιά, ο οποίος -σημειωτέον- για πρώτη φορά on camera έβλεπε τον παππού του να μιλάει. Οι αντιδράσεις του πρίγκιπα Παύλου είναι αυθεντικές, είναι αντιδράσεις της ίδιας στιγμής και μας εξομολογήθηκε πως ποτέ δεν είχε ακούσει τη φωνή του παππού του. Αυτό το συναίσθημα θελήσαμε να αποτυπώσουμε. Με τον εγγονό του επιδιώξαμε να δημιουργήσουμε μια γέφυρα μεταξύ παρελθόντος και παρόντος».



Βέβαια, αυτή η τελευταία επισήμανση καθώς και μια σειρά πολιτικών νοσταλγών της μοναρχίας αυτές τις ημέρες τροφοδοτούν σενάρια για την επόμενη μέρα της τέως βασιλικής οικογένειας στην Ελλάδα - τα οποία δεν αναφέρουν, φυσικά, πως ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος διά του πρωτότοκου υιού του θα πολιτευτεί (κάτι τέτοιο έχει αποκλειστεί στο παρελθόν), όμως συνδυάζοντάς τα με την πρόσφατη αγορά από τον πρίγκιπα Νικόλαο της κατοικίας των Παπανδρέου στο Καστρί, τη μόνιμη διαμονή πολλών εκ των πριγκίπων στη χώρα μας και τις κινήσεις στενών ανθρώπων του Παύλου στην Αθήνα οδηγούν σε σκέψεις. Παράλληλα, τις φήμες τροφοδότησε και η παρουσία στην προβολή του ιστορικού ντοκιμαντέρ για τη ζωή του βασιλιά Παύλου πολιτικών προσώπων όπως ο φερόμενος αρχηγός νέου δεξιού κόμματος στρατηγός ε.α. Φραγκούλης Φράγκος, η βουλευτής Ιωαννίνων Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου, αλλά και παλιότερων πολιτικών, όπως η τέως υπουργός της Ν.Δ. Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, ο τέως υπουργός Αλέξανδρος Παπαδόγγονας κ.ά.

Το πρωτόκολλο

Ο κόσμος άρχισε να μαζεύεται από νωρίς έξω από τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη. Η πρόσκληση που κυκλοφόρησε σε περιορισμένα αντίτυπα ήταν σαφής: ώρα προσελεύσεως στις 18.15, ώρα προβολής στις 19.00. «Πώς να τα βάλει κανείς με το αυστηρό πρωτόκολλο;» ήταν η σκέψη όλων όσοι, παρά τα ακριβά κοστούμια και τον εστέτ αέρα, συνωστίστηκαν στην ουρά, για πρώτη φορά ενδεχομένως στη ζωή τους.



Το «ΘΕΜΑ» βρέθηκε ανάμεσα σε αυτούς τους λίγους αλλά σταθερούς στις απόψεις τους υποστηρικτές της μοναρχίας, τους πρώην συμμαθητές του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου στα Ανάβρυτα, τους τέως αυλικούς, τους εστεμμένους, αλλά και τους «από κούνια αστούς» που παρακολουθούσαν το ντοκιμαντέρ. Τα μέτρα φύλαξης της Γενναδείου εν όψει του event ήταν ασυνήθιστα αυξημένα, με την Αστυνομία αλλά και ιδιωτική εταιρεία φύλαξης να έχουν περικυκλώσει τη βιβλιοθήκη. Παρ’ όλα αυτά, καίρια βοηθούσε το γεγονός πως η εκδήλωση σκόπιμα δεν είχε διαφημιστεί, καθώς με προσωπική του επιμέλεια ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος είχε ζητήσει να παραμείνει σε «οικογενειακό και απόλυτα φιλικό κύκλο», γεγονός που απογοήτευσε πολλούς φίλους του που δεν έλαβαν το μαγικό χαρτάκι. Ωστόσο, και πάλι υπήρξαν οι παρουσίες εκείνες που προκάλεσαν το εύλογο ενδιαφέρον. Από τους πρώτους στον χώρο έφτασε ο τέως υπουργός των κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας και πρώην πρόεδρος της Δράσης Στέφανος Μάνος με τη σύζυγό του.



 Λίγο πιο μετά κατέφτασε και ο τέως πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, συνοδεία της κόρης του Αλεξάνδρας, ο οποίος μάλιστα είχε ενεργό ρόλο στη δημιουργία του ντοκιμαντέρ καθώς αποτέλεσε το μοναδικό πολιτικό πρόσωπο της τότε περιόδου που μίλησε για τον βασιλιά Παύλο - και μάλιστα με κολακευτικά λόγια. Ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ αισθάνθηκε την ανάγκη από βήματος να ευχαριστήσει προσωπικά τους δύο παραπάνω πολιτικούς για την παρουσία τους, προφανώς λόγω της άριστης σχέσης που είχε ο δεύτερος με τον ίδιο κατά τη διάρκεια των ταραγμένων στιγμών του καλοκαιριού του 1965, αλλά και λόγω της φιλικής διευθέτησης, βάσει του νόμου του 1992, της εκκρεμότητας της βασιλικής περιουσίας, όταν τότε ο κ. Μητσοτάκης ήταν πρωθυπουργός και ο κ. Μάνος υπουργός Εθνικής Οικονομίας. Με δάκρυα στα μάτια και συγκινώντας το ακροατήριο που καταχειροκρότησε, ο Κωνσταντίνος είπε για τον κ. Μητσοτάκη: «Κύριε πρόεδρε, σας ευχαριστώ που ήρθατε εδώ σήμερα. Ησασταν ο τελευταίος υπουργός του πατέρα μου και ο πρώτος δικός μου. Ολα αυτά διαδραματίστηκαν τέτοια εποχή ακριβώς πριν από 50 χρόνια».

Υποκλίσεις, χειροφιλήματα και δάκρυα

Επίσης, από τον πολιτικό χώρο παρέστη η τέως υπουργός Φάνη Πάλλη-Πετραλιά, της οποίας οι σχέσεις με το στέμμα χρονολογούνται από τα χρόνια που ο παππούς της Θάνος Πετραλιάς ακολούθησε στην εξορία τον έκπτωτο βασιλιά Κωνσταντίνο Α’. Ακολουθώντας το αυστηρό βασιλικό πρωτόκολλο, υποκλίθηκε και φίλησε το χέρι (όπως  και πολλοί άλλοι) τόσο τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνου όσο και της βασίλισσας της Ισπανίας Σοφίας. Το κλίμα υπήρξε τόσο θερμό για την πρώην βασιλική οικογένεια, ώστε πολλοί ήταν εκείνοι που  δάκρυσαν στη θέα της βασίλισσας Σοφίας, η οποία δεν έχει πραγματοποιήσει πολλές δημόσιες εμφανίσεις στη γενέτειρά της Ελλάδα, σε αντίθεση με τον Κωνσταντίνο, ο οποίος κινείται εδώ και χρόνια με μεγαλύτερη ευκολία. Παράλληλα, στη Γεννάδειο το «παρών» έδωσε ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος, ο τέως υπουργός των κυβερνήσεων Μητσοτάκη και προσωπικός φίλος του τέως βασιλιά Αλέξανδρος Παπαδόγγονας κ.ά. Εκεί που πάντως υπήρξε «επάρκεια» προσωπικοτήτων ήταν από τον χώρο των εστεμμένων, πρώην και νυν.

Τα μέλη της ελληνικής τέως βασιλικής οικογένειας, βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας, Κωνσταντίνος, Αννα-Μαρία, Ειρήνη, ο τέως πρίγκιπας Μιχαήλ (ο γνωστός ως Michel de Grece), η Αλεξία, ο Παύλος με τη Μαρί Σαντάλ και τα παιδιά τους, ο Νικόλαος με την Τατιάνα Μπλάτνικ, η Θεοδώρα και ο Φίλιππος και οι κόρες της βασίλισσας Σοφίας, Ινφάντα Χριστίνα και Ελενα, παρερεύθησαν έχοντας την ευκαιρία να συναντήσουν από κοντά τους Αθηναίους στενούς φίλους τους. Την προβολή επίσης παρακολούθησαν ο τέως βασιλιάς και πρωθυπουργός Συμεών της Βουλγαρίας, ο τέως πρίγκιπας Αλέξανδρος Καραγεώργεβιτς της Σερβίας, η τέως πριγκίπισσα Αλεξάνδρα του Ανόβερο, η αρχιδούκισσα της Αυστρίας Ελένη κ.ά.

Ο βασιλιάς με το τατουάζ

Πώς θα σας φαινόταν ένας βασιλιάς με τατουάζ στο χέρι; Ενας εστεμμένος που οδηγούσε σαν ραλίστας στους επικίνδυνους δρόμους της Ελλάδας μουντζώνοντας για πλάκα τους περαστικούς; Ενας άνθρωπος που λόγω αξιώματος λογοδοτεί μονάχα στον Θεό ενώ επί ενάμιση χρόνο ζούσε υπό συνθήκες φτώχειας στο Κόβεντρι εργαζόμενος με ψευδώνυμο ως μηχανικός αεροσκαφών και μεγάλο όνειρό του ήταν να γίνει πιανίστας κατόπιν προτροπής της διεθνούς φήμης πιανίστριας Τζίνας Μπαχάουερ; Αυτός, λοιπόν, με βάση τη διεξοδική έρευνα δυόμισι ετών του δημοσιογράφου Νίκου Πολίτη, ήταν ο βασιλιάς Παύλος της Ελλάδας κατά τα δύσκολα και κρίσιμα χρόνια 1947-1964.

Είναι αλήθεια πως η ιστορική έρευνα και τα άγνωστα περιστατικά της ζωής του προκαλούν έντονο ενδιαφέρον. Η αφήγηση των ανθρώπων που τον γνώρισαν ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και σε πολλές στιγμές χιουμοριστική, αν και σαφώς εξωραϊσμένη. Ο γιος του, Κωνσταντίνος, μάλιστα αποκάλυψε: «Οταν στις πρώτες ημέρες βασιλείας του ο πατέρας μου επισκέφθηκε ένα μικρό νησάκι, μετά το καλωσόρισμα μιας χωριατοπούλας, την άκουσε εμβρόντητος να του λέει: ‘‘Καλώς ήλθατε, βασιλιά μου, και από καρδιάς σάς εύχομαι και του χρόνου δήμαρχος’’»! Οπως καταγράφει το ντοκιμαντέρ, ο Παύλος δεν προοριζόταν να βασιλέψει, αλλά σε ένα απίστευτο ιστορικό ρεκόρ ο ίδιος και τα δύο του αδέλφια βασίλεψαν. Κοινώς, δεν είναι πουθενά καταγεγραμμένη βασιλεία και των τριών διαδόχων ενός θρόνου.
Την καριέρα του ο ίδιος την ξεκίνησε ως αξιωματικός του Βασιλικού Ναυτικού και μάλιστα πολέμησε σε ναυμαχία το 1922 κατά τη διάρκεια της μικρασιατικής εκστρατείας ως δόκιμος στο πλοίο «Ελλη».

Η δουλειά στο Κόβεντρι και η μυστική άφιξη στην Αθήνα

Μετά τις ναυμαχίες και τη καταστροφή και αφού η οικογένειά του εξωθήθηκε στην εξορία από τους βενιζελικούς και τον Πλαστήρα, ο ίδιος αποφάσισε να εργαστεί. Κάπως έτσι, φεύγοντας από την οικογενειακή θαλπωρή πήγε στο Κόβεντρι της Αγγλίας όπου για ενάμιση χρόνο εργάστηκε ως μηχανικός αεροσκαφών, ενώ εκεί έκανε και το τατουάζ στο χέρι του, πράξη επαναστατική για την τότε εποχή. Το ντοκιμαντέρ δείχνει σπάνιο υλικό από αυτή την περίοδο της ζωής του. Μάλιστα ο Παύλος για να μη δώσει στόχο, χρησιμοποίησε ψεύτικο όνομα, Paul Beck. Λίγο μετά έφυγε για τις ΗΠΑ, όπου και γνώρισε ένα ζευγάρι Δανών και αποφάσισε μαζί τους να επιστρέψει μυστικά (παρά τη ρητή απαγόρευση των βενιζελικών) στην Αθήνα. Το 1930 και ενώ θεωρείται persona non grata, με καμουφλάζ μια μακριά γενειάδα που είχε αφήσει, κατέβηκε στην Καστέλα του Πειραιά και με μια μικρή κάμερα κατέγραψε τη ζωή στην τότε Αθήνα. Μέρος αυτού του προσωπικού αρχείου προβάλλεται στο ντοκιμαντέρ για πρώτη φορά. Το ψευδώνυμο που χρησιμοποίησε αυτή τη φορά ήταν το δανέζικο όνομα Petter Vessel, ενώ σε αυτή την προσπάθειά του κινδύνευσε να πιαστεί μία φορά. Με την επιστροφή της οικογένειάς του στην Αθήνα ασχολήθηκε με το αγαπημένο του σπορ, που δεν ήταν άλλο από την ιστιοπλοΐα. Παρέα με τον στενό του φίλο Χαράλαμπο Ποταμιάνο (ο γιος του, γνωστός επιχειρηματίας, παρέστη στην προβολή) αλώνιζαν το Αιγαίο.

Εγγραφα που προβάλλονται στο φιλμ αποδεικνύουν τις κακές σχέσεις που είχε ο ίδιος ως πρίγκιπας τότε με τον δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά, καθώς ο Παύλος δεν επιθυμούσε την ενσωμάτωση του Σώματος Προσκόπων στη φασιστική ΕΟΝ.
Αυτό που επίσης αποκαλύπτεται στο ντοκιμαντέρ είναι πως προτού γνωρίσει τη Φρειδερίκη ήταν σφόδρα ερωτευμένος με μια άλλη πριγκίπισσα. Μάλιστα μετά τον γάμο του η Φρειδερίκη ανακάλυψε ένα μπρελόκ με τη φωτογραφία της… αντιζήλου της που είχε ξεχασμένο ο Παύλος, όπως αποκάλυψε η βασίλισσα Σοφία της Ισπανίας στον φακό. Ο Παύλος γνώρισε τη Φρειδερίκη το 1936 στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου και της έκανε πρόταση γάμου την ίδια χρονιά στη Φλωρεντία, καθώς εκεί την είχαν στείλει οι γονείς της ώστε «να μείνει μακριά από τους ναζί», όπως υποστήριξαν τα παιδιά της, σε μια επίσης σαφή προσπάθεια ανατροπής της εικόνας που της απέδιδαν κυρίως τα βρετανικά ταμπλόιντ αναφορικά για τις σχέσεις της με το καθεστώς του Χίτλερ.

Φιλοβρετανός ο Παύλος, όταν ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και με τη φυγή του στέμματος στο Κάιρο, είχε ζητήσει να μεταβεί στην Ελλάδα με σκοπό να οργανώσει το εδώ αντάρτικο, όμως οι Βρετανοί θεωρώντας το ρίσκο μεγάλο τού αρνήθηκαν. Μια άγνωστη πτυχή της πολεμικής περιόδου είναι και η αποκάλυψη πως ο Χίτλερ και ο Ρίμπεντροπ είχαν καταστρώσει κατασκοπευτικό σχέδιο με τελικό στόχο την απαγωγή του Παύλου ως διαδόχου του ελληνικού θρόνου και τη μεταφορά του στην κατεχόμενη Ελλάδα προκειμένου να αναλάβει τη βασιλεία στη θέση του αδελφού του Γεώργιου.

Τα χιουμοριστικά περιστατικά της ζωής του

Το χιούμορ πάντως φαίνεται πως είχε κυρίαρχο ρόλο στη ζωή του Παύλου. Ενας φίλος του γιατρός, οδηγώντας παρέα με έναν Αμερικανό φίλο του, βλέπει ξαφνικά το όχημα του βασιλιά να τους προσπερνά. Κορνάροντας του φιλικά, σπεύδει να ενημερώσει τον φίλο του πως «ο εν λόγω είναι ο βασιλεύς της Ελλάδος». Οταν όμως για πλάκα ο Παύλος αντί να κορνάρει «φιλοδώρησε» τον φίλο του γιατρό με μια μεγαλειώδη μούντζα, τότε εκείνος έσπευσε να πει στον απορημένο Αμερικανό πως «απλώ πρόκειται για μια τυπική…φιλική ελληνική χειρονομία». Από λάθος βέβαια ο Παύλος κατά καιρούς είχε μουντζώσει μέχρι και ηγούμενους ή μοναχούς, πάντα όμως για να γελάσει, καθώς τον διασκέδαζε πολύ αυτή η ελληνική συνήθεια.
Ενα άλλο άγνωστο περιστατικό που περιγράφουν οι οικείοι του ήταν αυτό που συνέβη στην Αγια-Σοφιά. Θέλοντας, προφανώς για λόγους εθνικής κατανάλωσης, να προστατεύσει τον μύθο του βασιλιά που θα επιστρέψει νικητής στην Πόλη, σε επίσκεψή του στο Πατριαρχείο όταν τον προέτρεψαν οι σύμβουλοι του να επισκεφθεί παράλληλα τον μεγάλο ναό της Ορθοδοξίας, ο ίδιος αρνείται. «Ο βασιλιάς των Ελλήνων στην Αγια-Σοφιά δεν μπορεί να μπει ως επισκέπτης. Μόνο μαζί με τον λαό του δικαιούται να μπει», φέρεται να είπε, προκαλώντας το χειροκρότημα των νοσταλγών της βασιλείας.

Μεγάλη αγάπη επίσης είχε ο Παύλος για τα «ρεπό» που κάθε Δευτέρα έπαιρνε για τον εαυτό του. Κάθε τέτοια ημέρα εξαφανιζόταν και πραγματοποιούσε μεγάλους περιπάτους, όπου συχνά τον έχαναν. Κάποια φορά, δύο χωροφύλακες που δεν τον αναγνώρισαν τον σταμάτησαν για έλεγχο. Ο ίδιος δυσκολεύτηκε πολύ μέχρι να τους πείσει πως ήταν ο βασιλιάς τους, όταν όμως τελικά τα κατάφερε, το γέλιο που του προκάλεσαν οι αντιδράσεις τους ήταν παροιμιώδες. Αυτό πάντως που εκνεύριζε τον Παύλο ήταν οι συχνές αργοπορίες του γιου του Κωνσταντίνου και της κόρης του Σοφίας στις επίσημες τελετές. Γελώντας μάλιστα ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος, «κάρφωσε» την αδελφή του πως αυτή «ήταν χειρότερη».

Από τα περιστατικά που σημάδεψαν μάλιστα τη βασίλισσα της Ισπανίας Σοφία ήταν όταν η ίδια κατά το καθολικό τελετουργικό του γάμου της με τον Χουάν Κάρλος λησμόνησε να ζητήσει την άδεια του πατέρα της πριν πει το «ναι» στον σύζυγό της, με αποτέλεσμα λόγω της οργής και της θλίψης της γι’ αυτή την αστοχία και προσβολή προς τον πατέρα της να βάλει τα κλάματα. Τέλος, αν ψάχνουμε να βρούμε τον άνθρωπο που βρίσκεται πίσω από το χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο του Κωνσταντίνου στην ιστιοπλοΐα στους αγώνες της Ρώμης το 1960, αυτός δεν ήταν άλλος από τον Παύλο. Οταν ο γιος του προσέλαβε έναν Γερμανό προπονητή ιππασίας για να τον εκπαιδεύσει με στόχο να λάβει μέρος στους Αγώνες, ο βασιλιάς πατέρας του τον επέπληξε. «Τον κακό σου τον καιρό. Να βρεις άλλο άθλημα. Η ιππασία είναι επικίνδυνη και είσαι ο μόνος διάδοχος του θρόνου», του είπε κοφτά, για να προσθέσει: «Και γιατί παρακαλώ δεν πας στην ιστιοπλοΐα;».

Πάντως, αν ο βασιλιάς Παύλος δεν ήταν αυτό που έγινε, θα επιθυμούσε να γίνει πιανίστας. Ηταν μάλιστα τόσο δεινός εκτελεστής έργων του Σοπέν και του Μπαχ ώστε κάποτε η στενή του φίλη Τζίνα Μπαχάουερ τού είχε προτείνει να ασχοληθεί ενεργότερα με το πιάνο.

Τι λέει ο δημιουργός του ντοκιμαντέρ Νίκος Πολίτης

Για το ντοκιμαντέρ που αναμένεται να δώσει τροφή για ιστορικό διάλογο και θα ανασύρει μνήμες μας μίλησε ο Νίκος Πολίτης, δημοσιογράφος τρίτης γενιάς και δημιουργός της ταινίας μαζί με τον παραγωγό Μάριο Πολυζωγόπουλο και την εταιρεία MP Productions. «To κίνητρο για την παραγωγή αυτή υπήρξε αμιγώς προσωπικό και ιστορικό. Γνωρίζω πως θα υπάρξουν αρκετοί που θα καταγγείλουν προσπάθεια ‘‘παλινόρθωσης’’ ή ‘‘δικαιολόγησης’’ της βασιλικής οικογένειας, όμως αυτή η ανάγνωση δεν με αφορά. Προσωπική μου απορία υπήρξε το γιατί κανείς δεν ασχολήθηκε ποτέ με αυτόν τον άνθρωπο. Ολοι μιλούσαν για τον Κωνσταντίνο -ως τελευταίο βασιλιά της Ελλάδος- ή τη μητέρα του Φρειδερίκη. Κανένας όμως δεν ασχολήθηκε ποτέ με τον βασιλιά Παύλο, που διαδραμάτισε καίριο ρόλο για 17 χρόνια που βασίλευσε. Αυτός ήταν που επέβαλε τον Καραμανλή, αυτός συνεργάστηκε με τον Γεώργιο Παπανδρέου, ενώ με τον θάνατό του δημιουργήθηκε ένα μεγάλο κενό που οδήγησε σε πολιτική αποσταθεροποίηση, στη δικτατορία και την πτώση του θρόνου.

Βλέποντας λοιπόν πως όλα του τα παιδιά ήταν εν ζωή, θεώρησα πως θα ήταν ιστορικό λάθος να αφήσω αυτή την ευκαιρία να πάει χαμένη. Θα ήταν λάθος να μην καταγραφούν αυτές οι μνήμες», τονίζει ο Ν. Πολίτης. Στη διαπίστωσή μας πάντως πως σε μεγάλο βαθμό το φιλμ εξωραΐζει την εικόνα του στέμματος και δεν καταγράφει τα Μακρονήσια και τις εξορίες χιλιάδων πολιτών, ο δημιουργός του απαντά: «Η ιστορική μου έρευνα δεν κατέγραψε άμεσες βασιλικές εντολές ως προς αυτά τα θέματα. Οφείλω όμως να πω πως στο πλαίσιο της τότε εποχής η αίσθηση του αντικομμουνισμού ήταν διάχυτη και κυρίαρχη στους βασιλικούς οίκους της Ευρώπης κυρίως λόγω των σφαγών που είχαν υπάρξει κατά τη διάρκεια της Οκτωβριανής Επανάστασης, αλλά και της προσπάθειας κατάλυσης σειράς βασιλικών οίκων όπως στην Ισπανία, στη Ρουμανία (σ.σ.: όπου βασίλισσα υπήρξε η αδελφή του Παύλου), στη Βουλγαρία κ.α. Φυσιολογικό λοιπόν ήταν οι νικητές να επιβάλουν τους όρους τους στους νικημένους».
Στην ερώτησή μας για τη χρηματοδότηση του ντοκιμαντέρ και στο κατά πόσο βοηθήθηκε από κέντρα επιχειρηματικά ή φιλοβασιλικά, ο Ν. Πολίτης γελάει. «Προσωπικά γνωρίζω καλύτερα από τον καθέναν γιατί το έκανα. Δεν είχα ούτε χρηματοδότηση, ούτε κανένας με βοήθησε. Και σας το λέω αυτό έχοντας ψηλά το κεφάλι. Στενή διασύνδεση είχα μονάχα με ιστορικούς, οι περισσότεροι εκ των οποίων μάλιστα είναι καραμανλικής προέλευσης και κάθε άλλο παρά φιλοβασιλικοί, και απέδωσα όσο το δυνατόν πιο έγκυρα και τεκμηριωμένα την πραγματικότητα. Αν θέλετε κιόλας να σας μιλήσω για τις προσωπικές μου πολιτικές πεποιθήσεις, τολμώ να πω ότι θεωρώ τη βασιλεία έναν άγνωστο προς τη γενιά μου θεσμό. Η γενιά μου δεν έχει τέτοιες παραστάσεις. Οι λόγοι που έκανα αυτό το φιλμ δεν ήταν πολιτικοί. Δεν με απασχολεί λοιπόν η κριτική. Αυτό όμως που θέλω να πω ιστορικά είναι πως αρκετά, για τόσα χρόνια, ακούστηκε μονάχα η μία πλευρά. Ηρθε η ώρα για την αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας και της πρέπουσας ισορροπίας σε επίπεδο καταγραφής και πηγών. Είναι η ώρα να ακουστεί και η άλλη πλευρά. Το πώς δηλαδή έζησε το Παλάτι την τεταμένη αυτή περίοδο της Ελληνικής Ιστορίας».

Τα δύο unfair

Κωνσταντίνος Μητσοτάκης: «Ανυπόφορος, εγωιστής και ακραίος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής»

Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου: Η εκπρόσωπος της Ν.Δ. υπέβαλε τα σέβη της στον Γλύξμπουργκ

Τελικά κρατάει χρόνια η κολόνια της σύγκρουσης του επίτιμου προέδρου της Ν.Δ. Κωνσταντίνου Μητσοτάκη με τον αείμνηστο Εθνάρχη Κωνσταντίνο Καραμανλή. Μια διαμάχη που έχει πάρει και πολιτικά χαρακτηριστικά συν τω χρόνω στο κόμμα της Ν.Δ., με τους επονομαζόμενους καραμανλικούς και μητσοτακικούς. Δεν εξηγείται αλλιώς η δήλωση του Επιτίμου στο ντοκιμαντέρ για τη ζωή του βασιλιά Παύλου: «Ο Καραμανλής στα νιάτα του υπήρξε ανυπόφορος, εγωιστής και ακραίος», ενώ σε άλλο σημείο ανέφερε: «Ως πρωθυπουργό, εκτός από το Παλάτι, τον ήθελαν σαφώς και οι Αμερικάνοι»! Πολλοί από τους παρευρισκόμενους στην παρουσίαση του φιλμ, μίλησαν για ένα πρώτου μεγέθους πολιτικό unfair, άλλοι σιγοψιθύρισαν κάτι περί «ύβρεως» κατά ενός πολιτικού που πλέον δεν μπορεί να απαντήσει, όμως αρκετοί ήταν εκείνοι που αναφέρθηκαν και σε «αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας». Οπως και να έχει, οι δύο αυτές ρήσεις του κ. Μητσοτάκη με την κυκλοφορία της ταινίας αναμένεται να προκαλέσουν σάλο και νέο διχασμό στο κόμμα της Ν.Δ.

Ενώ η εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ. Αννα-Μισέλ Ασημακοπούλου εγκαλούσε τον ΣΥΡΙΖΑ για τη συμμετοχή του Νίκου Γιαννόπουλου στο προλογικό σημείωμα του βιβλίου του Δημήτρη Κουφοντίνα, η ίδια συμμετείχε στο γκαλά μνήμης του βασιλιά Παύλου. Οπως κατέγραψε ο φακός του «ΘΕΜΑτος», η βουλευτής Ιωαννίνων, με πρόδηλη άνεση στους φιλοβασιλικούς κύκλους, εμφανίστηκε στην παρουσίαση του ντοκιμαντέρ μνήμης, το οποίο εξελίχθηκε σε ένα πρώτο άτυπο μνημόσυνο για τα 50 χρόνια από τον θάνατο του βασιλιά Παύλου. Η κυρία Ασημακοπούλου είναι βαφτισιμιά του τέως βασιλιά και διατηρεί άριστες σχέσεις με την οικογένειά του. Σε μια περίοδο όμως κατά την οποία η ίδια εγκαλεί το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για «διχαστικές λογικές και πρακτικές», αντί να λειτουργήσει ενοποιητικά, επέλεξε να παρευρεθεί σε μια εκδήλωση υπέρ του Στέμματος και της ιστορίας του, που δημιουργεί εντάσεις και επαναφέρει μνήμες ξεχασμένες αλλά υπαρκτές. Ευρισκόμενη στο πλευρό του Κωνσταντίνου, η βουλευτής Ιωαννίνων είχε στενή και εγκάρδια συνομιλία τόσο με τη σύζυγό του Αννα-Μαρία όσο και με τα παιδιά τους.

To μνημόσυνο στο Τατόι

Την περασμένη Πέμπτη, στα πρώην ανάκτορα στο Τατόι η ατμόσφαιρα θύμιζε περισσότερο προεκλογική συγκέντρωση παρά επιμνημόσυνη δέηση για τα 50 χρόνια από τον θάνατο του βασιλιά Παύλου.

Τα βλέμματα όλων ήταν καρφωμένα όχι τόσο στη βασίλισσα της Ισπανίας Σοφία, ούτε στην πανέμορφη Λετίθια, σύζυγο του πρίγκιπα Φελίπε, ούτε στη Μαρί Σαντάλ και την Τατιάνα Μπλάτνικ, αλλά στον πρωτότοκο γιο του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, Παύλο, ο οποίος μαζί με τον αδελφό του Νικόλαο δέχθηκαν και τις περισσότερες φιλοφρονήσεις από τους δεκάδες φιλοβασιλικούς.

Τόσο κατά τη διάρκεια της επιμνημόσυνης δέησης όσο και κατά το τέλος της, οι φιλοβασιλικοί που βρέθηκαν στο Τατόι δεν σταμάτησαν λεπτό να παροτρύνουν τον Παύλο και τον Νικόλαο να δημιουργήσουν κόμμα και να αναλάβουν την τύχη της Ελλάδας. «Εδώ ο Θεοδωράκης εμφανίζεται με ποσοστό 5%, εμείς δεν θα μπούμε στη Βουλή;», έλεγε ο γιος πρώην οδηγού του τέως. Eνας άλλος πρώην αυλικός συμφωνούσε: «Ο Παύλος θα μας σώσει. Πρέπει να κάνουν κάτι, δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση στη χώρα».

Οταν ολοκληρώθηκε η τελετή, οι φιλοβασιλικοί πλησίασαν τον Παύλο και του ζήτησαν να κάνει κάτι για τη χώρα. «Παύλο, κάνε κόμμα, θα σε ψηφίσει ο λαός, τους έχουμε βαρεθεί όλους τους ψεύτες πολιτικούς», του είπε μια χαριτωμένη κυρία γύρω στα 75, για να προσθέσει ένας άλλος κύριος: «Εσύ, Παύλο, ή ο Νικόλας, πρέπει να σώσετε την Ελλάδα». Αλλά και ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος έγινε δέκτης φιλοφρονήσεων και προτάσεων να δημιουργήσει κόμμα. «Βασιλιά μου, κάνε κόμμα και όλη η Ελλάδα θα σε στηρίξει. Πρώτο κόμμα θα είμαστε», του έλεγαν.

Σύμφωνα με παλαιότερα δημοσιεύματα, οι ζυμώσεις για το νέο κόμμα έχουν ξεκινήσει από το καλοκαίρι του 2012 στο Πόρτο Χέλι όπου παραθερίζει η βασιλική οικογένεια. Σε αυτές φέρεται ότι συμμετείχαν προσωπικότητες του εφοπλισμού και του επιχειρείν, αλλά και απλοί πολίτες πρώην αυλικοί, ενώ ο χώρος που θα καλύπτει το νέο κόμμα υποτίθεται πως θα είναι από τη Ν.Δ. έως τη Χρυσή Αυγή. Στα ίδια δημοσιεύματα αναφερόταν πως ένα από τα ατού του κόμματος θα είναι η στήριξή του σε νέα και άφθαρτα πρόσωπα.

Βασίλης Γούλας