Το «Λιμάνι» και το Ποτάμι παρασέρνουν τα κόμματα

Νέες συνθήκες (και) στο πολιτικό πεδίο δημιουργεί η προοπτική της μεταμνημονιακής Ελλάδας που προβάλλει στον ορίζοντα.

Η όλο και εντεινόμενη πεποίθηση της κοινής γνώμης ότι δεν μπορεί το πολιτικό προσωπικό που έριξε τη χώρα στα βράχια να είναι ακριβώς το ίδιο που θα διαχειριστεί τις τύχες του τόπου στη νέα εποχή που αναπότρεπτα ανατέλλει καθοδηγεί την ανάγκη για βαθιές αλλαγές στο πολιτικό σύστημα και στον τρόπο ανάδειξης εκείνων που εκπροσωπούν την ελληνική κοινωνία στην κεντρική πολιτική σκηνή, αλλά και στην εξίσου σημαντική για την καθημερινότητα των πολιτών τοπική αυτοδιοίκηση.

Η μεγάλη δυναμική που απέκτησε το «Ποτάμι» του Σταύρου Θεοδωράκη αμέσως μόλις εμφανίστηκε στο πολιτικό προσκήνιο, αλλά και η αίσθηση που προκαλεί το υπερκομματικό ψηφοδέλτιο με το οποίο διεκδικεί τον Δήμο Πειραιά ένα κατά τεκμήριο επιτυχημένο στέλεχος του ιδιωτικού τομέα, όπως είναι ο αντιπρόεδρος του Ολυμπιακού Γιάννης Μώραλης, μαρτυρούν τη δίψα της κοινωνίας για να βγουν μπροστά νέα και άφθαρτα πρόσωπα που δεν βαρύνονται με τις αμαρτίες του παρελθόντος.

Οπως αποτυπώνεται πλέον σε όλες τις δημοσκοπήσεις του τελευταίου διαστήματος, μαζί με την Ελλάδα χρεοκόπησε και το παραδοσιακό πρότυπο του κλασικού πολιτικού που επί δεκαετίες αναδεικνυόταν μέσα από ένα πλέγμα πελατειακών δικτύων, είτε ως παιδιά του κομματικού σωλήνα, είτε ως κληρονόμοι οικογενειακής παράδοσης που άκοπα και χωρίς οι περισσότεροι να έχουν κολλήσει έστω ένα ένσημο είχαν εξασφαλισμένη πολιτική καριέρα.

Το αίσθημα της ασφυξίας που προκαλεί η κρίση στα πιο δυναμικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας, ωστόσο, και πολύ περισσότερο στη νέα γενιά που δοκιμάζεται από την ανεργία, μεγεθύνει μέρα με τη μέρα την αποστροφή των ψηφοφόρων για τους παραδοσιακούς πολιτικούς, οι οποίοι επιμένουν να θέλουν να παραμένουν στο προσκήνιο, αντιμετωπίζοντας την πολιτική ως ένα κλειστό επάγγελμα για λίγους και εκλεκτούς. Και μπορεί να εναλλάσσονται στα αξιώματα, πλην όμως ο τρόπος ανάδειξής τους σε αυτά παραμένει ίδιος και σχεδόν απαράλλακτος.

Η πεπατημένη που δεν είναι πια βατή

Με ελάχιστες φωτεινές εξαιρέσεις που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα και ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης, η διαδρομή των περισσότερων βουλευτών, δημάρχων και περιφερειαρχών είναι, λίγο ως πολύ, κοινή: μέλος της κομματικής νεολαίας στα 18, κομματικό στέλεχος στα 28, συνδικαλιστής ή και δημοτικός σύμβουλος στα 38, βουλευτής ή δήμαρχος στα 48, υπουργός στα 58. Και όποιος αποτύχει είτε να εκλεγεί είτε να επανεκλεγεί τον περιμένει μια θέση στον κρατικό μηχανισμό όταν το κόμμα του βρεθεί στην εξουσία.

Η προφανής αδυναμία των παραδοσιακών πολιτικών δυνάμεων να απαντήσουν πειστικά στις νέες προκλήσεις και να υπερβούν τον κομματικό αυτισμό, εγκαταλείποντας την πεπατημένη του παρελθόντος, αφήνει ένα τεράστιο κενό που έρχονται να καλύψουν νέα σχήματα, των οποίων η απειλητική εμφάνιση στον στίβο της αυτοδιοικητικών καλπών της 18ης Μαΐου και των ευρωεκλογών που θα ακολουθήσουν μία εβδομάδα αργότερα συνοδεύεται από έντονες πολιτικές αντιδράσεις και σεισμικές πολιτικές αναταράξεις.

Σε αυτό το πλαίσιο δεν εκπλήσσουν οι επιθέσεις με τις οποίες υποδέχεται το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα και τα διασυνδεδεμένα με αυτό πελατειακά δίκτυα πρωτοπόρες κινήσεις και ανατρεπτικές πρωτοβουλίες του κατεστημένου τρόπου άσκησης της πολιτικής, όπως το νεοσύστατο «Ποτάμι» του δημοσιογράφου Σταύρου Θεοδωράκη, που εδραιώνεται ως ισχυρός παίκτης στο εσωτερικό, αλλά και το ευρωπαϊκό παιχνίδι των συσχετισμών, ή την υποψηφιότητα για τον Δήμο Πειραιά του Γιάννη Μώραλη, που υποστηρίζεται από τον πρόεδρο του Ολυμπιακού Βαγγέλη Μαρινάκη και κινητοποιεί ευρύτερες δυνάμεις στο πρώτο λιμάνι της χώρας.

Πρόδρομος αυτών των νέων δεδομένων στην πολιτική υπήρξε εξάλλου η εμβληματική περίπτωση του δημάρχου Θεσσαλονίκης Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος, ως άνθρωπος προερχόμενος από τον χώρο των επιχειρήσεων και χωρίς να έχει ιδιαίτερους δεσμούς με έναν συγκεκριμένο κομματικό χώρο, έκανε τη μεγάλη ανατροπή, το 2010, τερματίζοντας το πολύχρονο τέλμα της συμπρωτεύουσας από την εναλλαγή στο τιμόνι της πόλης προσώπων από τον συντηρητικό χώρο. Το γεγονός, μάλιστα, ότι ο κ. Μπουτάρης προηγείται σε όλες τις δημοσκοπήσεις δείχνει ότι οι πολίτες επιβραβεύουν αυτοδημιούργητα πρόσωπα τα οποία προτού ασχοληθούν με την πολιτική έχουν να επιδείξουν δημιουργικό έργο και δεν επέλεξαν να καταξιωθούν μέσα από την κατοχή κομματικών αξιωμάτων ή τη νομή του δημόσιου κορβανά.
Ανάλογα πετυχημένα παραδείγματα επιχειρηματιών που με τη λαϊκή ψήφο ανέλαβαν τις τύχες των (μεγαλου)πόλεων όπου ζουν, με διάθεση προσφοράς στους συμπολίτες τους, υπήρξαν ο τέως δήμαρχος της Νέας Υόρκης Μάικλ Μπλούμπεργκ, καθώς και ο ασιατικής καταγωγής πρώτος πολίτης της Μελβούρνης Τζον Ζο.

Οι αυτοδημιούργητοι και οι επιθέσεις

Η επιτυχημένη καμπάνια του Σταύρου Θεοδωράκη με μότο «πολιτική χωρίς κομματικό παρελθόν» βρίσκει θετική ανταπόκριση στην κοινή γνώμη που αναζητεί απεγνωσμένα φρέσκα πρόσωπα για να εκφράσουν το καινούριο που γεννιέται. Σε ένα άλλο επίπεδο, αυτό της Αυτοδιοίκησης, ο πολυσυλλεκτικός χαρακτήρας του ψηφοδελτίου που συγκροτεί με νέα και άφθαρτα πρόσωπα ο Γιάννης Μώραλης, ένα επιτυχημένο στέλεχος από τον ιδιωτικό τομέα, διαπερνά οριζόντια το τοπικό κομματικό κατεστημένο και δημιουργεί βάσιμες προσδοκίες για το ξεκίνημα μιας νέας εποχής στον Πειραιά.

Οι ισχυρισμοί για «απολίτικες επιλογές» και πρόσκαιρο «δημοσκοπικό φούσκωμα» του «Ποταμιού» φαίνεται να καταρρέουν μπρος στη θερμή υποδοχή που απόλαυσε ο επικεφαλής του στις Βρυξέλλες και ειδικότερα μπρος στην προσπάθεια τριών διαφορετικών πολιτικών ομάδων -Πράσινοι, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθεροι- να εντάξουν στις τάξεις τους τούς ευρωβουλευτές του νέου κόμματος που προεξοφλείται ότι θα εκλεγούν στις 25 Μαΐου, προτού καν συμπληρωθεί ένα τρίμηνο από την ίδρυσή του.

Ακόμη πιο αστήρικτα δείχνουν τα επιχειρήματα για δήθεν «φαινόμενα Μπερλουσκονισμού» από την υποψηφιότητα στον Πειραιά του κ. Μώραλη, που επιστρατεύουν όσοι θίγονται από την πρωτοβουλία που ξεπερνάει τα όρια του Ολυμπιακού, όταν ο εμπνευστής της πρωτοβουλίας Βαγγέλης Μαρινάκης διατυμπανίζει ότι πέραν του Θρύλου δεν έχει καμία άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Επίσης, ο 47χρονος εφοπλιστής είναι, όπως σημειώνουν όσοι τον γνωρίζουν, παράδειγμα αυτοδημιούργητου επιχειρηματία που διακρίθηκε στον ιδιαιτέρως ανταγωνιστικό τομέα της παγκόσμιας ναυτιλίας, επιτυγχάνοντας να πολλαπλασιάσει την περιουσία που κληρονόμησε από τον πατέρα του Μιλτιάδη Μαρινάκη, ο οποίος διετέλεσε βουλευτής της Ν.Δ., αλλά και ένας από τους βασικούς χρηματοδότες του Ολυμπιακού.

Η ναυτιλία και η «επένδυση» στον Θρύλο

Το όνομα του Βαγγέλη Μαρινάκη φιγουράρει στη λίστα των Lloyd’s με τους 100 κορυφαίους εφοπλιστές του κόσμου, ενώ την τελευταία τετραετία που ανέλαβε τα ηνία του Ολυμπιακού επένδυσε στην ομάδα του Πειραιά περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας την επιτυχημένη πορεία της όχι μόνον στον αγωνιστικό τομέα, σε Ελλάδα και Ευρώπη, αλλά και στον οικονομικό, με έξυπνες επιχειρηματικές κινήσεις.

«Ασφαλώς και υπάρχουν αρκετοί ακόμη Ελληνες επιχειρηματίες με επιτυχίες στο εξωτερικό και διάθεση να προσφέρουν στα κοινά, όπως και στελέχη του ιδιωτικού τομέα με θεμιτές φιλοδοξίες και διάθεση να θέσουν τον εαυτό τους και τις γνώσεις τους στην υπηρεσία των συμπολιτών τους», τονίζουν άνθρωποι από το περιβάλλον του προέδρου του Ολυμπιακού. «Το ζήτημα που ανακύπτει και λειτουργεί ανασταλτικά, ωστόσο, είναι ποιος μπαίνει στον κόπο να ασχοληθεί στα κοινά χωρίς τις γνωστές κομματικές πλάτες. Και ακόμη περισσότερο, ποιος τολμάει, ειδικά όταν είναι "χορτασμένος" και επαγγελματικά επιτυχημένος, να θυσιάσει την προστασία της προσωπικής του ζωής και να εκτεθεί στην αγριότητα της δημοσιότητας και της πολιτικής αντιπαράθεσης», συμπληρώνουν.

«Ο Βαγγέλης Μαρινάκης το μέτρησε και το τόλμησε. Μένει να δούμε αν και ποιος θα είναι ο επόμενος», λένε από το περιβάλλον του. Και τονίζουν ότι έχουν πλήρη επίγνωση του πολέμου που θα δεχτούν από τις δυνάμεις που κερδοσκοπούσαν δεκαετίες τώρα -πολιτικά και όχι μόνον- από τη συντήρηση της μιζέριας στην οποία είχαν καταδικάσει το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας.

Δεν ανησυχούν όμως, όπως επισημαίνουν στο «ΘΕΜΑ», αποκαλύπτοντας παράλληλα ότι, προτού αναλάβουν το μεγάλο εγχείρημα για μια ανατρεπτική πρόταση για τον Πειραιά, μέτρησαν τις διαθέσεις της τοπικής κοινωνίας. Ειδικότερα, έρευνα που έγινε το προηγούμενο διάστημα έδειξε ότι ο κ. Μαρινάκης, ο οποίος θα είναι υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος στον συνδυασμό του κ. Μώραλη, είναι εξαιρετικά δημοφιλής ανάμεσα στους Πειραιώτες και το ψηφοδέλτιο που θα στηρίξει, αν δεν εκλεγεί από την πρώτη Κυριακή, όπερ και το πιθανότερο μετά τη συσπείρωση εμβληματικών προσωπικοτήτων που παρατηρείται για τον Πειραιά, προβάλλει ως δεδομένο ότι η αναμέτρηση της δεύτερης Κυριακής θα μετατραπεί σε εκλογικό περίπατο.

Επτά στους δέκα Πειραιώτες εκτιμούν θετικά την προοπτική να διεκδικήσουν τον δήμο τους πρόσωπα εκτός πολιτικής και μόνον ένας στους τέσσερις εκφράζεται αρνητικά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ενώ το ποσοστό όσων πιστεύουν ότι η πολιτική διέρχεται κρίση φτάνει στο συντριπτικό 96%.