Σαμπιχά: Η Ελληνίδα μουσουλμάνα Ρομά που καταπιέστηκε από την τουρκική μειονότητα

Τη λύπη και την απορία της εξέφρασε επανειλλημμένως η κα Σαμπιχά Σουλεϊμάν στις συνεντεύξεις που έδωσε τις προηγούμενες ώρες σε διάφορα ΜΜΕ, αναζητώντας και η ίδια το λόγο για τον οποίον «κόπηκε» αιφνιδίως από το ευρωψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ. Μιλώντας, δε, στο xronos.gr της Θράκης, η κα Σαμπιχά μονολόγησε «ήταν η πρώτη φορά που θα κατέβαινα υποψήφια, ήταν δύσκολα... Πόλεμος: Όπου πατάει η Σαμπιχά, αρχίζουν να βγάζουν μαχαίρια. Θα πιστέψω τελικά ότι ζητάω παράλογα πράγματα, ότι δεν πρέπει να ζητάω σχολεία, δεν πρέπει να ζητάω μόρφωση... Μήπως πρέπει να ζητήσω τελικά 'κανα τζαμί;»

Στις προηγούμενες φράσεις συμπυκνώνεται το πνεύμα μιας γυναίκας που αγωνίζεται γι' αυτά που η ίδια θεωρεί ως βασικά δικαιώματα για την ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκει. Από το 2006, όταν η Σαμπιχά μαζί με άλλες 20 γυναίκες ίδρυσε τον «Πολιτιστικό Μορφωτικό Σύλλογο Γυναικών Δροσερού Ξάνθης», άρχισε να γίνεται ένα δημόσιο πρόσωπο, ταυτισμένο με την ιδιαίτερη περίπτωση των Ρομά της Θράκης που διεκδικούν μια έξοδο από την γκετοποίηση, επικαλούμενοι την Ελληνική τους ταυτότητα -χωρίς όμως να αποποιούνται το μουσουλμανικό θρήσκευμα. Η Σαμπιχά προβλήθηκε, βραβεύτηκε -αλλά και αμφισβητήθηκε έντονα, καθώς η παρέμβασή της ανοίγει αυτομάτως μια σειρά από μέτωπα. Η πρόσφατη παλινωδία του ΣΥΡΙΖΑ με την υποψηφιότητά της έφερε στην επιφάνειτα τη μεγαλύτερη και πιο σοβαρή από τις αντιπαραθέσεις που έχει η Σαμπιχά Σουλεϊμάν: «Με όσους έχουν εκτουρκιστεί» όπως λέει η ίδια. 

Η Σαμπιχά Σουλεϊμάν με κάθε ευκαιρία παρουσιάζει η ίδια το παράδειγμά της ως απόδειξη του κοινωνικού αποκλεισμού που υφίστανται οι Ρομά της Θράκης: «Εφέτος τελειώνω το γυμνάσιο. Στα 38 μου χρόνια, τώρα τα κατάφερα. Και για να συμβαίνει αυτό με εμένα, ποιος ξέρει πόσα και πόσα παιδιά, πόσες γενιές Ρομά έχουν χαθεί χωρίς παιδεία». Η μαχητική εναντίωση της Σαμπιχά στην τουρκόφωνη εκπαίδευση των Ρομά την έκανε πρόσωπο μισητό στη μερίδα εκείνη της τοπικής κοινωνίας που προωθεί την ιδέα της «συμπαγούς» τουρκικής μειονότητας. Η Σαμπιχά Σουλεϊμάν, παρά την στοιχειώδη καλλιέργειά της, έφτασε έως και την αυτοπρόσωπη παράσταση σε επιτροπές του Ευρωκοινοβουλίο. Όπως λέει η ίδια «ανάμεσα στο τέλος του 2007 και την αρχή του 2008 είχα καταφέρει να συμμετάσχω σε ένα συνέδριο στις Βρυξέλλες, όπου μία ομάδα επιστημόνων από τη Θράκη προωθούσαν τη θέση ότι η Θράκη είναι τουρκική. Σε αυτό το συνέδριο απαγορευόταν να ομιλούνται άλλες γλώσσες, μίλαγαν μόνο τουρκικά. Εκεί είπα 'είμαι Ελληνίδα Ρομά'. Μετά από αυτό άρχισαν να με πολεμούν, όλοι αυτοί που λένε ότι είναι Τούρκοι».

Η Σαμπιχά Σουλεϊμάν έρχεται αντιμέτωπη με την προκατάληψη εναντίον των Ρομά σχεδόν καθημερινά. Πριν από λίγο καιρό, ευρισκόμενη στην Αλεξανδρούπολη, δέχτηκε φραστική επίθεση από μια πολυμελή ομάδα ατόμων που κραύγαζε προσβολές κατά της τσιγγάνικης κοινότητας. Σε κάποια άλλη περίπτωση, προσπάθησε να εμποδίσει τις μπουλντόζες του δήμου να κατεδαφίσουν τις κατοικίες των Ρομά στο Δροσερό, παρόλο που, όπως η ίδια ισχυρίζεται, πρόκειται για ακίνητα που έχουν αποκτηθεί από τους ενοίκους τους με απολύτως νόμιμες διαδικασίες -αλλά και με τον ιδρώτα του προσώπου τους.

Σχετικά με την υποψηφιότητά της για το Ευρωκοινοβούλιο, η Σαμπιχά Σουλεϊμάν δήλωσε ότι αποφασίστηκε απευθείας από τα κεντρικά του ΣΥΡΙΖΑ και ότι η ίδια δέχτηκε αμέσως, θεωρώντας ότι όλα όσα διεκδικεί μέσω του «Ελπίδα» ταυτίζονται με τη φροντίδα του ΣΥΡΙΖΑ «για τους φτωχούς, για τους αγράμματους, για τους παραπονεμένους, για τους εργαζόμενους». Σε ό,τι αφορά στην ιδεολογία της, δηλαδή για το εάν αυτοπροσδιορίζεται ως «αριστερή», η Σαμπιχά εξομολογείται ότι η πυξίδα της είναι πάντα οι διεκδικήσεις, όχι οι αφηρημένες πολιτικές αρχές, στις οποίες, ούτως ή άλλως, εξαιτίας της υστέρησης που κατ' ανάγκην είχε στην εκπαίδευσή της, δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να εμβαθύνει. Οπότε, σχετικά με τις κατηγορίες που της αποδίδουν εθνικιστικές/ακροδεξιές τάσεις ή ακόμη και στράτευση στο «Δίκτυο 21», η Σαμπιχά δηλώνει πλήρη άγνοια. 

Το πείσμα της Σαμπιχά Σουλεϊμάν έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον του Προέδρου της Δημοκρατίας, κ. Κάρολου Παπούλια, ο οποίος την έχει βραβεύσει για τη δράση της, ήδη από το Νοέμβριο του 2007. Δύο χρόνια αργότερα τιμήθηκε με το βραβείο «Γυναικείου Θάρρους» του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Στο Συνέδριο του ΟΗΕ για τις μειονότητες που έγινε στη Γενεύη στο τέλος Νοεμβρίου του 2012, ανέβηκε στο βάθρο και κατέθεσε το δικό της μανιφέστο: «Ονομάζομαι Σαμπιχά Σουλεϊμάν, είμαι Μουσουλμάνα Ρομά από την Ξάνθη στην Ελλάδα και πρόεδρος του Συλλόγου Γυναικών Δροσερού “Η Ελπίδα”. Ζητώ συγνώμη που δεν μπορώ να μιλήσω απ’ ευθείας σε κάποια από τις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στο συνέδριο, αλλά δεν τις έμαθα ποτέ. Η μητρική μου γλώσσα είναι τα Ρομανί, η γλώσσα των Τσιγγάνων. Πάρα ταύτα, επειδή είμαι μουσουλμάνα της Θράκης, υποχρεώθηκα να πάω σε σχολείο όπου διδάχθηκα μια τρίτη γλώσσα, τα τουρκικά. Αυτό κάνουν κάθε χρόνο εκατοντάδες Έλληνες πολίτες μουσουλμάνοι Ρομά με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε σήμερα μειονότητα εντός της μειονότητας.

Το ίδιο συναίσθημα της μειονότητας μέσα στη μειονότητα το αισθανόμαστε σε κάθε βήμα μας μέσα στην κοινωνία. Οι Μουσουλμάνοι τουρκικής καταγωγής προσπαθούν να μας επιβάλουν, εκτός από τη γλώσσα τους, και την ταυτότητά τους. Ξοδεύουν πολλά λεφτά  για να χτίσουν τζαμιά μέσα στους οικισμούς μας. Μας λένε ότι οι Τσιγγάνοι πεθαίνουν νέοι επειδή δεν είναι καλοί Τούρκοι και πιστοί μουσουλμάνοι. Εμείς, όμως ξέρουμε ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι περισσότερα σχολεία και νοσοκομεία, όχι τζαμιά,  -που άλλωστε η Θράκη έχει πολλά.

Εδώ και χρόνια επιμένουν να φτιάξουν σωματεία και να τα ονομάσουν 'τουρκικά'. Στη συνέχεια προσπαθούν να μας γράψουν σε αυτά τα σωματεία για να μας υποχρεώσουν κι εμάς να πούμε ότι είμαστε Τούρκοι. Πριν μερικά χρόνια το ελληνικό κράτος όρισε να πηγαίνουμε υποχρεωτικά σε νηπιαγωγεία. Οι τουρκικής καταγωγής Μουσουλμάνοι έφτιαξαν δικά τους νηπιαγωγεία, όπου διδάσκονται μόνον τουρκικά. Μας πιέζουν να γραφτούμε σε αυτά τα νηπιαγωγεία.

Θέλουμε να έχουμε καλή εκπαίδευση στη γλώσσα του κράτους που ζούμε. Το κράτος δεν κάνει αρκετά. Θέλουμε περισσότερα δημόσια σχολεία. Θέλουμε να μας προστατεύει επειδή είμαστε μουσουλμάνες γυναίκες με δικαιώματα που παραβιάζονται διαρκώς από ανθρώπους που νομίζουν ότι είναι δικαίωμά τους να φέρονται άσχημα στις γυναίκες τους. Περιμένουμε την πραγματική βοήθεια από το ελληνικό κράτος.

Η Διακήρυξη του ΟΗΕ για τις μειονότητες λέει ότι πρέπει να γίνεται σεβαστή η ιδιαίτερη ταυτότητα και ο πολιτισμός μας. Αυτό δεν ισχύει μόνον για το κράτος στο οποίο ζούμε αλλά και για τους μειονοτικούς συμπολίτες μας. Οι τελευταίοι προσπαθούν να μας επιβάλουν την τουρκική ταυτότητα αντί της δικής μας ταυτότητας των Ρομά. Δεν θέλουμε να αλλάξουμε τη δική μας ταυτότητα με μία άλλη. Θέλουμε να μας αφήσουν ήσυχους και να μην παίζουν πολιτικά παιχνίδια εις βάρος μας».