Σταύρος Θεοδωράκης: Με διεθνή διαγωνισμό ο επόμενος διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας

Τη θέσπιση ανοικτού διεθνή διαγωνισμού για την πλήρωση της θέσης του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, προτείνει ο αχηγός του κόμματος «Το ΠΟΤΑΜΙ» Σταύρος Θεοδωράκης, με μακροσκελές, αναλυτικό του άρθρο που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα naftemporiki.gr. 

Αφού παραθέτει αναλυτικά τους λόγους για τους οποίους είναι πολύ σημαντικό το πρόσωπο που κατέχει κάθε φορά τη θέση αυτή, ο Σταύρος Θεοδωράκης προτείνει τη διεξαγωγή διεθνούς διαγωνισμού από τον οποίο θα προκύψει όχι μόνο ο αντικαταστάτης του κ. Προβόπουλου, του οποίου λήγει η θητεία, αλλά και των υποδιοικητών της ΤτΕ. 

Αφού κατατεθούν οι προτάσεις, ο Σταύρος Θεοδωράκης προτείνει η αξιολόγησή τους «να γίνεται με τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια και αποκλειστικά στη βάση την γνώση, την εξειδικευμένη κατάρτιση, την εμπειρία και τις ικανότητες. Πρότασή μας είναι οι υποψήφιοι να αξιολογηθούν από ανεξάρτητη επιτροπή Ελλήνων και ξένων ειδικών, η οποία θα μπορεί να ζητήσει γράμματα αξιολόγησης από πρώην κεντρικούς τραπεζίτες, εξειδικευμένους και διεθνώς αναγνωρισμένους ακαδημαϊκούς, καθώς και άλλους. Με τον τρόπο αυτόν, θα αποφεύγεται η τοποθέτηση επίλεκτων της εκάστοτε κυβέρνησης και το ενδεχόμενο σύγκρουσης συμφερόντων, και θα εξασφαλίζεται το αδιάβλητο της διαδικασίας επιλογής».

Μετά τη διαδικασία αυτή, βάσει της πρότασης του Σταύρου Θεοδωράκη, το λόγο θα παίρνει η Επιτροπή Οικονομικών και η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας και κατόπιν «η επιλογή θα πρέπει να επικυρώνεται από την Βουλή».

Στο άρθρο μάλιστα αναφέρεται πως μια τέτοια διαδικασία, αν ακολουθηθείο τώρα για τη θέση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας, θα μπορούσε να αποτελέσει την αρχή ώστε «αντίστοιχες πρακτικές να υιοθετηθούν και για τις υπόλοιπες θέσεις ευθύνης του δημόσιου τομέα, των επιχειρήσεων δημόσιας ωφέλειας και άλλων ΝΠΔΔ». 

«Δυστυχώς, αν και υπήρξε μία μικρή αλλαγή πολιτικής στην κατεύθυνσης της αξιοκρατικής επιλογής για κάποιες σημαντικές θέσεις από την προηγούμενη κυβέρνηση, αυτές αποδείχθηκαν ημιτελείς. Και με απροκάλυπτο τρόπο η τωρινή κυβέρνηση γρήγορα εγκατάλειψε αυτή την προσπάθεια επιστρέφοντας την χώρα στο εξοργιστικό «παλαιό» καθεστώς, που οι ανώτατες θέσεις του δημοσίου μοιράζονται στους φίλους/συγχωριανούς του προέδρου (και τώρα και του αντιπρόεδρου) της κυβέρνησης και σε αποτυχημένους, συνήθως άεργους, πολιτικούς», σημειώνει ο αρχηγός του κόμματος «Το Ποτάμι» και καταλήγει «η ταύτιση του δημοσίου συμφέροντος με το κομματικό συμφέρον πρέπει επιτέλους να σταματήσει». 

Ολόκληρο το άρθρο: 

Τράπεζα της Ελλάδας: Αξιοκρατία μακριά από «συγχωριανούς»

του Σταύρου Θεοδωράκη

Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους όλα σχεδόν τα σύγχρονα κράτη θεσμοθέτησαν την ανεξαρτησία των Κεντρικών Τραπεζών κατά την διάρκεια του 20ού αιώνα είναι η αποφυγή του κινδύνου να βρεθεί η νομισματική πολιτική στον έλεγχο των κυβερνήσεων, οι οποίες θα μπορούν να επηρεάσουν το επίπεδο τιμών και τη νομισματική ισοτιμία για ιδιοτελείς σκοπούς, εις βάρος του κοινωνικού συνόλου. Για παράδειγμα, κατά την περίοδο που η ανεξαρτησία των Νομισματικών Αρχών δεν είχε θεσμοθετηθεί, πολλές κυβερνήσεις τόσο στο εξωτερικό όσο και στην χώρα μας πίεσαν τις κεντρικές τράπεζες να «χρηματοδοτούν» την υπερ-κατανάλωση της διοίκησης και των δημοσιονομικών ελλειμμάτων, «τυπώνοντας»  χρήμα, πληθωρίζοντας το νόμισμα και μειώνοντας επομένως την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις η επέμβαση των κυβερνήσεων στην νομισματική πολιτική ήταν καταστροφική καθώς συχνά οδηγηθήκαμε σε υπερ-πληθωρισμό που αφάνισε τις αποταμιεύσεις των πολιτών, συντελώντας στη  ραγδαία υποτίμηση του νομίσματος με δραματικά επώδυνες επιπτώσεις στην κοινωνία και ιδιαίτερα για τους οικονομικά ασθενέστερους πολίτες. Επιπλέον, σε πολλές περιπτώσεις τα επιτόκια καταθέσεων ήταν κατώτερα του πληθωρισμού με αποτέλεσμα οι αποταμιεύσεις να μειώνονται.

Αν και σήμερα η χάραξη της νομισματικής πολιτικής έχει μεταφερθεί (σχεδόν ολοκληρωτικά) στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και στο Ευρω-σύστημα, ο ρόλος της Τράπεζας της Ελλάδας (ΤτΕ) εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά σημαντικός, ιδιαίτερα στο σημερινό περιβάλλον της βαθειάς οικονομικής, τραπεζικής και δημοσιονομικής κρίσης που πλήττει την χώρα μας. Αρχικά, ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος εκπροσωπεί την χώρα μας στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ, το οποίο αποφασίζει την νομισματική πολιτική στην ευρωζώνη. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες μόνο από τις καίριες αρμοδιότητες στις οποίες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας συμμετέχει.

•             Στον καθορισμό των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων δανεισμού (euribor) στο οποίο βασίζονται χιλιάδες καταναλωτικά, στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια  στην χώρα μας.

•             Στην επιλογή ή μη πολιτικών νομισματικής χαλάρωση μέσω μείωσης μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων επιτοκίων (quantitative easing) των ομολόγων των κρατών-μελών για την γρήγορη ανάκαμψη της Ευρωπαϊκής οικονομίας, μέσω της διευκόλυνσης αναχρηματοδότησης του χρέους.

•             Στην παροχή ρευστότητας στο Ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων.

•             Σε αυτές τις αρμοδιότητες πρέπει να προσθέσουμε τις καινούριες εποπτικές-ρυθμιστικές για το ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα εξουσίες που αναλαμβάνει σύντομα η ΕΚΤ.

•             Επιπλέον η ΕΚΤ αναλαμβάνει  κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό και εφαρμογή της Τραπεζικής Ένωσης, ενός από τα πλέον σημαντικά ευρωπαϊκά προγράμματα που περιλαμβάνει την θεσμοθέτηση ευρωπαϊκού τραπεζικού ταμείου εγγύησης των καταθέσεων, το πλαίσιο ομαλής πτώχευσης τραπεζικών ιδρυμάτων, ώστε να μην απαιτούνται ακριβά για τους φορολογούμενους προγράμματα διάσωσης, κα.

Η Τράπεζα της Ελλάδας έχει σημαντικότατες αρμοδιότητες και εξουσίες στο εγχώριο χρηματοοικονομικό σύστημα, η ορθή λειτουργία του οποίου είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την πολυπόθητη ανάπτυξη. Οι πιο σημαντικές είναι.

•             Η εποπτεία του εγχώριου τραπεζικού συστήματος –αλλά και των ασφαλιστικών εταιρειών.

•             Ο έλεγχος της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών, σε συνεργασία με το Ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας

Γίνεται λοιπόν σαφές, ότι ο ρόλος του διοικητή (αλλά και των υποδιοικητών) της ΤτΕ είναι κομβικής σημασίας για την ανεξαρτησία, τη διαφάνεια και την εύρυθμη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας, καθώς και για την φωνή της Ελλάδας σε ένα από τους πιο ισχυρούς διεθνούς οικονομικούς οργανισμούς, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Η συμπλήρωση της θέσης του διοικητή δεν μπορεί να αποτελεί άλλη μια περίπτωση καραμπόλας τύπου 4-2-1, ούτε βάσει κομματικών ενσήμων ή «εντοπιότητας»…. Και σε καμία περίπτωση η επιλογή δεν θα πρέπει να γίνει από τους ελεγχόμενους, δηλαδή τους τραπεζίτες.

Το ΠΟΤΑΜΙ, λοιπόν, προτείνει την θέσπιση ενός ανοικτού διεθνή διαγωνισμού για την πλήρωση της θέσης του διοικητή (αλλά και των δύο υποδιοικητών) της ΤτΕ. Η πρόταση είναι ήδη γνωστή στον οικονομικό και τραπεζικό χώρο μετά την δημόσια και αναλυτική παρουσίαση της από τον καθηγητή της London Business School, Ηλία Παπαϊωάννου (protagon 22 Απριλίου). Καθώς η θητεία τόσο του διοικητή, του κυρίου Προβόπουλου, όσο και της υποδιοικητή, της κυρίας Λουρή-Δεδρινού ολοκληρώνεται σύντομα,  η πρότασή μας είναι η διαδικασία του ανοικτού διαγωνισμού να ξεκινήσει άμεσα.

Η αξιολόγηση των προτάσεων θα πρέπει να γίνεται με τη μεγαλύτερη δυνατή διαφάνεια και αποκλειστικά στη βάση την γνώση, την εξειδικευμένη κατάρτιση, την εμπειρία και τις ικανότητες. Πρότασή μας είναι οι υποψήφιοι να αξιολογηθούν από ανεξάρτητη επιτροπή Ελλήνων και ξένων ειδικών, η οποία θα μπορεί να ζητήσει γράμματα αξιολόγησης από πρώην κεντρικούς τραπεζίτες, εξειδικευμένους και διεθνώς αναγνωρισμένους ακαδημαϊκούς, καθώς και άλλους. Με τον τρόπο αυτόν, θα αποφεύγεται η τοποθέτηση επίλεκτων της εκάστοτε κυβέρνησης και το ενδεχόμενο σύγκρουσης συμφερόντων, και θα εξασφαλίζεται το αδιάβλητο της διαδικασίας επιλογής.

Με την ολοκλήρωση της διαδικασίας, η Επιτροπή καταθέτει μία εμπεριστατωμένη έκθεση αξιολόγησης για τον προτεινόμενο/η τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο κοινοβούλιο. Μετά από ακρόαση στην Επιτροπή Οικονομικώς (και πιθανόν στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας) η επιλογή θα πρέπει να επικυρώνεται από την Βουλή.

Ο υπερκομματικός μηχανισμός επιλογής του καταλληλότερου για τη θέση του διοικητή της ΤτΕ και ο θεσμός της αξιολόγησης των υποβαλλόμενων προτάσεων από ανεξάρτητες επιτροπές μπορεί να αποτελέσει έναυσμα, ώστε αντίστοιχες πρακτικές να υιοθετηθούν και για τις υπόλοιπες θέσεις ευθύνης του δημόσιου τομέα, των επιχειρήσεων δημόσιας ωφέλειας και άλλων ΝΠΔΔ. Δυστυχώς, αν και υπήρξε μία μικρή αλλαγή πολιτικής στην κατεύθυνσης της αξιοκρατικής επιλογής για κάποιες σημαντικές θέσεις από την προηγούμενη κυβέρνηση, αυτές αποδείχθηκαν ημιτελείς. Και με απροκάλυπτο τρόπο η τωρινή κυβέρνηση γρήγορα εγκατάλειψε αυτή την προσπάθεια επιστρέφοντας την χώρα στο εξοργιστικό «παλαιό» καθεστώς, που οι ανώτατες θέσεις του δημοσίου μοιράζονται στους φίλους/συγχωριανούς του προέδρου (και τώρα και του αντιπρόεδρου) της κυβέρνησης και σε αποτυχημένους, συνήθως άεργους, πολιτικούς.

Η ταύτιση του δημοσίου συμφέροντος με το κομματικό συμφέρον πρέπει επιτέλους να σταματήσει αν θέλουμε πραγματικά να γυρίσουμε σελίδα, και η επικείμενη αλλαγή στη θέση του διοικητή της ΤτΕ μπορεί να αποτελέσει το πρώτο αποφασιστικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Επιπλέον, η επιλογή της διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδας θα πρέπει να γίνει με διαφάνεια, ανοικτά, χωρίς σκιές. Ίσως αυτό να αποτελέσει την αρχή για την τόσο απαραίτητη για την χώρα μας αξιοκρατία.