Πολύ δεξιός, πολύ ακραίος παλαιοκομματικός

Αν στα κόμματα κολλούσαν ένσημα, θα ήταν ήδη συνταξιούχος ως… ευδοκίμως τερματίσας τη θητεία του, αφού αν πάρουμε τοις μετρητοίς όσα αναφέρονται στο βιογραφικό του, σύμφωνα με το οποίο υπήρξε μέλος της Νεολαίας της ΕΡΕ πριν από το 1967, όταν ήταν 15 ετών, ο κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος συνιστά το χαρακτηριστικότερο, ίσως, παράδειγμα του «επαγγελματία» πολιτικού της Μεταπολίτευσης.

Γαλουχημένος μέσα στα κομματικά γραφεία και ανδρωμένος μέσα στην στην καμαρίλα της πολιτικής σπούδασε ιατρική με έντονη παρουσία στα αμφιθέατρα της Ιατρικής Σχολής της Αθήνας και στις ομηρικές μάχες που δίνονταν τότε με τις αριστερές παρατάξεις που κυριαρχούσαν στα πανεπιστήμια.
   
Προερχόμενος από το συντηρητικό αντικομμουνιστικό περιβάλλον της Μάνης, ο νεαρός Μιχαλολιάκος ανελίχθηκε πολιτικά μέσα από τη νεοσύστατη τότε ΟΝΝΕΔ και έβαλε από την πρώτη στιγμή πλώρη για την ηγεσία της, συγκεντρώνοντας γύρω του νεαρά στελέχη που διακρίνονταν για τις ακροδεξιές τους απόψεις, αλλά κυρίως για το «βαρύ χέρι» με το οποίο αντιμετώπιζαν τους αντιπάλους του τόσο από τις άλλες παρατάξεις όσο και τους εσωκομματικούς.

Οσο βρίσκονταν στην ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και κατόπιν ο μετριοπαθής Γεώρ­γιος Ράλλης, η «ομάδα Μιχαλολιάκου», που φλέρταρε με την ΕΠΕΝ και άλλα θνησιγενή σχήματα της Ακροδεξιάς, βρισκόταν στο κομματικό περιθώριο της «γαλάζιας» παράταξης, από το οποίο βγήκε όταν, με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, το 1981, ο τότε αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας Ευάγγελος Αβέρωφ έστριψε το τιμόνι του κόμματος προς τα δεξιά και άνοιξε τις πόρτες για να αποκτήσει το κόμμα του οργανωτική δομή ανάλογη με εκείνη που είχαν οι αριστερές παρατάξεις.

Οταν οι «Κένταυροι» τρομοκρατούσαν εντός και εκτός της Ν.Δ.

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Βασίλης Μιχαλιολάκος βρέθηκε, το 1982, να ηγείται της Νεολαίας της Νέας Δημοκρατίας. Τη διοικούσε με τη σιδηρά πειθαρχία που επέβαλλαν για λογαριασμό του οι ομάδες «Κένταυροι» και «Ρέιντζερς» τις οποίες είχε συγκροτήσει και πρωταγωνιστούσαν σε κάθε είδους επεισόδια και τρομοκράτηση των αντιπάλων τους: από τα πανεπιστημιακά αμφιθέατρα, τα οποία ήθελαν να απαλλάξουν από τους αριστερούς φοιτητές, μέχρι τους δρόμους της Αθήνας, όπου έδιναν μάχες για την απαλλαγή από το ΠΑΣΟΚ, αλλά κυρίως στα γραφεία της ΟΝΝΕΔ, απ’ όπου (εκ)διώχθηκαν όλοι όσοι είχαν φιλελεύθερες τάσεις ή απειλούσαν την καρέκλα του αρχηγού.

Το 1984, μετά τις χαμένες για τη Νέα Δημοκρατία ευρωεκλογές, στις οποίες οι «Κένταυροι» και οι «Ρέιντζερς» είχαν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, καθώς οι ρεβανσιστικές δράσεις τους έκαναν ένα μέρος του αστικού κόσμου να απογοητευτεί από τη δεξιά στροφή της Ν.Δ., η απόφαση του τότε νέου αρχηγού της Νέας Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Μητσοτάκη να προχωρήσει σε αντικατάσταση της ηγεσίας της κομματικής νεολαίας αποδείχθηκε όχι και τόσο εύκολο εγχείρημα. Τα γραφεία της ΟΝΝΕΔ στην οδό Νικηταρά έμειναν επί ημέρες κατειλημμένα από τις ομάδες του αρχηγού Βασίλη Μιχαλολιάκου και του υπαρχηγού του Μάνου Μανωλάκου, ο οποίος συνέχισε κατόπιν τη δράση του συμμετέχοντας σε διάφορα ακροδεξιά σχήματα.

Αν μιλούσε κάποτε δημόσια ο νυν πρόεδρος της Βουλής κ. Βαγγέλης Μεϊμαράκης για το πώς κατάφερε με τη συνδρομή και της Αστυνομίας να γίνει ο διάδοχος του κ. Μιχαλολιάκου στην ΟΝΝΕΔ, η αφήγησή του θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύ καλό σενάριο για πολιτικό θρίλερ με ισχυρούς κινηματογραφικούς χαρακτήρες που θα αποτύπωναν την εναργέστερη ίσως επιτομή για τις μεθόδους πολιτικής ανέλιξης και διατήρησης επί δεκαετίες στο προσκήνιο προσώπων όπως ο νυν δήμαρχος Πειραιά.



Αν και επί Καραμανλή η «ομάδα Μιχαλολιάκου», που φλέρταρε με την ΕΠΕΝ, βρέθηκε στο κομματικό περιθώριο, με την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, το 1981, ο τότε αρχηγός της Ν.Δ. Ευάγγελος Αβέρωφ την επανέφερε στο προσκήνιο. Η φωτογραφία από ομιλία του Αβέρωφ στην ΟΝΝΕΔ με τον Βασίλη Μιχαλολιάκο στα αριστερά του (με το λευκό πουκάμισο)

Μια εκρηκτική διαδρομή

Για να αναπαρασταθεί, ωστόσο, ολόκληρη η πολυκύμαντη διαδρομή του κ. Μιχαλολιάκου στην ελληνική πολιτική σκηνή θα απαιτούνταν να γυριστούν πολλές σκηνές, οι οποίες ίσως να μη χωρούν σε ένα και μόνο κινηματογραφικό έργο. Πώς, άλλωστε, να χωρέσουν οι καταλήψεις της ΟΝΝΕΔ, με την ανάδειξη του διαγραμμένου από τη Νέα Δημοκρατία πρώην προέδρου της «γαλάζιας» Νεολαίας σε πρώτο βιολί στην πολιτική ορχήστρα που είχε φτιάξει ο Μιλτιάδης Εβερτ για να κερδίσει τον Δήμο Αθηναίων το 1986 με τη συνδρομή των «Ρέιντζερς» και των «Κενταύρων», οι οποίοι, με άντρο πλέον το δημαρχείο της πρωτεύουσας και την Υπηρεσία Καθαριότητας, «καθάριζαν» για λογαριασμό του αρχηγού τους;

Ο σημερινός πρώτος πολίτης του Πειραιά υπήρξε και αντιδήμαρχος της Αθήνας, κάτι που επιμελώς δεν αναφέρει μαζί με την, ίσως ψηφοθηρική, αγάπη που εκδήλωνε τότε για τον Παναθηναϊκό, καθότι κάτοικος Παγκρατίου. «Δεν μας νοιάζει τόσο ότι είναι Παναθηναϊκός, αλλά ότι είναι κυρίως αντιολυμπιακός», λένε στη διοίκηση της πειραιώτικης ομάδας, «αφού σε οτιδήποτε ζήτησε στο παρελθόν ο Ερασιτέχνης Ολυμπιακός, ο κ. Μιχαλολιάκος ήταν αρνητικός». Γι’ αυτό και η πολιτική μετακόμισή του στον Πειραιά, το 1990, όταν δεν κατάφερε να λάβει το χρίσμα για να γίνει εκείνος δήμαρχος Αθηναίων αντικαθιστώντας τον Μιλτιάδη Εβερτ, ο οποίος είχε αφήσει τον δήμο για να επιστρέψει στην κεντρική πολιτική σκηνή, δεν ήταν και πολύ εύκολη.

Οι μανιάτικες ρίζες, στις οποίες ανέτρεξε όταν επέλεξε να πολιτευτεί στον Πειραιά, τον έβγαλαν οριακά τέταρτο βουλευτή και χρειάστηκε να τεθεί εκτός μάχης ο κ. Ανδρέας Ανδριανόπουλος για να ανέβει στη δεύτερη θέση, έχοντας στο μεταξύ κάνει διαφόρων ειδών συμμαχίες στον Πειραιά και εξολοθρεύοντας έναν-έναν τους εσωκομματικούς του αντιπάλους.
Στις πολλές πλευρές της πολιτικής διαδρομής του κ. Μιχαλολιάκου κυρίαρχη θέση έχει η βομβιστική επίθεση εναντίον του, τον Ιανουάριο του 2001, που είχε ως αποτέλεσμα να τραυματιστεί σοβαρά. H επίθεση έγινε με πυροδότηση μεγάλης ποσότητας εκρηκτικών που είχαν τοποθετηθεί σε σταθμευμένο δίκυκλο έξω από το σπίτι του. Οι βιαστικές ερμηνείες ότι επρόκειτο για επίθεση από τρομοκρατική οργάνωση δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ και η υπόθεση παραμένει ανεξιχνίαστη, παρότι ο ίδιος, όπως γράφτηκε τότε στον Τύπο, είχε αναφέρει στον αρχηγό της Ν.Δ. κ. Κώστα Καραμανλή ότι «ηθικός αυτουργός της βομβιστικής επίθεσης ήταν πολιτικός αντίπαλός μου στον Πειραιά», ζητώντας μάλιστα «να ληφθούν εναντίον του μέτρα από την ηγεσία του κόμματος».

Αν και είναι από τα παλαιότερα κομματικά στελέχη της Ν.Δ., ο κ. Καραμανλής δεν του δίνει υπουργείο στην κυβέρνηση που σχηματίζει το 2004 και προτιμά να τον κάνει υφυπουργό Εθνικής Αμυνας, θέση από την οποία τον απομακρύνει στον πρώτο ανασχηματισμό, αφού η παρουσία του στο υπουργείο συνοδεύτηκε από καταστάσεις που τροφοδοτούσαν δημοσιεύματα για μαζικές προμήθειες καταναλωτικών αγαθών για λογαριασμό του γραφείου του: από γραβάτες και μανικετόκουμπα μέχρι παγωτίνια.

Βλέποντας ότι η πολιτική του καριέρα όδευε προς τη δύση της όταν γίνεται αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας ο κ. Αντώνης Σαμαράς, τον οποίο υποστήριξε αφού προηγουμένως αμφιταλαντεύτηκε, καθώς είχε προηγηθεί προσέγγισή του προς την κυρία Ντόρα Μπακογιάννη, ζητώντας συγγνώμη από τα Χανιά για «ακρότητες των νεανικών μου χρόνων», ανακάλυψε ξανά την αγάπη του για την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Ετσι, αναλαμβάνει καταρχήν επικεφαλής του τομέα Αυτοδιοίκησης του κόμματος. Ομως τότε η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα από τα χειρότερα εκλογικά της αποτελέσματα, το 2010, όταν χάνεται έπειτα από 24 συναπτά έτη η «γαλάζια» κυριαρχία στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Διασώζεται μόνο ο Πειραιάς, τον οποίο αναλαμβάνει να διεκδικήσει την τελευταία στιγμή ο ίδιος.

Κόβοντας τη μία μετά την άλλη όλες τις πιθανές λύσεις για τη δημαρχία, όπως του νυν υποψήφιου ευρωβουλευτή και προέδρου της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ) Δημήτρη Κορκίδη και άλλων στελεχών, ανακοίνωσε μόλις έναν μήνα πριν από τις εκλογές τη δική του υποψηφιότητα κόντρα στον τότε «πράσινο» νομάρχη Γιάννη Μίχα και τον άσπονδο φίλο του Πέτρο Μαντούβαλο, με τον οποίο είχε όλα τα προηγούμενα χρόνια μια ιδιαίτερη… εκρηκτική σχέση.

Εχοντας προλειάνει το έδαφος με κινήσεις που ήδη είχε κάνει ως υπεύθυνος Αυτοδιοίκησης, αξιοποίησε την ακραία σύγκρουση στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και εξελέγη δήμαρχος στον δεύτερο γύρο παρότι στον πρώτο είχε βρεθεί δεύτερος με ποσοστό μόλις 23% πίσω από τον κ. Μίχα, που είχε προηγηθεί με διαφορά 6,5 μονάδων (29,61%) και ο οποίος υποτίμησε τον αντίπαλό του θεωρώντας ότι θα ήταν εκείνος που θα επικρατούσε.

Η σύγκρουση δύο κόσμων

Στη διάρκεια της θητείας του ο κ. Μιχαλολιάκος επεχείρησε να φιλοτεχνήσει ένα πιο συναινετικό προφίλ, αν και οι αντίπαλοί του τον κατηγορούν ότι διοικεί τον δήμο με αυταρχισμό, κλειστά οικογενειακά κυκλώματα και παλαιοκομματικές πρακτικές, που έκαναν αρκετούς από τους συνεργάτες του να τον εγκαταλείψουν πολύ προτού εμφανιστεί στον πολιτικό στίβο το ψηφοδέλτιο του κ. Γιάννη Μώραλη, που είναι, όπως αποδεικνύεται από τις αντιδράσεις του νυν δημάρχου, η μεγάλη απειλή για τον ίδιο και όσους τον περιτριγυρίζουν.
Υπό αυτή την έννοια, μόνο τυχαίες δεν είναι οι αντιδράσεις που προκαλεί η επιδίωξη του κ. Μιχαλολιάκου να παραμείνει στην καρέκλα του δημάρχου μετερχόμενος όλα τα μέσα. Η τοπική εκκλησία είναι δυσαρεστημένη μαζί του. Ο Ολυμπιακός βρισκόταν στα κάγκελα πολύ πριν ξεκινήσει το εγχείρημα του κ. Μώραλη. Οι μισοί και πλέον Νεοδημοκράτες του Πειραιά αναρωτιούνται για τον ηγεμονισμό του ίδιου και μελών της στενής του οικογένειας. Οι παραδοσιακοί δεξιοί απορούν με τα υποκριτικά ανοίγματά του στους αριστερούς ψηφοφόρους. Οι μετριοπαθείς δημοκρατικοί πολίτες της περιοχής δείχνουν να μην ξεχνούν τον μεταμορφωμένο αρχικένταυρο του παρελθόντος.

Η μάχη του Πειραιά αποκτά, εκ των πραγμάτων, ιδιαίτερο χαρακτήρα, καθώς στο Μεγάλο Λιμάνι συγκρούονται δύο κόσμοι: αυτός της εργασίας και του ελπιδοφόρου αύριο με εκείνον του χθες, της πολιτικής ίντριγκας και της υποταγής της πολιτικής στην ανέλιξη προσώπων με διασυνδέσεις και πελατειακά δίκτυα. Το ποιος θα βγει νικητής σε αυτή την ενδιαφέρουσα σύγκρουση θα έχει αναμφισβήτητα και πανελλαδικό αντίκτυπο.