Σεργιάνι πρόκλησης από το Μπαρμπαρός στην Κύπρο

Η συμφωνία Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου για συνεργασία σε θέματα αξιοποίησης του υποθαλάσσιου πλούτου των τριών χωρών, η οριοθέτηση ΑΟΖ της Κύπρου με το Ισραήλ και τον Λίβανο και η διαφαινόμενη προοπτική παραμονής του Άσαντ στην ηγεσία της Συρίας, έχει δημιουργήσει έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω από τη Τουρκία. Αν ληφθεί υπόψη και η προοπτική δημιουργία Κουρδικού κράτους, με τις ευλογίες των ΗΠΑ, τότε μπορεί να κατανοήσει κάποιος την προσπάθεια εξαγωγής προβλημάτων εκ μέρους της Άγκυρας με την αποστολή του ερευνητικού σκάφους «Μπαρμπαρός» στα νότια της Κύπρου και εντός της ΑΟΖ, όπου η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ πραγματοποιεί γεωτρήσεις. 

Πολιτικοί και στρατιωτικοί κύκλοι στη Λευκωσία, εκτιμούν ότι η Τουρκία η οποία πόνταρε στη δύσκολη οικονομική κατάσταση της Ελλάδας και της Κύπρου, δεν έλαβε υπόψη της το αρνητικό για την ίδια κλίμα, που ουσιαστικά την έχει απομονώσει και έχει ανατρέψει το δόγμα του Αχμέτ Νταβούτογλου για «μηδενικά προβλήματα» με τους γείτονες της.

«Κρουαζιέρα» πρόκλησης

Το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» χρησιμοποιείται όπως το «Χόρα» και το «Πιρί Ρέις» στο παρελθόν στο Αιγαίο, για να καταγράψει διεκδικήσεις της Τουρκίας στον θαλάσσιο χώρο της Κύπρου. Με τον μανδύα της δήθεν «εξουσιοδότησης» από το ψευδοκράτος από χθες κινείται στη νοτιοανατολική θαλάσσια ζώνη της Κύπρου με είσοδο του στο θαλάσσιο «οικόπεδο» Νο3 της ΑΟΖ. Συνοδεύεται από τα σκάφη υποστήριξης «Bravο Support» και «Deep Supporter» ενώ σε κοντινή απόσταση πλέει και η τουρκική φρεγάτα «Gelibolu» η οποία παραμένει εκτός ΑΟΖ. Το «Μπαρμπαρός» απέπλευσε τη Κυριακή από το λιμάνι της Μερσίνας στα παράλια της Μικράς Ασίας και ακολούθησε νοτιοανατολική πορεία, διερχόμενο ανοικτά του ακρωτηρίου του Αποστόλου Ανδρέα για να στραφεί στη συνέχεια νοτιοδυτικά και να εισέλθει στη Κυπριακή ΑΟΖ στο θαλάσσιο «οικόπεδο» Νο 3. Χθες περιορίστηκε σε μία κίνηση που θεωρείται διερευνητικής φύσεως και ενδεχομένως από σήμερα θα απλώσει καλώδια για να κάνει σεισμογραφικές έρευνες στο βυθό.

Με δεδομένο ότι στο διπλανό θαλάσσιο «οικόπεδο» Νο 9 πραγματοποιεί γεώτρηση η ιταλική εταιρεία ΕΝΙ, είναι δύσκολο λόγω των κραδασμών και του υποθαλάσσιου θρύβου να γίνουν ακριβείς μετρήσεις από το «Μπαρμπαρός». Αυτό μάλλον δεν απασχολεί ιδιαιτέρως τη Τουρκία, η οποία γνωρίζει πως δεν έχει δυνατότητες - πέραν των ερευνών - να προχωρήσει σε γεωτρήσεις ή άλλες ενέργειες, αφού δεν διαθέτει τον εξοπλισμό και θα ήταν αδύνατον να τον εξασφαλίσει από ξένες εταιρείες, που θα έπρεπε να αναλάβουν το ρίσκο μια μεγάλης επένδυσης για παράνομες έρευνες στην αναγνωρισμένη Κυπριακή ΑΟΖ. Προφανής στόχος είναι η πρόκληση και η καταγραφή διεκδικήσεων και αμφισβήτησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Αυτό που επιχειρεί είναι να βάλει στο παιχνίδι του διαμοιρασμού του φυσικού αερίου στο Νότο, του Τουρκοκύπριους έχοντας την πεποίθηση ότι διατηρεί και τον απόλυτο έλεγχο στο Βορρά. Η οδηγία προς ναυτιλομένους (NAVTEX) που παρανόμως έχει εκδώσει η Τουρκία, έχει ισχύ από χθες έως και τα τέλη Νοεμβρίου, αλλά είναι αμφίβολο αν το «Μπαρμπαρός» θα παραμείνει στη περιοχή όλο αυτό το διάστημα.

Σε επιφυλακή 

Οι κυπριακές αρχές έχουν τεθεί σε επιφυλακή αλλά όχι σε συναγερμό καθώς η Λευκωσία δεν θέλει να δώσει δραματικό τόνο στη τουρκική πρόκληση, χωρίς ωστόσο να την υποβαθμίζει. Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν διαθέτει εναέρια και πλωτά μέσα για να ελέγξει το σύνολο της ΑΟΖ, κάτι το οποίο γνωρίζει καλά η Τουρκία. Τα δύο πλοία ανοικτής θαλάσσης που επρόκειτο να αγοράσει το Κυπριακό Ναυτικό από το Ισραήλ, δεν εξασφαλίστηκαν καθώς το κυβερνών κόμμα (ΔΗΣΥ) διαφώνησε με τη κυβέρνηση θεωρώντας πως σε περίοδο οικονομικής κρίσης κάτι τέτοιο θα αποτελούσε πολυτέλεια.

Επίσης ένα πλοίο που δώρισε το Ομάν στη Κύπρο, δεν είναι σε θέση να πραγματοποιήσει περιπολίες στην ΑΟΖ αφού, εκτός της παλαιότητας του χρειάζεται μετατροπές για να μπορέσει να αναλάβει αποστολές. Κάποια ταχύπλοα σκάφη που διαθέτει η Εθνική Φρουρά και η Αστυνομία δεν έχουν δυνατότητες πλεύσης σε ανοικτή θάλασσα και πολύ περισσότερο παρεμπόδισης του «Μπαρμπαρός». Είναι χαρακτηριστικό ότι ούτε και τα ελικόπτερα της Εθνικής Φρουράς και της Αστυνομίας επιχείρησαν προσέγγιση στη περιοχή που πλέει το τουρκικό πλοίο καθώς η πολιτική ηγεσία δεν επιθυμεί να ανεβάσει το θερμόμετρο της έντασης. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι λόγω κακού προγραμματισμού, σε ένα μήνα περίπου και τα 4 ελικόπτερα που διαθέτει η Κυπριακή Αστυνομία θα μεταφερθούν στο εξωτερικό ταυτοχρόνως για συντήρηση και τις ανάγκες θα τις καλύπτουν ελικόπτερα της Εθνικής Φρουράς.

Η Κύπρος μετά το φιάσκο της αγοράς των πυραύλων S-300 εισήλθε σε μια περίοδο κάθετης μείωσης, των προϋπολογισμών για την αμυντική της θωράκιση.


Που είναι η Ελλάδα;

Μεταξύ των πολιτών επικρατεί αίσθημα έντονης πικρίας καθώς θεωρούν ότι η τουρκική πρόκληση θα έπρεπε να απαντηθεί με την παρουσία του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας. Μάλιστα δεν λείπουν και τα σχόλια σύγκρισης με την περίοδο του 1974 όταν η Ελλάδα εγκατέλειψε ουσιαστικά τη Κύπρο με τη δικαιολογία ότι βρίσκεται μακριά.

Φαίνεται πως η επιλογή της υποβολής αιτήματος προς την Ελλάδα για αποστολή πλοίων και αεροσκαφών, δεν έχει αποκλειστεί αλλά αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερο σκεπτικισμό. Πολιτικοί και στρατιωτικοί κύκλοι θεωρούν πως η παρουσία ελληνικών ενόπλων δυνάμεων στη Κύπρο τη παρούσα περίοδο, ίσως δώσει την ευκαιρία σε κάποιους «άσπονδους» φίλους να εξισώσουν την τουρκική πρόκληση με μία δήθεν αντίστοιχη εκ μέρους της Ελλάδας.

Επίσης οι στρατιωτικοί έχουν καταστήσει σαφές ότι η κλιμάκωση της αντίδρασης με παρουσία ελληνικών πλοίων και αεροσκαφών είναι δρόμος χωρίς επιστροφή και πρέπει να υπάρξει απόφαση για αντιμετώπιση ακόμα και ενός θερμού επεισοδίου, αφού θεωρείται σίγουρο ότι θα υπάρξει ανταπάντηση από την Άγκυρα.

Επί του παρόντος η κατάσταση αντιμετωπίζεται με παρακολούθηση της πορείας του «Μπαρμπαρός» από τα ραντάρ της Εθνικής Φρουράς και της ετοιμότητας σε περίπτωση ανεπιθύμητων εξελίξεων.

Ρωσία, Ισραήλ και CIA

Το τι συμβαίνει με το «Μπαρμπαρός» είναι η μικρή εικόνα της κατάστασης που επικρατεί πέριξ της Κύπρου. Η μεγαλύτερη εικόνα περιλαμβάνει τις στρατιωτικές ασκήσεις που πραγματοποιούν η Ρωσία και το Ισραήλ με την άδεια των Κυπριακών αρχών που δεν συνδέουν τις περιπτώσεις αυτές άμεσα με τις τουρκικές προκλήσεις αλλά την ίδια ώρα δεν τις θεωρούν άσχετες και τυχαίες ως προς τη χρονική συγκυρία.

Πλοία του ρωσικού στόλου πραγματοποιούν άσκηση μεγάλης κλίμακας στα ανατολικά της Κύπρου μέχρι και τις ακτές της Συρίας, όπου διαθέτουν βάση στη Λατάκια. Οι Ρώσοι έχουν δεσμεύσει περιοχή 4.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων έχοντας εξασφαλίσει τη συγκατάθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η περιοχή που κάνουν ασκήσεις οι Ρώσοι είναι από αυτές που διεκδικεί η Τουρκία ως δήθεν FIR του ψευδοκράτους και η εξασφάλιση έγκρισης από τη Κυπριακή Δημοκρατία δίνει ένα μήνυμα στην Άγκυρα. Τα Ρωσικά πλοία πραγματοποιούν εκτοξεύσεις πυραύλων και για αυτό έχει κλείσει ο εναέριος χώρος έως τα 33.000 πόδια. 

Πάντως το «Μπαρμπαρός» διήλθε χθες δίπλα από την περιοχή που δέσμευσαν οι Ρώσοι χωρίς να υπάρχει κάποιο πρόβλημα. Οι Ρωσικές ασκήσεις θα ολοκληρωθούν αύριο.



Σήμερα αρχίζει και κοινή άσκηση της Ισραηλινής αεροπορίας με τη Κυπριακή Εθνική Φρουρά, η οποία θα διεξαχθεί δυτικά από τη περιοχή που κάνει έρευνες το «Μπαρμπαρός». Η άσκηση ήταν προγραμματισμένη εδώ και καιρό, αλλά η Λευκωσία θεωρεί πως η πραγματοποίηση της χωρίς να ζητηθεί αναβολή ή ακύρωση από το Ισραήλ είναι επίσης μήνυμα που πρέπει να ληφθεί υπόψη από τη Τουρκία. Τα αεροσκάφη F-15 και F-16 της πολεμικής αεροπορίας του Ισραήλ, θα πετάξουν πάνω από τον θαλάσσιο και χερσαίο χώρο της Κύπρου πραγματοποιώντας εικονικές προσβολές στόχων και ελιγμούς μάχης. Την ίδια στιγμή η κυπριακή αντιαεροπορική ομπρέλα θα τεθεί σε λειτουργία δοκιμάζοντας τις δυνατότητες της έναντι σύγχρονων αεροσκαφών.

Από πέπλο μυστικότητας καλύπτεται την ίδια ώρα η αποστολή 20μελούς ομάδας πρακτόρων της CIA η οποία έφτασε στη Κύπρο προχθές. Αν και η Λευκωσία επιβεβαιώνει την άφιξη του κλιμακίου στη Κύπρο, αποφεύγει να δώσει λεπτομέρειες για την αποστολή τους. Σήμερα ο επικεφαλής της ομάδας της CIA θα έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι Αμερικανοί πράκτορες συνεργάζονται με στελέχη της ΚΥΠ και όπως ανέφεραν στο protothema.gr πηγές των κυπριακών αρχών ασφαλείας «οι ΗΠΑ έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στην ανατολική Μεσόγειο στις οποίες περιλαμβάνονται τόσο τα θέματα στη Συρία και το Ιράκ, αλλά και τα θέματα ασφάλειας στη Κυπριακή ΑΟΖ αφού υπάρχει εμπλοκή της αμερικάνικης εταιρείας Noble».

Εθνικό συμβούλιο

Χθες ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδης συγκάλεσε το Εθνικό Συμβούλιο στο οποίο μετέχουν οι ηγεσίες των πολιτικών κομμάτων, οι υπουργοί εξωτερικών και άμυνας, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, και οι πρώην Πρόεδροι της Δημοκρατίας και της Βουλής. Στη συνεδρία έγινε ενημέρωση για τις εξελίξεις στην ΑΟΖ και συζήτηση για τα μέτρα αντίδρασης της Λευκωσίας. Το πρώτο μέτρο που λήφθηκε όταν ανακοινώθηκε η αποστολή του «Μπαρμπαρός» ήταν η αναστολή της συμμετοχής της ελληνοκυπριακής πλευράς στις διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού. Σήμερα το Εθνικό Συμβούλιο θα συνέλθει εκ νέου και θα αποφασίσει σε νέα μέτρα τα οποία όπως έχει τονιστεί θα είναι πολιτικά, διπλωματικά και νομικά.



Εξετάζεται μεταξύ άλλων η προσφυγή της Κύπρου στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ για καταδίκη των τουρκικών προσκλήσεων με την έκδοση ψηφίσματος και η άσκηση βέτο στην ΕΕ για πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Τουρκία. Υπό μελέτη είναι το ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για εξασφάλιση γνωμάτευσης, (απόφαση δεν μπορεί να ληφθεί αφού η Τουρκία δεν αναγνωρίζει τη Κύπρο), ενώ δεν αποκλείεται και προσφυγή από τη Κυπριακή Δημοκρατία και την ιταλική εταιρεία ΕΝΙ στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Κάποια μέτρα θα ανακοινωθούν σήμερα ενώ άλλα θα ανακοινωθούν όταν θα εφαρμοστούν.

Πολιτικά κόμματα έθεσαν θέμα για να κλείσουν τα οδοφράγματα με τα κατεχόμενα και για υποβολή αιτήματος στην Ελλάδα για αποστολή πλοίων και αεροσκαφών.

Το «Barbaros Hayrettin Pasa»

Το τουρκικό ερευνητικό σκάφος που έχουν στείλει οι Τούρκοι στη Κυπριακή ΑΟΖ, έχει την δυνατότητα συλλογής τρισδιάστατων σεισμολογικών δεδομένων και θεωρείται ένα από τα πιο σύγχρονα στο είδος του. Έχει μήκος 85 μέτρα και πλάτος 17 μέτρα ενώ διαθέτει εξοπλισμό σάρωσης 8 δεσμών.



Διαθέτει επίσης ελικοδρόμιο και μεταφέρει ελικόπτερο Sikorsky S-92. Ναυπηγήθηκε το 2011 στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για λογαριασμό της Νορβηγικής εταιρείας Polarcus και τον Δεκέμβριο του 2012 αγοράστηκε από τη τουρκική εταιρεία πετρελαίων (ΤRAO). Τον Φεβρουάριο του 2013 εντάχθηκε και επισήμως στον τουρκικό στόλο με το όνομα «Barbaros Hayrettin Pasa». Το βάφτισε ο Ταγίπ Ερντογάν. Το κόστος αγοράς ανήλθε στα 130 εκ ευρώ.

Στη συμφωνία αγοράς περιλαμβάνεται και πρόνοια για επεξεργασία και ανάλυση των τρισδιάστατων σεισμολογικών δεδομένων από την εταιρεία Polarcus. Το πλοίο αν και στην αρχική του μορφή ήταν βαμμένο σε πράσινο και άσπρο χρώμα βάφτηκε με τα χρώματα της σημαία της Τουρκία κόκκινο και άσπρο. 

«Μπαρμπαρός» από τη Λέσβο

Ο Χαϊρεντίν Πασάς (Μπαρμπαρός) γεννήθηκε στον Παλαιόκηπο Γέρας στη Λέσβο. Ο πατέρας του ήταν σπαχής (μέλος του προνομιούχου Οθωμανικού ιππικού) και λεγόταν Γιακούπ. Η μητέρα του ήταν Ελληνίδα χριστιανή από τη Λέσβο και λεγόταν Κατερίνα. Αρκετοί ιστορικοί θεωρούν πιθανό ότι και ο πατέρας του ήταν Έλληνας Γενίτσαρος και καταγόταν από τα Γιαννιτσά.



Ο Μπαρμπαρόσα θεωρείται ο κατεξοχήν οργανωτής του οθωμανικού στόλου, στον οποίο κατείχε τον βαθμό του ναυάρχου. Αργότερα έγινε σουλτάνος του Αλγερίου και τελικά Μπεϊλέρ Μπέης (Αρχιμπέης) του Αιγαίου, ένα από τα μεγαλύτερα οθωμανικά αξιώματα. Κατά τη διάρκεια των κατακτητικών και πειρατικών επιδρομών του ο Μπαρμπαρόσα έστειλε τους Τούρκους και αλγερινούς πειρατές του ενάντια πολλών νησιών του Αιγαίου, ειδικά στις Κυκλάδες καθώς και στα Κύθηρα, στην περιοχή του Τσιρίγου. Αυτό που επακολούθησε ήταν η ερήμωση του νησιού. Λέγεται ότι σκοτώθηκαν 7.000 άμαχοι και οι υπόλοιποι πουλήθηκαν ως σκλάβοι, ενώ εκείνοι που κατόρθωσαν να διαφύγουν, κρύφτηκαν στα βουνά ή πέρασαν στην Πελοπόννησο. Ακόμα και σήμερα στην πρωτεύουσα του νησιού τον Άγιο Δημήτριο, γνωστή έως Παλαιοχώρα είναι διακριτά τα ίχνη της ερήμωσης από εκείνη την πειρατική λαίλαπα.