Στα πρόθυρα της διάσπασης το ΠΑΣΟΚ

Δύο κόσμοι συγκρούονται ανοιχτά πια στο ΠΑΣΟΚ, με την παπανδρεϊκή πλευρά να αμφισβητεί ευθέως τις επιλογές της σημερινής ηγεσίας και του Ευάγγελου Βενιζέλου και να αρνείται συμπόρευση στη βάση των σχεδίων, που υλοποιεί η Χαριλάου Τρικούπη, όπως η συγκρότηση της Δημοκρατικής Παράταξης.

Πρόκειται ουσιαστικά για δύο παράλληλες πορείες και είναι θέμα χρόνου πού και πώς θα εκδηλωθεί η τελική σύγκρουση.

Προς το παρόν ο κ. Βενιζέλος, παρότι θεωρεί ότι ο προκάτοχός του και τα αφοσιωμένα σε αυτόν στελέχη τον υπονομεύουν, δεν προτίθεται να κάνει διαγραφές, ο δε Γιώργος Παπανδρέου δεν ολοκληρώνει τη ρήξη, αν και προειδοποίησε στην πραγματικότητα ότι δεν πρόκειται να συμμετάσχει με τη Δημοκρατική Παράταξη στις επικείμενες εθνικές εκλογές.

Για την ακρίβεια, φαίνεται ότι και οι δύο πλευρές, έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, θεωρούν ως ενδεδειγμένη λύση το «διαζύγιο», αλλά το θέμα είναι ποιος θα χρεωθεί τη διάσπαση.

Στη Χαριλάου Τρικούπη δεν μπορούν να «χωνέψουν» τη συμπεριφορά του κ. Παπανδρέου και, με αφορμή την επιστολή, με την οποία ο πρώην πρωθυπουργός ζητά συνέδριο και αλλαγή ηγεσίας, επικαλούμενος τις δημοκρατικές διαδικασίες, θυμούνται -και υπενθυμίζουν- τα πάντα: από το «δαχτυλίδι» της διαδοχής που πήρε ο κ. Παπανδρέου το 2004 από τον Κώστα Σημίτη και την είσοδο της χώρας στο μνημόνιο, χωρίς να συνεννοηθεί με τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης και του ΠΑΣΟΚ το 2010, έως την παράδοση της διακυβέρνησης στον Αντώνη Σαμαρά τον Ιούνιο του 2011 και την κυβερνητική συμμαχία με τον Γιώργο Καρατζαφέρη, λίγο αργότερα την ίδια χρονιά.

«Δεν μπορούν να μιλούν για δημοκρατικές διαδικασίες αυτοί που πρωταγωνίστησαν σε όλα αυτά» δήλωσε ο υφυπουργός Ανάπτυξης Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος το πρωί της Κυριακής (στην τηλεόραση του Alpha), για να διαμηνύσει με αυστηρό τρόπο ότι «δεν θα δεχθούμε εκβιαστικές κινήσεις», επισημαίνοντας ότι η απόφαση για τη δημιουργία της Δημοκρατικής Παράταξη ελήφθη από τα συλλογικά όργανα του ΠΑΣΟΚ.

Η «στάση» του κ. Παπανδρέου εξοργίζει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και για δύο επιπλέον λόγους: πρώτον, επειδή αποσταθεροποιεί την προσπάθεια της χώρας σε μία δύσκολη και κρίσιμη καμπή και δεύτερον, γιατί ο πρώην πρωθυπουργός φέρει καίριες ευθύνες για την καταβαράθρωση του ΠΑΣΟΚ και τη μετατροπή του σε ένα «τοξικό» πολιτικό κόμμα.

Πάντως, οι πιο ψύχραιμοι παρατηρητές των πραγμάτων εκτιμούν ότι είναι δύσκολο έως απίθανο να ευοδωθεί οποιαδήποτε προσπάθεια της παπανδρεϊκής πτέρυγας να ανατρέψει με δημοκρατικό και καταστατικό τρόπο τη σημερινή ηγεσία και την πορεία που έχει χαράξει.

Συνεργάτες του πρώην πρωθυπουργού φέρονται να «εργάζονται» πάνω στο εγχείρημα συλλογής υπογραφών από την οργανωμένη βάση του ΠΑΣΟΚ, ώστε να εξαντλήσουν τις δυνατότητες που δίδει το καταστατικό. Ωστόσο, δεν φαίνεται να υπάρχουν πολλά περιθώρια ελπίδας για τον κ. Παπανδρέου από αυτό το δρόμο.

Εξ ου και το σενάριο που συζητείται ως πιθανό να προκύψει στην πορεία, είναι η αποχή των παπανδρεϊκών στελεχών, φυσικά και του ίδιου του πρώην πρωθυπουργού, από τα ψηφοδέλτια της Δημοκρατικής Παράταξης, κάτι που θα οδηγήσει ντε φάκτο σε διάσπαση.

Πάντως, η πρόταση του κ. Παπανδρέου επικροτείται από βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, που διατηρούν διαχρονικά άριστες σχέσεις μαζί του. Είναι ενδεικτική η δήλωση που έκανε ο Θάνος Μωραΐτης (στον Σκάι), επισημαίνοντας «είναι μια πρόταση που μπορεί να λειτουργήσει απελευθερωτικά και λυτρωτικά για την σταθερότητα της χώρας, την κοινωνία και την παράταξη. Εκφράζει το αίσθημα όλων όσων λένε ότι κάτι πρέπει να γίνει. Και ότι αυτό πρέπει να είναι δυναμικό, να γίνει τώρα και να συμμετέχει ο κόσμος ο οποίος είναι η δύναμη της παράταξης. Είναι το πολιτικό, δημοκρατικό σοκ που έχει ανάγκη η παράταξη»

Πάντως, η πρόταση του κ. Παπανδρέου για έκτακτο συνέδριο στο ΠΑΣΟΚ τώρα και εκλογή προέδρου από τη βάση, έχει εξ αντικειμένου μία «δυσκολία» να ενταχθεί αρμονικά και χωρίς προβλήματα και επιπτώσεις, σε ένα «καυτό» και εύθραυστο εσωκομματικό και πολιτικό σκηνικό στη χώρα, την ώρα που οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις με την τρόικα κυριαρχούν και απαιτούν απόλυτη προσήλωση και συγκέντρωση όλων των κυβερνητικών δυνάμεων.

Κι αυτό γιατί θα πρέπει:

- Πρώτον, να σταματήσουν οι διαδικασίες για τη συγκρότηση της Δημοκρατικής Παράταξης και να «παγώσουν» όλες οι επαφές για διεύρυνση με πρόσωπα και κινήσεις της κεντροαριστεράς.

- Δεύτερον, να επαναπροσδιοριστεί η συμμετοχή των δυνάμεων του ΠΑΣΟΚ στις κυβερνητικές προσπάθειες στο μέτωπο με τους δανειστές, άρα θα υπάρξουν πιθανόν επιπτώσεις στην όλη διαδικασία.

- Τρίτον, αντί το ΠΑΣΟΚ να συμβάλει στην κυβερνητική προσπάθεια για την εξεύρεση των 180 βουλευτών της προεδρικής εκλογής, θα ασχολείται με την επίλυση των εσωκομματικών προβλημάτων του.

- Και τέταρτον, επειδή ουδείς μπορεί να εκτιμήσει την τροπή που μπορεί να πάρει μια τέτοια εσωκομματική αναμέτρηση στο ΠΑΣΟΚ, ουσιαστικά τα πάντα θα είναι «στον αέρα» και πολλοί θα προεξοφλούν δραματικό τέλος έτσι κι αλλιώς.