Η Αθήνα ξεκινά συζητήσεις για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης με Άγκυρα και Σκόπια

«Όταν θες να κάνεις συζήτηση για τα μεγάλα πρέπει να ξεκινήσεις από τα μικρά» είναι η άποψη της νέας πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εξωτερικών. Με αυτό το σκεπτικό η ελληνική πλευρά είναι έτοιμη να ξεκινήσει προκαταρκτικές συζητήσεις με την τουρκική κυβέρνηση για την υιοθέτηση νέων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών. 

Σήμερα και αύριο ο υπουργός των Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς θα βρίσκεται στη Ρίγα της Λετονίας για την άτυπη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ, στο περιθώριο της οποίας αναμένεται να συναντηθεί με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου. 

Από την ελληνική πλευρά η αναμενόμενη συζήτηση Κοτζιά-Τσαβούσογλου στη Ρίγα χαρακτηρίζεται ως συνάντηση γνωριμίας. Ωστόσο με δεδομένο ότι μόλις πριν από λίγες ώρες η Αθήνα διεμήνυσε στην Άγκυρα ότι είναι έτοιμη να προχωρήσει σε συζήτηση για υιοθέτηση νέων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) είναι προφανές ότι στη συζήτηση θα τεθεί ο «οδικός χάρτης» για την έναρξη της συζήτησης που θα έχει απώτερο σκοπό να συμφωνηθούν νέα ΜΟΕ για την αποτροπή της έντασης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Η έναρξη της συζήτησης χρονικά συμπίπτει με την προσπάθεια της τουρκικής πλευράς να ανακηρύξει ακόμη ένα πεδίο βολής στην καρδιά του Αιγαίου, μεταξύ Λήμνου και Σκύρου συγκεκριμένα, απόπειρα που τελείωσε άδοξα την Δευτέρα όταν η Άγκυρα αναγκάστηκε να αποσύρει τη ΝΟΤΑΜ με την οποία προανήγγειλε ασκήσεις με πραγματικά πυρά σε μια περιοχή που περιελάμβανε και τμήμα της Λήμνου! 

Ανώτατοι παράγοντες του υπουργείου Εξωτερικών τονίζουν ότι για την έναρξη συζήτησης μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης δεν υπήρξε παρέμβαση ούτε καν παραίνεση από κάποια μεγάλη δύναμη και ότι η απόφαση ελήφθη από τη συνειδητοποίηση πως όταν έχεις διαφορές με ένα κράτος που δεν μπορείς να συνεννοηθείς υπάρχει μια διαδικασία που λέγεται διαμόρφωση εμπιστοσύνης η οποία θα σου επιτρέψει να πας στα σημαντικότερα ζητήματα. 

Από την ελληνική πλευρά η επίσημη έναρξη της συζήτησης για συμφωνία νέων ΜΟΕ με την Τουρκία τοποθετείται χρονικά σε διάστημα 2-2,5 μηνών από σήμερα. 

«Πρέπει να προηγηθεί εσωτερική ανασκόπηση, ιεράρχηση και συνεννόηση με το υπουργείο Εθνικής Άμυνας» λέει ανώτατος αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών και διευκρινίζει ότι μεταξύ των μέτρων που μπορεί να συζητηθούν είναι να μην γίνονται παραβιάσεις από τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη τα σαββατοκύριακα και σε περιόδους μεγάλων εορτών όπως επίσης και η εγκατάσταση απ' ευθείας τηλεφωνικών γραμμών ανάμεσα σε Αθήνα και Άγκυρα με σκοπό να αποτρέπεται η κλιμάκωση επεισοδίων.

Η ελληνική διπλωματία προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο η τουρκική πλευρά να επιχειρήσει να προσθέσει στην ατζέντα των συζητήσεων θέματα που ουσιαστικά εκκινούν από μονομερείς διεκδικήσεις της Άγκυρας, όπως η πρόσφατη αξίωση για δημιουργία πεδίου βολής ανάμεσα σε Σκύρο και Λήμνο, αξίωση που αν υλοποιούνταν θα... έκοβε την Ελλάδα στα δύο. 

Η τουρκική πλευρά ξεκινά συνήθως αμφισβητώντας τα ελληνικά δικαιώματα που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, στη συνέχεια τα αναγάγει σε γκρίζες ζώνες και μετά μας καλεί να τα διαπραγματευθούμε, αναγνωρίζει παράγοντας της ελληνικής διπλωματίας που θα κληθεί να χειριστεί το θέμα των ΜΟΕ. 

Πριν ξεκινήσει η συζήτηση για υιοθέτηση νέων μέτρων χαμηλής πολιτικής για την αμοιβαία οικοδόμηση εμπιστοσύνης, ο κ. Κοτζιάς αναμένεται να επισκεφθεί την Άγκυρα καθώς έχει ήδη αποδεχθεί πρόκληση του κ. Τσαβούσογλου. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών προγραμματίζει να επισκεφθεί την Αττάλεια της Τουρκίας και τον προσεχή Μάιο στο πλαίσιο συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ.


ΜΟΕ και με τα Σκόπια

Πρόθεση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Κοτζιά, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, είναι να προτείνει και στην κυβέρνηση των Σκοπίων την έναρξη συζητήσεων για την υιοθέτηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης. 

Η ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών θεωρεί ότι το πρόβλημα του ονόματος της ΠΓΔΜ δεν είναι ο πυρήνας αλλά το παράγωγο του προβλήματος. «Το βασικό πρόβλημα είναι ο αλυτρωτισμός που υπάρχει. Θα προσπαθήσουμε να κάνουμε μια διαπραγμάτευση πάνω στον αλυτρωτισμό» λέει συνομιλητής του κ. Κοτζιά. Οπως μας εξηγεί η συζήτηση της Ελλάδας και των Σκοπίων για τα ΜΟΕ θα μπορούσε να αφορά το θέμα του αλυτρωτισμού σε βιβλία ή χάρτες. 
«Η Ελλάδα έχει κάνει πολλά βήματα στα οποία δεν ανταποκρίθηκε η ηγεσία της FYROM» τονίζει ανώτατος αξιωματούχος του υπουργείου Εξωτερικών και επισημαίνει ότι το ζήτημα του ονόματος των Σκοπίων κρύβει ένα πρόβλημα που πρέπει να λυθεί κι αυτό είναι ο αλυτρωτισμός.