Τα τρία σενάρια για την επόμενη μέρα του δημοψηφίσματος

Τρία είναι τα βασικά σενάρια για τις εξελίξεις στις διαπραγματεύσεις της Ελλάδας με τους Ευρωπαίους δανειστές μετά την πραγματοποίηση του αυριανού δημοψηφίσματος για την έγκριση ή την απόρριψη του προτεινόμενου από τους πιστωτές σχεδίου συμφωνίας, σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν αξιωματούχοι των Βρυξελλών.

1. Το σενάριο του «όχι»

Στην περίπτωση αυτή, λένε αξιωματούχοι των Βρυξελλών, οι πιστωτές φυσικά και θα συνομιλήσουν με την ελληνική κυβέρνηση για το ενδεχόμενο διαπραγματεύσεων. «Η κυβέρνηση παραμένει στη θέση της, ο Βαρουφάκης παραμένει στη θέση του και η Ελλάδα θα βγει από την Ευρωζώνη» λένε υπαινικτικά. Σχετικά με το αντικείμενο των διαπραγματεύσεων; «Δεν θα έχουμε τίποτα να πούμε» υποστηρίζουν οι ίδιες πηγές και εξηγούν ότι η συζήτηση με τον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη θα είναι πολύ σύντομη. Το «όχι» σημαίνει ξεκάθαρα έξοδο από την Ευρωζώνη, σημειώνουν αξιωματούχοι των Βρυξελλών τονίζοντας ότι η Ελλάδα είναι «ειδική περίπτωση».

2. Το σενάριο του «ναι» με την ίδια κυβέρνηση

Σ' αυτό το ενδεχόμενο, οι Ευρωπαίοι λένε ότι δεν θα υπάρχει δυνατότητα συζήτησης με την ελληνική πλευρά. «Ακόμα κι αν έρθουν και μας πουν ότι υπογράφουμε αμέσως ό,τι θέλετε, δεν μας πείθουν» εξηγεί πηγή των Βρυξελλών και επισημαίνει κάτι που έχουν επαναλάβει κατά καιρούς δημοσίως όλοι οι υψηλόβαθμοι παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Κομισιόν. Ότι δηλαδή τα προγράμματα διάσωσης υλοποιούνται και πετυχαίνουν μόνο όταν οι κυβερνήσεις πιστεύουν ότι είναι ο σωστός δρόμος για την ανάκαμψη και είναι αποφασισμένες να τα εφαρμόσουν. Η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα μας έχει δείξει το αντίθετο, σημειώνει αξιωματούχος των Βρυξελλών.

3. Το σενάριο του «ναι» με διαφορετική κυβέρνηση

Σ' αυτό το υποθετικό σενάριο, οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι θα μπορέσουν να συζητήσουν για ένα τρίτο πρόγραμμα βοήθειας και όπως διευκρινίζουν οι διαπραγματεύσεις θα πρέπει να ξεκινήσουν αμέσως δεσμευόμενοι ότι θα υπάρχει θετική ανταπόκριση από τις χώρες της Ευρωζώνης.
Με δεδομένο ότι στις 20 Ιουλίου λήγει ομόλογο ύψους 3,7 δισ. στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που η Ελλάδα θα πρέπει να πληρώσει για να αποφύγει την χρεοκοπία, τα χρονικά περιθώρια είναι πολύ περιορισμένα. Μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες θα πρέπει να έχει επιτευχθεί συμφωνία, λένε στις Βρυξέλλες αποδοκιμάζοντας εμμέσως τις απόψεις του κ. Βαρουφάκη ή του κ. Τσίπρα που υποστήριξαν ότι σε 48 ώρες μετά το τέλος του δημοψηφίσματος μπορεί να έχει επέλθει συμφωνία για ένα πρόγραμμα.

Κατά τους Ευρωπαίους αξιωματούχους, ουδείς μπορεί να είναι βέβαιος για την επίτευξη συμφωνίας μέσα σε δύο εβδομάδες, απλώς αυτό θεωρείται το καλύτερο σενάριο.

Το ενδεχόμενο «ναι» των Ελλήνων πολιτών στο δημοψήφισμα θα εκληφθεί από τις χώρες της Ευρωζώνης σαν ένα πολύ ισχυρό σήμα ότι ο ελληνικός λαός επιθυμεί να εφαρμόσει το πρόγραμμα, εξηγούν οι ίδιες πηγές.

Οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών υποστηρίζουν ότι η συζήτηση αυτή δεν θα αφορά ένα νέο διετές πρόγραμμα, στο πλαίσιο του αιτήματος που υπέβαλλε ο κ. Τσίπρας την προηγούμενη βδομάδα για ένα νέο Μνημόνιο, αλλά θα αφορά ένα ενδιάμεσο πρόγραμμα δύο ή τριών μηνών.

Μάλιστα υποστηρίζουν ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει αντιληφθεί πως ένα διετές πρόγραμμα δεν μπορεί να συμφωνηθεί μέσα σε δύο εβδομάδες μόνο. «Έπειτα από ένα «όχι» πιστεύουν ότι θα έρθουν και θα συμφωνήσουμε για ένα πρόγραμμα που θα προβλέπει βοήθεια δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα σε λίγες ώρες;» λέει αρμόδια πηγή και «καρφώνει» τον Γιάνη Βαρουφάκη ότι προφανώς έχει παρεξηγήσει κάποια πράγματα...

Το ενδεχόμενο ενός «Grexit»

Με δεδομένο ότι η αποχώρηση μιας από τις 19 χώρες της Ευρωζώνης από το κοινό νόμισμα δεν προβλέπεται από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών εξηγούν ότι η Ελλάδα υπό συνθήκες μπορεί να υποχρεωθεί να ζητήσει την έξοδό της από το ευρώ.
Εάν η δόση των 3,7 δισ. προς την ΕΚΤ δεν πληρωθεί στις 20 Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι υποχρεωμένη από τις συνθήκες να σταματήσει την παροχή έκτακτης ρευστότητας προς τις ελληνικές τράπεζες μέσω του ELA. Μετά η ΕΚΤ θα κόψει τα ενέχυρα (collateral) και εφόσον δεν υπάρχει ρευστό οι τράπεζες θα αναγκαστούν να παραμείνουν κλειστές. Τελικώς οι ελληνικές αρχές θα αναγκαστούν να τυπώσουν άλλο νόμισμα, σημειώνουν οι πηγές των Βρυξελλών.

Μάλιστα, οι ίδιοι αξιωματούχοι αποκαλύπτουν ότι έχουν γίνει συζητήσεις ακόμη και για το πώς θα προσφερθεί ανθρωπιστική βοήθεια στην Ελλάδα, εφόσον απαιτηθεί... Η βοήθεια θα προέλθει από χώρες που θα θελήσουν να βοηθήσουν την Ελλάδα διμερώς και από κονδύλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λένε και επικαλούνται μελέτη της Standard & Poor's, σύμφωνα με την οποία έπειτα από ένα Grexit το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της Ελλάδας θα μειωθεί κατά ακόμη 25%.

Υποστηρίζουν ότι ένα Grexit δεν θα έχει καταστροφικό κόστος για την Ευρωζώνη

«Έχουμε προετοιμαστεί» λένε αξιωματούχοι των Βρυξελλών αποκαλύπτοντας ότι στο Eurogroup που έγινε το προηγούμενο Σάββατο αυτά συζητήθηκαν και οι σχετικές συνομιλίες συνεχίζονται...
Οι ίδιες πηγές παραδέχονται ότι οι οικονομική κατάσταση των χωρών που έχουν υιοθετήσει το ευρώ θα επιδεινωθεί, πιστεύουν όμως ότι οι αγορές θα αντιδράσουν ήπια, διότι γνωρίζουν πως η Ευρωζώνη πάντα βρίσκει λύση στο τέλος και τονίζουν ότι δεν βλέπουν κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης. «Έχουμε τους μηχανισμούς, δεν είμαστε στο 2010» λένε χαρακτηριστικά επιχειρηματολογώντας ότι η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία έχουν ξεπεράσει την κρίση και τελικώς αποφαίνονται ότι το οικονομικό κόστος για την Ευρωζώνη θα είναι σημαντικό, αλλά όχι καταστροφικό.

Χάσμα εμπιστοσύνης

Η ουσιαστική απουσία της Ελλάδας από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, η αλλοπρόσαλλη τακτική της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού που στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων την μια στιγμή έλεγε «ναι» στους Ευρωπαίους και την άλλη υπαναχωρούσε λέγοντας «όχι» και η διάχυτη αντίληψη των εταίρων ότι απ' την ελληνική πλευρά δεν υπάρχει αξιόπιστος συνομιλητής έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο «κενό» στις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το αποτέλεσμα είναι ότι, για πρώτη φορά από το 1981 που  Ελλάδα εντάχθηκε στην τότε ΕΟΚ, έχει δημιουργηθεί ένα χάσμα εμπιστοσύνης μεταξύ της χώρας μας και των Ευρωπαίων που φαίνεται δύσκολο να γεφυρωθεί.