Ο Τσίπρας μεταξύ πρόωρων εκλογών και κυβέρνησης ειδικού σκοπού

Η μείωση της κοινοβουλευτικής δύναμης της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κάτω από το ψυχολογικό όριο των 120 βουλευτών αναγκάζει τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα να αναλάβει πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας.

Το στίγμα έδωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, ήδη πριν την ψηφοφορία, κατά την ομιλία του στην Βουλή και απαντώντας στον πρόεδρο της ΝΔ που του είχε ζητήσει να ξεκαθαρίσει τα εσωκομματικά του και να αποκαταστήσει την σταθερότητα: «Προσέχετε με τα αιτήματά σας, γιατί ενίοτε γίνονται δεκτά» του απάντησε ο κ. Τσιπρας.

Τις επόμενες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης όμως περιέγραψε και η κυβερνητική εκπρόσωπος κ. Όλγα Γεροβασίλη: «Εγκρίθηκε, υπερψηφίστηκε η συμφωνία και αυτό είναι το πρώτο βήμα. Στη συνέχεια η κυβέρνηση θα παρακολουθήσει την εξέλιξη του σημερινού Eurogroup, θα δώσει και εκεί τη μάχη. Έπεται η εκταμίευση της πρώτης δόσης. Από τώρα μέχρι τότε, αλλά και στη συνέχεια, η κυβέρνηση θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο προκειμένου να σταθεροποιηθεί η οικονομική κατάσταση στη χώρα. Στην πορεία έρχεται η δεύτερη μεγάλη μάχη, η οποία είναι ο στόχος που έχει μπει και από τη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου, όσον αφορά στη συζήτηση για το χρέος. Σήμερα είχαμε όμως και έναν αριθμό βουλευτών οι οποίοι επέλεξαν μία διαφορετική διαδρομή. Επομένως, όπως είπε και ο Πρωθυπουργός μέσα στη συνεδρίαση, στην ομιλία του, θα γίνουν όλα όσα χρειάζεται να γίνουν, ακολουθώντας πάντα τον Κανονισμό και το Σύνταγμα».

Αν και η κ. Γεροβασίλη μίλησε μόνο για διαδικασίες που προβλέπονται από τον κανονισμό της Βουλής και το Σύνταγμα, από το Μέγαρο Μαξίμου είχε διαρρεύσει παράλληλα ότι στις πρωτοβουλίες που εξετάζει ο πρωθυπουργός είναι να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή μετά τις 20 Αυγούστου.

Με αυτό τον τρόπο ο κ. Τσίπρας ξεκαθαρίζει το πολιτικό τοπίο και αφήνει εκτεθειμένη την «Αριστερή Πλατφόρμα». Η κ. Γεροβασίλη στη δήλωσή της απέκλεισε τις εσωκομματικές διεργασίες. Όμως, οι βουλευτές της αριστερής αντιπολίτευσης θα αναγκαστούν να καταψηφίσουν την κυβέρνηση, η οποία έτσι θα απωλέσει τη δεδηλωμένη και θα προχωρήσουν στην πορεία τους προς την δημιουργία νέου κόμματος, το οποίο άλλωστε, προετοιμάζουν με συνεργασίες με άλλες δυνάμεις και προσωπικότητες της ευρύτερης αριστεράς. Το να ψηφίσουν οι βουλευτές της «Αριστερής Πλατφόρμας» μία κυβέρνηση προκειμένου να υλοποιήσει το μνημόνιο, θεωρείται απλώς απίθανο.

Μετά την απώλεια της δεδηλωμένης ο κ. Τσίπρας έχει δύο δυνατότητες:

- η πρώτη είναι να προκηρύξει εκλογές μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου ώστε να ανανεώσει τη λαϊκή εντολή. Άλλωστε, η κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων δεν αντιστοιχεί στις κοινωνικές δυνάμεις που τα ψήφισαν και η πολιτική που εφαρμόζουν δεν ανταποκρίνεται στα προγράμματα με τα οποία εξελέγησαν. Ο κ. Τσίπρας θέλει εκλογές ενόσω ακόμη δεν έχουν φανεί οι συνέπειες του μνημονίου και δεν έχει φθαρεί το πολιτικό του κεφάλαιο.

- το δεύτερο ενδεχόμενο είναι να αναγκαστεί να συγκροτήσει πλέον κυβέρνηση ειδικού σκοπού με την στήριξη των κομμάτων της αντιπολίτευσης ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι. Αυτό το σενάριο έχει απορρίψει κατηγορηματικά ο κ. Τσίπρας και προϋποθέτει και την αλλαγή της κυβέρνησης με την αποχώρηση των ΑΝΕΛ. Αν και ο κ. Τσίπρας το έχει αποκλείσει, αυτό θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα του σημερινού Eurogroup, αν εγκρίνει την συμφωνία ή αποφασίσει χρηματοδότηση-γέφυρα τρίμηνης διάρκειας και από τις πιέσεις που θα ασκήσει το Βερολίνο. Οι Γερμανοί προτιμούν μία κυβέρνηση όλων των συστημικών κομμάτων, με ή χωρίς τον Τσίπρα, από την παρούσα Βουλή.

Από την στιγμή που ο κ. Τσίπρας απωλέσει την δεδηλωμένη, θα πρέπει να καταθέσει την εντολή και η χώρα να πάει σε εκλογές με υπηρεσιακή κυβέρνηση. Αυτό προϋποθέτει την ανοχή των δανειστών, οι οποίοι στο εικοσαήμερο που θα μεσολαβήσει δεν θα πρέπει να απαιτούν νομοθετικές ρυθμίσεις.

Ορισμένοι κύκλοι καλλιεργούν επίσης το ακραίο ενδεχόμενο μίας κυβέρνησης ειδικού σκοπού χωρίς τον κ. Τσίπρα, όπως είχε γίνει παλαιότερα με τον κ. Λουκά Παπαδήμο. Αυτό όμως αποκλείεται, διότι ακόμη και αν αναγκαστεί να το δεχθεί ο κ. Τσίπρας δεν θα το δεχθούν οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, οι οποίοι δεν ελέγχονται όπως παλαιότερα οι συνάδελφοί τους στο ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ.

Εσωκομματικοί συσχετισμοί

Στην ψηφοφορία αρνήθηκαν την ψήφο στο τρίτο μνημόνιο 44 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, πέντε περισσότεροι από την πρώτη ψηφοφορία του Ιουλίου για τα προαπαιτούμενα. Εξ αυτών οι 32 είπαν όχι, οι 11 είπαν «παρών» (είτε συνολικά, είτε στα άρθρα του νομοσχεδίου) και ένας απουσίαζε από την ψηφοφορία. Το αποτέλεσμα αιφνιδίασε το ηγετικό επιτελείο που υπολόγιζε ότι οι απώλειες θα κυμανθούν κάτω από τους 39 της πρώτης ψηφοφορίας. Αιφνιδίασε όμως και την εσωκομματική αντιπολίτευση της «Αριστερής Πλατφόρμας», τα στελέχη της οποίας επίσης δεν προέβλεπαν ότι θα ξεπεράσουν οι διαφωνούντες τον αριθμό της πρώτης ψηφοφορίας.

Η συμπαγής δύναμη της «Αριστερής Πλατφόρμας» είναι 25 βουλευτές, παρότι οι σταθεροί στο «όχι» σε όλες τις ψηφοφορίες είναι 32 βουλευτές. Μεταξύ αυτών όμως είναι και οι κ.κ. Ζωή Κωνσταντοπούλου, Γιάνης Βαρουφάκης, Ραχήλ Μακρή, Θωμάς Κώτσιας και οι δύο της Βοιωτίας, κ.κ. Γιάννης Σταθάς και Θανάσης Σκούμας. Έχει, πάντως, ενδιαφέρον το γεγονός ότι η αύξηση του αριθμού όσων δεν ψήφισαν την συμφωνία προήλθε από τον αντιπρόεδρο της Βουλής κ. Αλέξη Μητρόπουλο, από δύο βουλευτές που είναι αρθρογράφοι της Αυγής, τους κ.κ. Γιώργο Κυρίτση και Δημήτρη Σεβαστάκη που ψήφισαν «ναι» επί της αρχής και «παρών» στο άρθρο 1. Την στάση της μετέβαλε και η κα Μαρία Κανελλοπούλου, από «ναι» σε «παρών», καθώς και ο κ. Ακριώτης που απουσίαζε.