Δημοσκοπήσεις, ο μεγάλος χαμένος των εκλογών

Εάν ο μεγάλος «νικητής» των χθεσινών εκλογών είναι η αποχή που έφθασε σε επίπεδο ρεκόρ, ο μεγάλος «χαμένος» είναι οι εταιρίες δημοσκοπήσεων που όχι απλώς έπεσαν έξω, αλλά οι προβλέψεις σχεδόν όλων δεν είχαν καμία σχέση με το τελικό αποτέλεσμα. 

Από τις 14 δημοσκοπήσεις όλων των εταιριών που βγήκαν τις τρεις τελευταίες ημέρες πριν από τις κάλπες, οι 12 έδειχναν απόλυτο ντέρμπι μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ. Εξαίρεση ήταν η δημοσκόπηση της Public Issue για την Αυγή που έδινε 33% - 30% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ στην εκτίμηση εκλογικής επιρροής. Πάντως και αυτή η εταιρία στην δημοσκόπησή της μία Κυριακή πριν τις εκλογές έδινε απόλυτη ισοπαλία με μηδενική διαφορά. Επίσης τελευταία δημοσκόπηση της Pro Rata  για την “Εφημερίδα των Συντακτών”, έδινε και αυτή τρεις μονάδες διαφορά με 27,5% έναντι 24,5%.

Όλες οι άλλες δημοσκοπικές εταιρίες έδιναν είτε τον ΣΥΡΙΖΑ, είτε και τη ΝΔ ορισμένες, να προηγούνται με ποσοστά που κυμαίνονταν υπέρ του ενός ή του άλλου από 0,4% μέχρι 1,4%. Ενδεικτικά: Η Palmos analysis έδινε προβάδισμα 1,8% στη ΝΔ στην πρόθεση ψήφου, αλλά νίκη ΣΥΡΙΖΑ με 1% στην εκτίμηση επιρροής. Η Puls έδινε απόλυτη ισοπαλία με 28%. Η Alco έδινε 0,3% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Η Metron Analysis 0,5% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Η ΜETRISI έδινε 1,4% υπέρ της ΝΔ. Η Kapa Reseαrch 0,6% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Η Rass 0,7% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ.  Η MRB έδινε 0,5% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη και το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αυτή την φορά έδινε 0,5% υπέρ της ΝΔ. 

Από την αρχή της προεκλογικής περιόδου όμως, μόλις είδαν το φως οι πρώτες μετρήσεις, έδειχναν μικρό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ που στην πορεία μειωνόταν μέχρι να οδηγήσουν τις εντυπώσεις στο “απόλυτο ντέρμπι” με άγνωστη έκβαση. Η ισοπαλία συνοδευόταν από στοιχεια και εκτιμήσεις ότι “οι πολίτες επιθυμούν κυβέρνηση συνεργασίας ή και μεγάλο συνασπισμό με την συμμετοχή ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ”. 

Εν τέλει το λάθος συμπέρασμα από την στιγμή που κυριαρχούσε στην επικαιρότητα, έβαζε και την σχετική ατζέντα των Μέσων Ενημέρωσης, χειραγωγώντας έτσι τους πολίτες και επηρεάζοντας την ψήφο τους. Είναι δε περίεργο ότι ενώ οι δημοσκοπήσεις έπεφταν έξω για το ποσοστό του ΣΥΡΙΖΑ, ήταν πιο κοντά στο ποσοστό της ΝΔ, οι περισσότερες άφηναν εκτός βουλής την Λαϊκή Ενότητα, ενώ όλες έβαζαν στην Βουλή τον κ. Βασίλη Λεβέντη. Προφανώς μόνο οι δικοί του ψηφοφόροι έλεγαν αλήθεια στους δημοσκόπους, όλοι οι υπόλοιποι έλεγαν ψέμματα. 

Εκ μέρους των εταιριών δημόσια τοποθέτηση έκανε ο κ. Γιώργος Μαύρος της MRB “αναλαμβάνοντας την ευθύνη και ζητώντας συγγνώμη”. Ωστόσο η παταγώδης αποτυχία σε αυτές τις εκλογές ήλθε να προστεθεί στην πρόσφατη ακόμη μεγαλύτερη αποτυχία των μετρήσεων πριν από το δημοψήφισμα. Και τότε είχε παρουσιαστεί το ίδιο φαινόμενο. Στην αρχή σαφής υπεροχή του “όχι” που όσο πλησίαζε η ώρα της κάλπης μειωνόταν για να δείξει διαφορά μικρότερη από το στατιστικό λάθος. Είναι δύσκολο να πείσουν οι εταιρίες ότι δεν μπόρεσαν να ανιχνεύσουν έστω μία διαφορά της τάξης του 62%-38%.

Σε αυτά μπορεί να προστεθεί και η εικόνα που διαμορφωνόταν στις εκλογικές αναμετρήσεις από το 2012 και μετά. Σε όλες τις περιπτώσεις οι δημοσκοπήσεις υποτιμούσαν τον ΣΥΡΙΖΑ και έδειχναν αποτελέσματα που ευνοούσε το πολιτικό συμπέρασμα που επιμούσε το μνημονιακό μπλοκ. 

Παρομοίως χθες απέτυχε και το exit poll παρότι είχε περιθώριο 4 ποσοστιαίων μονάδων. 

Επ αυτού ο κ. Μαύρος της MRB δήλωσε:  «Μία μεγάλη ανάληψη της ευθύνης για λογαριασμό όλων όσων κάνουμε πολιτικές έρευνες. Το χάσαμε. Οι πολίτες δεν είπαν ψέματα. Η ευθύνη είναι δική μας.

Το αστάθμιστο δείγμα ήταν άψογο. Εμείς δεν έχουμε μεθοδολογικά εργαλεία για να αξιολογήσουμε και να διαχειριστούμε ακραίες καταστάσεις.

Εγώ προσωπικά ζητώ συγγνώμη για απόψε. Επί του μεθοδολογικού θα επανέλθουμε σύντομα για το θέμα.

Επί του θέματος ενδεχόμενης χειραγώγησης η απάντηση βρίσκεται στο ότι στην Αυγή, εφημερίδα ΣΥΡΙΖΑ, δύο φορές η δική της ερευνητική εταιρεία έβγαλε 0 και 3 αντίστοιχα. Ποια πρόθεση είχε. Εναντίον του εαυτού τους. Όχι”.

Σε κάθε περίπτωση ο κόσμος είναι πεπεισμένος ότι οι εταιρίες είναι αναξιόπιστες. Είτε γιατί θέλουν να χειραγωγούν και γίνονται μέρος του πολιτικού παιχνιδιού, είτε γιατί δεν έχουν την κατάλληλη μεθοδολογία ο ρόλος τους είναι τουλάχιστον αμφισβητήσιμος αν δεν είναι καθαρά αρνητικός.