Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα για τον «πρωτάρη» Λεβέντη

Οι πρώτες εμφανίσεις της Ενωσης Κεντρώων στη Βουλή και οι τοποθετήσεις του προέδρου της, δείχνουν ότι ο Βασίλης Λεβέντης αφ' ενός διατηρεί τον ρομαντισμό του. Αφ' ετέρου όμως, η έλλειψη «προϋπηρεσίας» στα κοινοβουλευτικά έδρανα, τον αναγκάζει να μάθει ότι το καθαυτό πολιτικό παιχνίδι είναι αδυσώπητο. Και ο Αλέξης Τσίπρας φρόντισε για την ανώμαλη προσγείωση της ΕΚ στην πραγματικότητα, αδιαφορώντας για τα μέτρα που πρότεινε ο Λεβέντης σε αντάλλαγμα της ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση.



Σαν να βρίσκονται στην πρώτη, την αναγνωριστική φάση της σχέσης τους, η Ενωση Κεντρώων του Βασίλη Λεβέντη και ο κοινοβουλευτικός κόσμος προσπαθούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλον. Το εάν ο Λεβέντης θα εφαρμόσει την υποχρεωτική εναλλαγή των προσώπων στην κοινοβουλευτική του ομάδα, κάθε έξι ή δώδεκα μήνες, εάν σε αυτό το rotation θα περιλαμβάνεται και ο γιος του, το εάν θα δεχτεί την κρατική επιχορήγηση την οποίαν ξόρκιζε ανέκαθεν σαν σύμπτωμα φαυλότητας και σπατάλης, είναι μερικά μόνο από τα ζητήματα στα οποία η Ενωση Κεντρώων δοκιμάζεται και καταθέτει το πραγματικό της μέγεθος, τη δύναμη και το ηθικό της βάρος. Εκτός αυτών όμως υπάρχει η καθαυτό πολιτική: Ο συσχετισμός της ΕΚ με τα υπόλοιπα κόμματα και προσδιορισμός του τι ακριβώς πρεσβεύει σήμερα το κέντρο, οι βλέψεις του Λεβέντη ακόμη και για συγκυβέρνηση με τον ΣΥΡΙΖΑ, η στάση του απέναντι στις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας ενώ παραμένει δεδομένη η ένθερμη φιλοευρωπαϊκή τάση του κόμματος. Με κάποιο τρόπο φαίνεται σαν η Ενωση Κεντρώων να είναι πολύ μικρή ακόμη, ένα νήπιο, εξ ορισμού ανέτοιμη να διαχειριστεί τόσο σοβαρά ζητήματα. Οπότε τίθενται διαρκώς τα ίδια ερωτήματα: Τι είναι άραγε στην πράξη αυτό το νέο -αλλά και παλαιό- κόμμα; Μήπως όχι κάτι περισσότερο από μια παραδοξότητα των καιρών, ένα πολιτικό ανέκδοτο, το οποίο βρέθηκε στη Βουλή από σπόντα, επειδή μερίδα του λαού επέλεξε να εκφράσει ψηφίζοντάς το την απέχθειά του προς το υπόλοιπο κομματικό στερέωμα ή κοινώς να «τρολάρει» τις εκλογές του περασμένου Σεπτέμβρη; Ομως, ακόμη και εάν είναι έτσι, μήπως η Ενωση Κεντρώων είναι ένας δυνάμει κρίσιμος παράγοντας, τόσο όσο θα ήθελε να τον παρουσιάζει ο πρόεδρός της; Είναι η ΕΚ ενδεχομένως ο διάδοχος των ΑΝΕΛ, δηλαδή ο επόμενος εταίρος του ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση;

Εξάλλου, ο Λεβέντης έχει δώσει τον σχετικό χρησμό -και οι πολιτικές προφητείες είναι το φόρτε του- ότι η «παρά φύσιν» όπως την χαρακτηρίζει ο πρόεδρος «σύζευξη ενός υπερεθνικιστή (Καμμένος) με έναν προοδευτικό (Τσίπρας)» δεν πρόκειται να μακροημερεύσει. «Εως τον Ιανουάριο του 2016 θα τα έχουν σπάσει» προβλέπει ο Λεβέντης για τον κυβερνητικό συνασπισμό, κάτι που κατά την άποψή του θα άνοιγε αυτομάτως την πόρτα της συγκυβέρνησης στην Ενωση Κεντρώων. Εάν αυτό συνέβαινε, θα ολοκληρωνόταν πανηγυρικά η ως δια μαγείας μεταμόρφωση του Λεβέντη: Εως πριν από λίγο καιρό ήταν ένας περιθωριακός, παρεξηγημένος, ξεγραμμένος σαν «γραφικός» κομματάρχης, ταυτισμένος με την χειμαρρώδη εκφώνηση ατέρμονων, λάβρων φιλιππικών που δεν άκουγε κανείς -ή, τουλάχιστον, κανείς άλλος εκτός από τους λάτρεις της cult τηλεόρασης. Ο ίδιος αυτός Λεβέντης, όπως ο ίδιος εικάζει, θα δικαιωθεί από την ρευστότητα του τρέχοντος πολιτικού σκηνικού, τις καραμπόλες και τις ακροβασίες των κομμάτων εξουσίας.




Η αδυναμία συγκρότησης μονοκομματικής κυβέρνησης, κατά τον ιδρυτή της ΕΚ φαντάζει ως ιστορική νομοτέλεια για το κόμμα του, ενώ για τον εαυτό του προβάρει νοερά το ρόλο του ισχυρού παίκτη πρώτης γραμμής. Κάποιου που, παρά το ελάχιστο ποσοστό που έλαβε στις τελευταίες εκλογές, έχει τη δύναμη να διαπραγματεύεται με τον Αλέξη Τσίπρα για μεταρρυθμίσεις και όχι για υπουργεία. Διότι ο Βασίλης Λεβέντης έχει δηλώσει πως «εάν η Ενωση Κέντρου μπει τελικώς στην κυβέρνηση, δεν θέλει υπουργεία. Εάν με πιέσει ο Τσίπρας να αναλάβω υπουργείο, θα προτείνω τεχνοκράτη, μη ανήκοντα στην ΕΚ».




Υπό την έννοια ότι τα πάντα θα μπορούσαν να συμβούν στην ελληνική πολιτική αρένα, τα σενάρια του Βασίλη Λεβέντη περί συμμετοχής του στην κυβέρνηση θα μπορούσαν να είναι οτιδήποτε, από ρεαλιστικές εκτιμήσεις έως απλοί ευσεβείς πόθοι. Η ρητορική του Βασίλη Λεβέντη είναι ελκυστική διότι μοιάζει λογική και έντιμη, επικαλείται το κοινό καλό, ξιφουλκεί κατά της διαφθοράς, ετοιμάζει σταυροφορία κατά των βουλευτικών προνομίων, καταγγέλλει την μνημονιακή λογική που συνθλίβει τον ιδιωτικό τομέα και προστατεύει σκανδαλωδώς τον δημόσιο κ.ο.κ.

Παρόλ' αυτά το παρελθόν της ανυποληψίας δεν έχει τραβήξει τον ίσκιο του εντελώς πάνω από την Ενωση Κεντρώων, καθώς πάντα υφέρπει ο θεμελιώδης προβληματισμός σχετικά με το πόσο σοβαρά οφείλει κανείς να πάρει τον Βασίλη Λεβέντη που περιεργάζεται τον βιότοπο της Βουλής με δέος αλλά και απογοήτευση, με το αθώο και ανυπόκριτο ύφος μαθητή σε εκπαιδευτική εκδρομή. «Την περίμενα αλλιώς τη Βουλή» είπε ο Λεβέντης στην παρθενική του ομιλία ως ηγέτης ενός, κοινοβουλευτικού πλέον, πολιτικού κόμματος. «Είχα όνειρα» συνέχισε να μονολογεί σε έναν ρομαντικό πλην προδομένο και πληγωμένο από την πραγματικότητα τόνο. Ο Λεβέντης θλίβεται βλέποντας τα έρημα έδρανα, τις στρατιές των συμβούλων, οι οποίοι ψωμίζονται -παρασιτικά όπως υποννοεί ο πρόεδρος της ΕΚ- από βουλευτές και κόμματα. Καλεί τον Αλέξη Τσίπρα να ζητήσει, έστω μία συγγνώμη, ειδικά από τους νέους ανθρώπους που είχαν επενδύσει στις υποσχέσεις που έδινε πριν κερδίσει τις εκλογές του Ιανουαρίου.

Στην επόμενη ομιλία του από του βήματος, ο Λεβέντης, θυμίζοντας και πάλι παιδί που νιώθει ριγμένο από τους συμμαθητές του, ανακοίνωσε ότι το κόμμα του δεν θα παρείχε ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, διότι ο πρωθυπουργός αγνόησε πλήρως, δεν μπήκε καν στον κόπο να απαντήσει στις «Εννέα Θέσεις» της Ενωσης Κεντρώων. Αυτό φάνηκε σαν μια απότομη ή και ανώμαλη προσγείωση στο πώς παίζεται στ' αλήθεια το παιχνίδι στη Βουλή, ένα παιχνίδι που επί δεκαετίες ο Βασίλης Λεβέντης παρακολουθούσε στενά -αλλά απ' έξω, ως παρατηρητής χωρίς δικαίωμα συμμετοχής.

Παρόλ' αυτά, οι σημειώσεις του Αλέκου Φλαμπουράρη τις οποίες υπέκλεψε ο αδιάκριτος τηλεφακός κάποιου φωτογράφου από υπερυψωμένη βίγλα της Βουλής δείχνουν ότι η κυβέρνηση δεν περιφρονεί εντελώς την Ενωση Κεντρώων. Με την προϋπόθεση ότι ο υπουργός Επικρατείας δεν είχε καταγράψει επίτηδες τις σκέψεις του γνωρίζοντας πως παρακολουθείται και με σκοπό να παραπλανήσει, στο χαρτί μπροστά του διακρίνονταν φράσεις όπως «Λεβέντης: στην πορεία όχι τώρα -δεν μας εμπιστεύονται -η ομάδα πρέπει να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης».

Υπόκλιση στον Αλέξη

Στο πώς ζυγίζει ο κοινοβουλευτικός μικρόκοσμος -αλλά και ευρύτερα η ελληνική κοινωνία- την Ενωση Κεντρώων έχουν βαρύνουσα σημασία ακόμη και οι λεπτομέρειες, ακόμη και εκείνες οι χειρονομίες που σε πρώτη ανάγνωση δεν προσδίδουν παρά ένα αμελητέο βάρος στην πλάστιγγα. Ωστόσο, υπάρχει και εδώ μια απορία ως προς το τι μπορεί να περιμένει η Ελλάδα από μια παράταξη, της οποίας ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος κάνει βαθιά υπόκλιση στον Αλέξη Τσίπρα κατεβαίνοντας από το βήμα;

Ο Βασίλης Λεβέντης, πάντως, δηλώνει βέβαιος ότι η Ενωση Κεντρώων κέρδισε μεν την είσοδό της στη Βουλή με μόλις 3,5%, όμως η παρέμβασή της στα κοινά θα αποδειχθεί τόσο αποτελεσματική, ώστε στις επόμενες εκλογές το ποσοστό της θα πολλαπλασιαστεί, «από το 3,5 θα φτάσει στο 23,5%» όπως λέει ο Πρόεδρος. Και, σύμφωνα με το σενάριο Λεβέντη, η Ενωση Κεντρώων θα εκτοξεύσει τη δημοτικότητά της εκβιάζοντας, κατ' ουσίαν, τον ΣΥΡΙΖΑ να εφαρμόσει τα «Εννέα Σημεία» τους προγράμματός της. Σε αυτό τον κατάλογο που επισείει τακτικά ο Βασίλης Λεβέντης, περιλαμβάνονται κάποια οριζόντια μέτρα περικοπών -ιδιαίτερα σε συντάξεις- που έχουν χαρακτηριστεί εξαιρετικά σκληρά, καθώς υπερβαίνουν κατά πολύ σε αυστηρότητα ακόμη και τις απαιτήσεις των μνημονίων.

Ο πρόεδρος κατακεραυνώνει τον Σταύρο Θεοδωράκη, κατηγορώντας τον ότι «δηλώνει κεντρώος ελλείψει ιδεολογίας», ενώ για τον εαυτό του λέει ότι δεν είναι μνημονιακός και δεν πρόκειται να ψηφίσει τον εφαρμοστικό νόμο. Ωστόσο, δηλώνει ότι θα ήταν διατεθειμένος να συμπλεύσει με την κυβέρνηση, αρκεί ο Αλέξης Τσίπρας να άλλαζε την ατζέντα των μεταρρυθμίσεων. «Μόνο εάν συμφωνήσουμε στους στόχους η ΕΚ θα συμπορευτεί με τον ΣΥΡΙΖΑ, όχι με την ατζέντα του μνημονίου. Χρειάζεται νέα διαπραγμάτευση» έχει πει χαρακτηριστικά ο Βασίλης Λεβέντης, δημιουργώντας μια κάποια σύγχυση ως προς την πολιτική γραμμή της Ενωσης Κεντρώων απέναντι στην κυβέρνηση Τσίπρα.

Ο γιος και τα αργύρια της επιχορήγησης

Βέβαια, ο Βασίλης Λεβέντης που γνώρισαν, αγάπησαν και πιθανώς θα προτιμούσαν να καμαρώνουν οι ψηφοφόροι του στη Βουλή, είναι αυτός που αποκαλύπτει ότι «με έβαλαν σε γραφείο του Μητσοτάκη αλλά δεν το θέλω, είναι γκαντέμης». Είναι επίσης κάποιος που δεν θεωρεί παρωχημένη την υπενθύμιση ότι κάποτε το ΚΚΕ συγκυβέρνησε με τη δεξιά, ο Φλωράκης με τον Μητσοτάκη -και αυτό ήταν το επιχείρημα με το οποίο ο Λεβέντης πίστεψε πως αποστόμωσε τις φωνές από τα κομμουνιστικά έδρανα που τον αποκάλεσαν «λαγό» της εξουσίας.

Πάντως, εκεί που ο Λεβέντης φαίνεται πως δυσκολεύεται να πείσει, παρά την ειλικρίνεια των προθέσεών του, είναι στα «ποταπά» ζητήματα της συνέπειας μεταξύ διακηρύξεων και έργω αποφάσεων: Ο νεποτισμός, δηλαδή η οικογενειοκρατική εύνοια, είναι κάτι που του προκαλεί αηδία όταν το παρατηρεί στα άλλα κόμματα, όπως πχ την Νέα Δημοκρατία, ο ίδιος όμως θεωρεί ότι ο γιος του δικαιούται πέρα για πέρα το να βρίσκεται στη Βουλή, ως ανταμοιβή για την ηθική στήριξη που πρόσφερε στα «πέτρινα χρόνια» των αποτυχιών.

Ο πρόεδρος αμφιταλαντεύεται επίσης σχετικά με την αυστηρή εφαρμογή του μέτρου της εναλλαγής των βουλευτών της ΕΚ, με χρονικό όριο τους έξι μήνες ή το ένα έτος θητείας. Οσο για την κρατική επιχορήγηση που λαμβάνουν τα κόμματα, ο Βασίλης Λεβέντης είναι ετοιμοπόλεμος και αποφασισμένος να δώσει μάχη για την κατάργησή της, στο μεταξύ, όμως, αντιλαμβάνεται ότι μάλλον πρέπει να την εισπράξει. Διότι εάν δεν το κάνει, αρνούμενος τα «αργύρια» ενώ όλα τα υπόλοιπα κόμματα θα τα λαμβάνουν κανονικά, ο Λεβέντης εκ των πραγμάτων θα βρεθεί να παίζει «τον ρόλο του βλακός» όπως λέει ο ίδιος. Και αυτό είναι το τελευταίο που θα επιθυμούσε ως πολιτικός άνδρας και πρόεδρος της Ενωσης Κέντρου.