Τσίπρας: Έτοιμοι να συνεργαστούμε με την Τουρκία - Χρειάζονται γενναίες αποφάσεις

Έντονη διχογνωμία επικρατεί μεταξύ των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, όπου η ελληνική κυβέρνηση είχε την ευκαιρία να θέσει τα ζητήματα του ελληνικού ενδιαφέροντος.

Τα θέματα που έθεσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ήταν κατ' αρχήν η αλλαγή της συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ, ο σεβασμός των θέσεων της Κύπρου σχετικά με την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, η ενίσχυση των επιχειρησιακών ικανοτήτων της Frontex στο Αιγαίο, οι κοινές περιπολίες με την Τουρκία, η χρηματική ενίσχυση των κύριων αποδεκτών μετανάστευσης στο Αιγαίο και η αναγνώριση ότι οι πρόσφυγες από το Αφγανιστάν δικαιούνται άσυλο, λόγω εμπόλεμης κατάστασης στη χώρα τους.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, το ολικό κλίμα της Συνόδου δείχνει πόλωση μεταξύ των κρατών-μελών, καθώς το κάθε κράτος φαίνεται να προσεγγίζει το μεταναστευτικό ζήτημα ανάλογα με τη δική του γεωγραφική θέση -αν έχει σύνορα με χώρες-πύλες μετανάστευσης ή αν βρίσκεται στην ενδοχώρα-, δημιουργώντας έτσι δύο ιδιότυπα σύνολα.

Στην παρέμβασή του, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας τόνισε στους εταίρους πώς η Ελλάδα είναι έτοιμη να αυξήσει την ικανότητα υποδοχής των μεταναστών, αυξάνοντας τις θέσεις υποδοχής σε 23.000, από 3.500 που είναι τώρα.

Το ζήτημα του Δουβλίνου αποτελεί μία από τις προτεραιότητες της ελληνικής πλευράς, που τόνισε στους εταίρους πως είναι αναγκαίο να αναθεωρηθεί η συνθήκη στο άμεσο μέλλον, ιδιαίτερα στο θέμα των κρατών εισδοχής.

Ο πρωθυπουργός, εκπροσωπώντας και την Κύπρο, έθεσε επίσης ζήτημα στους Ευρωπαίους εταίρους, να υπάρξει σεβασμός για τις θέσεις της Λευκωσίας ως προς την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας και να μην καταπατηθούν, για να εξασφαλιστεί η συνεργασία της Τουρκίας στο μεταναστευτικό.

Στη συνέχεια, ο πρωθυπουργός ζήτησε την αύξηση της χρηματοδότησης, ιδιαίτερα στα ελληνικά νησιά που σηκώνουν το βάρος της μετανάστευσης, αλλά και στη Frontex, έτσι ώστε να αυξηθούν οι επιχειρησιακές της ικανότητες, ζήτησε ο πρωθυπουργός. Στόχος είναι να υπάρξει μια ελάφρυνση για τις τοπικές κοινωνίες, που αντιμετωπίζουν τις μεταναστευτικές ροές.

Αντίθετος, για άλλη μια φορά, ήταν ο κ. Τσίπρας στην πρόταση για κοινές περιπολίες με την Τουρκία, οι οποίες, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, δεν έχουν τίποτα νέο να προσφέρουν και η ταυτοποίηση των μεταναστών πρέπει να γίνεται εντός της Τουρκίας.

Τέλος, δεδομένου πως οι Αφγανοί μετανάστες αποτελούν περίπου το 20% των ροών στην Ελλάδα και, αντίθετα με τους Σύρους, δεν έχουν την ίδια μεταχείριση ως προς την αίτηση ασύλου από τις ευρωπαϊκές χώρες, ο Έλληνας πρωθυπουργός ζήτησε επίσης να συμπεριληφθούν στις εθνικότητες που χορηγείται άσυλο.

Η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα

Αντιμετωπίζουμε ίσως ένα υπαρξιακό πρόβλημα ως Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να το αντιμετωπίσουμε μέσα από την Ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, την συνεργασία και τον διαμερισμό της ευθύνης. Οι αποφάσεις που πάρθηκαν σήμερα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, υπενθυμίζω ότι η ελληνική πλευρά από τον περασμένο Μάρτιο είχε θέσει την αναγκαιότητα συνεργασίας με τη Τουρκία, ώστε να μειωθούν οι τεράστιες προσφυγικές ροές.
 
Υπήρξε αναγνώριση της ανάγκης να ενισχυθούν οι χώρες υποδοχής και η υλικοτεχνική υποδομή και με χρηματική βοήθεια προκειμένου να στηθούν κέντρα υποδοχής και να ξεκινήσει η διαδικασία της μετεγκατάστασης, ένα τόσο σημαντικό για εμάς θέμα είναι η δυνατότητα να υπάρξει μια ουσιαστική συμφωνία με τη Τουρκία προκειμένου σταδιακά να μετατοπιστεί το βάρος από τα ελληνικά νησιά προς τις ακτές της Τουρκίας, όπου εκεί πρέπει να υπάρχουν τα λεγόμενα «hotspots» και η διαδικασία της μετεγκατάστασης να γίνεται από την πλευρά της Τουρκίας.
 
Με αυτό τον τρόπο θα καταφέρουμε να μειώσουμε το τεράστιο κόστος που αφορά την πιθανότητα απωλειών ζωών στο Αιγαίο από πρόσφυγες που μπαίνουν στις βάρκες διακινητών και διακινδυνεύουν τη ζωή τους. Βεβαίως όλα αυτά απαιτούν μια ειλικρινή συμφωνία με την Τουρκία και ευελπιστούμε σε αυτό.
 
Καταθέσαμε τη σταθερή μας σχέση ότι αυτή η συμφωνία πρέπει να γίνει με όρους αλληλεγγύης και βοήθειας από τη πλευρά της ΕΕ αλλά χωρίς υποχωρήσεις σε κρίσιμα ζητήματα. Η ενταξιακή διαδικασία έχει κάποιες αρχές και αυτοί οι όροι πρέπει να τηρηθούν στο ακέραιο και συζητάμε ότι η συνεργασία είναι απαραίτητη προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες ροές και κίνδυνοι, όμως ταυτόχρονα  αυτό δεν μπορεί να σημαίνει πως θα υπάρξει οποιαδήποτε υποχώρηση σε θέματα εθνικής κυριαρχίας και βεβαίως νομίζω ότι αυτή ήταν μια κοινή θέση και στάση όλων των μελών του Συμβουλίου
 
Τέλος θα ήθελα να επισημάνω ότι ιδιαίτερη έμφαση έγινε και από εμάς στο τεράστιο κόστος που είναι ανυπολόγιστο, όσο όμως και από πολλούς εταίρους και ιδιαίτερα βαρύνουσας σημασίας είναι η τοποθέτηση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που μετέφερε τις θέσεις του Κοινοβουλίου πως για τις χώρες υποδοχής τις χώρες που παίρνουν το μεγάλο βάρος μιας συλλογικής ευθύνης της διευθέτησης του προσφυγικού προβλήματος. Για αυτές τις χώρες πρέπει να υπάρξει δημοσιονομική χαλάρωση, πρέπει να υπάρξει ενίσχυση οικονομική για να αντιμετωπίσουν με αξιοπρέπεια τα τεράστια προβλήματα που προκύπτουν και να δώσουμε ανθρωπιστική βοήθεια και αλληλεγγύη στους πρόσφυγες που το έχουν ανάγκη.
 
Νομίζω αυτή είναι μια θέση που θα συζητηθεί στο μέλλον την οποία υποστηρίξαμε και θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην δυνατότητα της Ελλάδας να μπορέσει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, και ταυτόχρονα στη μεγάλη ανθρωπιστική της υποχρέωση να φιλοξενήσει τους πρόσφυγες και να ανταποκριθεί στις μεγάλες δυσκολίες των ροών που υπερβαίνουν τις δυνατότητες της. 

Οι θέσεις με τις οποίες προσήλθε ο Αλέξης Τσίπρας

Με τη θέση «ο καθένας να φυλάει τα σύνορά του», ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ξεκαθάρισε στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες την ελληνική αντίθεση στην άποψη ή και πρόταση των Ευρωπαίων για κοινές περιπολίες Ελλάδας και Τουρκίας στο Αιγαίο, προκειμένου να περιοριστεί το προσφυγικό κύμα.

Πληροφορίες ανέφεραν ότι, εάν τεθεί -όπως και έγινε- τέτοιο θέμα, ο πρωθυπουργός θα διαφωνήσει κάθετα. Από την ελληνική πλευρά ξεκαθαρίζεται πάντως ότι υπάρχει διάθεση για συνεργασία με την Τουρκία, υπό την προϋπόθεση όμως ότι θα εξεταστούν όλα τα θέματα με προσοχή, χωρίς να προκαλούν άλλα προβλήματα, όπως στο ζήτημα της κυριαρχίας και φυσικά να μην έρχονται σε αντίθεση με τις ελληνικές θέσεις.

Μάλιστα, σε αυτό το κλίμα και πλαίσιο η Αθήνα συζητά ακόμη και τη συνεργασία με ενίσχυση της Frontex.

Ο κ. Τσίπρας προτίθετο να θέσει θέματα, όπως η οικονομική ενίσχυση των περιοχών που επιβαρύνονται από τις προσφυγικές ροές, η δυνατότητα ή υποχρέωση χωρών εκτός ΕΕ να προχωρούν σε καταγραφή και ταυτοποίηση προσφύγων, αλλά και το πρόβλημα με τoυς Αφγανούς πρόσφυγες, οι οποίοι φτάνουν στην Ελλάδα από περιοχές με αντίστοιχα ζητήματα όπως της Συρίας, χωρίς όμως να προβλέπεται και η ανάλογη αντιμετώπιση.

Νωρίτερα, μιλώντας σε δημοσιογράφους πριν από την έναρξη της Συνόδου της ΕΕ, ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε πως στόχος του σημερινού Συμβουλίου είναι να βρεθεί λύση για την ανθρωπιστική κρίση με τους πρόσφυγες.

Ο κ. Τσίπρας είπε ακόμη πως η Ελλάδα είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία, στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και της ακεραιότητας των διαδικασιών πρόσβασης. 

«Πρέπει να πάρουμε σημαντικές και γενναίες αποφάσεις για να λύσουμε την κρίση αυτή και να σταματήσουν τα κύματα προσφύγων» σημείωσε ο κ. Τσίπρας, ο οποίος γνωρίζει καλά ότι κατά τη διάρκεια της παραμονής του στις Βρυξέλλες θα βρεθεί σε κλοιό πιέσεων από τους Ευρωπαίους ηγέτες, τόσο στο μέτωπο της εφαρμογής της συμφωνίας όσο και σε εκείνο που αφορά στην αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος.

Ο κ. Τσίπρας γνωρίζει ότι ειδικά το Βερολίνο προσπαθεί να προσδιορίσει την υπόθεση ως πρόβλημα φύλαξης των ελληνοτουρκικών συνόρων και όχι ως πρόβλημα του πολέμου που διεξάγεται με επίκεντρο τη Συρία. Και άρα να επιβάλλει ειδικό καθεστώς στο Αιγαίο σχετικά με τη φύλαξη των ελληνικών συνόρων (κοινές περιπολίες για παράδειγμα, ασχέτως εάν διαψεύδονται ως επιδίωξη της ΕΕ και της Γερμανίας) και κυρίως να δικαιολογήσει έτσι την άρνηση των ευρωπαϊκών χωρών πέρα του νότου, να υποδεχθούν άλλους πρόσφυγες.

Ο πρωθυπουργός επιδιώκει μέσα σε αυτό το πλαίσιο να επισημάνει τη διεθνή διάσταση του προβλήματος και την υποχρέωση όλης της Ευρώπης να σταθεί με αλληλεγγύη και ανάλογες ευθύνες στην απορρόφηση των προσφυγικών ροών.

Εν όψει, δε, της επίσκεψης Μέρκελ στην Άγκυρα θεωρεί αναγκαία την παρέμβαση της καγκελαρίου στην τουρκική κυβέρνηση ώστε η γειτονική χώρα να αναλάβει επίσης τις ευθύνες της στο βαθμό που της αναλογεί και στο χώρο που υποχρεούται.

Για το λόγο αυτό άλλωστε ο κ. Τσίπρας έσπευσε να επισημάνει στην κυρία Μέρκελ κατά την τηλεφωνική συνομιλία που είχαν το απόγευμα της Τετάρτης τις βασικές θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης σχετικά με τις ευθύνες της Άγκυρας και την υποχρέωση που έχει η καγκελάριος να κάνει τις ανάλογες συστάσεις στην τουρκική πλευρά.

Συγκεκριμένα, έθεσε τρεις βασικές ελληνικές θέσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος:

Πρώτον, η διαδικασία ταυτοποίησης και επανεγκατάστασης να γίνεται απευθείας από την Τουρκία προς τις ευρωπαϊκές χώρες. Στόχος του αιτήματος, όπως λέει το Μαξίμου, είναι να μην πνίγονται άνθρωποι στο Αιγαίο.

Το δεύτερο ζήτημα ήταν η αναγνώριση από την Ευρώπη των Αφγανών ως πρόσφυγες.

Τέλος, η ελληνική πλευρά ζήτησε αντισταθμιστικά για τα νησιά, δηλαδή οικονομική και τεχνική υποστήριξη. 

Ζητείται λύση από τους Ευρωπαίους ηγέτες

Είναι λίγες μόνο ώρες έπειτα από το νέο ναυάγιο με μετανάστες που σημειώθηκε στη χώρα μας, που οι Ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι συγκεντρώθηκαν σήμερα στις Βρυξέλλες, αναζητούν λύσεις για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, με την Άνγκελα Μέρκελ και τον Φρανσουά Ολάντ να τονίζουν την ανάγκη λήψης μέτρων για την επίλυση του κρίσιμου αυτού ζητήματος.

Λίγα λεπτά πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής και προσερχόμενη στο κτίριο όπου θα λάβει χώρα η συνεδρίαση, η Γερμανίδα καγκελάριος διεμήνυσε ότι θα οι ηγέτες της ΕΕ θα κάνουν ό,τι μπορούν προκειμένου να έχουν «περισσότερη τάξη και περισσότερο έλεγχο της κατάστασης».

Η κυρία Μέρκελ εξέφρασε την ελπίδα της ότι στο τέλος «θα υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι όλα τα κράτη θα είναι έτοιμα να συμμετέχουν σε αυτή την κατάσταση», σημειώνοντας παράλληλα ότι δεν είναι σωστή η κατανομή προσφύγων στην Ευρώπη αυτές τις μέρες.



«Πρέπει να δούμε τις δυνατότητες μας ώστε να αντιμετωπίσουμε το προσφυγικό», δήλωσε επίσης, σημειώνοντας πως υπάρχουν πολλά οικονομικά θέματα.

Από την πλευρά του, ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ ανέφερε ότι στη Σύνοδο θα συζητηθεί το πώς μπορούν να προστατευθούν τα ευρωπαϊκά σύνορα.

«Σκοπός μας είναι να βοηθήσουμε», είπε και δεσμεύτηκε ότι θα υπάρξει βοήθεια προς την Ελλάδα για την προσφυγική κρίση.

«Είναι πολύ σημαντικό να εγκαταστήσουμε "hot spots" σε Ιταλία και Ελλάδα, ενώ και η Τουρκία θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Έχουμε δεσμευτεί για την υλοποίηση ενός σχεδίου αντιμετώπισης του προσφυγικού», ανέφερε υπογραμμίζοντας ότι χρειάζονται «καθαροί κανόνες» για το προσφυγικό.