Γρίφος για την κυβέρνηση το πού θα φιλοξενηθούν οι 50.000 πρόσφυγες

Ακανθώδης δείχνει να είναι η εφαρμογή της συμφωνίας για το προσφυγικό θέμα, η οποία επιτεύχθηκε την Κυριακή στη Σύνοδο Κορυφής των ενδιαφερόμενων χωρών, τις οποίες κάλεσε ο πρόεδρος της ΕΕ Ζαν Κλοντ Γιουνκερ στις Βρυξέλλες.

Μπορεί η κυβέρνηση να κατάφερε να βάλει φρένο στις πιέσεις που δέχτηκε, ωστόσο αρκετά σημεία παραμένουν "στον αέρα" ως προς την εφαρμογή τους. Η συμμετοχή της Τουρκίας παραμένει αίνιγμα, τη στιγμή που η γερμανική πλευρά ήθελε γρήγορα-γρήγορα μια συμφωνία. Επιπλέον δεν αποσαφηνίστηκε τι θα γίνει με τους πρόσφυγες που συνεχώς προσπαθούν να μπουν στην Ελλάδα και όπως συμπεραίνουν διπλωματικές πηγές, για κάτι τέτοιο θα χρειαστεί εκ νέου συμφωνία. 

Σύμφωνα με πληροφορίες, την Κυριακή το βράδυ υπήρχε μεγάλη πίεση από την πλευρά της Γερμανίας για αποδοχή της συμφωνίας. Η Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έπαιξε ένα παιχνίδι ισχύος την ώρα που χάνει τη δημοτικότητά της στο εσωτερικό της χώρας της λόγω αυτού του προβλήματος. Το βασικό που που κατάφερε να αποσπάσει, σύμφωνα με διπλωματικές εκτιμήσεις, ήταν μια κατάληξη που μπορεί να την "πουλήσει" στο εσωτερικό της χώρας. Μάλιστα κρίνεται ως ιδιαίτερα σημαντικό, υπέρ της Γερμανίας, το γεγονός ότι η συγκεκριμένη συμφωνία προέκυψε μέσα από ένα εξωθεσμικό σχήμα, δηλαδή από μια Σύνοδο Κορυφής η οποία στην πραγματικότητα δεν αντλεί την νομιμοποίησή της από πουθενά. 

Δεν είναι τυχαίο, έτσι, πως μία ημέρα μετά ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ με πανηγυρικό ύφος χαρακτήρισε το γεγονός της συμφωνίας ως «ιδιαίτερα σημαντικό και ευχάριστο» - απευθυνόμενος προφανώς στο εσωτερικό του κόμματός του και εν γένει της χώρας του.  

Ωστόσο δεν πρέπει να παραγνωρίζεται, επίσης, η πίεση από τις υπόλοιπες χώρες απέναντι στην Ελλάδα, ιδίως από Σλοβενία και Κροατία. Ενδεικτικό της δύσκολης θέσης στην οποία έχει περιέλθει η Ευρώπη και οι χώρες που συμμετείχαν στη Σύνοδο, είναι ότι την Κυριακή εκφράστηκε η ελπίδα ότι το κύμα των μεταναστευτικών ροών θα περιοριστεί τους επόμενους μήνες, λόγω κακοκαιρίας. 

Σε κάθε περίπτωση όμως, οι προσδοκίες της ΕΕ και των υπόλοιπων ενδιαφερόμενων συμμετεχόντων στη Σύνοδο βασίζονται σε δύο παράγοντες:

α) στις εκλογές στην Τουρκία και

β) στην ευόδωση των προσπαθειών της Ρωσίας προκειμένου να σταθεροποιηθεί η κατάσταση στη Συρία.  

Στον ρόλο της γείτονος χώρας αναφέρθηκε και ο πρωθυπουργός στις δηλώσεις του: "νομίζω ότι συμπέρασμα όλων στην άτυπη αυτή συνάντηση ήταν ότι η Τουρκία παίζει τον βασικό ρόλο, το ρόλο-κλειδί στις εξελίξεις. Και η δυνατότητα μιας ουσιαστικής συνεννόησης με τη γείτονα χώρα είναι αυτή που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις ουσιαστικής μείωσης των προσφυγικών ροών από τη γείτονα χώρα. Ως εκ τούτου, ρίχνουμε όλο το βάρος στη δυνατότητα μιας ουσιαστικής συνεννόησης κι ενός ουσιαστικού ελέγχου των προσφυγικών ροών από τη γείτονα χώρα προς την Ελλάδα".

Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για μια δύσκολη συμφωνία, η οποία ενδέχεται να ήταν ευνοϊκότερη αν είχε κληθεί στη Σύνοδο και η Τουρκία, κάτι το οποίο υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στην παρέμβασή του. Η άποψη της ελληνικής κυβέρνησης είναι πως δεν μπορεί να αποκλείεται η αρχή του «διαδρόμου των δυτικών βαλκανίων», δηλαδή η Τουρκία, όταν εκεί είναι η αφετηρία των προσφυγικών ροών. Πάντως όπως τονίζουν έμπειροι παρατηρητές, "η Τουρκία για να συνεργαστεί ζητάει τα πάντα", αναφερόμενοι στα ανταλάγματα που έχουν μπει στο τραπέζι της όλης συζήτησης από την Άγκυρα.

Η ελληνική πλευρά, τώρα, έχει αναλάβει την υποχρέωση να ανεβάσει ταχύτητες σε ό,τι αφορά στις υποδομές. Το προηγούμενο διάστημα η Ελλάδα ειχε δεσμευτεί απέναντι στον ΟΗΕ να οικοδομηθούν υποδομές που θα αφορούν σε 23.000 πρόσφυγες, και μέχρι αυτή τη στιγμή έχουν ολοκληρωθεί για 7000. Το χρονοδιάγραμμα που θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το όλο έργο, εκπνέει στο τέλος του χρόνου. "Η χώρα θα εκπληρώσει εγκαίρως τις δεσμεύσεις της", είπε σχετικά σε δηλώσεις του ο Αλέξης Τσιπρας. 

Πέραν αυτών ο κ. Τσιπρας απέκλεισε και το ενδεχόμενο δραστηριοποίησης της FRONTEX στα σύνορα Ελλάδας  - Σκοπίων. 

Όσον αφορά στα λεγόμενα hotspots η Ελλάδα δεν αποκλείεται να ξεπεράσει τη δυνατότητα φιλοξενίας και καταγραφής τους 20.000 πρόσφυγες υπό της εξής προϋποθέσεις:

-περισσότερη χρηματοδότηση
-πρόοδο στο σύστημα μετεγκατάστασης
-οικοδόμηση αποκεντρωμένων υποδομών

Όπως υπογραμμίζουν κυβερνητικές πηγές η ελληνική πλευρά δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση οι υποδομές που θα διαμορφωθούν να έχουν οποιαδήποτε σχέση με τη λογική λειτουργίας στρατοπέδων. 

Η αισιοδοξία της ελληνικής πλευράς εδράζεται στο γεγονός ότι κατ' αρχήν αποφεύχθηκαν "τρεις παράλογες απαιτήσεις" όπως σημείωσε και ο πρωθυπουργός σε σχετικές δηλώσεις του, αποχωρώντας από την Σύνοδο. 

Ο κ. Τσιπρας εξήγησε:

"Η πρώτη παράλογη πρόταση ήταν αυτή που αφορούσε τη δημιουργία σχεδόν μιας ολόκληρης πόλης 50 χιλιάδων προσφύγων, η οποία θα ερχόταν συμπληρωματικά στις ήδη δεδομένες δεσμεύσεις και υποχρεώσεις της ελληνικής πλευράς, να δημιουργήσει 7 χιλιάδες θέσεις υποδοχής προσφύγων στα νησιά και άλλες 10 συν 10 χιλιάδες στην Αττική και στη Βόρεια Ελλάδα, προκειμένου να διεξάγεται η μετεγκατάσταση".

Αντί γι' αυτό, είπε ο κ. Τσιπρας, θα "προωθηθεί μελλοντικά και υπό προϋποθέσεις η διαδικασία της επιδότησης με άμεση χρηματοδότηση από την ΕΕ, ενοικίου για 20 χιλιάδες πρόσφυγες, πράγμα το οποίο θεωρούμε ότι θα είναι μια ουσιαστική συμβολή στην πραγματική οικονομία". 

Ο κ. Τσίπρας δήλωσε ακόμη:

"Η δεύτερη παράλογη πρόταση η οποία απορρίφθηκε ήταν αυτή που αφορούσε τη δυνατότητα μιας χώρας, αν δεν συμφωνεί, να μην επιτρέπει τη διέλευση προσφύγων από μια άλλη χώρα (...) Η τρίτη παράλογη πρόταση που απερρίφθη, ήταν αυτή που αφορούσε τη δυνατότητα να υπάρξει μια νέα επιχείρηση της Frontex στα βόρεια σύνορά μας, ώστε να ελέγχει και να αποτρέπει προσφυγικές ροές προς την ΠΓΔΜ, ή πιθανώς αργότερα την Αλβανία. Απερρίφθη αυτή η πρόταση, καθότι την μοναδική και αποκλειστική δικαιοδοσία για τον έλεγχο των βορείων συνόρων μας την έχει η χώρα μας, φυσικά σε συνεργασία με γειτονικές χώρες".