Η επόμενη μέρα: Μόνος σε όλα ο Τσίπρας

Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών ήταν και πάει. Όχι μόνο δεν σημειώθηκε η παραμικρή σύγκλιση μεταξύ κυβέρνησης και κομμάτων της αντιπολίτευσης, αλλά μάλλον έπεσε κι άλλο λάδι στη φωτιά της πολιτικής αντιπαράθεσης.

Αν ο πραγματικός στόχος του Αλέξη Τσίπρα ήταν να κερδίσει όντως μία κάποια συναινετική στάση κάποιων κομμάτων -ιδίως της κεντροαριστεράς- και όχι απλώς να εκθέσει τους πολιτικούς του αντιπάλους, γιατί δεν σηκώνουν κι αυτοί ένα μέρος από το μνημονιακό βάρος, τότε η προσπάθειά του απέτυχε παταγωδώς.

Μέχρι νεωτέρας δεν υπάρχει κανένα θέμα συναινέσεων και συνεργασιών στο πολιτικό σκηνικό. Η κυβέρνηση θα πορευτεί μόνη της, με τους 153 βουλευτές, μέχρι εκεί που θα αντέξει.

Εάν κλονιστεί, έχει δηλαδή μοιραίες απώλειες εξαιτίας της ψήφισης νέων σκληρών μέτρων, τότε το θέμα των συνεργασιών θα τεθεί ξανά. Εάν καταφέρει να βγει αλώβητη από τη στενωπό των μνημονιακών δεσμεύσεων, τότε δεν έχει κανένα λόγο να μην συνεχίσει έτσι, οξύνοντας διαρκώς και με κάθε ευκαιρία την κόντρα της με την αντιπολίτευση.

Θα μπορούσε να πε κανείς ότι άνοιξε ένα παραθυράκι για συγκλίσεις, που μπορεί να είναι προπομπός για το σενάριο συνεργασιών αργότερα, με το θέμα αλλαγής του εκλογικού νόμου. Εκεί φαίνεται να υπάρχει ένα σημείο επαφής, που ακόμη είναι νωρίς να το εκτιμήσει κανείς και, σε κάθε περίπτωση, θα κριθεί από τη συνολικότερη πορεία των πραγμάτων.

Τα δέκα πρώτα και βασικά συμπεράσματα από το συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών είναι τα εξής:

1. Μόνος στο ασφαλιστικό

Ο κ. Τσίπρας δεν έλαβε καμία συναίνεση ή έστω κάποια στήριξη για το θέμα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης που πρέπει να προωθήσει στη Βουλή σύντομα. Ως εκ τούτου το σχετικό ασφαλιστικό νομοσχέδιο πρέπει να το σηκώσει εξ ολοκλήρου η σημερινή κυβερνητική πλειοψηφία, με ό,τι σημαίνει αυτό ως προς τον κίνδυνο νέων απωλειών στην κοινοβουλευτική δύναμη του κυβερνητικού συνασπισμού.  

2. Μόνος σε όλα

Κατά τα φαινόμενα έτσι, μόνη της δηλαδή και όσο αντέξει, θα προχωρήσει η κυβέρνηση και στην εφαρμογή των άλλων μνημνονιακών δεσμεύσεων (αγροτικό, ΑΔΜΗΕ, απελευθέρωση επαγγελμάτων, νέα δημοσιονομικά μέτρα κ.ά.). Η αντιπολίτευση δεν θα συναινέσει σε τίποτα απολύτως, είναι πλέον ξεκάθαρο μετά τα όσα συνέβησαν στο πολιτικό συμβούλιο.

3. Χειρότερα δεν γίνεται

Το κλίμα και οι σχέσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης είναι χειρότερο μετά το πολιτικό συμβούλιο, συγκριτικά με πριν. Αντηλλάγησαν μέσα στη σύσκεψη, αλλά και μετά δημοσίως, βαριές κουβέντες, αιχμηρά έως προσβλητικά υπονοούμενα, σκληρές αλληλοκατηγορίες.

4. Ποτέ ξανά

Έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα στο συμβούλιο του Σαββάτου πολύ δύσκολα πλέον θα ξαναβρεθούν οι πολιτικοί αρχηγοί, όλοι μαζί, στο προεδρικό μέγαρο. Χωρίς συγκεκριμένη ατζέντα, απολύτως αποδεκτή απ’ όλες τις πλευρές και δεσμεύσεις για το τι και πώς θα συζητήσουν, δεν φαίνεται να υπάρχει περίπτωση να ξαναβρεθούν στο ίδιο δωμάτιο οι αρχηγοί.

5. Η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ

Από τους υψηλούς τόνους και την επίθεση που εξαπέλυσε ο Αλέξης Τσίπρας εντός και εκτός συμβουλίου κατά της αντιπολίτευσης, φαίνεται ότι κύριος στόχος του είναι να συσπειρώσει την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ ενόψει των δραματικών ψηφοφοριών στη Βουλή για τα νέα μέτρα. Από τη συμπεριφορά των βουλευτών του θα εξαρτηθεί η τύχη της κυβέρνησής του.

6. Άνευ ουσίας

Έγινε σαφές ότι η σύγκρουση για το ασφαλιστικό είναι επικοινωνιακή και όχι πραγματική, γι’ αυτό και δεν υπήρξε καμία ουσιαστική συζήτηση επί προτάσεων ή σχεδίων: Η συμφωνία του Ιουλίου και το τρίτο μνημόνιο προβλέπουν συγκεκριμένες και προσδιορισμένες σκληρές παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό με αναπόδραστες μειώσεις στις συντάξεις, άρα ουσιαστικό περιθώριο για διαπραγμάτευση με τους δανειστές δεν υπάρχει. Άλλωστε τι αντίμετρα να βρεθούν σε δέκα και είκοσι μέρες για ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα, όταν για τα ισοδύναμα του ΦΠΑ στην ιδιωτική Παιδεία χρειάστηκαν τρεις μήνες και ορισμένες ιδέες του τύπου φόρο στη μπύρα και το κρασί! Επιτροπή μάγων θα φτιάχνανε;   

7. Χωρίς αυτογκόλ η ΝΔ:

Παρά το πρόβλημα ηγεσίας, που έχει η ΝΔ, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης τήρησε μία σκληρή στάση έναντι της κυβέρνησης, χωρίς να προκαλέσει νέες παρεξηγήσεις ή αμφισημίες για τις διαθέσεις του έναντι της κυβέρνησης. Ο Πλακιωτάκης ήταν προσεκτικός, δεν υποχρεώθηκε σε λάθη, αν και γενικά η εικόνα της ΝΔ απέχει πολύ από το να μην χαρακτηριστεί προβληματική. Ο Αλέξης Τσίπρας θεωρεί ότι την εξέθεσε, αλλά η ίδια φαίνεται ικανοποιημένη.

8. Χάσμα με Φώφη

Όσοι στον ΣΥΡΙΖΑ περιμένουν ή ελπίζουν ότι η σύμπλευση σε μία ώρα ανάγκης με το ΠΑΣΟΚ θα είναι μάλλον εύκολη υπόθεση, διαψεύστηκαν. Η Φώφη Γεννηματά τήρησε την πιο σκληρή στάση έναντι του Αλέξη Τσίπρα στο ασφαλιστικό και δεν άφησε περιθώρια παρερμηνείας των προθέσεών της. Μάλιστα η κόντρα της με τον πρωθυπουργό ήταν από τις πιο δυναμικές που υπήρξαν στο συμβούλιο. Υπάρχει ακόμα χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές. Το ίδιο χαώδης διαπιστώθηκε ότι είναι και η απόσταση ανάμεσα στον Αλέξη Τσίπρα και τον Σταύρο Θεοδωράκη.

9. Ο Λεβέντης είναι... πονηρός

Πολλοί θεωρούσαν ότι η σύσκεψη στο προεδρικό είχε στόχο τον… Βασίλη Λεβέντη. Ότι δηλαδή ο Αλέξης Τσίπρας ήθελε να δει μία μικρή αλλά σαφής διαφοροποίηση του προέδρου της Ένωσης Κεντρώων σε σχέση με την λοιπή αντιπολίτευση και να εισπράξει ένα κλείσιμο του ματιού για μελλοντική συνεργασία. Κατά ένα σενάριο αυτός είναι ο πρώτος υποψήφιος του Μαξίμου για νέος κυβερνητικός εταίρος -το «μαξιλάρι», όπως λένε. Παλιός στο κουρμπέτι ο Βασίλης Λεβέντης δεν άφησε πολλά περιθώρια για μόχλευση τέτοιων σεναρίων, αν και σε κάποιες αποστροφές του ήταν το ίδιο αυστηρός με τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης, όσο και με την κυβέρνηση. Φάνηκε δηλαδή να είναι πιο κοντά στην ανάγκη συναινέσεων παρά ρήξεων. Επέμεινε πάντως μέχρι τέλους στην πρότασή του για οικουμενική. Τώρα εάν στην πορεία λόγω «εθνικής ανάγκης» και επειδή οι άλλοι θα είναι απρόθυμοι αυτός θα πάει μόνος του δεν ξεκαθαρίστηκε στη σύσκεψη αυτή.

10. Το… «τυρί»

Δεν ήταν όλα απολύτως αρνητικά στο συμβούλιο. Στο τραπέζι μπήκε πλέον η πρόταση αλλαγής του εκλογικού νόμου προς το αναλογικότερο. Είναι ένα θέμα που ικανοποιεί το ΠΑΣΟΚ, το Ποτάμι και την Ένωση Κεντρώων. Ο Αλέξης Τσίπρας δεν είχε το θέμα αυτό στην αρχική ατζέντα του συμβουλίου, αλλά το έβαλε μόλις είδε τις αντιδράσεις των κομμάτων και διέβλεψε κίνδυνο να μην γίνει καν η σύσκεψη. Πιθανόν να είναι το «τυράκι» για να ξεκινήσει αργότερα μία νέα προσπάθεια σύγκλισης και συνεργασιών, αλλά από μόνο του το θέμα αυτό δεν αρκεί.