Σύνοδος Κορυφής: Στη γωνία ο Τσίπρας για hotspots και φύλαξη συνόρων

Τις επικρίσεις των ευρωπαίων για τις καθυστερήσεις στην δημιουργία των hot spots και για την αδυναμία της Ελλάδας να φυλάξει αποτελεσματικά τα ευρωπαϊκά σύνορα, θα αντιμετωπίσει σήμερα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ο οποίος βρίσκεται στις Βρυξέλλες για την Σύνοδο Κορυφής με αντικείμενο το προσφυγικό - μεταναστευτικό. 

Σε μία κίνηση με καθαρά επικοινωνιακή στόχευση ο κ. Τσίπρας επισκέφθηκε χθες τα υπό κατασκευή κέντρα υποδοχής στην Χίο και στην Λέρο που έχουν σαφώς καθυστερήσει από όπου εξαπέλυσε αιχμές εναντίον της Ευρώπης και της Τουρκίας: “Η Ελλάδα ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει, καιρός να κάνουν και η ευρωπαϊκές χώρες και η Τουρκία αυτό που τους αναλογεί”, ήταν το μήνυμα του πρωθυπουργού.  Πάντως η επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Χίο έγινε υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας λόγω των κινητοποιήσεων τοπικών φορέων, προκειμένου να βγουν οι σχετικές φωτογραφίες και να γίνουν οι δηλώσεις. Οι τοπικοί φορείς του νησιού αναφέρουν ότι οι προετοιμασίες για την δημιουργία του hot spot άρχισαν μόλις πριν από μερικές ημέρες ενώ μέχρι και τη νύχτα πριν από την επίσκεψη ο στρατός και οι εργολάβοι έκαναν εργασίες και έστηναν τα κοντέινερ. 

Το προσφυγικό-μεταναστευτικό αποκτά διαστάσεις καθώς η ΠΓΔΜ έκλεισε τα σύνορα για τους οικονομικούς μετανάστες ενώ η Τουρκία αφήνει να περνούν από το έδαφός της όχι μόνο Σύροι και Ιρακινοί αλλά ακόμη και Μαροκινοί. Ενώ οι χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες αρχίζουν να σωρεύονται στο εσωτερικό, η κυβέρνηση αναζητά χώρους για να τους φιλοξενήσει όπως το Ελληνικό προκαλώντας την δυσαρέσκεια των τοπικών αρχών και κοινωνίων.

Επίσκεψη σε Χίο Λέρο 

«Η Ελλάδα σήμερα εκπληρώνει την βασική της υποχρέωση να διαχειριστεί με ανθρώπινο τρόπο τις τεράστιες αυτές ροές προσφύγων και μεταναστών, στα νησιά πρώτης υποδοχής, και, ταυτόχρονα, με αλληλεγγύη και ανθρωπιά, να ταυτοποιεί το σύνολο των προσφύγων, που πατούν το πόδι τους σε ευρωπαϊκό έδαφος” ανέφερε ο κ. Τσίπρας στην δήλωσή του από την Χίο. Ο κ. Τσίπρας δήλωσε “ευτυχής που καταφέραμε μέσα σε στενά χρονικά πλαίσια και παρά τις αντίξοες συνθήκες, να αντεπεξέλθουμε στην υποχρέωση μας”, ευχαρίστησε τους  άνδρες και γυναίκες του στρατού, της ελληνικής αστυνομίας, αλλά και των τοπικών φορέων, της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και εθελοντές για την συμβολή τους”.  

Ακολούθως έστρεψε τα πυρά του κατά των εταίρων και της Τουρκίας: “Είναι τώρα σειρά και των άλλων ευρωπαϊκών κρατών να υλοποιήσουν τις δικές τους υποχρεώσεις” είπε ο πρωθυοπυργός και εξήγησε:  

-Πρώτα από όλα να προχωρήσουν οι διαδικασίες της μετεγκατάστασης. Έχουμε αποφασίσει, 66.000 πρόσφυγες που αναλογούν στην Ελλάδα να μετεγκατασταθούν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως χώρες του Κέντρου και του Βορρά, όμως μέχρι στιγμής δεν έχουν προχωρήσει παρά μονάχα πολύ λίγες μετεγκαταστάσεις, κάτω από 100. Πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχουν υλοποιηθεί οι δεσμεύσεις από την πλευρά των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να υποδεχτούν πρόσφυγες.

-Δεύτερον, θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστική συνεισφορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με βάση τις συμφωνίες επανεισδοχής που έχει υπογράψει με τρίτες χώρες, για την επιστροφή, σε αυτές τις χώρες, μεταναστών που δεν έχουν το δικαίωμα, δεν χαρακτηρίζονται ως πρόσφυγες και δεν μπορούν να περάσουν στην Κεντρική Ευρώπη. 

-Και τρίτον, θα πρέπει άμεσα να ελεγχθεί το αποτέλεσμα της συμφωνίας που έγινε ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Τουρκία. Είναι μία συμφωνία που και εμείς τη χειροκροτήσαμε...Βεβαίως και πρέπει να βοηθηθεί η Τουρκία, αλλά και η Τουρκία πρέπει ταυτόχρονα να βοηθήσει, ώστε να μειωθούν οι ροές, πράγμα που θα σημαίνει ότι θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε και με ανθρώπινο τρόπο και με αξιοπρέπεια τους ανθρώπους που έρχονται εδώ. Διότι, αντιλαμβάνεστε, ότι  όταν, καθημερινά, έχουμε ροές των μεγεθών 10-15.000 δεν είναι εύκολο κανείς να αντεπεξέλθει.

Τα θέματα αυτά αναμένεται θα βάλλει ο πρωθυπουργός κατ αρχήν στην μίνι σύνοδο των οκτώ χωρών της ΕΕ -Γερμανίας, Ελλάδας, Αυστρίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Σουηδίας, Φινλανδίας και Λουξεμβούργου- και της Τουρκίας  παρουσία και του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σήμερα το πρωί και ακολούθως στο Συμβούλιο Κορυφής των 28 το βράδυ με κύριο αντικείμενο την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και την προστασία του χώρου Σένγκεν.

Κρίσιμη Σύνοδος Κορυφής 

Οι εταίροι έχουν την δική τους άποψη καθώς θεωρούν ότι η ελληνική κυβέρνηση ευθύνεται για καθυστερήσεις στην δημιουργία των hot spots ενώ της επιρρίπτουν ευθύνες για αδυναμία φύλαξης των συνόρων κάτι που είχε αποτέλεσμα να ανοίξει θέμα Σένγκεν και να βρεθεί η Ελλάδα αντιμέτωπη με τον κίνδυνο εξόδου. Συνέπεια αυτής της αδυναμίας είναι η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την οποία προωθούν οι δύο μεγάλες χώρες Γερμανία και Γαλλία για δημιουργία ευρωπαικής Συνοριοφυλακής με δύναμη 1.500 ανδρών σε πρώτη φάση, με εκτεταμένες αρμοδιότητες και με δυνατότητα να παρεμβαίνει όταν η ΕΕ κρίνει ότι υπάρχει θέμα φύλαξης συνόρων ακόμη και χωρίς αίτημα του κράτους-μέλους. Ήδη το προσχέδιο προκαλεί αντιδράσεις μεταξύ κρατών που θεωρούν ότι θίγεται η κρατική κυριαρχία τους. Την Ελλάδα αφορά ιδιαίτερα τόσο λόγω της φύλαξης των συνόρων με την ΠΓΔΜ, όσο και γιατί το σχέδιο για την Συνοριοφυλακή αφήνει ανοικτό το  ενδεχόμενο ανάληψης κοινών επιχειρήσεών με δυνάμεις γειτονικών τρίτων χωρών και δη με την Τουρκία στο Αιγαίο. Στο πλαίσιο αυτό συνεχίζονται και οι πιέσεις προς την Ελλάδα για κοινές περιπολίες στο Αιγαίο. Οι ευρωπαίοι εταίροι από την πλευρά τους θέτουν με επιτακτικό τρόπο το ζήτημα. Ενδεικτικά στο σχέδιο της απόφασης της Συνόδου Κορυφής αναφέρεται: «Για το κεκτημένο του Σένγκεν, που πρέπει να διατηρηθεί, είναι απαραίτητο να ανακτηθεί ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων». Η ελληνική κυβέρνηση πάντως είναι διαρρέει δυσαρέσκεια για την στάση τόσο των ευρωπαίων που ενώ καθυστερούν εγείρουν απαιτήσεις αλλά και για την στάση της Τουρκίας η οποία αφήνει να περνούν από το έδαφός της ακόμη και Μαροκινοί. Παράλληλα διπλωματικές πηγές άφηναν να εννοηθεί ότι ο πρωθυπουργός θα αρνηθεί, ενδεχομένως και με βέτο τις κοινές περιπολίες με την Τουρκία, ενώ είναι επιφυλακτικός και για τις αυξημένες αρμοδιότητες του νέου σώματος φύλαξης των συνόρων. 

Το κλίμα πριν από την Σύνοδο Κορυφής έδωσε χθες ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ο οποίος μιλώντας στους ευρωβουλευτές στο Στρασβούργο δήλωσε ότι «η ζώνη Σένγκεν είναι εδώ και θα παραμείνει», σημείωσε ότι δεν υπάρχει πλέον χρόνος για χάσιμο και κάλεσε τους «28» να προσυπογράψουν την πρόταση της Κομισιόν για την αναβαθμισμένη Frontex. Η δήλωσή του προκάλεσε προβληματισμό: «Εμείς οι άλλοι Ευρωπαίοι δεν έχουμε πλέον σύνορα: έχουμε μία μεθόριο και μοιραζόμαστε την ευθύνη για την προστασία της. Ένα ευρωπαϊκό σώμα συνοριοφυλακής και ακτοφυλακής θα επιτρέψει να επιδιορθωθεί μία αδυναμία στο σύστημα της Σένγκεν. Κάνουμε αυτό που οφείλαμε να έχουμε κάνει από την αρχή».

Ο αρμόδιος Επίτροπος πάντως Δημήτρης Αβραμόπουλος ο οποίος παρουσίασε τους δύο κεντρικούς στόχους της πρότασης της Κομισιόν υποστήριξε ότι η  “η κυριαρχία των κρατών-μελών δεν θίγεται από τη θέσπιση του νέου Οργανισμού Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής”.Ωστόσο ειδικά για την Ελλάδα, πρόσθεσε ότι “η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν βάζει άλλους να φυλάνε τα ελληνικά σύνορα γιατί τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά”.

Στο Βερολίνο τώρα κυβερνητικός αξιωματούχος κατά την τακτική ενημέρωση πριν τις Συνόδους Κορυφής αφού τάχθηκε υπέρ της ευρωπαϊκής συνοριοφυλακής προέβλεψε ότι θα υπάρξουν επιφυλάξεις από κράτη μέλη καθώς το θέμα αγγίζει την κρατική κυριαρχία. Στο πλαίσιο αυτό η Άνγκελα Μέρκελ προέβλεψε κατά την ομιλία της στη γερμανική Βουλή ότι κατά τη Σύνοδο Κορυφής δεν θα υπάρξει τελική λύση για το θέμα, ενώ άφησε αιχμές κατά της Ελλάδας και της Ιταλίας λέγοντας ότι “η κατανομή των προσφύγων καθυστερεί επειδή δεν είναι έτοιμα τα hot spots σε Ελλάδα και Ιταλία”. 

Θέμα ανάκτησης όμως του ελέγχου των εξωτερικών συνόρων έθεσε με την καθιερωμένη επιστολή του προς τους 28 της ΕΕ ο πρόεδρος του Συμβουλίου της ΕΕ Ντόναλντ Τουσκ. Στην επιστολή του αναφέρει ότι πρέπει να επιταχυνθούν οι προσπάθειες για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και τονίζει ότι στόχος είναι να ανακτηθεί ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων για να ανακοπούν οι μεταναστευτικές ροές και να διατηρηθεί η ακεραιότητα του χώρου Σένγκεν.