Η καθυστέρηση στα hotspot μας φέρνει πιο κοντά στην έξοδο από τη Σένγκεν

Μπροστά σε ένα μπαράζ δηλώσεων ευρωπαίων υπουργών, αλλά και σε μια σειρά διαρροών με απειλές για έξοδο της Ελλάδας από τη συνθήκη του Σένγκεν μετά το πέρας έξι εβδομάδων βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση.

Οι συνεχείς προσφυγικές ροές με τα πολιτικά συνεπακόλουθα που προκαλούν σε χώρες της κεντρικής και βόρεια Ευρώπης, δημιουργούν έναν ακόμα ''πονοκέφαλο'' στην Αθήνα, ενώ, παράλληλα, στη χθεσινή άτυπη Σύνοδο των υπουργών Εσωτερικών στο Άμστερνταμ, στην οποία συμμετείχε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής κ. Μουζάλας, το κλίμα ήταν βαρύ.

Ο κ. Μουζάλας δέχθηκε μεγάλη πίεση η οποία εκδηλώθηκε με την απειλή της έναρξης της συζήτησης για αποπομπή της Ελλάδας από τη συνθήκη Σέγκεν. Επιπλέον, κατά τη χθεσινή Σύνοδο, ερωτήματα υπήρξαν για την πορεία κατασκευής των κέντρων υποδοχής (hotspots), αλλά και για τον ρυθμό των προσφυγικών ροών. Η κατάσταση που επικρατεί στα σύνορα της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ ήταν ένα ακόμα θέμα που απασχόλησε τη Σύνοδο. Άλλωστε υπάρχουν σκέψεις ο κ. Μουζάλας, ο οποίος επιστρέφει σήμερα στην Αθήνα, εντός της εβδομάδας να μεταβεί στην Ειδομένη.

Σύμφωνα με πληροφορίες μεγαλύτερη πίεση που ασκήθηκε ήταν από το Βέλγιο, την Σουηδία και την Αυστρία.

Το αδύνατο σημείο της ελληνικής πλευράς είναι ότι η κατασκευή των hotspots έχει καθυστερήσει δύο μήνες.

Ο υπουργός Επικρατείας Αλέκος Φλαμπουράρης, ο οποίος έχει αναλάβει την παρακολούθηση των έργων έχει καθησυχάσει το υπουργείο Εσωτερικών ότι τα κέντρα θα είναι έτοιμα έως στις 17 Φεβρουαρίου, δεδομένου ότι την επόμενη ημέρα, στις 18, είναι προγραμματισμένη Σύνοδος Κορυφής.

Σε κάθε περίπτωση ο κ. Μουζάλας, πιθανώς ως πιο ρεαλιστής, έχει εκτιμήσει πως ως τότε σίγουρα τα εν λόγω κέντρα θα είναι απλά λειτουργικά.

Να σημειωθεί ότι η Αθήνα εγκαλείται για καθυστερήσεις στην δημιουργία των hotspots. Παρά το γεγονός ότι έχουν παρουσιαστεί καθυστερήσεις και στην αποστολή ενισχύσεων από τις ευρωπαϊκές χώρες, η ελληνική πλευρά είχε δεσμευτεί στην ολοκλήρωση των hotspots το αργότερο μέχρι τις αρχές του Δεκεμβρίου.

Ωστόσο από τα πέντε κέντρα υποδοχής, μόνο εκείνο της Λέσβου έχει παραδοθεί και μένουν ημιτελή τα υπόλοιπα τέσσερα και συγκεκριμένα στα νησιά Λέρος, Χίος, Κως και Σάμος, αν και αναγνωρίζεται πως και εκεί γίνονται καταγραφές.  

Πάντως, η ελληνική κυβέρνηση πιέζει από την μεριά της στην εφαρμογή του προγράμματος μετεγκατάστασης 160000 προσφύγων, το οποίο δεν έχει προχωρήσει καθώς αρκετές χώρες της ΕΕ βάζουν προσκόμματα. Σύμφωνα με πηγές που έχουν άμεση γνώση του θέματος αυτή τη στιγμή 594 άτομα «βρίσκονται με τις βαλίτσες στο χέρι», αλλά δεν γίνονται δεκτά από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι το πρόγραμμα βρίσκεται «στον αέρα», αφού οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες δεν δέχονται, δια της σιωπής, επιπλέον πρόσφυγες, εξ αιτίας πολιτικών αντιδράσεων στο εσωτερικό τους.

Επίσης, η Αθήνα ζητάει την εφαρμογή και της συμφωνίας της 29ης Νοεμβρίου μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, η οποία αν προχωρούσε θα ελέγχονταν αποτελεσματικότερα οι ροές. Μάλιστα Γερμανοί αξιωματούχοι μιλώντας σε Έλληνες ομολόγους τους δεν έκρυβαν τον εκνευρισμό τους με την Άγκυρα, καθώς το Βερολίνο είχε αναλάβει να πείσει την υπόλοιπη Ευρώπη να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέντ Νταβούτογλου.

Η διαδικασία επαναπροωθήσεων μεταναστών στις τουρκικές ακτές έχει ξεκινήσει μεν, δειλά δε, και ως εκ τούτου υπάρχει πολύ δρόμος ακόμη ώστε να εφαρμοστεί πλήρως η συμφωνία αυτή. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η Τουρκία ενώ έχει αναλάβει την υποχρέωση να απαντάει στα αιτήματα της Ελλάδας εντός 7 ημερών, κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί σχεδόν ποτέ.

Πέραν αυτών, εξαιρετικά σημαντική για την εξέλιξη των πραγμάτων εκτιμάται πως θα είναι και η κατάληξη του διαλόγου για την ευρωπαϊκή ακτοφυλακή και συνοριοφυλακή από ομάδες εργασίας εμπειρογνωμόνων στις Βρυξέλλες. Πρόκειται ουσιαστικά για την μετεξέλιξη της FRONTEX. Ο διάλογος αυτός θα έχει πολλά αγκάθια για όλες τις πλευρές. Συγκεκριμένα επί τάπητος μπαίνουν ζητήματα που άπτονται των προμηθειών, της διαχείρισης προσωπικών δεδομένων, των ζωνών που θα αναλάβουν ευρωπαϊκές και εθνικές αρχές και της τήρησης του ελληνικού Συντάγματος. Εντούτοις, στην Αθήνα δεν κρύβουν και την ανησυχία τους για την διαχείριση από έναν τέτοιο φορέα των ανοιχτών ζητημάτων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας – κάτι που ακόμα, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν έχει τεθεί επίσημα.

Ήδη, εδώ και κάποιες ημέρες, οι πιέσεις που ασκούνται στην Ελλάδα είναι προς την κατεύθυνση οι ελληνικές αρχές να προχωρούν σε βίαιες απωθήσεις προσφύγων που προσπαθούν να φτάσουν στα ελληνικά νησιά, ώστε να μειωθούν οι ροές. Κάτι τέτοιο η ελληνική πλευρά απορρίπτει με κάθε τρόπο, αφού οι βίαιες απωθήσεις θα αυξήσουν μετά βεβαιότητας τους πνιγμούς ανθρώπων στο Αιγαίο. Σε δηλώσεις του ο αναπληρωτής υπουργός εξωτερικών Νίκος Ξυδάκης απέρριψε ρητά ένα τέτοιο ενδεχόμενο: «Είμαστε απολύτως σαφείς. Η Ελλάδα φυλάσσει τα εθνικά και ευρωπαϊκά σύνορα. Αυτό που δεν μπορεί να πράξει και δεν θα πράξει ούτε αύριο, είναι να βυθίζει βάρκες και να πνίγει γυναικόπαιδα, γιατί το απαγορεύουν οι διεθνείς και ευρωπαϊκές συνθήκες και οι αξίες του πολιτισμού μας».

Έτσι οι φωνές για έξοδο της Ελλάδας από την Συνθήκη Σένγκεν γίνονται πλέον με επίσημο τρόπο.

«Αν δεν ασφαλιστούν τα ελληνοτουρκικά σύνορα τότε τα εξωτερικά σύνορα Σέγκεν θα πρέπει να μεταφερθούν βορειότερα προς την κεντρική Ευρώπη» υπογράμμισε η ΥΠΕΣ Αυστρίας  Γιοχάνα Μικλ-Λάιτνερ. Επιπλέον ο Γερμανός ΥΠΕΣ Τόμας ντε Μεζιέρ δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο αποπομπής της Ελλάδας από τη Σέγκεν τονίζοντας: «Χρειαζόμαστε μία μόνιμη, αισθητή μείωση του αριθμού των προσφύγων και μάλιστα τις επόμενες εβδομάδες. Θα ασκήσουμε επιρροή στην Ελλάδα για να κάνει τη δουλειά της.  Ο χρόνος πιέζει».  

Ο Γερμανός ευρωβουλευτής Έλμαρ Μπροκ, δε, ανέφερε πως η Ελλάδα πρέπει να ενισχύσει τις δυνάμεις της και να δεχθεί βοήθεια από τους εταίρους. Ο ίδιος σημείωσε επίσης πως η πΓΔΜ κάνει τη δουλειά που θα έπρεπε να κάνει η Ελλάδα, και χαρακτήρισε το γεγονός αυτό απαράδεχτο απειλώντας πως αν συνεχίσει έτσι η Ελλάδα θα απομονωθεί εντός της Σέγκεν.

Αντίθετα ο Γερμανός ΥΠΕΞ Φρανκ Βάλτερ Στάινμάγιερ εμφανίστηκε υποστηρικτικός προς την Αθήνα αναδεικνύοντας και το ρήγμα που υπάρχει στο Βερολίνο, λέγοντας: «Θα πρέπει όλοι να προχωρήσουμε προς την ίδια κατεύθυνση, ώστε να πετύχουμε μια δίκαια κατανομή των αιτούντων άσυλο στην Ευρώπη. Επιπλέον, η μετατροπή της Ελλάδας σε σάκο μεταναστών δεν προσφέρει καμία λύση: μια ευρωπαϊκή πολιτική κρίση απλά θα πρόσθετε τον κίνδυνο μιας ανθρωπιστικής καταστροφής σε μια χώρα που ήδη υποφέρει».