«Μυστικός δείπνος» Μέρκελ, Νταβούτογλου και Ρούτε στις Βρυξέλλες

Μία ημέρα πριν από την νέα κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό και η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ συναντήθηκε το βράδυ της Κυριακής στις Βρυξέλλες με τον Τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου και τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας Μαρκ Ρούτε, η χώρα του οποίου ασκεί αυτή την περίοδο και την Προεδρία της Ευρωπαϊκή Ένωσης. 

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην τουρκική πρεσβεία και στο «τραπέζι» των συζητήσεων των τριών ηγετών βρέθηκε το «σχέδιο δράσης» που εξετάζεται για το προσφυγικό, ενώ σε αυτή δεν μετείχε τελικά ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, αλλά ούτε και ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος θα συναντηθεί με την κυρία Μέρκελ και τους κ.κ. Νταβούτογλου και Ρούτε πριν τη Σύνοδο, τη Δευτέρα.

Πιο αναλυτικά, στις 9.15 ο κ. Τσίπρας θα δει τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, στις 10 τον Μάρκ Ρούτε, στις 10.30 τον Αχμέτ Νταβούτογλου, ενώ στις 11 θα έχει διμερή συνάντηση με την κυρία Μέρκελ. Θα ακολουθήσει -στις 12.30- γεύμα Εργασίας των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων των κρατών-μελών της ΕΕ και της  Τουρκίας, ενώ από τις 3 μέχρι τις 5 θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση κρατών μελών ΕΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να ασκήσει πίεση στην Τουρκία ώστε η τελευταία να την βοηθήσει να ελέγξει τη μεταναστευτική κρίση. Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΕΕ είναι έτοιμη να βοηθήσει την Ελλάδα, η οποία περιμένει ότι θα χρειαστεί να υποδεχθεί έως τα τέλη Μαρτίου 100.000 πρόσφυγες προερχόμενους από τη γείτονα.

Πάντως, πριν αναχωρήσει από την Κωνσταντινούπολη, ο Τούρκος πρωθυπουργός υποστήριξε πως η χώρα του έχει κάνει «σημαντικά βήματα» για να σεβαστεί αυτό που της αναλογεί από το «σχέδιο δράσης» που συμφώνησε τον Νοέμβριο με την ΕΕ για να σταματάει τους μετανάστες που εγκαταλείπουν κατά χιλιάδες τις τουρκικές ακτές με προορισμό τα ελληνικά νησιά.

Στόχος να πειστεί η Άγκυρα

Έπειτα από μια πρόσφατη περιοδεία στα Βαλκάνια, την Ελλάδα και την Τουρκία, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ είπε πως διαπίστωσε «μια ευρωπαϊκή συναίνεση γύρω από μια συνολική στρατηγική που, αν εφαρμοστεί πιστά, μπορεί να βοηθήσει να περιορισθούν οι μεταναστευτικές ροές».

Η λύση του: να εφαρμοσθούν κατά γράμμα οι συμφωνίες ελεύθερης κυκλοφορίας του Σένγκεν, μην επιτρέποντας να εισέρχονται στην Ελλάδα παρά μόνο πρόσωπα που καταθέτουν αίτημα για άσυλο. Αυτό θα επιτρέψει να αρθούν ως τα τέλη του 2016 οι συνοριακοί έλεγχοι που αποφασίσθηκαν μονομερώς στο εσωτερικό της ΕΕ και στη συνέχεια να απελαθούν όλοι οι «οικονομικοί μετανάστες» στην Τουρκία, η οποία θα τους στείλει με τη σειρά της στις χώρες καταγωγής τους.

Μένει να πεισθεί η Άγκυρα να τηρήσει τις υποσχέσεις της, θέτοντας σε εφαρμογή από την 1η Ιουνίου τη συμφωνία «επανεισδοχής» στην Τουρκία των παράτυπων μεταναστών, μια συμφωνία η οποία, ωστόσο, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ «είναι πολύ πιθανόν να στερείται νομιμότητας».

Οι Ευρωπαίοι θέλουν από την Τουρκία να ενισχύσει τη μάχη εναντίον των διακινητών που μεταφέρουν ανθρώπους στα ανοικτά των ακτών της, με τη βοήθεια πολεμικών σκαφών του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.

Πάντως, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ εξέφρασε την Κυριακή την ικανοποίησή του για την επέκταση αυτής της ναυτικής ανάπτυξης που θα μπορεί πλέον «να επιχειρεί μέσα στα χωρικά ύδατα» της Ελλάδας και της Τουρκίας, «σε στενό συντονισμό» με τις δύο αυτές χώρες. Η συμμαχία θα αυξήσει επίσης τη συνεργασία της με την Frontex.

Η ανθρωπιστική κατάσταση παραμένει, ωστόσο, δραματική. Περισσότεροι από 30.000 μετανάστες παραμένουν αποκλεισμένοι στην Ελλάδα, σε άθλιες συνθήκες εξαιτίας των περιορισμών που επιβάλλονται από πολλές χώρες των Βαλκανίων.

«Να βοηθηθεί η Αθήνα...»

Η ΕΕ πρόκειται να αποδεσμεύσει γρήγορα 700 εκατ. ευρώ για τρία χρόνια για να βοηθήσει την Αθήνα.

Η καγκελάριος Μέρκελ δήλωσε την Κυριακή ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να στηρίξει και θα στηρίξει την Ελλάδα με αλληλεγγύη».

Περίπου 2.000 μετανάστες συνεχίζουν να φθάνουν καθημερινά από την Τουρκία στις ελληνικές ακτές -τρεις φορές λιγότεροι απ' ό,τι τον Οκτώβριο- αλλά «ακόμη πάρα πολλοί» υπογραμμίζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, οι οποίοι εκφράζουν φόβους για νέα κύματα μεταναστών όταν η άνοιξη θα καταστήσει λιγότερο επικίνδυνο τον διάπλου του Αιγαίου.

«Η ειρωνεία σε αυτή την ιστορία είναι ότι είμαστε εμείς που πρέπει να σταματήσουμε τη ροή, εμείς που πρέπει να σώσουμε την ΕΕ», σχολίασε ο πρεσβευτής της Τουρκίας στην ΕΕ Σελίμ Γενέλ. «Αφού μας αγνόησαν αυτά τα 10 τελευταία χρόνια, ξαφνικά μας θυμήθηκαν!», είπε.

Για τη συνεργασία της, η Άγκυρα έλαβε σημαντικά ανταλλάγματα: την κατάργηση, ίσως από το φθινόπωρο, των θεωρήσεων εισόδου που επιβάλλονται στους τούρκους υπηκόους, και κυρίως μια επαναδραστηριοποίηση της διαδικασίας για την ένταξή της στην ΕΕ, χωρίς να ξεχνάει κανείς τα τρία δισεκ. ευρώ σε βοήθεια για τους 2,7 εκατ. Σύρους που έχουν καταφύγει στην Τουρκία.

«Δεν είναι παρά πεταμένα χρήματα», σχολίασε την Κυριακή ο Τσέχος πρόεδρος Μίλος Ζέμαν, γνωστός για τις απερίφραστες δηλώσεις του.

«Η Τουρκία δεν είναι ούτε ικανή ούτε έτοιμη να κάνει οτιδήποτε με τους μετανάστες», δήλωσε ο πρόεδρος της Τσεχικής Δημοκρατίας.

Πολλά κράτη μέλη εξακολουθούν να αρνούνται να θέσουν σε εφαρμογή την ανακατανομή των 160.000 προσφύγων στους κόλπους της ΕΕ, που συμφωνήθηκε το Σεπτέμβριο για να ανακουφισθούν η Ελλάδα και η Ιταλία.