Η Κύπρος αντιστέκεται στο ευρωπαϊκό «πάρτα όλα» με την Τουρκία

Λίγες ημέρες πριν την πρώτη σύνοδο ανάμεσα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (των 28 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων) και την Τουρκία στις 7 Μαρτίου, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ ξεκίνησε ένα διπλωματικό μαραθώνιο για να καταφέρει να βρει τη χρυσή τομή για την επίτευξη μιας καταρχήν συμφωνίας για το προσφυγικό, τη μεγαλύτερη κρίση στην μέχρι τώρα ιστορία της Ε.Ε. Μέσα σε τέσσερις ημέρες επισκέφθηκε έξι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και την Άγκυρα, με σκοπό να προετοιμάσει το έδαφος για τις εξαιρετικά δύσκολες διαπραγματεύσεις.

Κατά την προετοιμασία της ερχόμενης συνόδου ανάμεσα σε ΕΕ και Τουρκία, που ξεκινά την Πέμπτη και αναμένεται μαραθώνια, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ταξίδεψε μόνο στην Λευκωσία και την Άγκυρα. Ο λόγος είναι προφανής. Η Κύπρος αντιστέκεται με κάθε τρόπο σε μια «λευκή επιταγή» που είναι διατεθειμένοι  να δώσουν στην Άγκυρα αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες για να περιορίσουν τις προσφυγικές ροές. Παρόλο που ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Τουσκ κατά τη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Κύπρου Νίκο Αναστασιάδη δήλωσε κατηγορηματικά πως «η Κύπρος είναι το ίδιο σημαντική όσο κάθε άλλο κράτος μέλος» και «πως καμία τρίτη χώρα δεν είναι σημαντικότερη από μια χώρα της Ε.Ε.», η επίσκεψή του στην Λευκωσία δεν ήταν απλώς για να βολιδοσκοπήσει την κυπριακή πλευρά. Άλλωστε η Κύπρος, όπως και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, μπορεί να ασκήσει βέτο στη συμφωνία με την Τουρκία. Και η Λευκωσία έχει κάθε λόγο να το πράξει.

Η Λευκωσία πρωταγωνιστής της συνόδου Ε.Ε. – Τουρκίας

Το προσχέδιο της καταρχήν συμφωνίας της 7ης Μαρτίου, που προώθησε η Γερμανία, μαζί με την Ολλανδία και την Τουρκία, συνάντησε από την πρώτη στιγμή τις κυπριακές αντιρρήσεις, με ορισμένους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων να ασκούν από τότε πιέσεις στον πρόεδρο Αναστασιάδη. Η φιλελευθεροποίηση της διαδικασίας έκδοσης βίζας και τα τρία συν τρία δισ. προς την γείτονα δεν αποτελούν τον βασικό λόγο. Η Κύπρος αντιστέκεται στο αίτημα της Άγκυρας να ανοίξουν άμεσα πέντε διαπραγματευτικά κεφάλαια που έχει παγώσει η Λευκωσία από το 2009, καθώς η Τουρκία δεν έχει εκπληρώσει την υποχρέωσή της, να αναγνωρίσει δηλαδή ένα κράτος μέλος της Ε.Ε. Οι διαπραγματεύσεις ανάμεσα στον πρόεδρο Τουσκ και τον πρόεδρο Αναστασιάδη, αν και έγιναν σε πολύ θερμό κλίμα, επιβεβαίωσαν πως δεν υπήρξε καμία σημαντική πρόοδος. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας επανέλαβε πως δεν πρόκειται να συμφωνήσει στο άνοιγμα των κεφαλαίων αν η Τουρκία δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.

Η στάση της Κύπρου είναι πολύ δύσκολο να αλλάξει, παρά τις πιέσεις που αναμένονται ασφυκτικές, καθώς για πρώτη φορά από την τουρκική εισβολή το 1974, υπάρχει αισιοδοξία για μια πιθανή λύση του Κυπριακού εντός του 2016. Πιθανή υποχώρηση του προέδρου Αναστασιάδη από τις «κόκκινες γραμμές», δεν θα έχει μόνο πολιτικό κόστος, αλλά ίσως χάσει κάθε υποστήριξη ως προς τον σκοπό αυτόν. Στο παρασκήνιο, Ευρωπαίοι διπλωμάτες αναμένεται να αναζητήσουν μια λύση για να χρυσώσουν το χάπι, πιέζοντας την Άγκυρα να ανοίξει τα λιμάνια της και τα αεροδρόμιά της για την Κύπρο. Κάτι που αρνείται όμως η Τουρκία, ζητώντας οι απευθείας πτήσεις να γίνονται από αεροδρόμιο στα Κατεχόμενα. Κάτι που η Λευκωσία έχει ξεκαθαρίσει πως δεν πρόκειται να δεχθεί.