«Φέσι» η συμφωνία: Ηρθαν 3.000 μετανάστες σε 2 ημέρες

Καθώς η Ελλάδα μετά την de facto μετατροπή της σε χώρα εγκλωβισμού των μεταναστών, γίνεται επισήμως και χώρα διαλογής των προσφύγων, αρχίζουν και φαίνονται οι δυσκολίες της υλοποίησης της συμφωνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Τουρκίας. 

Η κυνική ομολογία του Ευρωπαίου αξιωματούχου στον ανταποκριτή του Mega

στις Βρυξέλλες ότι «στην Ελλάδα θα δημιουργηθούν πολλά Ellis Islands», δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι πέτυχαν τον στόχο τους να μεταφέρουν την διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος στην Ελλάδα, η οποία από την πλευρά της εξαρτάται από την Τουρκία. Μόνο που η Τουρκία τις δύο πρώτες ημέρες δεν έδειξε διάθεση να σταματήσει τις προσφυγικές ροές. 

Ενώ οι μονομερείς ενέργειες των χωρών που έκλεισαν τον «βαλκανικό διάδρομο» επισφραγίστηκαν σιωπηρά, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής ο πρωθυπουργός αποδέχθηκε ότι μέσω της πολύπλοκης και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας συμφωνίας, η χώρα αναλαμβάνει το εξαιρετικά δύσκολο έργο να κάνει την διαλογή προσφύγων και μεταναστών. Την κατάσταση αποτυπώνει η ενημέρωση του Συντονιστικού: ενώ επισήμως οι μετανάστες και πρόσφυγες εντός της χώρας ξεπέρασαν τους 50.000, στις δύο πρώτες ημέρες εφαρμογής της συμφωνίας 1662 νέες αφίξεις καταγράφηκαν στα νησιά του Αιγαίου, με τις περισσότερες στη Μυτιλήνη και την Χίο. Βλέποντας η Αθήνα ότι η Τουρκία δεν τηρεί τη συμφωνία ζήτησε από τον ειδικό συντονιστή της ΕΕ για το προσφυγικό Μάαρτεν Φερβέι να παρέμβει προς την Τουρκία προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προσφυγικές ροές που είναι αυξημένες.

Η κατάσταση αποτυπώνεται και στις επίσημες δηλώσεις και στην πολιτική αντιπαράθεση που ξέσπασε γύρω από την Συμφωνία. Κατά τη συνάντησή του με τον Δημήτρη Αβραμόπουλο ο Αλέξης Τσίπρας αναγνώρισε ότι «έχουμε μπροστά μας να ανέβουμε ανηφόρα, διότι η εφαρμογή της συμφωνίας δεν θα είναι μία εύκολη υπόθεση» ανέφερε ο πρωθυπουργός και σημείωσε ότι για την επιτυχή εφαρμογή της συμφωνίας απαιτείται η εκπλήρωση δύο προϋποθέσεων, οι οποίες δεν έχουν να κάνουν με τις ενέργειες της ελληνικής πλευράς: η πρώτη είναι η μείωση των ροών από την Τουρκία, διότι «αν δεν γίνει αυτό, δεν θα μπορέσουμε να εκκενώσουμε με επιτυχία τα ελληνικά νησιά για να ξεκινήσει η εφαρμογή της συμφωνίας». «Δυστυχώς, όμως, χθες, 1.500 άνθρωποι πέρασαν στη χώρας μας από τα τουρκικά παράλια» είπε ο πρωθυπουργός εκφράζοντας με αυτόν τον τρόπο τη δυσφορία του για τη μη μείωση των ροών. Η δεύτερη προϋπόθεση, σημείωσε, είναι να έρθει γρήγορα η βοήθεια σε ανθρώπινο δυναμικό και η ελληνική κυβέρνηση θα κινηθεί τάχιστα προσαρμόζοντας τη νομοθεσία, όπου χρειαστεί, για την καλύτερη συνεργασία της ελληνικής επιτροπής ασύλου και της ευρωπαϊκής.

Μιλώντας στην Βουλή ο αρμόδιος υπουργός Γιάννης Μουζάλας ανέφερε ότι «παρά τα ελαττώματά της αυτή η πάρα πολύ δύσκολη συμφωνία είναι καλή» και ζήτησε την συμπαράταξη των πολιτικών δυνάμεων «για να υλοποιηθεί μια πάρα πολύ δύσκολη συμφωνία». 

Έντονη κριτική όμως άσκησε στους χειρισμούς της κυβέρνησης η ΝΔ. Ο εκπρόσωπος του κόμματος Γιώργος Κουμουτσάκος ανέφερε ότι «ο βαλκανικός δρόμος είναι οριστικά σφραγισμένος, η Ελλάδα έχει μεταβληθεί σε καταυλισμό εγκλωβισμένων», και ενώ χαρακτήρισε κατ' αρχήν "θετική" την συμφωνία που υπήρξε στη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό υποστήριξε ότι είναι «πολύπλοκη, δύσκολη, ασαφής και προβληματική». Προέβλεψε δε, ότι θα εκτοξευθεί ο αριθμός των προσώπων που θα αιτηθούν πολιτικό άσυλο. 

Οι δύο πρώτες ημέρες της Συμφωνίας δεν ήταν ενθαρρυντικές αφού μέσα σε δύο ημέρες είχαμε 3.000 νέες αφίξεις. Με βάση τη συμφωνία αυτοί θα καταγραφούν στα hot spots και όσοι έχουν τα χαρακτηριστικά του πρόσφυγα θα πρέπει να υποβάλλουν αίτηση χορήγησης ασύλου, η οποία εάν εγκριθεί θα υποχρεώσει την ελληνική κυβέρνηση να εξασφαλίσει φιλοξενία μέχρι να βρεθεί χώρα η οποία θα δεχθεί τον αιτούντα άσυλο. 

Καθώς το έργο αυτό προβλέπεται δύσκολο και οι διατυπώσεις περίπλοκες η Ελλάδα θα δεχθεί βοήθεια από περίπου 2.500 ειδικούς από τις υπηρεσίες της ΕΕ, όπως ήδη ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός. Σε αυτούς προστίθενται 1500 Έλληνες που θα συγκροτούν την γραφειοκρατία για την διαλογή και την περαιτέρω διαχείριση των αιτήσεων ασύλου. Από τους 2.500 Ευρωπαίους  οι 400 θα είναι  από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Υποστήριξης Ασύλου (EASO), οι 400 θα είναι διερμηνείς και οι υπόλοιποι 1.500 θα είναι προσωπικό ασφαλείας.

Για τους μετανάστες που δεν δικαιούνται καθεστώς ασύλου και όσους απορρίπτονται οι αιτήσεις τους θα αρχίζει η διαδικασία επιστροφής τους στην Τουρκία την οποία η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να χαρακτηρίσει “ασφαλή χώρα”. Ένα από τα πολλά «γκρίζα» σημεία της συμφωνίας είναι ότι για κάθε Σύρο που θα επιστρέφεται στην Τουρκία ένας άλλος θα εγκαθίσταται από την Συρία στην Ευρώπη. Για τις επιχειρήσεις επαναπροώθησης σχεδιάζεται να αποσταλούν στην Ελλάδα 50 επιπλέον ειδικοί από τη Frontex και 1.500 αστυνομικοί. Πρόκειται για ένα συνολικό αριθμό προσωπικού γύρω στα 4.000 άτομα. 

Καθώς οι αφίξεις συνεχίζονται οι νεοεισερχόμενοι προστίθενται στους 50.000 που ήδη βρίσκονται στην χώρα. Περί τους 14.000 βρίσκονται στην Ειδομένη την οποία δεν αποφασίζουν να εγκαταλείψουν παρά την απόφαση της ΕΕ, διατηρώντας τις ελπίδες τους ότι θα βρεθεί τρόπος να συνεχίσουν το ταξίδι. Ο κ. Μουζάλας εξέφρασε χθες την εκτίμηση ότι μέσα στον επόμενο μήνα η Ειδομένη θα διαλυθεί δίχως χρήση βίας.  Παρόμοια είναι η κατάσταση και στον Πειραιά όπου συνωστίζονται περί τα 5.000 άτομα και επιτήδειοι λαθροδιακινητές τους παρωθούν να παραμείνουν με την υπόσχεση ότι θα τους εξασφαλίσουν οδό διαφυγής μέσω Αλβανίας ή Ιταλίας. Η κυβέρνηση πάντως ανακοίνωσε ότι στην εβδομάδα αυτή θα εξασφαλίσει ακόμη 10.000 θέσεις προσωρινής φιλοξενίας σε οργανωμένες δομές στο εσωτερικό της χώρας.  

Ενώ στο hot spot της Μόριας παραμένουν περίπου 2.500 πρόσφυγες, χωρίς να συνυπολογίζονται οι νέες αφίξεις, στο νησί έχουν φθάσει 18 τούρκοι αξιωματούχοι, που μαζί με Έλληνες και στελέχη της Frontex θα επιτηρούν στο κέντρο καταγραφής και ταυτοποίησης και θα συναποφασίζουν ποιοι από τους πρόσφυγες θα επιστραφούν στην Τουρκία. Ακόμη 6 τούρκοι αξιωματούχοι έφθασαν στη Χίο.

Την ίδια ώρα πέντε Έλληνες αστυνομικοί θα βρίσκονται στις τουρκικές ακτές για την επίβλεψη της επανεισδοχής των προσφύγων.