Σοκ στην κυβέρνηση παρά την «αντικατάσταση» Κατριβάνου

Αν και αριθμητικά η κοινοβουλευτική δύναμη της κυβέρνησης παραμένει στους 153 βουλευτές, πολιτικά και συμβολικά η ηγεσία της κυβέρνησης υπέστη σημαντικό πλήγμα με την αποχώρηση της Βασιλικής Κατριβάνου, η οποία καταψήφισε τα δύο καίρια άρθρα του νομοσχεδίου, τον “κόφτη” των δημοσιονομικών δαπανών και την ίδρυση του “υπερ-ταμείου”.

Η κ. Κατριβάνου υπέβαλε την παραίτησή της όπως της ζητήθηκε από το Μέγαρο Μαξίμου, μετά από νυχτερινές διαβουλεύσεις. 

Η εθελούσια απομάκρυνσή της επιδεινώνει το ήδη βαρύ κλίμα στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος και δυσχεραίνει την προσπάθεια του πρωθυπουργού να χειριστεί την επόμενη ημέρα. Είναι σαφές ότι άλλη δέσμη δημοσιονομικών μέτρων δεν περνά από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ

, ενώ είναι αμφίβολο αν θα περάσουν και οι διαρθρωτικές αλλαγές στο εργασιακό εάν έλθουν το Φθινόπωρο. 

Η παραίτηση της κ. Κατριβάνου είναι η πιο ηχηρή διαφωνία και η σημαντικότερη απώλεια που έχει το κυβερνών κόμμα μετά από την αποχώρηση του άλλοτε κυβερνητικού εκπροσώπου Γαβριήλ Σακελλαρίδη το Νοέμβριο του 2015, με αφορμή τότε την άρνησή του να ψηφίσει την πρώτη δέσμη των προαπαιτούμενων για την εφαρμογή της Συμφωνίας του περασμένου Αυγούστου. 

Τον περασμένο Νοέμβριο η κοινοβουλευτική ομάδα των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είχε δύο ακόμη απώλειες. Η μία ήταν του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στάθη Παναγούλη, ο οποίος καταψήφισε τα προαπαιτούμενα του Νοεμβρίου, αλλά αρνήθηκε να παραδώσει την έδρα του με αποτέλεσμα να διαγραφεί από την κοινοβουλευτική ομάδα. Παρομοίως έπραξε και ο Νίκος Νικολόπουλος που είχε εκλεγεί συνεργαζόμενος με τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Αρνήθηκε να ψηφίσει τα προαπαιτούμενα, δεν παρέδωσε την έδρα του και διαγράφηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα των ΑΝΕΛ. 

Όπως και ο κ. Σακελλαρίδης η κ. Κατριβάνου επίσης προέρχεται από την κίνηση των 53. Η κ. Κατριβάνου από καιρό έμοιαζε αποστασιοποιημένη. Είχε διατηρήσει επιφυλάξεις και στο νομοσχέδιο για το προσφυγικό-μεταναστευτικό όπως και η επίσης από τους 53 Τασία Χριστοδουλοπούλου. Στην κρίση του περασμένου Νοεμβρίου η κ. Κατριβάνου ήταν ένα από τα πρόσωπα που φοβόταν το Μέγαρο Μαξίμου ότι μπορεί να καταψήφιζε. Τελικά μετά τις απαραίτητες συνεννοήσεις ψήφισε την πρώτη δέσμη των προαπαιτούμενων. Η κ. Κατριβάνου ήταν μία από τους 11 βουλευτές που στην κρίσιμη ψηφοφορία του περασμένου Αυγούστου είχαν ψηφίσει παρόν. Στην ίδια ομάδα ήταν και ο Χρήστος Καραγιαννίδης και η Αννέτα Καβαδία -συνήθεις ύποπτοι πλέον κάθε φορά που υπάρχει μία κρίσιμη ψηφοφορία στην Βουλή- όπως και η Ηρώ Διώτη η οποία όμως δεν κατέβηκε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου και έναν μήνα αργότερα παραιτήθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ καίτοι είναι επικεφαλής της παράταξης στο περιφερειακό συμβούλιο Θεσσαλίας.

Πόσο θα αντέξει η κυβέρνηση;

Το ερώτημα αυτό κυκλοφορούσε στους διαδρόμους και στο καφενείο της Βουλής τόσο μεταξύ των μελαγχολικών βουλευτών της συμπολίτευσης, όσο και μεταξύ των προβληματισμένων βουλευτών της αντιπολίτευσης, ακόμη και πριν την καταψήφιση από την Βασιλική Κατριβάνου των δύο επίμαχων άρθρων που τελικά οδήγησαν στην παραίτησή της. 

Η αντικατάσταση της κυρίας Κατριβάνουν διατηρεί αριθμητικά την κοινοβουλευτική δύναμη της συμπολίτευσης, ωστόσο το πλήγμα δεν είναι μικρό για την κυβέρνηση. Η κυρία Κατριβάνου με την στάση της και με την επιστολή της εκφράζει τις σκέψεις και τις διαθέσεις ενός σημαντικού αριθμού βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ που τελικώς ακολούθησαν την ηγεσία τους όχι γιατί πίστεψαν τον Αλέξη Τσίπρα αλλά γιατί δεν άντεξαν το προσωπικό κόστος να ανοίξουν τον δρόμο για την πτώση της κυβέρνησης. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί στο εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι αρκετοί από τους βουλευτές ακόμη και τώρα νομίζουν ότι η ΕΥΔΑΠ δεν θα ιδιωτικοποιηθεί. Ο κόφτης είναι η πλέον νεοφιλελεύθερη τακτική, το δε υπερταμείο συνιστά εκχώρηση κυριαρχίας, συνδυαστικά τα δύο αναιρούν το αξιακό του πλαίσιο και στερούν και το τελευταίο ιδεολογικό φύλλο συκής. 

Σε κάθε περίπτωση ο πρωθυπουργός ανέλαβε ένα τεράστιο πολιτικό κόστος. Το πόσο θα αντέξει θα εξαρτηθεί από δύο παράγοντες: 

-ο πρώτος ότι όπως είπε και ο ίδιος στην ομιλία του δεν θα φέρει άλλα μέτρα στην Βουλή, αντίθετα με ότι προεξοφλείται από διάφορες πλευρές εντός και εκτός Ελλάδας για τον Σεπτέμβριο. Ήδη θεωρείται βέβαιο ότι εάν φέρει το Φθινόπωρο την επόμενη δέσμη μεταρρυθμίσεων που θα περιλαμβάνουν τα εργασιακά δικαιώματα θα βρεθούν κι άλλοι που στην καλύτερη για την κυβέρνηση περίπτωση θα ακολουθήσουν την τακτική της κας Κατριβάνου. Στην χειρότερη θα επιλέξουν ανεξάρτητη πορεία. Ένιοι εξ αυτών έχουν ανοικτή γραμμή με τους πρώην συντρόφους τους στην ΛΑΕ και στην κίνηση της Ζωής Κωνσταντοπούλου. 

-ο δεύτερος είναι από το εάν θα επιβεβαιωθεί το εξαιρετικά αισιόδοξο αφήγημα που εξέθεσε στους βουλευτές του και στον ελληνικό λαό ο πρωθυπουργός στην Βουλή. Ότι το πακέτο των φορολογικών μέτρων θα επιβληθεί και θα αποδώσει τα αναμενόμενα,  ότι πράγματι η συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους θα συνεχίσει σε βάθος και ότι εν τέλει η οικονομία παρά την επιβάρυνση από τους νέους φόρους και τις υφεσιακές συνέπειες θα μπει σε τροχιά ανάκαμψης και ανάπτυξης. Και φυσικά ότι δεν θα ζητήσει από τους βουλευτές του να ψηφίσουν νέα μέτρα. 

Με άλλα λόγια από εδώ και στο εξής θα πρέπει να πάνε όλα καλά για τον πρωθυπουργό για να έχει την δυνατότητα να κάνει τους πολιτικούς ελιγμούς με το Συνέδριο, τον ανασχηματισμό, τον εκλογικό νόμο και να προβάλλει ότι ανέλαβε το κόστος για την διάσωση της χώρας εγκαλώντας ταυτόχρονα την αντιπολίτευση. 

Ακόμη κι έτσι όμως η παραίτηση της κυρίας Κατριβάνου πιστοποιεί το δυσμενές κλίμα που έχει δημιουργηθεί μέσα στην κοινοβουλευτική του ομάδα το οποίο καλείται να διαχειριστεί στο εξής ο κ. Τσίπρας. Το πρόσφατο παρελθόν παρελθόν έχει δείξει ότι η υλοποίηση της μνημονιακής πολιτικής εγγυμονεί ατυχήματα. Ο Γιώργος Παπανδρέου κέρδισε τις δημοτικές εκλογές του 2010 και ένα χρόνο αργότερα αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπό την πίεση της πολιτικής που εφάρμοζε και την δυσαρμονία στην οποία είχε περιέλθει η κυβέρνησή του με τον λαϊκό παράγοντα. Το πιθανότερο είναι ότι η κυβέρνηση δεν αντέξει το κόστος της υλοποίησης της συμφωνίας που χθες ψήφισε στην βουλή και ότι το πρόσχημα για την προσφυγή στις κάλπες θα βρεθεί, ακόμη κι αν οι βουλευτές του περιέλθουν σε κατάθλιψη. Το μέτρο θα είναι η απόδοση των μέτρων και το έαν το Φθινόπωρο θα διαφανεί ότι η εισπραξιμότητα είναι υψηλή και ότι δεν θα ενεργοποιηθεί ο κόφτης. Σε αντίθετη περίπτωση μάλλον δεν θα χρειαστεί να περιμένει μέχρι την Άνοιξη που θα το πιστοποιήσει η Eurostat.