Εκλογικός νόμος: Στρατηγική ήττα Τσίπρα και στο βάθος... Σύνταγμα

Μάχες οπισθοφυλακών δίνει η κυβέρνηση μετά την στρατηγική ήττα στο θέμα του εκλογικού νόμου που επαναφέρει στο προσκήνιο τα σενάρια των πρόωρων εκλογών. 

Μετά τη δήλωση της Χρυσής Αυγής ότι θα αποχωρήσει από την ψηφοφορία, το σχέδιο της κυβέρνησης για συγκέντρωση 200 ψήφων ώστε να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές, ναυάγησε οριστικά.

Χθες το Μέγαρο Μαξίμου με ένα ενημερωτικό σημείωμα επιχείρησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις για τη «συνεργασία με την Χρυσή Αυγή» καθώς και για την επιδίωξη «αποστασίας βουλευτών από το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι». Στο σημείωμα αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Από τη στιγμή που η κυβέρνηση άνοιξε το ζήτημα του εκλογικού νόμου, το πολιτικό κατεστημένο προσπαθεί με κάθε μέσον να αποτρέψει μια προοδευτική εξέλιξη για τον τόπο, μέσα από την θέσπιση ενός πραγματικά αναλογικού συστήματος. Ορισμένα από τα αδιανόητα επιχειρήματα που επιστρατεύτηκαν στην προσπάθεια αυτή είναι ότι «η κυβέρνηση επιστρατεύει για την υλοποίηση των πολιτικών της επιδιώξεων την Χρυσή Αυγή» καθώς επίσης και ότι «αναζητά αποστασίες, στήνοντας νέα Ιουλιανά».  

Παράλληλα εξαπολύει επίθεση στα δύο κόμματα: «Σήμερα, το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι, έχουν την δυνατότητα να αποφασίσουν αν θα ανοίξουν τον δρόμο για κυβερνήσεις προοδευτικής συνεργασίας, ή αν θα επιλέξουν να γίνουν ουρά της ΝΔ, κόβοντας οριστικά τις γέφυρες με τον προοδευτικό κόσμο -ακόμα και με τη δική τους εκλογική βάση».  

Ακολούθως αρνείται την κατηγορία ότι έφερε τον εκλογικό νόμο για να εξυπηρετήσει κομματικές σκοπιμότητες: «Η κυβέρνηση δεν έχει κανένα άγχος για το αν οι επόμενες εκλογές θα γίνουν με το ισχύον εκλογικό σύστημα. Καταθέτει την πρόταση για αλλαγή του εκλογικού νόμου από θέση αρχής, πιστεύοντας ότι οι αυτοδύναμες μονοκομματικές κυβερνήσεις έχουν κλείσει πλέον τον κύκλο τους, αφού, προηγουμένως, έστησαν το πελατειακό κράτος και λεηλάτησαν το δημόσιο συμφέρον με διάφορες υποθέσεις τύπου Siemens, συσσωρεύοντας τεράστια αδιέξοδα στην χώρα».  

Καταλήγει δε ότι «Το δίλημμα αφορά πλέον το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Έχουν ακόμα 24 ώρες να σκεφτούν τι τελικά θα επιλέξουν. Αν θα συμβάλλουν στο να γυρίσει σελίδα ο τόπος, ή αν θα συρθούν πίσω από την ΝΔ, διακυβεύοντας ακόμα και την πολιτική τους ύπαρξη».

Σενάρια εκλογών 

Για την αντιπολίτευση μείζονα και ελάσσονα, η σπουδή της κυβέρνησης να φέρει τώρα το θέμα του εκλογικού νόμου συνδέεται με τις προθέσεις της για πρόωρες εκλογές. Η αδυναμία της να εξασφαλίσει τις 200 ψήφους δείχνει την πολιτική της απομόνωση, την οποία ο πρωθυπουργός προσπάθησε να σπάσει με τα ραντεβού που έκανε με παράγοντες της εξωκοινοβουλευτικής κεντροαριστεράς, τον Γιώργο Παπανδρέου και τον Φώτη Κουβέλη και που ερμηνεύθηκαν σαν πρόβα για το μέτωπο της κεντροαριστεράς. Με τον μεν κ. Παπανδρέου ήθελε να δημιουργήσει εσωτερικές τριβές στο ΠΑΣΟΚ. Μόνο που ο κ. Παπανδρέου δεν επηρεάζει βουλευτές. Με τον κ. Κουβέλη, η συνεργασία και η ενδεχόμενη επιστροφή του έχει προαναγγελθεί. 

Σε κάθε περίπτωση στόχος της κυβέρνησης ήταν να διαμορφώσει ένα εκλογικό σύστημα που θα της επιτρέψει να παραμείνει σαν βασικός πόλος του πολιτικού συστήματος όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα των επόμενων εκλογών. Ήδη τα στελέχη της αντιπολίτευσης θεωρούν ότι η κυβέρνηση μπορεί να προσβλέπει σε απανωτές εκλογές. Εάν μετά την πρώτη αναμέτρηση οψέποτε γίνει δεν προκύψει κυβέρνηση, τότε μέσα σε 40 ημέρες θα γίνει δεύτερη αυτή την φορά με τον εκλογικό νόμο που ψηφίζεται σήμερα. 

Η πολιτική απομόνωση επιτείνει το αίσθημα αδιεξόδου που δημιουργεί η οικονομική ασφυξία και φέρνει πιο κοντά τις πρόωρες εκλογές. Ορόσημο είναι η δεύτερη αξιολόγηση που θα συμπέσει του Οκτωβρίου. Μέχρι τότε όμως θα έχουν φανεί η συνέπειες από τα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγηση και επιδεινώνουν την οικονομική κατάσταση των πολιτών. Παράλληλα οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα δείχνουν ότι επίκειται η απελευθέρωση των πλειστηριασμών για επιχειρήσεις και κατοικίες. Και ενώ στην αξιολόγηση του Οκτωβρίου θα τεθεί και το ζήτημα των εργασιακών δικαιωμάτων. Καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να αντέξει αυτό τον συνδυασμό και για τον ΣΥΡΙΖΑ υπάρχει ο κίνδυνος να έχει την τύχη του ΠΑΣΟΚ και να επιστρέψει στα ποσοστά του 5%. Στο πλαίσιο αυτό οι πρόωρες εκλογές φαντάζουν σαν διέξοδος. Οι εκλογολόγοι του κυβερνώντος κόμματος θεωρούν ότι προς το παρόν υπάρχει περιθώριο καθώς το δημοσκοπικό προβάδισμα της ΝΔ είναι ακόμη αναστρέψιμο. Δεν θα είναι όμως όταν θα φανούν οι συνέπειες από τον αφελληνισμό των τραπεζών, την εκχώρηση των κόκκινων δανείων στα ξένα funds, σε συνδυασμό με τις συνέπειες από την αύξηση της φορολογίας και την μεταρρύθμιση στο εργασιακό. Εκτιμάται ότι αθροιστικά οι εξελίξεις αυτές θα επιφέρουν ραγδαία και μη αναστρέψιμη φθορά στην κυβέρνηση. Η μόνη ελπίδα της κυβέρνησης Τσίπρα είναι η κυβέρνηση των ΗΠΑ που επιμένει σε μία δέσμευση τώρα για την μείωση του χρέους, κάτι που όμως δεν φαίνεται πιθανό, όσο το Βερολίνο επιμένει στην πάγια θέση του. 

Πάντως η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη μετά τον εκλογικό νόμο να ανοίξει το θέμα της αναθεώρησης του Συντάγματος. Τις θέσεις της κυβέρνησης θα παρουσιάσει ο Αλέξης Τσίπρας σε εκδήλωση στις 25 Ιουλίου. Tο κρίσιμο θέμα είναι η απευθείας από τον λαό εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας με παράλληλη αύξηση των αρμοδιοτήτων του. 

Η συζήτηση αυτή μπορεί να αποσπά την προσοχή από την οικονομία, ωστόσο  περισσότερα προβλήματα θα του δημιουργήσει παρά θα του λύσει, καθώς υπάρχουν εσωκομματικές τριβές όπως έδειξε η επίθεση της ομάδας των 53 που κατηγόρησαν τον Αλέξη Τσίπρα για «λαϊκισμό, σαθρά επιχειρήματα» και εμμέσως για ηγεμονική και αυταρχική συμπεριφορά. Και άλλα κορυφαία στελέχη όμως όπως ο Νίκος Φίλης διαφωνούν με την αλλαγή του προεδρικού θεσμού.