Εκλογικός «κόφτης» με στόχο τη δεξιά παρένθεση

Εκλογές το Φθινόπωρο μετά από ρήξη με την τρόικα για τα εργασιακά εισηγούνται στον πρωθυπουργό κορυφαία στελέχη τη κυβέρνησης, σε μία προσπάθεια να «καεί» η τελευταία εφαρμογή του μπόνους των 50 εδρών και να ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για κάλπες με απλή αναλογική. «Με έναν σμπάρο... τρία τρυγόνια» λένε οι υποστηρικτές του σεναρίου, που τιτλοφορείται ως... δεξιά παρένθεση: Θα ανακοπεί η φθορά του ΣΥΡΙΖΑ, η ΝΔ θα φορτωθεί την «καυτή πατάτα» και θα ανακοπεί η ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς.

Ο προβληματισμός στα ηγετικά κλιμάκια του κυβερνώντος κόμματος είναι έντονος, γιατί τα στοιχεία είναι συγκρουόμενα και η επιλογή δεν είναι εύκολη. Από τη μία, η συμμαχία ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ είναι αρραγής, οι βουλευτές της πλειοψηφίας δείχνουν αξιοσημείωτη αντοχή, ακόμη και στην ψήφιση των πλέον επώδυνων μέτρων, και η προσέγγιση με την Ένωση Κεντρώων προσθέτει νέες δυνατότητες στην «άμυνα» και την «επίθεση». Χαρακτηριστικές είναι οι επαναλαμβανόμενες βολές του Βασίλη Λεβέντη στη Φώφη Γεννηματά, αλλά και το «όχι» της Ένωσης Κεντρώων στην εξεταστική για τον Γιάνη Βαρουφάκη, που ζήτησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Από την άλλη, η προοπτική του δημοσιονομικού κόφτη ο οποίος μοιάζει πλέον αναπόφευκτος, το εκρηκτικό μείγμα ληξιπρόθεσμων οφειλών- κόκκινων δανείων και οι δημοσκοπήσεις, που καταγράφουν τη φθορά του ΣΥΡΙΖΑ και την απογοήτευση των ψηφοφόρων, οδηγούν αρκετούς στο να φλερτάρουν με την ιδέα των πρόωρων εκλογών. «Για να είναι ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυτός που θα κληθεί να βάλει την υπογραφή στα εργασιακά και να εφαρμόσει τον κόφτη στις δαπάνες του δημοσίου» σύμφωνα με βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος.

Η δεύτερη αξιολόγηση

«Η δεύτερη αξιολόγηση δε θα τελειώσει ποτέ» επισήμανε στο «ΘΕΜΑ» στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού. «Υπογράψαμε το μνημόνιο για να ελαφρυνθεί το χρέος, δεν πρόκειται να υπογράψουμε αύξηση του ορίου των απολύσεων και σε κάθε περίπτωση όχι χωρίς ισχυρά ανταλλάγματα» ξεκαθαρίζει.

Στην τελική απόφαση κομβικό ρόλο θα παίξει η στάση που θα κρατήσουν οι λεγόμενοι «πολιτικοί υπουργοί» όπως ο Αλέκος Φλαμπουράρης, ο Νίκος Παππάς, ο Παναγιώτης Κουρουμπλής, ο Νίκος Φίλης, ο Πάνος Σκουρλέτης κα. Πρόκειται για τα στελέχη που ανησυχούν εξίσου για το σήμερα, αλλά και για αύριο της Κουμουνδούρου. Ευκλείδης Τσακαλώτος, Γιώργος Σταθάκης, Γιώργος Κατρούγκαλος, Γιώργος Χουλιαράκης και Τρύφωνας Αλεξιάδης συνθέτουν μια άλλη ομάδα στελεχών, που μέχρι την τελευταία ώρα θα εργάζονται και θα ποντάρουν στη μεγάλη ανατροπή: τη ρύθμιση του χρέους σε συνδυασμό με την απαλλαγή των τραπεζών από τα κόκκινα δάνεια. Γνωρίζουν ότι έχουν συνδέσει τη μοίρα τους με τις εξελίξεις στην οικονομία, καθώς βρίσκονται στην πρώτη γραμμή των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές και της εφαρμογής των μέτρων που συμφωνούνται.

Το ζήτημα των κόκκινων δανείων έχει δύο όψεις και είναι θέμα λεπτών χειρισμών το ποια θα επικρατήσει: Ξεπούλημα, πλειστηριασμοί και κοινωνική έκρηξη ή επωφελής συμβιβασμός μεταξύ τραπεζών- νέων ιδιοκτητών και παλαιών δανειοληπτών. Ένα θέμα που εφάπτεται με το ζήτημα μιας νέας και ακόμη πιο γενναίας ρύθμισης για τα χρέη προς δημόσιο και ταμεία, που πνίγουν εκατομμύρια πολίτες και κρατούν την κατανάλωση σε χαμηλά επίπεδα. Καθώς φόροι, παλιοί και νέοι, έχουν καταστήσει «όνειρο» την περίφημη αναθέρμανση της οικονομίας.  

Στο πλαίσιο αυτό, και καλού- κακού, για Φθινόπωρο με κάλπες ή απλά για έναν δύσκολο Χειμώνα, η κυβέρνηση ετοιμάζει το νέο αριστερό αφήγημα, το οποίο περιλαμβάνει σε περίοπτη θέση την απλή αναλογική και ακολούθως την κάρτα σίτισης, το δικαίωμα της περίθαλψης σε ανασφάλιστους κοκ. Τις προηγούμενες ημέρες και εβδομάδες είχαμε και τις πρώτες... αριστερές κορδέλες στη Σαντορίνη και την Πάρο. Εικόνες που έκαναν πολλούς πολιτικούς παρατηρητές να μην αποκλείουν πλέον το σενάριο του εκλογικού αιφνιδιασμού.

Οι πιο κομματικοί υπουργοί μελετούν και τις διεργασίες στο πολιτικό σκηνικό. Θέλουν να προλάβουν και να περιορίσουν το εγχείρημα της κεντροαριστεράς, καθώς οι πληροφορίες που έχουν συγκεντρώσει είναι πως Φώφη Γεννηματά και Σταύρος Θεοδωράκης είναι κοντά στην οριστικοποίηση της συνεργασίας τους. Οι δύο αρχηγοί θέλουν να δημιουργήσουν έναν νέο πολιτικό χώρο που θα διεκδικήσει αρχικά την τρίτη θέση στις εκλογές και στη συνέχεια κεντρικό ρόλο στη διακυβέρνηση με την εφαρμογή της απλής αναλογικής. Στόχος φιλόδοξος αλλά όχι απίθανος, όσο ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανίζεται να ακολουθεί την πολιτική των μνημονιακών προκατόχων του.

Εδώ έγκειται το βασικό επιχείρημα όσων στον ΣΥΡΙΖΑ πλέον λένε «εκλογές τώρα»! «Δε θα εγκλωβίσουμε μόνο τη ΝΔ, αλλά και το ΠΑΣΟΚ με το Ποτάμι, που θα υποχρεωθούν να κάνουν κυβέρνηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη» υποστηρίζουν. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις η ΝΔ θα είναι πρώτη, αλλά χωρίς αυτοδυναμίας, οπότε θα χρειαστεί στηρίγματα. Στο Μέγαρο Μαξίμου πιστεύουν ότι αν γίνουν σύντομα εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει διπλάσιο ποσοστό από την πιθανή συμμαχία ΠΑΣΟΚ- Ποτάμι ενώ θα μπει στη Βουλή και η Ένωση Κεντρώων. Έτσι, «ή θα τους κάνουμε... σάντουιτς ή θα μπουν στην κυβέρνηση και θα μοιραστούν τη φθορά με τη ΝΔ, οπότε ΣΥΡΙΖΑ και Ένωση Κεντρώων θα συνεργαστούν στην αντιπολίτευση και στην οικοδόμηση της νέας σοσιαλδημοκρατίας».

Διεργασίες στην κεντροαριστερά

Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι ΠΑΣΟΚ και Ποτάμι μπορεί να κατέβουν μαζί, αλλά θα διασπαστούν μετά τις εκλογές, καθώς ένα κομμάτι «δε θα ακολουθήσουν τον Βενιζέλο και τον Θεοδωράκη στην κυβέρνηση». Ως επιχείρημα για το τι θα συμβεί (συνεργασία ΝΔ- ΠΑΣΟΚ- Ποτάμι) αναφέρουν τις δηλώσεις Βενιζέλου, ο οποίος έχει προεξοφλήσει τη συνεργασία ως πράξη ευθύνης και για να κυβερνηθεί η χώρα και για να αλλάξει ο εκλογικός νόμος. «Δε θα τους βγαίνουν τα κουκιά και θα μείνουν ξανά στην ιστορία ως... πρόθυμοι να κόψουν μισθούς και να κάνουν απολύσεις προκειμένου να είναι υπουργοί» σημειώνουν και βουλευτές και στελέχη του νυν κυβερνώντος κόμματος, που ακολουθούν τη συγκεκριμένη θεωρία.

Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται το φλερτ με τον Βασίλη Λεβέντη, η αναθέρμανση των σχέσεων με τον Θανάση Θεοχαρόπουλο και το τελευταίο ραντεβού του Αλέξη Τσίπρα με τον Γιώργο Παπανδρέου. Μετά το 3ο μνημόνιο είναι μονόδρομος για τον ΣΥΡΙΖΑ η μετακίνησή του, διεύρυνση σύμφωνα με τους επιτελείς του πρωθυπουργού, και στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας. Εξ ου και η ανταπόκρισή του σε κάθε πρόσκληση που δέχεται για να συμμετάσχει στις συναντήσεις  του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Όπως είναι φυσικό αυτοί οι σχεδιασμοί είναι σε γνώση και των αρχηγών του ΠΑΣΟΚ και του Ποταμιού. Για αυτό το λόγο η Φώφη Γεννηματά επισήμανε πως όποιο κι αν είναι το εκλογικό αποτέλεσμα θα πρέπει να υπάρξει κυβέρνηση εθνικής ευθύνης. Και αυτό σημαίνει συμμετοχή και του ΣΥΡΙΖΑ. «Χωρίς ΣΥΡΙΖΑ δεν μπαίνουμε στην κυβέρνηση» διευκρινίζουν στο «ΘΕΜΑ» συνεργάτες της προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Αυτή η θέση θα είναι και το βασικό θέμα της συνάντησης που θα έχει με τον Σταύρο Θεοδωράκη στο τέλος του Αυγούστου. «Δε θα κάνουμε τη χάρη να απαλλάξουμε κανέναν από τις ευθύνες τους» λένε χαρακτηριστικά και αναμένουν την τελική θέση του επικεφαλής του Ποταμιού. Θα πρέπει, βέβαια, να πείσει και τον Ευάγγελο Βενιζέλο, ο οποίος όπως έχει ήδη επισημανθεί κινείται σε διαφορετικό μήκος κύματος.

Στο θέμα των πρόωρων εκλογών κανονικά θα έπρεπε να έχει λόγο και ο Πάνος Καμμένος, καθώς το κόμμα του είναι εκ των πραγμάτων ο αδύνατος κρίκος στην κυβερνητική συμμαχία. Στις τελευταίες εκλογές εισήλθε σχεδόν οριακά στη Βουλή, οπότε το εκλογικό του μέλλον σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να θεωρείται διασφαλισμένο. Ίσως για αυτό τόσο ο ίδιος ο υπουργός Άμυνας όσο και οι συνεργάτες του δεν χάνουν ευκαιρία να δηλώνουν ότι οι εκλογές θα γίνουν το 2019. Γνωρίζουν ότι αν στηθούν κάλπες είναι πιθανό να ακολουθήσουν τη μοίρα του Φώτη Κουβέλη και νωρίτερα του Γιώργου Καρατζαφέρη.

Το θέμα, σύμφωνα με πληροφορίες έχει τεθεί κατ' επανάληψη στο τραπέζι των συσκέψεων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ. Βουλευτές των τελευταίων δεν κρύβουν τους φόβους τους πως μετά τη συνεργασία με την Ένωση Κεντρώων η Κουμουνδούρου μπορεί να θελήσει να απαλλαγεί από την παρουσία τους. Για αυτό και αναζητούν ήδη κοινό τόπο με άλλα σχήματα στον χώρο της δεξιάς, ώστε να αυξήσουν τις πιθανότητές τους να βρεθούν στα έδρανα της Βουλής και μετά από τυχόν πρόωρες κάλπες του ερχόμενους μήνες.

Η στάση των δανειστών

Όπως είναι λογικό τις εξελίξεις και τις πολιτικές διεργασίες παρακολουθούν στενά και οι εκπρόσωποι των δανειστών. Η γενική τους κατεύθυνση είναι ότι δεν επιθυμούν κάλπες και αστάθεια, ειδικά όσο βλέπουν την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ να περνά μέτρα που οι προηγούμενοι δε θα μπορούσαν ούτε καν να διανοηθούν. «Είναι εντυπωσιακό το πόσο άδειες είναι οι... πλατείες σας» επισήμανε ξένος διπλωμάτης σε υπουργό της κυβέρνησης, τον οποίο επισκέφθηκε πρόσφατα στο γραφείο του στο πλαίσιο διακρατικής υπόθεσης που βρίσκεται σε εκκρεμότητα. Παρολαυτά, στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες δε θα ήταν αντίθετοι σε αλλαγή σκυτάλης, αν ήταν σίγουροι ότι θα προέκυπτε κυβέρνησης ευρύτερης συνεργασίας. Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι διακαής πόθος των μελών της τρόικας να δουν στην Ελλάδα μια οικουμενικού τύπου συνεργασία, ώστε να κλείσουν το συντομότερο δυνατόν τα μέτωπα που έχουν απομείνει ανοιχτά.   

Η τελική απόφαση, βέβαια, ανήκει στον Αλέξη Τσίπρα ο οποίος θα βάλει στη ζυγαριά τις οικονομικές εξελίξεις, τις κινήσεις των πολιτικών πρωταγωνιστών και θα αποφασίσει με βάση τις δικές του στοχεύσεις για το μέλλον το δικό του και του κόμματός του. Σε συνδυασμό με το αφήγημα που θα παρουσιάσει για τη χώρα και την Ευρώπη, σε μία περίοδο ευρύτερης αστάθειας στις διεθνείς σχέσεις.