Θέμα Τσαμουριάς ανοίγουν οι Βρυξέλλες με δήλωση του Επιτρόπου Χαν

Διπλωματική κρίση στο τρίγωνο Αθήνα-Βρυξέλλες-Τίρανα για το «τσάμικο ζήτημα» που ανοίγει ο Επίτροπος Χαν. 

Ο Αυστριακός επίτροπος Διερεύνησης της ΕΕ απαντώντας σε ερώτηση που έθεσε η ευρωβουλευτής της ΝΔ, Μαρία Σπυράκη, για την ανακίνηση αλυτρωτικών διεκδικήσεων εναντίον της Ελλάδας, κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Νίκου Κοτζιά στην Αλβανία, ανέφερε ότι η Κομισιόν επικρότησε το γεγονός πως Ελλάδα και Αλβανία εξετάζουν τη θέσπιση κοινού μηχανισμού, που θα συνέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για την επίλυση των εκκρεμών διμερών ζητημάτων. Σε αυτά, πρόσθεσε, περιλαμβάνονται η οριοθέτηση της ελληνοαλβανικής υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών, τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και το τσαμικό ζήτημα. 

Η απάντηση του Επιτρόπου προκάλεσε την έντονη αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών, το οποίο εξέδωσε ανακοίνωση χαρακτηρίζοντάς την απαράδεκτη και αναληθή και ζητώντας εξηγήσεις. 

«Ως γνωστόν, τσαμικό ζήτημα δεν υφίσταται και ως εκ τούτου ουδέποτε έχει γίνει αποδεκτό ως αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ των κυβερνήσεων Ελλάδας και Αλβανίας», τονίζεται στην ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ.

Το υπουργείο, εμφανώς ενοχλημένο με τον επίτροπο, σημειώνει ότι «με την ψευδή απάντησή του δείχνει ότι δεν ασκεί το ρόλο και τα καθήκοντά του βάσει της αρχής της αμεροληψίας ώστε να προάγεται το κοινό συμφέρον της Ένωσης, όπως προβλέπεται από το άρθρο 17 της Συνθήκης της Λισαβόνας».

«Ήδη του έχει ζητηθεί και υποχρεούται βάσει του θεσμικού του ρόλου, να δώσει άμεσα πειστικές εξηγήσεις ως προς το απαράδεκτο και ψευδές περιεχόμενο της επίμαχης απάντησής του».

Ο Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Στράτος Ευθυμίου, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για σημερινές δηλώσεις Εκπροσώπου Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κας Maja Kocijancic, σχετικά με την απάντηση του Επιτρόπου Hahn σε ερώτηση ευρωβουλευτού δήλωσε τα εξής:

"Ορισμένοι στις Βρυξέλλες δεν κατανοούν τη σημασία του να μην ψεύδεσαι».

Μαρία Σπυράκη: Ανιστόρητη η απάντηση του επιτρόπου
 
Ανιστόρητη και αναληθή χαρακτήρισε και η κυρία Μαρία Σπυράκη την απάντηση που της έδωσε ο Επίτροπος Χαν.
 
«Κάποιος πρέπει να διδάξει στον κ. Χαν την ιστορία της περιοχής ώστε να μην καταλήγει σε τέτοιου είδους απαντήσεις, εφόσον δεν το κάνει αποτελεσματικά η πολιτική του κ. Κοτζιά», δήλωσε η ευρωβουλευτής.

Η θέση της Κομισιόν

Στο ίδιο πλαίσιο κινήθηκε και σήμερα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χωρίς να ανακαλεί τις δηλώσεις του Επιτρόπου Χαν αλλά ξεκαθαρίζοντας μόνο πως «δεν λαμβάνει καμία θέση σε διμερή ζητήματα».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου στην καθημερινή ενημέρωση Τύπου, η εκπρόσωπος για θέματα εξωτερικών σχέσεων απάντησε πως η Επιτροπή ενημερώθηκε από Ελλάδα και Αλβανία πως υπάρχει η πρόθεση ενίσχυσης του διαλόγου για «διμερή εκκρεμή θέματα τα οποία χρειάζεται να ξεκαθαριστούν».

Η εκπρόσωπος Τύπου συνέχισε λέγοντας πως η Επιτροπή ενθαρρύνει και τις δύο πλευρές «για διάλογο σε όλα τα ζητήματα που χρειάζεται να ξεκαθαριστούν» και συμπλήρωσε είναι ενήμερη για τις δεσμεύσεις των δύο πλευρών και πως η Επιτροπή «δεν λαμβάνει καμία θέση σε διμερή ζητήματα».

Αναλυτικά η εκπρόσωπος Τύπου είπε πως:  

«Η Επιτροπή ενημερώθηκε από την Ελλάδα και την Αλβανία νωρίτερα το 2016 πως υπάρχει η πρόθεση ενίσχυσης του διαλόγου μεταξύ τους για εκκρεμή θέματα τα οποία χρειάζεται να ξεκαθαριστούν έτσι ώστε να ενδυναμωθούν οι διμερείς σχέσεις. Στο πλαίσιο αυτό η Επιτροπή επιδοκίμασε την πρόταση της Ελλάδας για δημιουργία μιας πλατφόρμας δομημένου διάλογου σε όλα τα ζητήματα που χρειάζονται να ξεκαθαριστούν και ενθαρρύνουμε και τις δύο πλευρές να συνεχίσουν την πρόοδο. Απαντήσαμε κάποιες ερωτήσεις από τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχοντας υπόψιν όλα αυτά. Είμαστε ενήμεροι των δεσμεύσεων των δύο πλευρών για ενδυνάμωση του διαλόγου έτσι ώστε να ξεκαθαρίσει το τοπίο από οποιαδήποτε παρεξήγηση σε όλα τα σχετικά θέματα».

Και στη συνέχεια ολοκλήρωσε λέγοντας πως: «Η Επιτροπή ενημερώθηκε για την πρόθεση των δύο κρατών  για να συζητήσουν εκκρεμή θέματα που χρειάζονται ξεκαθαριστούν για να ενδυναμωθούν οι διμερείς σχέσεις. Δεν πήγε παρακάτω από αυτό και δεν λαμβάνουμε καμία θέση σε διμερή ζητήματα».

«Έκπληκτες από την αντίδραση οι Βρυξέλλες», λέει αξιωματούχος

Ανώτερος αξιωματούχος των Βρυξελλών δήλωσε πως η Επιτροπή ήταν «έκπληκτη» από το μέγεθος των αντιδράσεων στο ζήτημα αυτό και την έκταση που έλαβε, καθώς δεν αποτελεί θέμα που έχει απασχολήσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δεν της έχει τεθεί πότε με όρους διμερούς ζητήματος. Η ίδια πηγή αποδίδει τον «θόρυβο» που δημιουργήθηκε σε λεκτικό λάθος του Επιτρόπου Χαν και σε υψηλών τόνων απάντηση από την Ελλάδα. 
Αναλυτικά η ερώτηση της ευρωβουλευτού και η απάντηση έχει ως εξής: 
 
«Στις 5.6.2016, μία ημέρα πριν από την επίσκεψη του Έλληνα Υπουργού Εξωτερικών στη Αλβανία, ο πρωθυπουργός της Αλβανίας κ. Έντι Ράμα, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Συνέδριο του κόμματος των Τσάμηδων “Δικαιοσύνη, Ένταξη και Ενότητα”, έκανε αναφορά σε “Αλβανούς της μέσης Αλβανίας, της Ηπείρου και της Μακεδονίας”.
 
Στις 6.6.2016 το κόμμα των Τσάμηδων “Δικαιοσύνη, Ένταξη και Ενότητα”, που συμμετέχει στην κυβέρνηση Ράμα με υφυπουργούς, οργάνωσε κινητοποίηση, συγκέντρωση στην κεντρική πλατεία των Τιράνων και πορεία προς το Υπουργείο Εξωτερικών. Της κινητοποίησης ηγείτο ο πρόεδρος του κόμματος Σπετίμ Ιντρίζι, που κατέχει θέση αντιπροέδρου στο αλβανικό Κοινοβούλιο.
 
Οι διαδηλωτές επιχείρησαν, υπό την ανοχή των αρχών, να εμποδίσουν την απρόσκοπτη είσοδο του υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας στο κτίριο του Υπουργείου Εξωτερικών για τη συνάντηση με τον ομόλογό του κ. Μπουσάτι και, καταλαμβάνοντας τον χώρο μπροστά στο ΥΠΕΞ, φώναξαν συνθήματα όπως “Τσαμουριά, μητέρα μας, περίμενέ μας”, ανακινώντας αλυτρωτικά ζητήματα και διαστρεβλώνοντας την ιστορική πραγματικότητα.
 
Δεδομένου ότι από τις 27 Ιουνίου 2014 η Αλβανία είναι υποψήφια προς ένταξη χώρα στην ΕΕ και λαμβάνει προενταξιακή οικονομική βοήθεια ύψους 649,4 εκατομμυρίων ευρώ, ερωτάται η Επιτροπή:
 
- Συνάδει η ως άνω πράξη του κυβερνητικού κόμματος με το πνεύμα των σχέσεων καλής γειτονίας, που αποτελεί προϋπόθεση για την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας;
- Προτίθεται να λάβει υπόψη τα γεγονότα αυτά στην επόμενη έκθεση προόδου της Αλβανίας;»
 
Απάντηση:
 
«Η Επιτροπή παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς τις σχέσεις περιφερειακής συνεργασίας και καλής γειτονίας στις υποψήφιες χώρες και δυνάμει υποψηφίους. Στη δέσμη μέτρων του 2015 για τη διεύρυνση και στην έκθεσή της σχετικά με την Αλβανία, η Επιτροπή εξέφρασε την ικανοποίησή της για το γεγονός ότι η Αλβανία εξακολούθησε να συμμετέχει ενεργά στην περιφερειακή συνεργασία και να διατηρεί σχέσεις καλής γειτονίας, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της στο πλαίσιο της συμφωνίας σταθεροποίησης και σύνδεσης. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει επικαιροποιημένη αξιολόγηση στο πλαίσιο της δέσμης μέτρων του 2016 για τη διεύρυνση, η δημοσίευση της οποίας έχει προγραμματιστεί για το επόμενο φθινόπωρο. 
 
Σε πολιτικό επίπεδο, η Επιτροπή έκρινε θετικά το γεγονός ότι η συχνότητα των επισκέψεων υψηλού επιπέδου μεταξύ των αρχών της Αλβανίας και της Ελλάδας έχει αυξηθεί. Μεταξύ άλλων, η επίσκεψη του Αλβανού υπουργού Εξωτερικών στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2016 και η επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στα Τίρανα τον Ιούνιο του 2016, στο πλαίσιο της 25ης επετείου της διμερούς συνθήκης φιλίας, αποτελούν ενδείξεις ανανεωμένης δέσμευσης. Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών εντάθηκαν, μεταξύ άλλων για τη βελτίωση του πλαισίου του πολιτικού διαλόγου. Η Επιτροπή επικρότησε το γεγονός ότι οι δύο χώρες εξετάζουν τη θέσπιση κοινού μηχανισμού, που θα συνέρχεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για την επίλυση των εκκρεμών διμερών ζητημάτων. Σε αυτά περιλαμβάνονται η οριοθέτηση της ελληνοαλβανικής υφαλοκρηπίδας και των θαλάσσιων ζωνών, τα δικαιώματα των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και το τσαμικό ζήτημα. Η Επιτροπή επικρότησε τις προσπάθειες αυτές, εκφράζοντας επιδοκιμασία για τις εν λόγω σημαντική νέα διπλωματική δέσμευση, σε ανταλλαγή επιστολών με τον υπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας».

Τον Ιούνιο είχαν σημειωθεί επεισόδια κατά την επίσκεψη Κοτζιά στην Αλβανία, καθώς περίπου 150 αυτοαποκαλούμενοι Τσάμηδες διαδηλωτές επιφύλαξαν θερμή υποδοχή στον έλληνα υπουργό έξω από το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών.