Συνέδριο ΣΥΡΙΖΑ: Το παρασκήνιο για την απόφαση Τσίπρα να ξαναψηφίσουν οι σύνεδροι

Η κορυφαία στιγμή του συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη πρωτίστως των συνέδρων και μετά όλων των άλλων, ήταν όταν ο Αλέξης Τσίπρας ανέβηκε στο βήμα και ζήτησε από το σώμα να αλλάξει την απόφασή του για την ποσόστωση στη νέα κεντρική επιτροπή, που αρχικά περιλάμβανε και τους βουλευτές. Αυτό καθαυτό το περιεχόμενο του πρωθυπουργικού αιτήματος, αλλά και το ύφος με το οποίο απευθύνθηκε στους συνέδρους ο κ. Τσίπρας συζητείται και θα συζητείται για καιρό ακόμη στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ – και όχι με τον καλύτερο τρόπο και τις πιο ευχάριστες αναμνήσεις.

Η στιγμή της έκρηξης του Αλέξη Τσίπρα το βράδυ του Σαββάτου

Ουσιαστικά επρόκειτο για έναν αιφνιδιασμό από την πλευρά του κ. Τσίπρα. Μέχρι εκείνη τη στιγμή όλοι πίστευαν ότι και ο ίδιος ήθελε τη συγκεκριμένη ποσόστωση. Να περιλαμβάνονται δηλαδή και οι βουλευτές στο όριο του 25% των μελών της κεντρικής επιτροπής, που μπορούσαν να προέλθουν από το κεντρικό πολιτικό προσωπικό, τα κυβερνητικά στελέχη δηλαδή και την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Η σκοπιμότητα του περιορισμού ήταν σαφής: τα κυβερνητικά στελέχη και οι βουλευτές δεν έχουν το χρόνο να ασχοληθούν με το κόμμα, τη δράση του και την ανάπτυξή του. Κυρίως όμως χρειαζόταν ένας διακριτός και ισχυρός ρόλος από την πλευρά του κόμματος, ώστε να στηρίζει, αλλά και να ελέγχει καλύτερα την κυβέρνηση. Και επίσης ο περιορισμός βοηθούσε στην ανάδειξη νέων στελεχών στο κόμμα, αφού σε συνθήκες διακυβέρνησης το κύριο ενδιαφέρον των περισσοτέρων στρέφεται στις κρατικές θέσεις και την απόλαυση της εξουσίας, παρά την «χαμαλοδουλειά» του κόμματος.

Επειδή υπήρχαν όλα αυτά, είχε διαμορφωθεί η εντύπωση ότι ο κ. Τσίπρας ήθελε και ο ίδιος την ποσόστωση – αν και οι πιο ψύχραιμοι εκτιμούσαν ότι δεν θα τον ενδιέφερε ιδιαίτερα μία τέτοια ρύθμιση, καθώς οι προτεραιότητές του είναι λογικά άλλες αυτή την περίοδο.

Η ξαφνική παρέμβασή του προκάλεσε παγωμάρα στο σώμα του συνεδρίου. Στη συνέχεια ακόμα και δυσφορία. Πολύ αργότερα και όσο η… πληγή κρύωνε, και οργή!

Πιθανόν να μην έχει σημασία, διότι η πρωθυπουργική παρέμβαση θα γινόταν μάλλον έτσι ή αλλιώς, ωστόσο είναι αληθές ότι το καταστατικό του κόμματος ήταν θολό ως προς τη συγκεκριμένη διάταξη και όλα ήταν θέμα ερμηνείας για τους βουλευτές.

Ο κ. Τσίπρας λοιπόν ζήτησε να αλλάξει μία ειλημμένη απόφαση με το σκεπτικό κυρίως ότι οι βουλευτές δεν είναι διορισμένοι, όπως τα κυβερνητικά στελέχη, αλλά εκλεγμένοι και άρα δεν μπορεί να εξαιρεθούν από την δυνατότητα να διεκδικήσουν την εκλογή τους στην κεντρική επιτροπή.

Ακόμα και σε αυτό το επιχείρημα όμως στο παρασκήνιο υπήρχε έντονος αντίλογος: οι σημερινοί βουλευτές του κόμματος είναι εκλεγμένοι με λίστα, άρα διορισμένοι ουσιαστικά από τον αρχηγό!

Ο πρωθυπουργός όμως ήταν κατηγορηματικός. Τόσο που έφτασε να απορρίψει κατηγορηματικά μία ενδιάμεση συμβιβαστική πρόταση της κίνηση των «53+», η οποία ζήτησε να αυξηθούν τα μέλη της κεντρικής επιτροπής σε 200 (από 150 που εξελέγησαν τελικά) και η ποσόστωση να πάει στο 33%, (περιλαμβανομένων και των βουλευτών) ώστε να μπορούν να εκλεγούν και περισσότεροι από την κοινοβουλευτική ομάδα, αλλά και κομματικά στελέχη, που θα «ζωντανέψουν» την Κουμουνδούρου.

Με την απόρριψη και αυτής της πρότασης, ήταν πλέον φανερή η πρόθεση του κ. Τσίπρα: ήθελε να έχει μία ελεγχόμενη κεντρική επιτροπή, αποκλείοντας κατά το δυνατόν τη συμμετοχή σε αυτή «δυσάρεστων» φωνών και τη μετατροπή της σε ένα όργανο, που θα «παρενοχλούσε» διαρκώς την κυβέρνηση. Σε μία ΚΕ 200 ατόμων θα παρεισέφρεαν στελέχη με ανεξέλεγκτες διαθέσεις, ενώ σε μία των 150 το «φαινόμενο» αυτό περιορίζεται. Λέγεται μάλιστα ότι η ηγετική ομάδα ήθελε κάποια στιγμή ακόμη μικρότερο σε αριθμό μελών όργανο – των 100 δηλαδή.   

Αυτή τη στιγμή η κεντρική επιτροπή είναι κυρίως δύο ισχυρών ταχυτήτων: από τη μία οι «σελέμπριτις» - υπουργοί και βουλευτές, που θα ασχολούνται από ελάχιστα έως καθόλου με το κόμμα και πάντως δεν θα έχουν ιδιαίτερη διάθεση να ασκήσουν κριτική μέσα από τα κομματικά όργανα, καθώς μετέχουν σε άλλες διαδικασίες – και από την άλλη ένα «στρώμα» περιφερειακών κυρίως στελεχών, που δεν εμπνέουν με την αποφασιστικότητά τους να διαδραματίσουν ρόλο. Τα δυναμικά κομματικά στελέχη είναι εξαιρετικά περιορισμένα, η δε διάθεση εξασθενημένη λόγω του νέου τοπίου στην Κουμουνδούρου. Ιδίως μάλιστα εάν η πολιτική γραμματεία ελεγχθεί από κυβερνητικούς και κοινοβουλευτικούς βαρόνους, ουσιαστικά θα συνεδριάζει για τις τύχες του κόμματος ένα κυβερνητικά όργανο – απλώς η συνεδρίαση θα γίνεται στην Κουμουνδούρου.

Ο κ. Τσίπρας δέχθηκε πιέσεις από πολλούς βουλευτές να αλλάξει την ποσόστωση. Οι βουλευτές πάντα φοβούνται ότι θα μείνουν στο περιθώριο των εξελίξεων, καθώς η θητεία τους στη Βουλή δεν «εγγυημένη». Έτσι εκείνοι, που γνώριζαν ή θεωρούσαν ότι έχουν τύχη στην ψηφοφορία του συνεδρίου για την ανάδειξη της κεντρικής επιτροπής ζήτησαν από τον πρωθυπουργό ουσιαστικά να τους επιτρέψει να εκλεγούν και να μην αποκλειστούν εξαιτίας της ρύθμισης για την ποσόστωση. Με την αρχική ρύθμιση θα εκλέγονταν μόλις 37 υπουργοί, γενικοί γραμματείας, κορυφαία κρατικά στελέχη και βουλευτές, ενώ με την αλλαγή φθάνουν τώρα κοντά στα 60.

Με την κίνησή του ο πρωθυπουργός πέτυχε δηλαδή και να ικανοποιήσει ένα σημαντικό αριθμό βουλευτών – τους οποίους αυτή την περίοδο δεν θέλει απέναντί του, ειδικά εάν δεν τους αξιοποιήσει στον ανασχηματισμό – αλλά και να οδηγήσει στην εκλογή μίας κεντρικής επιτροπής, που δεν θα είναι σε καμία περίπτωση ένα ισχυρό κομματικό όργανο, ικανό να προκαλέσει τον παραμικρό πονοκέφαλο στους υπουργούς και τον κυβερνητικό μηχανισμό.