Όλα στον «αέρα» για το χρέος: Από συμφωνία μέχρι... «ναυάγιο» και απειλές για εκλογές!

Ένα δραματικό παρασκήνιο εξελίσσεται γύρω από το ελληνικό ζήτημα και τη ρύθμιση του χρέους, με όλους τους εμπλεκόμενους διεθνείς παίκτες να επιδίδονται σε ανελέητες συγκρούσεις και «χτυπήματα», διατηρώντας σοβαρές  διαφωνίες τους για τις τελικές αποφάσεις και την ελληνική κυβέρνηση να παρακολουθεί ενεή, προσπαθώντας να διατηρήσει κόκκινες γραμμές και βάζοντας εμμέσως στο τραπέζι ακόμη και το ενδεχόμενο των εκλογών.

Με τους δανειστές και εταίρους να μην μπορούν να καταλήξουν σε κοινή γραμμή για το ελληνικό ζήτημα, αρχίζει να φαίνεται ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να κλείσει η αξιολόγηση και να ληφθούν αποφάσεις για το χρέος μέσα στα χρονοδιαγράμματα και έως το eurogroup της 5ης Δεκεμβρίου, παρά την προσδοκία και την αισιοδοξία που εξέφρασε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ το μεσημέρι της Τετάρτης.

Περίπου όλα εξαρτώνται πλέον από το εάν θα γίνει τελικά η περίφημη μίνι σύνοδος του eurogroup, ή άλλως του «Washington Club», όπου συμμετέχουν οι υπουργοί Οικονομικών των πέντε πιο ισχυρών οικονομιών της ευρωζώνης και οι εκπρόσωποι της Κομισιόν, του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και του ESM.

Η σύνοδος ως γνωστόν είχε αρχικά προγραμματιστεί για αύριο Παρασκευή στο Βερολίνο, αλλά με παρέμβαση του Β. Σόιμπλε, ο οποίος δεν θέλει να δεσμευτεί για το ελληνικό χρέος, αναβλήθηκε, με πηγές των δανειστών να επιμένουν ωστόσο ότι θα πραγματοποιηθεί εντός των επόμενων ημερών και πάντως πριν τις 5 Δεκεμβρίου.

Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η πρωτοβουλία για τη σύνοδο ανήκε στην Κομισιόν και βρήκε απόλυτα σύμφωνο το ΔΝΤ, αλλά και την ΕΚΤ που θέλουν λύση για το χρέος σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα, κάτι που όμως προκαλεί τη διαφωνία της γερμανικής κυβέρνησης προς το παρόν, η οποία δεν θέλει να υπάρξει από τώρα δέσμευση για παρέμβαση στο χρέος σε βάθος χρόνου, παρά μόνο με βραχυπρόθεσμα μέτρα.

Παράλληλα παραμένουν οι διαφωνίες και για τα μέτρα στα οποία πρέπει να δεσμευτεί η ελληνική πλευρά στο πλαίσιο της συμφωνίας πακέτο, όπως θέλει το ΔΝΤ. Ειδικά η Κομισιόν αντιδρά, γνωρίζοντας και τα πολιτικά όρια της Αθήνας.

Η κυβέρνηση παρακολουθεί αμήχανη και με έκδηλη αγωνία τις διεργασίες, φοβούμενη μήπως η σύγκρουση στους κόλπους των δανειστών οδηγήσει σε ένα σημείο συμφωνίας μεταξύ τους που θα είναι εξαιρετικά επώδυνο για την ίδια, με παράλογες απαιτήσεις. Πάντως από την πρώτη στιγμή φάνηκε να μην έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις, καθώς όχι μόνο δεν κλήθηκε στο Βερολίνο, αλλά δεν ενημερώθηκε έγκαιρα και ολοκληρωμένα για τα όσα γίνονταν στο παρασκήνιο. Μάλιστα ο Ευκλείδης Τσακαλώτος εμφανίστηκε να μην γνωρίζει καν την αναβολή της συνόδου το μεσημέρι της Τετάρτης και ενώ το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών είχε τορπιλίσει ήδη την πρωτοβουλία.

Οι ανησυχίες της Αθήνας και τα σενάρια εκλογών

Το πρόβλημα της κυβέρνησης μέσα σε αυτές τις συνθήκες είναι τεράστιο. Όσο δεν φαίνεται να καταλήγουν οι δανειστές και εταίροι σε μία συμφωνία, η εκκρεμότητα παραμένει, η αξιολόγηση καθυστερεί και ο οδικός χάρτης που περιμένει η Αθήνα για την έξοδο από την κρίση δεν μπορεί να διαμορφωθεί. Ο Αλέξης Τσίπρας εξέφρασε μεν την εκτίμηση ότι οι διαφορές μπορούν να γεφυρωθούν, αλλά επανέλαβε την ανυποχώρητη στάση της κυβέρνησης ιδίως στα εργασιακά. Η κυβέρνηση διαμηνύει επίσης ότι δεν μπορεί να υπάρξει καμία συμφωνία, εφόσον αυτή περιλαμβάνει νέα μέτρα.

Όλα αυτά πρακτικά σημαίνουν ότι στο Μαξίμου αρχίζουν νε εξετάζουν ή να αποδέχονται έστω την ιδέα ενός plan b, μίας εναλλακτικής διεξόδου δηλαδή στην περίπτωση που η συμφωνία η οποία θα προσφερθεί στην Αθήνα – εάν και εφόσον τελικά διαμορφωθεί από μέρους των δανειστών – δεν είναι διαχειρίσιμη κοινωνικά και πολιτικά και θεωρηθεί εξαιρετικά επώδυνη.

Η αποστροφή μάλιστα του πρωθυπουργού, κατά την ομιλία του στους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, περί των εκλογών, που ζητά η ΝΔ, έβαλε εξ αντικειμένου στο τραπέζι και αυτό το ενδεχόμενο, έστω και με έμμεσο τρόπο.

«Σε ένα ενδεχόμενο αποτυχίας των διαπραγματεύσεων και της δεύτερης αξιολόγησης, που ενδεχομένως να οδηγούσε και σε εκλογές, όπως διακαώς ζητά η Ν.Δ., ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα αποτελούσε την τέλεια καταστροφή για την οικονομία» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας παραδεχόμενος με συγκαλυμμένο τρόπο ότι το αδιέξοδο στις συζητήσεις με τους δανειστές μπορεί να προκαλέσει πολιτικές εξελίξεις. Όπως σημείωσε μάλιστα, σε μία τέτοια περίπτωση «θα χάναμε οριστικά το τραίνο της ποσοτικής χαλάρωσης, αλλά και της εξόδου της οικονομίας στις αγορές, της έγκαιρης εξόδου, δηλαδή πριν από τη λήξη του προγράμματος. Και σε αυτό το ενδεχόμενο, ποια θα ήταν η μοναδική επιλογή για όποιον και αν ήταν στην κυβέρνηση; Μα, προφανώς, όταν λήγει το πρόγραμμα (τα ζήσαμε) και δεν υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης στις αγορές για να δανειστείς, να ζητήσεις νέο δάνειο. Να, λοιπόν, το 4ο Μνημόνιο. Αυτό είναι το σχέδιο του κ. Μητσοτάκη».

Μία δήλωση μάλιστα του υπουργού Οικονομικών Ευκλείδη Τσακαλώτου ήλθε να ενισχύσει τα σχετικά σενάρια.

Όταν ρωτήθηκε (από τη WSJ) αν ο ΣΥΡΙΖΑ θα προκηρύξει εκλογές απάντησε ότι «δεν βλέπω ο ΣΥΡΙΖΑ να πηγαίνει σε εκλογές το 2017, εκτός και αν βγει το χειρότερο σενάριο για το χρέος και την ανάκαμψη»!

Η Αθήνα έχει λάβει το μήνυμα

Το μήνυμα πως έρχονται νέα μέτρα λιτότητας φαίνεται πως έχει λάβει η Αθήνα, αφού ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης κύριος Γιάννης Δραγασάκης, σε ομιλία του χθες έλεγε «αν η μείωση των πλεονασμάτων επιτευχθεί χωρίς πρόσθετα μέτρα, τότε θα μπορούσαμε να καταρτίσουμε ένα τριετές πρόγραμμα στοχευμένων φορολογικών ελαφρύνσεων».
 
Ενώ δηλαδή μιλούσε για το σχέδιο της κυβέρνησης για ένα νέο Αναπτυξιακό μοντέλο και «έγκαιρη πολιτική συμφωνία για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης χωρίς πρόσθετα μέτρα ή άλλες απαιτήσεις πέραν των όσων έχουν ήδη συμφωνηθεί», στο τέλος της ομιλίας του έθεσε σαν ενδεχόμενο και την λήψη πρόσθετων μέτρων.
 
Έθεσε επίσης όμως σαν «κρίσιμη παράμετρο» για τη διαπραγμάτευση με τους δανειστές, πως για όσα ιδανικά επιδιώκει η κυβέρνηση (κλείσιμο αξιολόγησης, χρέος, συμμετοχή στην ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ κλπ) ότι «όλα αυτά θα πρέπει να έχουν συμβεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο, το αργότερο μέσα στο πρώτο πεντάμηνο του 2017» αφού «μόνον έτσι θα υπάρξει ο χρόνος να γίνουν αρκετές δοκιμαστικές πράξεις δανεισμού, ώστε να μη συμβεί ό,τι και το 2014, όταν η έκδοση ενός ομολόγου αποδείχτηκε επιτυχής, αλλά η αμέσως  επόμενη κατέληξε σε φιάσκο».
 
Στα γεγονότα του 2014 όμως και στον πολιτικό κίνδυνο που θα οδηγούσε να μην βγει ούτε το 2018 η Ελλάδα από το Μνημόνιο, παραπέμπει εμμέσως και μια άλλη αναφορά του κυρίου Δραγασάκη, ο οποίος τόνισε τον ρόλο που μπορεί να παίζει σε μια τέτοια εξέλιξη η αντιπολίτευση. Όπως είπε χαρακτηριστικά ο ίδιος, «το κακό νέο είναι η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τι θέλει επιτέλους η ΝΔ; Την ολοκλήρωση της συμφωνίας, το «πάγωμα» και την αναδιαπραγμάτευση της ή μήπως στην πραγματικότητα, ποντάροντας στην αποτυχία της χώρας, ζητά αυτοβούλως τέταρτο μνημόνιο; Ευτυχώς, όμως, και σ’ αυτό το σημείο η αξιωματική αντιπολίτευση μπορεί να είναι θορυβώδης, όμως, δεν μπορεί να ανατρέψει τη ροή των γεγονότων» κατέληξε, θυμίζοντας σε πολλούς ότι αντίστοιχη κριτική ασκούσε και ασκεί η Νέα Δημοκρατία στον ΣΥΡΙΖΑ για την στάση του πριν την ολοκλήρωση του Β΄Μνημονίου.