Μήνυμα Βερολίνου προς Αθήνα: Οι αποφάσεις λαμβάνονται στο Eurogroup

Στην πιο κρίσιμη φάση εισέρχεται βρίσκεται πλέον η διαπραγμάτευση για τη β’ αξιολόγηση και την πορεία του ελληνικού προγράμματος με τα πάντα να βρίσκονται πάνω στο τραπέζι: από έναν συμβιβασμό με νέες υποχωρήσεις της ελληνικής πλευράς, έως την ολική ρήξη και την προσφυγή σε εκλογές.

Τον τόνο δίνει τις τελευταίες ώρες η ανοιχτή σύγκρουση της κυβέρνησης με το ΔΝΤ, αλλά και η εμφάνιση προεκλογικού τύπου που έκανε ο Αλέξης Τσίπρας από τη Νίσυρο, προκαλώντας όμως την ανεπίσημη απάντηση από ευρωπαϊκούς κύκλους, που διαμήνυσαν στον πρωθυπουργό να μην απειλεί με εκλογές.

Η Αθήνα καταβάλλει αγωνιώδη προσπάθεια να αποφύγει τη «συνταγή» που θέλει να εφαρμόσει το ΔΝΤ, μία συμφωνία δηλαδή με ακραίες υποχωρήσεις στα εργασιακά και νέα πακέτο περικοπών επιβαρύνσεων για το 2018, αλλά και για τη διετία 2019 και 2020 με συγκεκριμενοποίηση μέτρων και νομοθέτησή τους από τώρα. Την άποψη του ΔΝΤ περιέγραψαν άλλωστε τα στελέχη του ΔΝΤ Τόμσεν και Ομπστεφελντ σε κοινό τους άρθρο, βάζοντας «φωτιά» στη διαπραγμάτευση. Κατηγόρησαν μάλιστα τον κ. Τσίπρα ότι εκείνος ευθύνεται για τη λιτότητα, καθώς η κυβέρνησή του έχει συμφωνήσει για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5%!

Η αντίδραση της Αθήνας υπήρξε σφοδρή, θέτοντας θέμα για την παρουσία του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα: Η κυβέρνηση δεν ζητά μεν ευθέως να φύγει το ΔΝΤ, αλλά ξεκαθαρίζει ότι πρέπει να εγκαταλείψει τις ακραίες θέσεις του. Μάλιστα επιτέθηκε ολομέτωπα στο Ταμείο θυμίζοντας ότι έχει κάνει ολέθρια λάθη από την αρχή της εμπλοκής του στα μνημόνια και πως πέφτει μονίμως έξω στις προβλέψεις του.

Η Αθήνα είδε με ικανοποίηση ότι οι θέσεις του ΔΝΤ προκάλεσαν ανάλογες αρνητικές αντιδράσεις και στην Ευρώπη. Κομισιόν και ESM εξέφρασαν έντονη διαφωνία έως έκπληξη για την παρέμβαση του Τόμσεν και διαχώρισαν τη θέση τους, επισημοποιώντας το χάσμα στους κόλπους των δανειστών. Σε αυτή τη φάση και οι δύο θεσμοί (Κομισιόν και ESM) είναι σταθεροί σύμμαχοι της ελληνικής πλευράς και μάλιστα η Επιτροπή με αλλεπάλληλες δηλώσεις της τις τελευταίες ημέρες επιχειρεί να στηρίξει τις θέσεις της Αθήνας και να αντιμετωπίσει την πίεση από το ΔΝΤ.

Το θέμα είναι ωστόσο ότι πρέπει να πειστεί και η Γερμανία ότι το ΔΝΤ είτε πρέπει να φύγει από το πρόγραμμα, είτε να εγκαταλείψει τις ακραίες απαιτήσεις του για να παραμείνει σε αυτό. Άλλωστε είναι το Βερολίνο που έχει θέσει ως όρο τη συμμετοχή του Ταμείου στο πρόγραμμα, καθώς υπάρχει σχετική απόφαση της γερμανικής βουλής, που προφανώς δεσμεύσει Μέρκελ και Σόιμπλε, τουλάχιστον ως ένα σημείο. Στο να πείσει άλλωστε τη γερμανική πλευρά σε αυτό το σημείο στοχεύει και ο πρωθυπουργός με την πολιτική διαπραγμάτευση που επιχειρεί. Ο κ. Τσίπρας μεταβαίνει από σήμερα στις Βρυξέλλες για την αυριανή σύνοδο κορυφής της ΕΕ και θα έχει στο περιθώριό της συνάντηση με τον Φρανσουά Ολάντ, ενώ λίγο νωρίτερα θα δει και τον Μάρτιν Σουλτς.

Την Παρασκευή θα μεταβεί στο Βερολίνο για γεύμα εργασίας με την Ανγκελα Μέρκελ. Σε ό,τι αφορά όμως αυτή την επίσκεψη Τσίπρα, ο εκπρόσωπος του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος στη Γερμανία, Μίχαελ Στίμπγκεν δεν προβλέπει συγκλονιστικές επιτυχίες στο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης για πολιτική λύση, ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα της διαπραγμάτευσης. «Δεν ξέρω με τι ατζέντα έρχεται ο κ. Τσίπρας. Ξέρω όμως ότι η ατζέντα της γερμανικής κυβέρνησης περιλαμβάνει θέματα εξίσου σοβαρά, όπως η επιστροφή των προσφύγων στην Τουρκία με πολλά εμπόδια που θα μπορούσαν να λυθούν σε εθνικό επίπεδο» αναφέρει στη Deutsche Welle. «Και μετά έχουμε την ευκαιρία μετά από 42 χρόνια να δούμε την Κύπρο και πάλι ενωμένη, ο ρόλος της Ελλάδας, όπως και της Τουρκίας, είναι εξαιρετικά σημαντικός. Όσον αφορά πολιτικές αποφάσεις, δεν μπορώ να φανταστώ ότι θα μπορούσαν να σημαίνουν ανατροπή των συμφωνιών. Ο κ. Τσίπρας μπορεί να εκθέσει τις απόψεις του, αλλά οι αποφάσεις λαμβάνονται στο Eurogroup».  

Ο πρωθυπουργός είναι διατεθειμένος να δεχθεί υποχωρήσεις, ακόμη και στα δημοσιονομικά, με την επέκταση του «κόφτη» για την περίοδο 2019-2020, καθώς και σε ορισμένα άλλα σημεία, ώστε να επιτευχθεί η β’ αξιολόγηση, - έχει προϊδεάσει για αυτά ο Ευκλείδης Τσακαλώτος -όμως δεν μπορεί να συμφωνήσει με ονομαστικοποίηση μέτρων λιτότητας για εκείνη την περίοδο. Είναι αβέβαιο όμως εάν θα υπονοήσει έστω το ενδεχόμενο των εκλογών, καθώς αυτό «ερεθίζει» αρνητικά τους ευρωπαίους εταίρους.

Προεκλογικό άρωμα 

Στο εσωτερικό μέτωπο πάντως η εκλογολογία καλά κρατεί, ιδίως μετά την εμφάνιση του πρωθυπουργού στη Νίσυρο και τα μέτρα για τους χαμηλοσυνταξιούχους και την εξαίρεση των νησιών από την αύξηση του ΦΠΑ. Οι «κορώνες» που πέταξε ο Αλέξης Τσίπρας από τη Νίσυρο («δεν θα μας πουν τι θα κάνουμε ανόητοι τεχνοκράτες») ήταν το κερασάκι στην τούρτα, που θύμισε το σύνθημα «θα χορεύουν οι αγορές». Σήμερα μάλιστα θα μεταβεί στη Θεσσαλονίκη, όπου θα έχει συσκέψεις στο εκεί πρωθυπουργικό γραφείο, δίνοντας την αίσθηση μίας εξόρμησης στο λαό.