Νίκος Αναστασιάδης: Στο Κραν Μοντανά έκανα ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατό

Ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης σε ομιλία του στο συνέδριο των αποδήμων Κυπρίων, ανέφερε πως η Κύπρος πρέπει να καταστεί ξανά ένα ομαλό κράτος μακριά από τις παρεμβάσεις τρίτων, τονίζοντας ότι εμπιστεύεται απόλυτα όλους ανεξαίρετα ότι θα ενώσουν δυνάμεις αν ακολουθήσουν κρίσιμες ώρες. Όπως σημείωσε «μπορούμε να συμβιώσουμε και να συνδημιουργήσουμε με τους Τουρκοκύπριους αρκεί να μην μετατρέπονται ούτε οι Ελληνοκύπριοι ούτε οι Τουρκοκύπριοι σε όργανα εξυπηρέτησης τρίτων, ο καθένας θα σέβεται και την εθνική του ταυτότητα και τις πολιτιστικές του παραδόσεις».

Πρόσθεσε ότι «εάν αποφασίσουμε Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι να υπηρετήσουμε την Κύπρο, τότε μπορεί να συμβιώσουμε, τότε μπορεί να γίνουν αποδεκτές οπωσδήποτε και κάποιες διατάξεις που να αφορούν ευαισθησίες - γιατί δεν μπορεί κανένας να ξεχάσει - οι οποίες σιγά σιγά και σταδιακά εάν όλοι ενδιαφερόμαστε για την Κύπρο θα ξεπεραστούν».
 
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης απευθυνόμενος στους Απόδημους, είπε ότι «ένα να ξέρετε, πως όπως εσείς έτσι και εμείς στις κρίσιμες ώρες ενώνουμε δυνάμεις και εμπιστεύομαι απόλυτα όλους ανεξαίρετα ότι αυτό θα πράξουμε στις κρίσιμες ώρες αν ακολουθήσουν, αν μας παραστεί η ανάγκη».

Αναφερόμενος στα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό στο Κραν Μοντανά είπε «προς αποκατάσταση των πραγματικοτήτων αλλά και της ιστορικής αλήθειας, θα ήθελα να τονίσω πως έχω ήσυχη τη συνείδηση μου πως έπραξα ό,τι ήτο ανθρωπίνως δυνατόν όχι μόνο προς εξεύρεση λύσεως αλλά και προς αποτροπή του ναυαγίου».

Είπε ότι λόγω των απαράδεκτων τουρκικών προτάσεων που υπεβλήθηκαν στις 3 Ιουλίου στο θέμα της Ασφάλειας και Εγγυήσεων και ενόψει του διαφαινομένου αδιεξόδου, ανέλαβε την πρωτοβουλία και στις 5 Ιουλίου, υπό συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις, και υπέβαλε προτάσεις που αντιμετώπιζαν σε μεγάλο βαθμό τις ανησυχίες των Τουρκοκυπρίων, χωρίς να παραγνωρίζουν τις ευαισθησίες των Ελληνοκυπρίων.

«Επαναλαμβάνω προαπαιτούμενο αποδοχής των όποιων ευαισθησιών αντιμετώπιζαν οι Τουρκοκύπριοι ήταν πριν και πάνω από όλα η κατάργηση των εγγυητικών δικαιωμάτων, του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης, της αποχώρησης μέσα σε χρονοδιάγραμμα του κατοχικού στρατού. Και λέω  - για να τερματιστεί μια φιλολογία που αναπτύσσεται στην Κύπρο ότι ο Πρόεδρος τα έδωσε όλα ή ότι εφόσον κατατέθηκαν στο τραπέζι παραμένουν και είναι δύσκολο να αποσυρθούν -  ότι βασική προϋπόθεση του εγγράφου ήταν ότι αν δεν επιτευχθεί πρόοδος στα θέματα ασφάλειας και εγγυήσεων, θα θεωρούνται ως μη γενόμενες» τόνισε. 

Και επειδή, συνέχισε, «κάποιοι ενδεχόμενα βρίσκονται κατά αντιπαραθετικό τρόπο, θέλουν να λένε ότι οτιδήποτε καταθέσεις στο τραπέζι μένει, θέλω να σας πω ότι η εκ περιτροπής προεδρία είναι προ 20ετίας αποδεκτή. Ακόμη και όταν στις 12 Ιουλίου 2005 μετά την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, όταν στο Εθνικό Συμβούλιο επί αειμνήστου Τάσσου Παπαδόπουλου συζητούντο οι αλλαγές που θα επιφέραμε προκειμένου να βελτιωθεί το σχέδιο και να γίνει αποδεκτό, εκείνο που ο Πρόεδρος δεν συμπεριέλαβε τότε ήταν να εγείρει θέμα για κατάργηση της εκ περιτροπής προεδρίας. Αυτό καταγράφεται στα πρακτικά του Εθνικού Συμβουλίου. Και αυτό, όπως και ο ίδιος έλεγε, θεωρείτο κεκτημένο από τουρκικής πλευράς».

Συνέχισε λέγοντας ότι ο πρώην Πρόεδρος, Δημήτρης Χριστόφιας, μέσα από τις διαπραγματεύσεις είχε πετύχει κάτι σημαντικό και εξήγησε ότι «γινόταν αποδεκτή η εκ περιτροπής προεδρία, αλλά το στοιχείο της διασταυρούμενης ψήφου και της σταθμισμένης ψήφου έδιδε πλέον τη δυνατότητα και στις δύο κοινότητες να αποφασίσουν ποια θα ήταν η ηγεσία τους».

Και παρά ταύτα ο Νίκος Αναστασιάδης είπε από την αρχή «δεν δέχομαι την εκ περιτροπής προεδρία». Ούτε και τώρα υπάρχει οτιδήποτε εκτός από την πρόταση της 5ης Ιουλίου που είπα ότι «θα ήμουν έτοιμος να το συζητήσω εάν και εφόσον επιτέλους δεχθείτε την κατάργηση εγγυητικών δικαιωμάτων, επεμβατικών δικαιωμάτων, χρονοδιάγραμμα αποχώρησης του κατοχικού στρατού» έτσι να αισθανόμαστε όλοι ότι επιτέλους ζούμε σε χώρα δική μας και όχι σε χώρα που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα του οποιουδήποτε τρίτου".

Είπε ότι στις διαβουλεύσεις του ΓΓ του ΟΗΕ που ακολούθησαν με τα μέρη, η τουρκική πλευρά άφησε να νοηθεί πως θα επεδείκνυε ευελιξία στα πλαίσια των παραμέτρων που καθόριζε ο ΓΓ και που άπτονταν των επεμβατικών δικαιωμάτων αλλά και της κατάργησης των εγγυήσεων.
 
«Στη μακρά διαβούλευση που επακολούθησε κατά τη διάρκεια του δείπνου και κατ’ αντίθεση με τις εντυπώσεις που η τουρκική πλευρά δημιούργησε στον Γενικό Γραμματέα, αλλά σε κάποιους φίλους που παρίσταντο από άλλες φίλες δυνάμεις, άφησαν να νοηθεί πως ήταν δυνατόν να αποδεχθούν την κατάργηση των εγγυήσεων αλλά και των επεμβατικών δικαιωμάτων. Και για ένα ολόκληρο βράδυ αυτό που ακούγαμε στις κατ’ επανάληψη ερωτήσεις – διότι επρόκειτο για τη σημαντικότερη στιγμή στο Κυπριακό – από τον κ. Τσαβούσογλου ήταν ότι η Τουρκία θα είναι θετική, θα είναι ευέλικτη και είναι εκεί που αντέδρασα και είπα επιτέλους σε ποια συμφωνία ή αν επιτευχθεί μια συμφωνία, σε τι θα αναφέρονται στα θέματα των εγγυήσεων; Ότι η Τουρκία θα είναι ευέλικτη;».

Είπε ότι ο ΓΓ του ΟΗΕ πρότεινε μια σύντομη ανακοίνωση όσον αφορά την κατάργηση και πρόσθεσε ότι «όταν εισηγήθηκε – εφόσον αυτή ήταν η εικόνα που δημιουργήθηκε στον ΓΓ – ότι η Τουρκία ήταν έτοιμη να παραιτηθεί των εγγυητικών δικαιωμάτων, των επεμβατικών δικαιωμάτων – μια σύντομη ανακοίνωση – προκειμένου να επιτρέψει στους Πρωθυπουργούς να παραστούν στις επόμενες των ημερών για να υπάρξει συμφωνία αποχώρησης των κατοχικών στρατευμάτων και θα απέμενε η ημερομηνία λήξης ή αναθεώρησης, εκείνη τη στιγμή αποκαλύφθηκαν οι πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας όταν ρωτήθηκε αν αυτά θα ισχύουν από την πρώτη μέρα της λύσης, η απάντηση του κ. Τσαβούσογλου ήταν ότι "αυτό θα ήταν το όνειρο σας". Μας το είπε και προ της 6ης Ιουλίου, το είπε και μετά. Ότι η πρόταση μας δεν ήταν δυνατόν να γίνει αποδεκτή».

Αποτέλεσμα, είπε ο Πρόεδρος, ήταν να υποχρεωθεί ο ΓΓ του ΟΗΕ να απολογηθεί ή να αναλάβει τις ευθύνες της μη κατανόησης επ’ ακριβώς των θέσεων του κ. Τσαβούσογλου.

Στη συνέχεια, ο Κύπριος Πρόεδρος έθεσε σειρά ερωτημάτων, όπως ποιος θα ήταν σε θέση να υποστηρίξει μια πρόταση λύσης ή πόσο βάσιμα μπορεί να υποστηρίξει ότι θα αποδεχτεί ο λαός μια λύση που θα προέβλεπε, μεταξύ άλλων,  1.  Διατήρηση της Συνθήκης Εγγυήσεων και του μονομερούς επεμβατικού δικαιώματος της Τουρκίας για 15 ή και 10 χρόνια, χωρίς ρήτρα τερματισμού αλλά με ρήτρα αναθεώρησης,  2.  Δημιουργία στρατιωτικής βάσης στην τουρκοκυπριακή πολιτεία με την εσαεί παρουσία 1800-2000 Τούρκων στρατιωτών με το πρόσχημα προστασίας του Κυπριακού Κράτους από ξένες απειλές.

«Διερωτώμαι από ποιους απειλούμαστε;» ρώτησε και είπε ότι με τις γείτονες χώρες, Ισραήλ, Αίγυπτο, Λίβανο, κτλ, υπάρχουν καλές σχέσεις. 
 
«Ποιος θα αποδεχόταν, είπε, την έλλειψη ασφαλούς συστήματος επιτήρησης εφαρμογής των προνοιών της λύσης, με την αξίωση της Τουρκίας, όχι μόνο να είναι μία των επιτηρητών αλλά και να διατηρεί το μονομερές δικαίωμα επέμβασης, αν κατά την κρίση της η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν υλοποιεί τα συμφωνηθέντα; Ποιος θα αποδεχόταν εάν για κάθε απόφαση θεσμικού οργάνου, ανεξαρτήτως εάν θα αφορούσε ζωτικά συμφέροντα της μίας ή της άλλης κοινότητας, θα απαιτείται τουλάχιστον μια θετική τουρκοκυπριακή ψήφος», διερωτήθηκε και είπε ότι «είχα προτείνει, ναι, εκεί που θα επηρεάζονταν αρνητικά τα συμφέροντα της τουρκοκυπριακής κοινότητας από τις αποφάσεις της κεντρικής κυβέρνησης θα γίνονταν αποδεκτή η θετική ψήφος αρκεί να υπήρχε και ο ανάλογος αποτελεσματικός μηχανισμός επίλυσης διαφορών έτσι ώστε να μην παραλύει το κράτος. Όπως είπε, αυτή η πρόταση απορρίφθηκε από την τουρκοκυπριακή πλευρά». 
 
Διερωτήθηκε μεταξύ άλλων εάν απαιτείται στην κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου η θετική ψήφος της Σκωτίας ή της Ιρλανδίας και είπε ότι κάποια στιγμή και οι φίλοι που συμβουλεύουν την Κύπρο πρέπει να κατανοήσουν κάποια πράγματα. 

Είμαι βέβαιος, ανέφερε, ότι η Γερμανία δεν θα ήθελε ποτέ τουρκικές εγγυήσεις, ούτε η Αμερική ούτε η Αγγλία και διερωτήθηκε γιατί η Κύπρος να πρέπει να θέλει τουρκικές εγγυήσεις;

Πώς αναμένουν, είπε, να γίνει αυτό αποδεκτό από ένα λαό ο οποίος εξαιτίας - και με το πρόσχημα ότι θα αποκαθίστατο η συνταγματική τάξη το 1974 - δέχθηκε μια εισβολή και έκτοτε διαιρέθηκε η χώρα και 167,000 Ελληνοκύπριοι εγκατέλειψαν τις πατρογονικές τους εστίες, ενώ παραβιάστηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα;
 
«Είναι δυνατόν ποτέ να ζητάς την κατανόηση ή την αποδοχή από εκείνον που εδέχθηκε την εισβολή να έχει ως εγγυητή τον εισβολέα»; διερωτήθηκε.
 
Διαμήνυσε προς τους Τουρκοκύπριους ότι πολύ περισσότερο εκείνοι διατρέχουν τον κίνδυνο του αφανισμού και ότι διατρέχουν τον κίνδυνο, μέσα από την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα ή και την παρουσία του τουρκικού στρατού να είναι υποταγμένοι παρά τη θέλησή τους σε αποφάσεις που δεν τους αφορούν αλλά για να εξυπηρετούν τους τρίτους.
 
Κοινός στόχος επιτέλους η χώρα μας να γίνει ξανά ένα ομαλό κράτος, μακριά από τις όποιες παρεμβάσεις τρίτων, είπε.