Ραγκούσης: Το μέλλον του σύγχρονου κοινωνικού κράτους είναι η αυτοδιοίκηση

Σύμφωνα με τον Γιάννη Ραγκούση το μέλλον της αυτοδιοίκησης περνά μέσα από 4 νέα κύματα αποκέντρωσης:

1.Η μεταφορά στους Δήμους της αποκλειστικής διαχείρισης των δράσεων του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Το μέλλον του σύγχρονου κοινωνικού κράτους είναι η αυτοδιοίκηση 1ου βαθμού. Η πρωτοβάθμια ύγεια, η πρόνοια, τα προγράμματα κατάρτισης κι αντιμετώπισης της ανεργίας, το σύνολο των δράσεων ένος σύγχρονου κράτους πρόνοιας ανατίθενται στους Δήμους, γίνονται υπόθεση κάθε τοπικής κοινωνίας. 

2.Ξεκινά η εποχή της φορολογικής αποκέντρωσης προς Περιφέρειες και Δήμους, μετά την απαραίτητη Συνταγματική Αναθεώρηση.

3.Εφαρμόζεται ειδικό πρόγραμμα ενίσχυσης των μεγάλων νησιωτικών Δήμων.

4.Ενισχύεται εκ νέου η Δημοτική Αστυνομία με αυξημένες αρμοδιότητες. 

Στη συζήτηση για τον Καλλικράτη, ο κ.Ραγκούσης επίσης ανέφερε ότι:

1. Με βάση τον νόμο 3852, πρόγραμμα «Καλλικράτης», οι αυτοδιοικητικές εκλογές πραγματοποιούνται μαζί με τις ευρωεκλογές, αναδεικνύοντας για θητεία 5 ετών τις δημοτικές και περιφερειακές αρχές.

2. Ο «Καλλικράτης» είναι ένας νόμος 286 άρθρων και όχι μόνον ενός για την αλλαγή των διοικητικών ορίων των δήμων. Επομένως πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα νομοθετήματα στην ιστορία της διοικητικής και θεσμικής οργάνωσης του ελληνικού κράτους.

3. Η ίδια η ζωή συνέτριψε το κεντρικό επιχείρημα όσων καταψήφισαν τον «Καλλικράτη», όσων δημαγωγικά ισχυρίζονταν πως λόγω κρίσης δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί μια τέτοια μεταρρύθμιση.

Η ζωή απέδειξε πως εάν με πρωτοβουλία μας δεν είχαμε προχωρήσει στη συγκεκριμένη μεταρρύθμιση, οι πρώην 1.034 δήμοι, οι 75 νομαρχίες και επαρχεία καθώς και οι 5.000 δημοτικές επιχειρήσεις θα είχαν καταρρεύσει, ακριβώς εξαιτίας της κρίσης.

4. Η αυτοδιοίκηση διαχρονικά δημιουργούσε πρωτογενές δημοσιονομικό έλλειμμα που το 2010 έφτασε στο ύψος των 550 εκατομμυρίων ευρώ. Σύμφωνα με τη Eurostat, από το 2011 που ξεκίνησε η εφαρμογή του «Καλλικράτη», η αυτοδιοίκηση παράγει διαρκώς πρωτογενές πλεόνασμα.

Το 2011, 490 εκατ. ευρώ, το 2012, 690 εκατ. ευρώ και το 2013 770 εκατ. ευρώ. 

5. Ειδικά στην περίπτωση της αυτοδιοίκησης το πρωτογενές πλεόνασμα είναι απολύτως διατηρήσιμο διότι προκύπτει από μια βαθιά αλλαγή των δομών και όχι από προσωρινές περικοπές ή από κατ' εξαίρεση επιλογές ενός περιφερειάρχη ή δημάρχου. Συγκεκριμένα, δεν είναι μόνον τα περίπου 4.000 Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που καταργήθηκαν. Είναι ταυτόχρονα η υποχρεωτική κατάρτιση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών σε συνδυασμό με τους αυστηρούς περιορισμούς στον δανεισμό των ΟΤΑ (άρθρο 264: το ετήσιο κόστος εξυπηρέτησης δανεισμού των ΟΤΑ δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% των εσόδων του) καθώς και ο προκαταβολικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου που καθιστά ουσιαστικά νομοτελειακή και βιώσιμη τη δημιουργία πρωτογενών πλεονασμάτων στους δήμους και στις περιφέρειες.

6. Οταν ακούτε συγκεκριμένους δημάρχους ή περιφερειάρχες να μιλούν για τη «γραφειοκρατία» του «Καλλικράτη» να ξέρετε ότι αντιδρούν σε 3 αξεπέραστες υποχρεώσεις τους απέναντι στην αξιοκρατία, τη διαφάνεια και τη χρηστή διαχείριση. Δεν επιθυμούν τον προληπτικό έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, την προκαταβολική ανάρτηση των αποφάσεών τους στη δι@ύγεια, τις προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ καθώς βεβαίως και τη «γραφειοκρατία» των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών και των περιορισμών στον δανεισμό δήμων και περιφερειών.

7. Με τον «Καλλικράτη» για πρώτη φορά θεσμοθετήθηκε το δικαίωμα του εκλέγεσθαι στα 18 καθώς και ο συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης, θεσμός ο οποίος, όπου υλοποιήθηκε, δικαίωσε το όνομά του. Επίσης για πρώτη φορά νομοθετήθηκε η δυνατότητα των Δήμων να συνεργάζονται με ιδιωτικες εταιρίες για την αποκομιδή των απορριμμάτων.

8. Με βάση το ισχύον Σύνταγμα σχεδόν το σύνολο των αρμοδιοτήτων που επιτρεπόταν μεταφέρθηκε στους ΟΤΑ. Επίσης, όλες οι αρμοδιότητες μεταφέρθηκαν μαζί με τους αντίστοιχους πόρους καθώς και μαζί με το προσωπικό που τις ασκούσε. Την 1η Ιανουαρίου του 2011 είχαν μεταταγεί περίπου 25.000 δημόσιοι υπάλληλοι στις νέες τους υπηρεσίες, συντεταγμένα και με σεβασμό στην αξιοπρέπειά τους.
Κυρίως λόγω ΕΣΠΑ, η αυτοδιοίκηση υποδέχτηκε τη μεγαλύτερη μεταβίβαση αναπτυξιακών πόρων στην ιστορία της.

9. Οι 13 αιρετές περιφέρειες ήταν υποχρεωτικό να μείνουν ως είχαν γεωγραφικά. Το επέβαλε η μεταφορά του ΕΣΠΑ σε αυτές. Για την οριοθέτηση των νέων δήμων χρησιμοποιήθηκαν ενιαία κριτήρια χωροταξίας γι’ αυτό και όλες οι προσφυγές στο ΣτΕ εναντίον του Καλλικράτη απορρίφθηκαν.

Ο «Καλλικράτης» ήταν και είναι μια δική μας μεταρρύθμιση, ελληνική. Δεν μας την επέβαλε κανείς. Δεν τη σχεδίασε κανείς για λογαριασμό μας. Είναι η απόδειξη ότι εάν αποφασίσουμε, μπορούμε να προχωρήσουμε σε στέρεες μεταρρυθμίσεις που αλλάζουν τη χώρα.