Μπαρούτι από Ερντογάν για Λωζάνη, Αιγαίο και Θράκη

Με άγριες διαθέσεις φαίνεται να έρχεται ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα, αν κρίνει κανείς από την συνέντευξη που παρέθεσε λίγο πριν την άφιξή του. Παρά το νωχελικό ύφος και τις συνεχείς διαβεβαιώσεις του ότι οι κακές σχέσεις μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας είναι κομμάτι του παρελθόντος, ο πρόεδρος της Τουρκίας επέλεξε παραμονές της επίσκεψής του να αναφερθεί ξανά στην Συνθήκη της Λωζάνης και στην ανάγκη επικαιροποίησής της, αλλά και στην υπόθεση των οκτώ Τούρκων αξιωματικών. Τέλος αναφέρθηκε στους μουσουλμάνους της Θράκης αποκαλώντας τους ομοεθνείς, ενώ δεν δίστασε να καταφερθεί και εναντίον της ελληνικής δικαιοσύνης, προκαλώντας την άμεση αντίδραση του κυβερνητικού εκπροσώπου αλλά και της αντιπολίτευσης, η οποία επέρριψε ευθύνες και στην κυβέρνηση «που τον κάλεσε χωρίς να έχει εξασφαλίσει τα ελάχιστα και τα αυτονόητα».

Είπε για τη συνθήκη της Λωζάνης:
«Πρώτα και κύρια, η Συνθήκη της Λωζάνης δεν περιλαμβάνει μόνο την Ελλάδα, αλλά ολόκληρη την περιοχή. Αφορά ολόκληρη την περιοχή και ακριβώς εξαιτίας αυτού, πιστεύω συγχρόνως ότι όλες οι συνθήκες χρειάζονται μία επικαιροποίηση. Και η Λωζάνη σύμφωνα με τα τελευταία γεγονότα, χρειάζεται επικαιροποίηση».

Για το Αιγαίο και τις «αποστάσεις ανάμεσα στα νησιά»:
«Στο Αιγαίο υπάρχουν αποστάσεις μεταξύ των νησιών, που είναι αρκετά προβληματικές. Θεωρώ ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν, Έχουμε θέματα στην οριοθέτηση του εναέριου χώρου και των θαλάσσιων συνόρων, αλλά και στον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας. Αυτά τα θέματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν και να ανακουφιστούν οι δύο χώρες. Όλο το πρόβλημα αφορά αυτό. Ως εγγυήτριες, ως δίκαιες χώρες μπορούμε να προχωρήσουμε σε συγκεκριμένες διαδικασίες στα σχετικά κλιμάκια. Δεν μπορούμε να ανεχθούμε ότι είναι πρόβλημα τα τουρκικά πλοία, να πλέουν στο Αιγαίο. Αυτές είναι οι προκλήσεις που μπορούμε εύκολα να ξεπεράσουμε. Και στον εναέριο χώρο υπάρχουν ορισμένες δυσκολίες κατά καιρούς και πραγματικά μπορούμε να τις ξεπεράσουμε. Τα μαχητικά μας αεροσκάφη δεν πρέπει να αποτελούν απειλή το ένα για το άλλο».

Για τους 8 αξιωματικούς:
«Ο Αλέξης Τσίπρας μου υποσχέθηκε την έκδοση σε 15-20 ημέρες των οκτώ Τούρκων αξιωματικών». Απέρριψε δε το επιχείρημα της Αθήνας ότι η απόφαση για μη έκδοση των οκτώ ελήφθη από την ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, λέγοντας πως αν τέτοιες υποθέσεις αφεθούν στη Δικαιοσύνη «δεν θα υπάρξει κανένα αποτέλεσμα». «Η Δικαιοσύνη δεν νοιάζεται τόσο», είπε, προσθέτοντας ότι χρειάζονται παρεμβάσεις της εκτελεστικής εξουσίας ώστε να λυθεί ο γόρδιος δεσμός».

Αναλυτικά όσα είπε ο Τούρκος πρόεδρος στη συνέντευξή του

Αντιδράσεις

Τον έντονο προβληματισμό του εξέφρασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος και υπουργός Επικρατείας Δημήτρης Τζανακόπουλος.  «Η σημερινή (σ.σ.: χθεσινή) συνέντευξη του κ. Ερντογάν εγείρει έντονο προβληματισμό και ερωτήματα» ανέφερε ο κ. Τζανακόπουλος, τονίζοντας πως από την πλευρά της η ελληνική κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας «επιθυμούν η επίσκεψη του να αποτελέσει αφορμή να χτιστούν γέφυρες, όχι να υψωθούν τείχη. Ο σεβασμός της συνθήκης της Λωζάνης αποτελεί τον αποκλειστικό και αδιαπραγμάτευτο θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο μπορεί να οικοδομηθεί η ειλικρινής συνεργασία των δυο χωρών» σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, τονίζοντας πως «οι αναφορές περί αναθεώρησής της δεν συμβάλλουν στο κλίμα που προσπαθούμε να οικοδομήσουμε στις σχέσεις μας και στην περιοχή».

«Η συνέντευξη του Τούρκου Προέδρου προκαλεί έντονο προβληματισμό. Ελπίζουμε να μην αποδειχθεί αρνητικό πρόκριμα για τη σημερινή επίσκεψή του στη χώρα μας» αναφέρει σε δήλωσή του ο τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ Γιώργος Κουμουτσάκος. «Η συνέντευξη του Τούρκου Προέδρου προκαλεί έντονο προβληματισμό. Ελπίζουμε να μην αποδειχθεί αρνητικό πρόκριμα για τη σημερινή επίσκεψή του στη χώρα μας. Η επιμονή στην αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης που αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στο Αιγαίο και σε ολόκληρη την περιοχή της Αν. Μεσογείου, καθώς και οι υποδείξεις προς την ανεξάρτητη ελληνική δικαιοσύνη, διαβρώνουν τις προσπάθειες βελτίωσης των διμερών μας σχέσεων. Η συνέντευξη Ερντογάν δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα και αμφιβολίες για το πώς έχει προετοιμαστεί η επίσκεψη αυτή από την Κυβέρνηση και το Υπουργείο των Εξωτερικών», ανέφερε στη δήλωσή του.

Οξύτατη ήταν η αντίδραση της Φώφης Γεννηματά για το ίδιο θέμα. Η επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής, δήλωσε ότι «οι απόψεις που ανέπτυξε ο τούρκος πρόεδρος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις αποτελούν δυστυχώς ένα έντονα αρνητικό προμήνυμα για το πλαίσιο εντός του οποίου προτίθεται να κινηθεί στις εδώ συνομιλίες του και για την έκβαση των συνομιλιών αυτών». Όπως αναφέρει η κ. Γεννηματά, οι δηλώσεις του τούρκου προέδρου «φανερώνουν αναλλοίωτη και αμετακίνητη επιμονή στις πλέον σκληρές τοποθετήσεις της τουρκικής πολιτικής σε όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών θέσεων και επιβεβαιώνουν την απόφασή του να χρησιμοποιήσει την επίσκεψη για την επισημοποίηση στο ανώτατο επίπεδο των απαράδεκτων αξιώσεων της Τουρκίας περί αναθεώρησης της συνθήκης της Λωζάνης, περί επαναχάραξης συνόρων και περί αλλαγών στο καθεστώς των νησιών του Αιγαίου». «Επιπλέον, ο Τούρκος πρόεδρος επαναλαμβάνει απερίφραστα και τον ισχυρισμό περί του τουρκικού χαρακτήρα της μειονότητας της Θράκης, την οποία αποφεύγει επιμελώς να αποκαλέσει θρησκευτική», συμπλήρωσε. Η κ. Γεννηματά σχολίασε αιχμηρά τις ενέργειες της κυβέρνησης για την προετοιμασία της επίσκεψης, υπογραμμίζοντας πως είναι προκλητική η έλλειψη διπλωματικής προετοιμασίας από πλευράς κυβέρνησης για την επίσκεψη Ερντογάν.  «Κάλεσε τον Τούρκο πρόεδρο χωρίς προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει τα ελάχιστα και αυτονόητα - το σεβασμό των συνόρων και ακεραιότητας της χώρας μας».

Η ατζέντα της συζήτησης

Στο σημερινό τραπέζι των συνομιλιών αναμένεται να τεθεί το Κυπριακό, οι διαπραγματεύσεις του οποίου έχουν παγώσει. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μετά από συνεννόηση με τον Κύπριο πρόεδρο Νίκο Αναστασιάδη, ο Έλληνας πρωθυπουργός αναμένεται να προτείνει την εκκίνηση μιας διαδικασίας καλής προετοιμασίας, η οποία θα καταλήξει σε νέα Διεθνή Διάσκεψη. Η ελληνική και ελληνοκυπριακή πλευρά θέλουν να καθίσουν ξανά στο τραπέζι με τους Τουρκοκύπριους και την Άγκυρα, και να συζητήσουν τις πτυχές των εγγυήσεων και της ασφάλειας.

Το προσφυγικό και οι παραβιάσεις στο Αιγαίο θα είναι επίσης ένα από τα «καυτά» θέματα του διημέρου. Η Αθήνα επιθυμεί διακαώς να πάρει εγγυήσεις από τον Τούρκο πρόεδρο ότι θα βελτιωθεί άμεσα η συμφωνία της Άγκυρας με την ΕΕ, έτσι ώστε να μειωθούν ξανά οι ροές. Αναμένεται να τεθεί και το θέμα της παράδοσης των 8, στο οποίο δεν διαφαίνεται καμία μέση λύση. Ο Αλέξης Τσίπρας λέγεται ότι θα επαναλάβει ότι για τα ζητήματα αυτά αποφασίζει η ελληνική δικαιοσύνη και ο Ερντογάν αναμένεται να επαναλάβει το πόσο δυσαρεστημένος είναι.
Εκτός από την ατζέντα της σημερινής ημέρας, ανησυχία προκαλεί και η αυριανή επίσκεψη του Ερντογάν στη Θράκη. Η τουρκική πλευρά φαίνεται να έχει διαβεβαιώσει ότι θα είναι μία «διακριτική» εμφάνιση. Η ελληνική κυβέρνηση, όμως, δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο να βρεθεί μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις από τον Τούρκο Πρόεδρο, όπως είναι οι αναφορές σε «Τούρκους και μητέρες πατρίδες». 

Το πρόγραμμα σε Αθήνα και Θράκη

Σύμφωνα με το επίσημο πρόγραμμα, ο Τούρκος πρόεδρος και η σύζυγός του αναμένονται την Πέμπτη 7 Δεκεμβρίου στις 10:30 το πρωί στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος, όπου θα τους υποδεχθεί, εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς.

Αμέσως μετά στις 11:30 ο Ερντογάν θα μεταβεί στο «Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη», όπου θα καταθέσει στεφάνι και αμέσως μετά συνοδευόμενος από την σύζυγό του, θα αναχωρήσει για το Προεδρικό Μέγαρο, όπου θα τους υποδεχθούν ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος και η σύζυγός του, Βλασία.

Στις 11:45 υπολογίζεται χρονικά η επίσημη τελετή υποδοχής στην Ηρώδου Αττικού, η οποία περιλαμβάνει την ανάκρουση των Εθνικών Ύμνων των δυο χωρών και την επιθεώρηση τιμητικού αγήματος, θα ακολουθήσει η παρουσίαση των δυο αντιπροσωπειών και αμέσως μετά περίπου στις 12:00 οι δυο πρόεδροι θα εισέλθουν εντός του Προεδρικού Μεγάρου, όπου θα πραγματοποιηθεί η κατ΄ιδίαν συνάντησή τους και αμέσως μετά στις 12:40 διευρυμένες συνομιλίες των δύο αντιπροσωπειών. Mετά την επίσημη υποδοχή στο προεδρικό μέγαρο, η Εμινέ με τη σύζυγο του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Σίσσυ Παυλοπούλου θα παρακαθίσουν σε γεύμα στη Μεγάλη Βρετανία.

Στις 13:30 προσδιορίζεται η άφιξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και της συνοδεύουσας αντιπροσωπείας στο Μέγαρο Μαξίμου, όπου θα τους υποδεχθεί ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας και θα ακολουθήσει ιδιαίτερη συνάντηση, μετά το πέρας της οποίας στις 14:50 θα γίνουν κοινές δηλώσεις στον Τύπο.

Σύμφωνα με το πρόγραμμα στις 16:30 ο κ. Ερντογάν θα έχει συνάντηση με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης, Κυριάκο Μητσοτάκη. Παράλληλα, η πρώτη κυρία της Τουρκίας θα επισκεφθεί το Μουσείο της Ακρόπολης με τη σύζυγο του Έλληνα πρωθυπουργού Μπέτυ Μπαζιάνα όπου θα πιούν επίσης το απογευματινό τους τσάι.

Το επίσημο πρόγραμμα της πρώτης ημέρας του Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα ολοκληρώνεται με το επίσημο δείπνο προς τιμήν του και της συζύγου του από τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και την Βλασία Παυλοπούλου, στο Προεδρικό Μέγαρο στις 19:25.

Την Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου, στις 11:15, ο Πρόεδρος της Τουρκίας μαζί με την Εμινέ Ερντογάν, και την συνοδεύουσα τουρκική αντιπροσωπεία αναμένονται στο αεροδρόμιο της Αλεξανδρούπολης «Δημόκριτος», όπου θα τους υποδεχθούν, εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος και ο υφυπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Αμανατίδης.

Στις 12.10 υπολογίζεται η άφιξή τους στην Κομοτηνή, η επίσκεψη στο Kirmahalle Cammi», και θα ακολουθήσει στις13:30-15:00 γεύμα στο ξενοδοχείο «Chris and Eve Mansion.

Η διήμερη επίσημη επίσκεψη ολοκληρώνεται στις 16:00 με την αναχώρηση του κ. Ερντογάν και της συζύγου του, καθώς και της συνοδεύουσας αντιπροσωπείας, με ειδική πτήση.