Σκοπιανό: Όλα ανοιχτά, λίγο πριν την έναρξη των συνομιλιών στην Νέα Υόρκη

Λίγα εικοσιτετράωρα πριν τη συνάντηση του Μάθιου Νίμιτς με τους διαπραγματευτές της Ελλάδας και της ΠΓΔΜ - πρέσβεις Αδαμάντιο Βασιλάκη και Βάσκο Ναουμόφσκι - ο διαμεσολαβητής του ΟΗΕ για το θέμα των Σκοπίων άνοιξε τα χαρτιά του.

Όπως είπε στον Φάνη Παπαθανασίου και στην ΕΡΤ «υπάρχει μια νέα κυβέρνηση στα Σκόπια που ενδιαφέρεται πολύ να θέσει το θέμα. Νομίζω ότι η ελληνική κυβέρνηση επίσης αναγνωρίζει ότι είναι καλό να επιλυθεί και θα είναι ένα καλό βήμα για την ελληνική εξωτερική πολιτική στην περιοχή να βρεθεί λύση στο μακροχρόνιο ζήτημα. Για τους λόγους αυτούς και στις δυο χώρες υπάρχει θετική δυναμική και νομίζω ότι και οι πολίτες στις δυο χώρες είναι ίσως έτοιμοι να ακούσουν για κάποιες λύσεις που είναι σύμφωνες με τα εθνικά τους συμφέροντα αλλά έχουν και κάποια στοιχεία συμβιβασμού που θα επιλύσουν το θέμα». Σημείωσε πως υπάρχει μια οπτική που βλέπει με ανησυχία τα θέματα της περιοχής, όπως το προσφυγικό ή θέματα τρομοκρατίας και αστάθειας που οδηγεί τον κόσμο να σκέφτεται ότι πρέπει να λυθεί το θέμα. «Η Ελλάδα που αναδύεται από την οικονομική κρίση είναι σε πολύ πιο θετικό στάδιο από οικονομικής πλευράς και θα μπορούσε να παίξει ηγετικό ρόλο στην περιοχή. Όλα αυτά οδηγούν στο να σκέφτεται ο κόσμος ότι πρέπει να λύσουμε αυτό το θέμα», τόνισε. Όπως είπε θα δώσει κάποιες προτάσεις και ιδέες στην συνάντηση που θα γίνει στις 17 Ιανουαρίου, αρνούμενος να αποκαλύψει ποιες είναι. Προσέθεσε ωστόσο ότι με δεδομένο ότι το θέμα συζητείται πάνω από 20 χρόνια οι περισσότερες από αυτές ήταν στο τραπέζι, αλλά «πάντα υπάρχουν νέοι τρόποι να δούμε τα πράγματα και διαφορετικές διαστάσεις».

Στην επιθυμητή επαναπροσέγγιση και νέα οπτική, όμως, δεν φαίνεται να συμβάλει η τελευταία δήλωση του Νικολά Ντιμιτρόφ, η οποία κινείται στη γραμμή Νίμιτς και μάλιστα σε αυτή του 2005. Θέτει δηλαδή ζήτημα παραίτησης και της Ελλάδας από την αποκλειστική χρήση του όρου «Μακεδονία». Σε τηλεοπτική συνέντευξή του, τόνισε ότι η παραίτηση από την αποκλειστική χρήση του όρου «Μακεδονία» δεν θα πρέπει να αφορά μόνο τη χώρα του αλλά και την Ελλάδα! «Για την Ελλάδα είναι σημαντικό να έχει μια σαφή διάκριση μεταξύ της χώρας της “Μακεδονίας” και της ελληνικής περιοχής της Μακεδονίας, για εμάς είναι σημαντικό να εξαλειφθούν οποιεσδήποτε αμφιβολίες σχετικά με τα ζητήματα ταυτότητας. Πρέπει να βρούμε έναν αξιοπρεπή τρόπο να το εξηγήσουμε και να το επεξεργαστούμε».

Πέρα από τα αδιέξοδα, με τα οποία είναι αντιμέτωπη η κυβέρνηση, και για την αξιωματική αντιπολίτευση απαιτούνται εξαιρετικά λεπτοί χειρισμοί, καθώς ανησυχεί πως το Μακεδονικό ενδέχεται να της κόψει ψήφους. Γι' αυτό το λόγο, άλλωστε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης προσέθεσε στις προϋποθέσεις επίλυσης και την απαλοιφή κάθε αλυτρωτικού μηνύματος εκ μέρους των Σκοπίων, είτε αυτό αφορά στα ονόματα, είτε στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης είτε τέλος στην κυρίαρχη «εθνική» αφήγηση στη γείτονα.

Αντιθέτως, ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης  δήλωσε πως «αν η κυβέρνηση Τσίπρα αξιοποιώντας το θετικό κλίμα στη γειτονική χώρα, λόγω της κυβέρνησης Ζάεφ, φέρει λύση στο Σκοπιανό με τις προδιαγραφές της γραμμής του Βουκουρεστίου, αντίστοιχη με αυτή που προσπαθούσε ο πατέρας του κ Μητσοτάκη, θα είναι πολύ δύσκολο για τον Κυριάκο Μητσοτάκη να υιοθετήσει μια μικροπολιτική πολιτική». 

Στο ίδιο μήκος κύματος περίπου με τον Κυριάκο Μητσοτάκη κινήθηκε, όμως, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα ότι η γειτονική χώρα πρέπει να σέβεται την Ιστορία και να μην εμπνέει αλυτρωτικές τάσεις. Στο πλαίσιο συνάντησής του με στελέχη ελληνοαμερικανικών και αμερικανοεβραϊκών οργανώσεων, τόνισε ότι η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να μην στέκεται εμπόδιο στην ενταξιακή πορεία των Σκοπίων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, υπογράμμισε, η προϋπόθεση είναι το όνομα που θα επιλεγεί για το γειτονικό κράτος. «Γιατί είναι λάθος να πιστεύουμε ότι, ξέρετε, η σημασία του ονόματος ενός μικρού κράτους δεν δημιουργεί προβλήματα. Είναι λάθος», τόνισε. Όπως εξήγησε, η ονομασία δεν θα πρέπει να αφήνει ανοιχτά ζητήματα ως προς το status quo των συνόρων. «Τα σύνορα αυτά είναι και αυτά θα μείνουν. Κανένα όνομα δεν μπορεί να επιλεγεί που θα παρέπεμπε, έστω και εμμέσως, σε αλλαγή των συνόρων», συμπλήρωσε.

Ο Σταύρος Θεοδωράκης ξεκίνησε την ομιλία του με το Μακεδονικό, λέγοντας «πως κάποιοι στο παρασκήνιο δουλεύουν για μια ακόμα εθνική ήττα». Αφήνοντας αιχμές για τον Πάνο Καμμένο, συνέχισε λέγοντας: «Πρέπει να εργαστούμε για λύση αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει με τον υπουργό Εξωτερικών να διαφωνεί με τον υπουργό Εθνικής Αμυνας».

Η Ζωή Κωνσταντοπούλου μέσω ενός βίντεο που ανήρτησε στο Facebook, πήρε θέση για το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων. Η πρώην πρόεδρος της Βουλής και επικεφαλής της Πλεύσης Ελευθερίας, άσκησε σκληρή κριτική στην κυβέρνηση λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «πουλάει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, το νερό, το αεροδρόμιο, πουλάει ολόκληρη τη χώρα. Φυσικά δεν μπορεί να προστατεύσει τη Μακεδονία και την Ελλάδα». Αιχμές για τη διαπραγματευτική στάση της κυβέρνησης στο ζήτημα της ονομασίας άφησε και ο περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας. 

Οι αντιδράσεις πάντως συνεχίζονται και στο εκκλησιαστικό μέτωπο. Ενάντια στη χρήση του όρου «Μακεδονία» ή οποιουδήποτε άλλου παραγώγου του στην ονομασία της γειτονικής χώρας συγκροτούν και οι μητροπολίτες της Βόρειας Ελλάδας. Ήδη, σύμφωνα με τις πληροφορίες, βρίσκονται σε διαρκή επικοινωνία με μακεδονικές ενώσεις, ακόμη και με εκπροσώπους της Ομογένειας και προσανατολίζονται σε δυναμικές παρεμβάσεις, διαμηνύοντας προς πάσα κατεύθυνση ότι «η Μακεδονία ήταν, είναι και θα είναι ελληνική».