Σε βαρύ κλίμα προσγειώνεται στα Σκόπια σήμερα ο Κοτζιάς

Με βαριά καρδιά μεταβαίνει σήμερα ο Νίκος Κοτζιάς στα Σκόπια. Και αυτό καθώς στους έξι μήνες που μεσολάβησαν και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες της Ελλάδας, δεν καλλιεργήθηκε το επιθυμητό κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών. Οι φιλοφρονήσεις και οι επικοινωνιακές κινήσεις καλής θέλησης έδωσαν τη θέση τους σε ατάκες όπως αυτή του Νικολά Ντιμιτρόφ: Ο Σκοπιανός υπουργός Εξωτερικών λίγα εικοσιτετράωρα πριν την άφιξη του Έλληνα ομολόγου του δήλωσε πως «ορισμένες ελληνικές θέσεις πλησιάζουν τον παραλογισμό». Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα εξέφρασαν, μάλιστα, την εύλογη, όπως έλεγαν, απορία ως προς τι είδους διαπραγμάτευση αναμένει ο κ. Ντιμιτρόφ, όταν χρησιμοποιεί τέτοιους χαρακτηρισμούς.

Βαρύ είναι, όμως, το κλίμα και στα Σκόπια. Η κυβέρνηση Ζάεφ βρίσκεται σε ιδιαίτερα αδύναμη θέση. Μεταξύ άλλων αντιμετωπίζει και την εσωτερική σύγκρουση με αφορμή τον νόμο για την καθιέρωση της αλβανικής γλώσσας. Αυτό έχει οδηγήσει σε όξυνση και την αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης του Ζόραν Ζάεφ και του Προέδρου της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ, μετά την άρνηση του τελευταίου να υπογράψει το προεδρικό διάταγμα για το νομοσχέδιο που ψήφισε την προηγούμενη Τετάρτη η Βουλή. Την ίδια στιγμή, η συμπολίτευση κατηγορείται από την αξιωματική αντιπολίτευση ότι προβαίνει σε υπερβολικές παραχωρήσεις προς τους Αλβανούς. Αυτό το κλίμα δεν ευνοεί και μια συμφωνία με την Ελλάδα, η οποία μάλιστα θα πρέπει να ισχύσει και στο εσωτερικό και φυσικά να περιβληθεί και με συνταγματικό κύρος. Εκτός από τις επικρίσεις της αντιπολίτευσης, ο Ζάεφ αντιμετωπίζει πλέον και εκείνες της Ρωσίας, η οποία επισήμανε ότι «τα σχέδια προσέλκυσης της Δημοκρατίας της “Μακεδονίας” στο ΝΑΤΟ μπορεί να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην περιφερειακή ασφάλεια και τις διμερείς σχέσεις».

Όπως και να έχει, στην πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ ο Νίκος Κοτζιάς αναμένεται να έχει συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία, την αντιπολίτευση και τα αλβανικά κόμματα της χώρας, ώστε να συνεχιστούν οι συνομιλίες για την «εξεύρεση αμοιβαίας αποδεκτής λύσης». Αν και σύμφωνα με πληροφορίες, οι δυο πλευρές φαίνεται να συμφωνούν στο όνομα «Γκόρνα Ματσεντόνια» αμετάφραστο («Ανω Μακεδονία»), παραμένουν ανοικτά μία σειρά ζητημάτων που έχουν να κάνουν με τις συνταγματικές αλλαγές, αλλά και το τι ταυτότητα θα δηλώνουν οι κάτοικοί της. 

Το μόνο σίγουρο είναι πως αυτή τη φορά οι αξιωματούχοι των δύο χωρών θα διαπραγματευτούν επί συγκεκριμένων προτάσεων, που καλύπτουν όλες τις πτυχές του ζητήματος. Εξάλλου, η ελληνική πλευρά έχει αποστείλει την είκοσι σελίδων πρότασή της, ενώ η σκοπιανή πλευρά έχει απαντήσει με κείμενο πέντε σελίδων, με τα σχόλια, τις παρατηρήσεις και τις ενστάσεις της.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η σκοπιανή πλευρά απορρίπτει την αλλαγή Συντάγματος, έχοντας ως στόχο και τη διατήρηση της συνταγματικής ονομασίας «Δημοκρατία της Μακεδονίας» στο εσωτερικό, κάτι που οδηγεί στη «διπλή ονομασία», ενώ συγχρόνως εγείρει θέματα συνταγματικότητας της όποιας συμφωνίας καταλήξουν οι δύο πλευρές. Τέλος φαίνεται αμετακίνητη και στο ζήτημα της γλώσσας που επιμένει να την αναφέρει ως «μακεδονική».

Ο κοινός τόπος και η ενδεχόμενη πρόοδος που θα επιτευχθεί κατά τη διάρκεια της επίσκεψης Κοτζιά θα φανούν στη Βιέννη στις 29 και στις 30 Μαρτίου. Εκεί θα πραγματοποιηθεί η συνέχιση της διαπραγματευτικής διαδικασίας, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και εκεί θα γίνει και η καταγραφή των όποιων συγκλίσεων έχουν υπάρξει και των εκκρεμοτήτων στις οποίες θα πρέπει να επικεντρωθεί η προσπάθεια. Για την Αθήνα, πάντως, αν και ο πρωταρχικός στόχος ήταν η επίλυση της διαφοράς, τώρα οι χειρισμοί μαρτυρούν περισσότερο μια διαδικασία διαχείρισης του διαφαινόμενου αδιεξόδου, ώστε να μην επιρριφθούν οι ευθύνες στην Ελλάδα.