Σκοπιανό: To παρασκήνιο της προφορικής συμφωνίας Κοτζιά –Ντιμιτρόφ

Μετά από πολύμηνες διαπραγματεύσεις, σε ναυάγιο οδηγήθηκαν όπως φάνηκε χθες Παρασκευή οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας –ΠΓΔΜ. Στην ουσία ωστόσο όπως αναφέρει και το «omegapress.gr», οι διαπραγματεύσεις είχαν ναυαγήσει τρείς ημέρες νωρίτερα.

Η τελευταία φάση διαδραματίστηκε στην Αθήνα, όπου η αντιπροσωπεία διπλωματών και εμπειρογνωμόνων της ΠΓΔΜ επιδόθηκε σε ένα τριήμερο τακτικισμών που κατέστησε αδύνατη την συμφωνία. 

Πριν όμως από την επισημοποίηση της αποτυχίας, υπήρξε έντονο παρασκήνιο με παράδοξες εκφάνσεις,  πρωτοφανείς μάλιστα για τα διεθνή διπλωματικά δεδομένα. Όταν στις 28 Μαϊου ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς  και αμέσως μετά από το Βερολίνο, ανακοίνωσε την επίτευξη συμφωνίας, όλοι πίστεψαν ότι οι δύο ηγέτες απλώς θα υπέγραφαν τα συμφωνηθέντα.

Όμως συμφωνία δεν υπήρξε ποτέ. Για την ακρίβεια, αυτό που υπήρξε ήταν μια προφορική συμφωνία  Κοτζιά –Ντιμιτρόφ που φυσικά δεν δεσμεύει ποτέ κανέναν, ούτε μικροπωλητές , πόσο μάλλον κράτη και για τον λόγο αυτό οι δύο υπουργοί Εξωτερικών θα πρέπει να απολογηθούν για τους περίεργους  τακτικισμούς
τους. 

Ούτε κανείς, πλην των εμπλεκομένων γνωρίζει τι ακριβώς περιελάμβανε η συμφωνία, ούτε ανέλαβε κανείς την ευθύνη να ανακοινώσει δημόσια τι περιελάμβανε . Με εξαίρεση τα μισόλογα για το «Ίλιντεν», ουδέποτε η ΠΓΔΜ δέχθηκε αλλαγή συντάγματος για μια ονομασία έναντι όλων. 

Ήταν μια τακτική που προστάτευε τους δύο υπουργούς Εξωτερικών ενόψει της διαγραφόμενης αποτυχίας. Δεν ήταν καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι το Μέγαρο Μαξίμου διατηρούσε από την αρχή επιφυλάξεις , ενώ ο Κοτζιάς μιλούσε συνεχώς για μια συμφωνία που δεν υπήρχε πουθενά.  
Το ιστορικό

Πηγές με υψηλό βαθμό αξιοπιστίας, είπαν στο omegapress.gr, ότι από την Τετάρτη 29 Μαίου, οπότε και άρχισαν οι διαπραγματεύσεις στην Αθήνα «επί τεχνικών θεμάτων», η αντιπροσωπεία της ΠΓΔΜ έθεσε νέα θέματα στο τραπέζι, έκανε πολύ γκρίζα την θέση των Σκοπίων για το erga omnes και συνολικά έθετε νέα αιτήματα, διαδικαστικά και διαπραγματευτικά,  που η Αθήνα δεν μπορούσε να δεχθεί, προφανώς για να οδηγήσει τις συνομιλίες σε αδιέξοδο. Την ίδια στιγμή στα Σκόπια το κλίμα οξύνονταν.  Ήταν προφανέστατο σε όλους τους διπλωμάτες και όσους είχαν εμπλοκή έμμεση ή άμεση στις διαπραγματεύσεις, ότι οι συνομιλίες παραβίαζαν την προφορική συμφωνία Κοτζιά –Ντιμιτρόφ, αν γνωρίζει κανείς τι ακριβώς είχαν συμφωνήσει. 

 Τα περί τεχνικών εκκρεμοτήτων που θα αντιμετωπίζονταν στην Αθήνα  ήταν τόσο ασαφή, που ουδείς ενημερωμένος διπλωμάτης πίστεψε ότι απηχούν το πραγματικό περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων. 

Η υποτιθέμενη συμφωνία κλείστηκε σε δύο φάσεις.  Η πρώτη φάση ήταν η συνάντηση Νίμιτς –Κοτζιά-Ντιμιτρόφ στις 24 Μαίου στη Νέα Υόρκη  και η δεύτερη στις Βρυξέλλες στις 28 Μαίου.  Το γεγονός όμως ότι δεν υπήρξε ποτέ έγγραφο υπογεγραμμένο από τους δύο υπουργούς εξωτερικών, αλλά προφορική όμως σημειώσαμε συμφωνία, δίνει το δικαίωμα τώρα και στις δύο πλευρές να ισχυριστούν ότι θέλουν για να καλύψουν τα νώτα τους στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό. 

Είναι ωστόσο προφανές ότι οι προσπάθειες για την επίτευξη συμφωνίας θα συνεχιστούν μέχρι την σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 28 Ιουνίου και την σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 11 Ιουλίου, Είναι επίσης προφανές ότι όσο πλησιάζουν οι ημερομηνίες αυτές, τόσο μεγαλύτερες πιέσεις θα ασκούνται και στην Αθήνα και τα Σκόπια.

Τώρα, ο κ. Τσίπρας, ενόψει των συνόδων κορυφής του ΝΑΤΟ και της ΕΕ,  βρίσκεται  αντιμέτωπος με πιέσεις ξένων χωρών που βασίστηκαν στο ιδιαίτερα θετικό κλίμα που δημιουργούσαν συνεχώς τόσο ο ίδιος, όσο και ο κ. Κοτζιάς. Πιέσεις θα δεχθεί και ο Ζάεφ , αλλά το ζήτημα είναι ότι η Αθήνα, σε κλίμα αποτυχίας θα πρέπει να αποφασίσει για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ –ΠΓΔΜ, ενώ ο απρόβλεπτος Τράμπ ενδέχεται να τινάξει τα πάντα στον αέρα στη σύνοδο του ΝΑΤΟ στις 11 Ιουλίου αν   αποφασίσει να παρέμβει
. 
Τώρα, είναι βέβαιο ότι θα αρχίσει ένα παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, αλλά και στην Αθήνα  και τα Σκόπια υπάρχουν πολιτικές ευθύνες που πρέπει να αναζητηθούν  και να αποδοθούν και υπό αυτό το πρίσμα, το πολιτικό σκηνικό θα επιβαρυνθεί.