Ομιλία Παυλόπουλου στις διαλέξεις του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard

Στην «κρίση του κανόνα δικαίου ως κρίση δημοκρατικής νομιμοποίησης της ηγεσίας» επικεντρώθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, στην ομιλία του με την οποία έκλεισαν οι εργασίες της σειράς διαλέξεων του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard με θεματική «Ηγεσία και Ανθρωπιστικές Αξίες», που πραγματοποιήθηκε στο Ναύπλιο.

Ο κ. Παυλόπουλος τόνισε μεταξύ άλλων ότι «η θεσμική και, επέκεινα, κανονιστική αποδυνάμωση του Κράτους Δικαίου και του σκληρού πυρήνα του, του κανόνα δικαίου, τόσον ως προς το πεδίο της ρυθμιστικής τους παρέμβασης όσον και ως προς την εμβέλεια της παρέμβασης αυτής, υποσκάπτει επικινδύνως, εν τέλει, την άσκηση της αρμοδιότητας των κρατικών οργάνων». Άρα -και συνακόλουθα- «την εκ μέρους των κρατικών οργάνων, ιδίως δε εκείνων της Εκτελεστικής Εξουσίας, λήψη αποφάσεων -ακόμη και κορυφαίας σημασίας για το κάθε κοινωνικό σύνολο- που πρέπει να έχουν επαρκές δημοκρατικό έρεισμα και αντίστοιχη δημοκρατική νομιμοποίηση».

Παράλληλα, επισήμανε ότι κατ΄ αυτόν τον τρόπο υποβαθμίζεται, σε μεγάλη μάλιστα έκταση, το θεσμικό και πολιτικό κύρος των κάθε είδους κρατικών οργάνων, στο μέτρο που η δημοκρατική τους νομιμοποίηση, πάντοτε κατά το Σύνταγμα, συνιστά, σε κάθε δημοκρατικώς οργανωμένο κράτος, και το πιο ισχυρό του εφόδιο κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και την αποδοχή και εφαρμογή των σχετικών αποφάσεών τους από το κατά περίπτωση κοινωνικό σύνολο.

Πέραν τούτου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι η μειωμένης έκτασης δημοκρατική νομιμοποίηση των κρατικών οργάνων και των αρμοδιοτήτων τους μπορεί να εξηγήσει -σε σημαντικό, τουλάχιστον, βαθμό- περαιτέρω το σύγχρονο φαινόμενο της έλλειψης πραγματικών ηγετικών φυσιογνωμιών σε παγκόσμια κλίμακα, κυρίως όμως στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και τούτο διότι στο σύγχρονο Κράτος Δικαίου κάθε κράτους, οργανωμένου στο πλαίσιο της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, η πραγματική πηγή, από την οποία αναβλύζει το γνήσιο ηγετικό φαινόμενο, είναι η μέσω δημοκρατικών διαδικασιών αποδοχή της κάθε ηγετικής φυσιογνωμίας από τους πολίτες και η εκούσια υπαγωγή των τελευταίων στις κατά νόμο εκδιδόμενες αποφάσεις της, εντός του πλαισίου των αρμοδιοτήτων της.

Επίσης, ο κ. Παυλόπουλος υπογράμμισε ότι «αποτελεί κοινό τόπο, ιδίως στο πλαίσιο της Νομικής και της Πολιτικής Επιστήμης, ότι ο κανόνας δικαίου, ως "μονάδα μέτρησης" της κανονιστικής δύναμης της έννομης τάξης γενικώς, αντιμετωπίζει σήμερα, παγκοσμίως, μεγάλες -υπαρξιακές, θεσμικώς και πολιτικώς, θα μπορούσε να πει κανείς- προκλήσεις και αντίστοιχους κινδύνους».

«Είναι δε απολύτως προφανές ότι αυτή η κρίση του κανόνα δικαίου, η οποία αφορά τόσο την δομή του όσο και την ρυθμιστική του εμβέλεια, συνιστά, κατ΄ αποτέλεσμα, εξίσου επώδυνη κρίση αυτού τούτου του Κράτους Δικαίου. Άρα, και πάντοτε στο πεδίο της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, κρίση του όλου πολιτειακού συστήματος -επέκεινα δε των τριών εξουσιών, της Νομοθετικής, της Εκτελεστικής και της Δικαστικής- καθώς και των οργάνων καθεμιάς τους, πρωτίστως δε εκείνων που βρίσκονται στα ηγετικά τους κλιμάκια» τόνισε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.