Γιατί ο Ερντογάν άφησε τώρα τους δυο Έλληνες στρατιωτικούς

«Στον ουρανό την έψαχναν, στη γη την βρήκαν». Ο λόγος για την πολυπόθητη επικοινωνιακή ανάσα που αναζητούσε η κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο μετά τις φονικές πυρκαγιές. Η ανάγκη για «επανεκκίνηση» της κυβερνητικής μηχανής καθίστατο επιτακτική στην τρέχουσα συγκυρία. Η επιστροφή των δύο Ελλήνων στρατιωτικών και μάλιστα παραμονή του Δεκαπενταύγουστου μπορεί να χαρακτηριστεί και «θείο» έργο!

Πράγματι, η είδηση σκόρπισε διάχυτη χαρά και ανακούφιση σε όλη την Ελλάδα, η οποία ακόμα μετράει τις πληγές της. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έσπευσε να επικοινωνήσει με τους γονείς των δύο στρατιωτικών, έδωσε εντολή να τους μεταφέρει ειδικό αεροπλάνο πίσω στην πατρίδα, ενώ αμέσως μετά οργανώθηκε με τη μέγιστη δυνατή προβολή και επισημότητα η υποδοχή τους στο αεροδρόμιο Μακεδονία.

Τέλος, πριν κλείσει εικοσιτετράωρο από τον επαναπατρισμό τους, το Μέγαρο Μαξίμου ετοίμασε ένα nοn paper, το οποίο ούτε λίγο, ούτε πολύ, αποδίδει την ευτυχή κατάληξη στις δεξιοτεχνικές κινήσεις της κυβέρνησης. Αναφέρεται στη σημασία που είχε η συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν, στη στήριξη που προσέφερε η Ελλάδα στην κυβέρνηση Ερντογάν κατά την απόπειρά πραξικοπήματος το 2016, αλλά και στην αποχή της Ελλάδας από τις οικονομικές κυρώσεις που επιβάλλονται στην Τουρκία. Όπως αναμενόταν, επιχειρεί με έναν εκτενή κατάλογο δράσεων- ως άλλο μανιφέστο-να κεφαλαιοποιήσει το γεγονός.

Η πραγματικότητα, όμως, επιβάλει να τοποθετηθεί το τέλος της περιπέτειάς των δύο στρατιωτών σε ένα ευρύτερο πολιτικό-διπλωματικό πλαίσιο, ορισμένες πτυχές του οποίου υπερβαίνουν και την ελληνική κυβέρνηση. Όλες οι ενδείξεις συντείνουν προς το ότι η ευτυχής εξέλιξη συνδέεται άμεσα με την κλιμακούμενη ένταση Ουάσιγκτον-Άγκυρας και με το ασφυκτικό πρέσινγκ που αντιμετωπίζει ο Ερντογάν.

Η άμεση αποφυλάκιση του Αμερικάνου πάστορα, τη δεδομένη στιγμή, θα αποτελούσε άτακτη υποχώρηση του Τούρκου προέδρου (αν και δεν αποκλείεται να συμβεί και αυτό, όσο τα πράγματα γίνονται όλο και πιο δυσχερή για εκείνον). Εκτός από τον Μπράνσον, όμως, στις τουρκικές φυλακές κρατούνται και άλλοι Αμερικανοί, Γερμανοί και Γάλλοι υπήκοοι. Οι ΗΠΑ πλέον απαιτούν την άμεση απελευθέρωση όλων όσων σχετίζονται με τα αμερικανικά συμφέροντα.

Ο Τούρκος πρόεδρος ξεκίνησε από τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς, καθώς αποτελούσαν και την πιο κραυγαλέα υπόθεση καταπάτησης του διεθνούς δικαίου. Δεν τους είχαν καν προσάψει την συνήθη κατηγορία συνεργασίας με τους Γκιουλενιστές ή τους αυτονομιστές του ΡΚΚ. Δεν είναι τυχαίο ότι την επομένη της απελευθέρωσης των στρατιωτικών, ο Ερντογάν προέβη σε άλλη μία συμβολική κίνηση. Δικαστήριο στην Τουρκία αποφάσισε την αποφυλάκιση του Τανέρ Κιλίτς, του τοπικού προέδρου της Διεθνούς Αμνηστίας. Ο Κιλίτς βρισκόταν στη φυλακή έναν χρόνο με την κατηγορία της υποστήριξης προς τον ιερωμένο Φετουλάχ Γκιουλέν που ζει στις ΗΠΑ και η φυλάκισή του είχε προκαλέσει διεθνή κατακραυγή.

Ο Ερντογάν επιβεβαιώνει ότι χρησιμοποιεί όλα αυτά τα άτομα ως ομήρους και διαπραγματευτικά όπλα. Οι δύο Έλληνες στρατιωτικοί επιτέλεσαν το σκοπό τους. Μέσω αυτών, ο Ερντογάν έκλεισε το μάτι στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στις αγορές. «Δεν είμαι παράλογος. Υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης», μοιάζει να τους λέει. Και όλα αυτά, χωρίς να βάζουμε στον λογαριασμό τις πληροφορίες ότι οι αλλαγές των μουφτήδων στη Θράκη, γίνεται ως αντάλλαγμα για την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών.

Ο παράγοντας μουφτήδες και η κυβερνητική τροπολογία

Από την πρώτη στιγμή το ρεπορτάζ του Πρώτου Θέματος έθιξε το ζήτημα της Θράκης και της ξαφνικής απομάκρυνσης των νόμιμα διορισμένων μουφτήδων, συνδέοντας το με την απελευθέρωση των δυο Ελλήνων στρατιωτικών. Η επιβεβαιωση έρχεται δια στοματος του ίδιου του Τούρκου προέδρου. Μετά από την συνάντηση του με τον Αλέξη Τσίπρα είχε δηλώσει σε Τούρκους δημοσιογράφους: ««Συζητήσαμε και το θέμα της Δυτικής Θράκης… Αν θέλει ο Θεός θα γίνει το θέμα του εκλεγμένου Μουφτή (σ.σ. μέχρι τώρα διορίζεται), Ο Αλέξης Τσίπρας, μας λέει, ότι θα περάσουμε σε νέο σύστημα, θα καταργήσουμε τον διορισμό του Μουφτή. Ας πούμε πως στο θέμα αυτό άναψε ‘’πράσινο φως’’, όμως δεν μπορούμε να πούμε πως τελείωσε η δουλειά», είπε χαρακτηριστικά σε Τούρκους δημοσιογράφους. Οκτώ μέρες πριν τον επαναπατρισμό των Ελλήνων στρατιωτικών με τροπολογία του υπουργείου Παιδείας άνοιξε ο δρόμος για τη συνταξιοδότηση των δύο νόμιμων μουφτήδων της Ξάνθης και της Κομοτηνής. Η Αθήνα είχε επιβεβαιώσει τότε τα λεγόμενα του Ερντογαν, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι το συγκεκριμένο θέμα μπήκε την ίδια ώρα που και η ελληνική πλευρά έθετε ζητήματα – όπως της Χάλκης.