Survivor για τους κορυφαίους του ΣΥΡΙΖΑ: Αντίστροφη μέτρηση για τον ανασχηματισμό

Εστω ότι ο κ. Αλέξης Τσίπρας δεν φοβάται τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες, ενόσω κυοφορεί τον ανασχηματισμό. Οι εσωκομματικές έριδες, όμως, τον προβληματίζουν ιδιαίτερα. Παρότι το γενικό συμπέρασμα που εξάγεται από συνομιλητές του είναι ότι σε αυτό το κυβερνητικό λίφτινγκ δεν θα μπει σε διαδικασίες τήρησης ισορροπιών με κανέναν υπουργό, η πραγματικότητα είναι ότι λειτουργεί υπό καθεστώς πιέσεων από τους διάφορους αντικρουόμενους κομματικούς πόλους. Η αντίστροφη μέτρηση για τον ανασχηματισμό έχει αρχίσει, ενώ κρίσιμη για την ανακοίνωση του νέου κυβερνητικού σχήματος θεωρείται η σημερινή συνεδρίαση της  Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, υπό τον Αλέξη Τσίπρα, οι εργασίες της οποίας ξεκινούν στις 4 το απόγευμα. 

Η καθυστέρηση στην ανακοίνωσή του νέου κυβερνητικού σχήματος, άλλωστε, φέρνει στο προσκήνιο τις γκρίνιες και τις τρικλοποδιές που βάζουν ορισμένα κυβερνητικά στελέχη. Υπό το πρίσμα αυτό, στο εσωτερικό τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της κυβέρνησης, εκδηλώνεται μια τάση αντισυσπείρωσης απέναντι στον πρωθυπουργό, την οποία ο ίδιος καλείται να εξουδετερώσει εν τη γενέσει της. Από την άλλη, ακόμα και οι «Ηρακλείς του στέμματος» έχουν και αυτοί τους προσωπικούς ανταγωνισμούς τους προκαλώντας μια εσωστρέφεια η οποία κλιμακώνεται µε παρασκηνιακές εχθροπραξίες και αλληλοϋπονομεύσεις.

Δύο πρωτοκλασάτοι υπουργοί και προβεβλημένα κομματικά στελέχη, οι κύριοι Πάνος Σκουρλέτης και Ευκλείδης Τσακαλώτος είναι, σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, τα κεντρικά πρόσωπα αυτού του ανασχηματισμού. Τα υπόλοιπα κομμάτια είναι αυτά που θα ολοκληρώσουν το παζλ. Οι υπουργοί Εσωτερικών και Οικονομικών όχι μόνο διατηρούν περίπλοκες σχέσεις με το Μέγαρο Μαξίμου, αλλά και έχουν ένα ειδικό πολιτικό βάρος στον ΣΥΡΙΖΑ, γεγονός που μετατρέπει τον χειρισμό τους σε... επικίνδυνη αποστολή.

Σύμφωνα με διαρροές από το πρωθυπουργικό περιβάλλον, ο κ. Τσίπρας καθυστέρησε τον ανασχηματισμό πρωτίστως επειδή δεν επιθυμούσε να φύγουν τα φώτα της δημοσιότητας από τον πολιτικό συμβολισμό της εξόδου από τα μνημόνια και το διάγγελμα της Ιθάκης. Να μην επισκιάσει επικοινωνιακά δηλαδή την «ελπιδοφόρα» αυτή εξέλιξη. Πολύ λογικό είναι το Μέγαρο Μαξίμου να θέλει το κλίμα αυτό να διατηρηθεί όσο το δυνατόν περισσότερο, δεδομένου ότι ο ανασχηματισμός εκ των πραγμάτων θα άλλαζε την ατζέντα. Κυβερνητικά στελέχη, όμως, ομολογούν ότι υπάρχει κι ένας πρόσθετος λόγος.Ο πρωθυπουργός χρειάζεται λίγο ακόμα χρόνο, καθώς δυσκολεύεται να λύσει το σταυρόλεξο του ανασχηματισμού. Κι αυτό γιατί επιδιώκει να προσδώσει αέρα ανανέωσης στην κυβέρνησή του, αλλά δίχως να θιγούν οι βαρόνοι του ΣΥΡΙΖΑ. «Λεπτές ισορροπίες για γάτα», όπως χαρακτηριστικά σχολίασε κάποιος μυημένος.

Ο απαιτητικός Σκουρλέτης

Ο υπουργός Εσωτερικών με τις παρεμβάσεις του έχει θεωρηθεί κατά καιρούς ότι τραβάει το Μέγαρο Μαξίμου από το αριστερό μανίκι, ενώ έχουν γίνει συχνότερες και οι προστριβές του με το πρωθυπουργικό περιβάλλον. Είναι κοινό μυστικό ότι έχει αποδειχθεί απαιτητικός. Μέχρι πρότινος μάλιστα αρνιόταν τη μετακίνησή του σε άλλο υπουργείο. Σήμερα μπορεί δημοσίως να δηλώνει πως έχει συζητήσει το θέμα με τον πρωθυπουργό και δεν έχει αντίρρηση, αλλά δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι αυτή είναι η επιθυμία του. Ειδικά, όμως, μετά τις φονικές πυρκαγιές η μετακίνησή του στην Κουμουνδούρου αποτελεί ένα πιθανό σενάριο (όχι το μόνο φυσικά). Ενδεχόμενη τοποθέτησή του στην Πολιτική Γραμματεία του κόμματος θα επιφέρει αναπόφευκτα ένα ντόμινο αλλαγών στο κυβερνητικό σχήμα. Παρ’ όλα αυτά, πολλά κομματικά στελέχη βλέπουν θετικά μια τέτοια εξέλιξη, επιθυμώντας έναν πιο ενεργό, άμεσα παρεμβατικό και ανανεωμένο κομματικό μηχανισμό, ειδικά λίγο πριν από τις εκλογές.

Είναι, άλλωστε, αξιοσημείωτο ότι ο κ. Σκουρλέτης έχει εκλεκτικές συγγένειες με την ομάδα των «53+», γεγονός που τον καθιστά κατάλληλο για έναν τέτοιο ρόλο.
Η προσωπική του φιλία με τον κ. Νίκο Φίλη θα του επιτρέψει, επίσης, να επιτύχει συναινέσεις και να ενεργοποιήσει τον κομματικό μηχανισμό μπαίνοντας σιγά-σιγά στην προεκλογική περίοδο. Αυτό του δίνει την ισχύ να θέσει τους δικούς του όρους στο Μέγαρο Μαξίμου για αλλαγές στην κομματική δομή ώστε να αποδεχθεί τον ρόλο. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, το γεγονός ότι η συζήτηση για νέο γραμματέα στο κόμμα γίνεται κυρίως στο πεδίο των μέσων ενημέρωσης έχει ενοχλήσει τον τωρινό γραμματέα Παναγιώτη Ρήγα, ο οποίος δεν κρύβει τη δυσαρέσκειά του. Σύμφωνα, πάντως, με πηγές που έχουν εικόνα των συζητήσεων, αν ο Πάνος Σκουρλέτης πάει στην Πολιτική Γραμματεία του κόμματος, ο κ. Ρήγας θα υπουργοποιηθεί.

Ο «σύμμαχος» Τσακαλώτος

Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, ότι σε αυτή τη διελκυστίνδα με το Μέγαρο Μαξίμου ο κ. Σκουρλέτης έχει βρει έναν απρόσμενο σύμμαχο: τον Ευκλείδη Τσακαλώτο. Ο υπουργός Οικονομικών, παρότι μάλλον δεν θα απομακρυνθεί από το γραφείο του στην οδό Νίκης, είναι ενοχλημένος από δημοσιεύματα που τον φέρουν να είναι υπέρ της περικοπής των συντάξεων. Σε συνομιλίες του, μάλιστα, δεν κρύβει τις υποψίες του ότι πίσω από τα σχετικά δημοσιεύματα βρίσκονται άτομα που κατοικοεδρεύουν στο Μαξίμου. Επιπλέον, ο υπουργός Οικονομικών έχει κινηθεί σε πιο ρεαλιστικές ατραπούς σε σχέση με τις εξαγγελίες που έχουν γίνει τον τελευταίο καιρό, με αποτέλεσμα η απόστασή του από το πρωθυπουργικό περιβάλλον να έχει μεγαλώσει. Δεν είναι τυχαίο ότι μετά από πολλές ημέρες αποχής από τις πανηγυρικές δηλώσεις για την έξοδο από τα μνημόνια, επέλεξε να κάνει μια δήλωση-χρησμό: «Γράφουμε νέες σελίδες... μαζί με τους ανθρώπους που μας στήριξαν», «συνεχίζουμε με τις ίδιες αξίες», «ο Οδυσσέας νίκησε με τη βοήθεια των πιστών δικών του ανθρώπων», ανέφερε μεταξύ άλλων.

Ο κ. Τσακαλώτος μοιάζει να δείχνει τη δυσαρέσκεια τόσο την προσωπική όσο και της ομάδας του για τις φήμες περί ανοίγματος της κυβέρνησης σε πρόσωπα από τον χώρο της Κεντροαριστεράς. Μάλιστα η φράση του «πρωτίστως ξέρουμε ότι δεν θα καταφέρουμε να πετύχουμε τους στόχους μας, χωρίς την κοινωνία δίπλα μας, χωρίς το κόμμα πλαισιωμένο από τους καλύτερους από μας», φαίνεται να παραπέμπει και στην τοποθέτηση του κ. Σκουρλέτη στην Κουμουνδούρου. Οι σχέσεις των δύο κορυφαίων υπουργών, πάντως, έχουν περάσει από πολλά κύματα. Είχαν φτάσει μάλιστα στο σημείο να συγκρουστούν ανοιχτά, ιδιαίτερα για το ζήτημα της ιδιωτικοποίησης της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ, με τις τοποθετήσεις τους στο Συνέδριο του 2016, την περίοδο που ο κ. Σκουρλέτης ήταν στο υπουργείο Ενέργειας.

Από τότε, όμως, κύλησε αρκετό νερό στο αυλάκι. Τους δύο άντρες, άλλωστε, ενώνει η αντιπάθεια για το στενό πρωθυπουργικό επιτελείο. Ο κ. Τσακαλώτος, εξάλλου, δεν θα μπορούσε στην παρούσα φάση να μη στηρίζει τον κ. Σκουρλέτη, αφού τον βλέπουν πολύ θετικά τα στελέχη της ομάδας των «53+», της οποίας συνεχίζει, παρά τα προβλήματα, κατά μια έννοια να ηγείται. Η άτυπη συμμαχία τους στρέφεται και κατά του κ. Νίκου Παππά, με τον οποίο αμφότεροι έχουν συγκρουστεί στο παρελθόν.

Δύσκολο σταυρόλεξο

Πέρα, όμως, από την περίπτωση των δύο κορυφαίων υπουργών, ο πρωθυπουργός καλείται να λύσει και άλλα προβλήματα προτού σχηματίσει το νέο Υπουργικό Συμβούλιο. Ενα από αυτά είναι να ξεπεράσει τη δυστοκία που υπάρχει όσον αφορά την προσέγγιση και αξιοποίηση στελεχών της Κεντροαριστεράς, η οποία συνεχίζει να προσκρούει σε ισχυρές αντιστάσεις στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ.

Στις αποφάσεις που καλείται να λάβει ο πρωθυπουργός είναι υποχρεωμένος να συνυπολογίσει και δύο πρόσωπα: τους κυρίους Νίκο Βούτση και Φίλη. Πρόκειται για δύο στελέχη που τον πιέζουν προς την κατεύθυνση της ενδυνάμωσης του κόμματος και της απελευθέρωσής του από τα κυβερνητικά δεσμά. Εξάλλου, η κατάσταση στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ είναι δύσκολη. Η τραγωδία στο Μάτι απελευθέρωσε πρωτόγνωρες μέχρι σήμερα συγκρουσιακές δυνάμεις για το κυβερνών κόμμα. Στο κάδρο μπαίνουν πλέον ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς και η κίνηση «Πράττω», της οποίας ηγείται. Η πληροφορία μάλιστα ότι στις εκλογές της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα κατέβει με δικούς του υποψηφίους προκαλεί αντιδράσεις. Επιπλέον, δεν είναι λίγα τα στελέχη που δεν ξεχνούν την ανακοίνωση που έβγαλε η κίνηση για τις φονικές φω­τιές, λέγοντας ότι η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί είναι αποτέλεσμα των μνημονίων, συμπεριλαμβάνοντας εμμέσως πλην σαφώς και το τρίτο. Στα προβλήματα πρέπει να προστεθεί και ο κ. Δημήτρης Τζανακόπουλος, ο οποίος δέχεται όλο και περισσότερα συντροφικά πυρά παρά τη στήριξη του πρωθυπουργού. Αν και δεν είναι το πιο πιθανό σενάριο, είναι ενδεικτικό ότι έχει συζητηθεί ακόμα και το ενδεχόμενο ο σημερινός κυβερνητικός εκπρόσωπος να πάει αντί του κ. Σκουρλέτη στο κόμμα και στη θέση του να μετακινηθεί ο κ. Παππάς.

Το βέβαιο είναι ότι ο πρωθυπουργός χρειάζεται ένα ισχυρό χαρτί στο υπουργείο Εσωτερικών για να φέρει σε πέρας τις πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις (ευρωεκλογές, αυτοδιοικητικές και εθνικές εκλογές). Επίσης, χρειάζεται ένα δημοφιλές και ευέλικτο στέλεχος για κυβερνητικό εκπρόσωπο και ένα ισχυρό χαρτί για το κόμμα προκειμένου να μαζέψει τις σκληρές φωνές της εσωτερικής αντιπολίτευσης. Σημαντικό πρόβλημα είναι και η επιλογή προσώπου για το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις μέχρι τώρα βολιδοσκοπήσεις που έχουν γίνει σε κυβερνητικά στελέχη, κανένα δεν έδειξε προθυμία. Γι’ αυτόν τον λόγο πιθανότατα το χαρτοφυλάκιο θα προταθεί σε εξωκοινοβουλευτικό στέλεχος, το οποίο δεν θα προέρχεται από τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ.