Αμηχανία και… χαρμολύπη στην κυβέρνηση για το φιάσκο στο σκοπιανό δημοψήφισμα

Αιφνιδιάστηκε η Αθήνα από την έκβαση του δημοψηφίσματος στα Σκόπια για την έγκριση ή όχι της συμφωνίας των Πρεσπών. Η κυβέρνηση ανάμενε μία σαφή επικράτηση του ΝΑΙ, αλλά με ικανή συμμετοχή, άνω δηλαδή του 50%, ώστε να μην προκληθεί καμία καθυστέρηση ή άλλους είδους κωλυσιεργία στη διαδικασία των συνταγματικών αλλαγών, που προβλέπει η συμφωνία για τη σκοπιανή πλευρά.

Όμως η χαμηλή συμμετοχή, που κάνει το δημοψήφισμα να μοιάζει με πολιτικό φιάσκο για τον σκοπιανό πρωθυπουργό, θορυβεί την ελληνική κυβέρνηση, που φοβάται αφενός μεν αναδίπλωση της σκοπιανής ηγεσίας και αφετέρου μήπως το ρεύμα της απόρριψης είναι… μεταδοτικό και τροφοδοτήσει και τη γενίκευση των κοινωνικών αντιδράσεων και στην από δω πλευρά.

Ίσως γι’ αυτό, η πρώτη κίνηση που έκανε ο Αλέξης Τσίπρας ήταν να τηλεφωνήσει στον Σκοπιανό πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ και να του δώσει κουράγιο, επαναβεβαιώνοντας την προσήλωση των δύο ηγετών στη συμφωνία των Πρεσπών, που δείχνει να αμφισβητείται πλέον έντονα.








Ο κ. Τσίπρας μάλιστα επαίνεσε τον ομόλογό του «για την αποφασιστικότητα και τη γενναιότητα του να συνεχίσει στην εφαρμογή της συμφωνίας».

Ο προβληματισμός και η αμηχανία ωστόσο είναι εμφανής στην ελληνική πλευρά. Αν και κυβερνητικοί παράγοντες εμφανίζονταν ικανοποιημένοι από το γεγονός ότι το ΝΑΙ έλαβε άνω του 90%, έστω και στο περιορισμένο εκλογικό σώμα της συμμετοχής του 35%, το υπουργείο Εξωτερικών παραδέχθηκε με επίσημη ανακοίνωση ότι το μήνυμα του δημοψηφίσματος είναι αντιφατικό.

«Μεγάλη υπεροχή του «Ναι», χωρίς, όμως, την αντίστοιχη συμμετοχή. Μεγάλο τμήμα της κοινωνίας της γείτονος χώρας στήριξε τη συμφωνία. Όμως ένα σημαντικό τμήμα την αντιμετώπισε με σκεπτικισμό. Η Ελλάδα σέβεται τις επιλογές των πολιτών της πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» τονίζεται σε ανακοίνωση του υπουργείου.

Την ίδια ώρα όμως ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος πανηγυρίζει, θεωρών τας άκυρο το δημοψήφισμα. «Όταν μίλησα για αποτυχία του δημοψηφίσματος με λοιδόρησαν» σημείωσε σε ανάρτησή του στο Twitter ο πρόεδρος των Ανεξάρτητων Ελλήνων προσθέτοντας ότι «τώρα, με αυτή τη συμμετοχή βάση του άρθρου 73,74 του Συντάγματος τους είναι άκυρο και το 68% των πολιτών ακύρωσε την συμφωνία. Ο Κυριάκος να απολογηθεί που ήθελε να σταματήσει την ευημερία των Ελλήνων και την κυβέρνηση».

Πάντως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να αλλάξει στρατηγική, παρά την χθεσινή παρωδία. Απλώς είναι υποχρεωμένη να προσαρμοστεί σε οποιαδήποτε εξέλιξη επί της ουσίας (και στο σενάριο μιας «νεκρής» συμφωνίας δηλαδή), αλλά και στα χρονοδιαγράμματα. Στην περίπτωση που ο κ. Ζάεφ μπλέξει με εκλογές και καθυστερήσεις είναι μάλλον απίθανο να έλθει στην ελληνική Βουλή η συμφωνία νωρίτερα από τον Απρίλιο. Ίσως έτσι βγαίνει και νόημα για την αποστροφή που είχε σε ομιλία του από τις ΗΠΑ την περασμένη εβδομάδα ο κ. Τσίπρας, για έγκριση της συμφωνίας από την Αθήνα περί τον Μάρτιο, όταν όλοι μέχρι τότε μιλούσαν για Ιανουάριο ή Φεβρουάριο.

Η κυβέρνηση μετρά τώρα τις πιθανές ζημιές, αλλά και τα κέρδη από τη χθεσινή εξέλιξη. Από τη μία θα ηρεμήσει κάπως το εσωκυβερνητικό μέτωπο και αποτρέπεται προς το παρόν το ενδεχόμενο ρήξης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Δεν υπάρχει δηλαδή καμία πίεση στο κόμμα του Πάνου Καμμένου για κινήσεις, που θα πληγώσουν τη συνεργασίας. Τουλάχιστον όχι μέχρι να κάνει ο κ. Ζάεφ το επόμενο βήμα. Ο υπουργός Άμυνας θα μπορεί να λέει ότι η συμφωνία δεν θα περάσει τελικά από τα Σκόπια και έτσι δεν χρειάζεται και ο ίδιος να συγκρουστεί και να διαλύσει την κυβερνητική συμμαχία.

Από την άλλη, το Μέγαρο Μαξίμου είναι αναγκασμένο να περιμένει μέσα σε ένα ομιχλώδες εσωτερικό και διεθνές πεδίο. Τώρα πλέον δεν έχει για τους ευρωπαίους και την Ουάσιγκτον τόση σημασία το τι θα κάνει η Αθήνα, αλλά πώς ο κ. Ζάεφ θα καταφέρει να ξεπεράσει την εσωτερική αποδοκιμασία, που εκφράστηκε με την τεράστια αποχή από το δημοψήφισμα. Και υπό αυτό το πρίσμα δεν μπορεί να εκτιμηθεί ακόμα εάν και πώς θα επηρεάσει αυτή τη εξέλιξη τις άλλες συζητήσεις που κάνει η Αθήνα με τον διεθνή παράγοντα για την οικονομία και κυρίως τις συντάξεις. Θα στηρίξουν οι εταίροι έμπρακτα (με την αποτροπή των μειώσεων στις συντάξεις) την ελληνική κυβέρνηση, ώστε να περιμένει κι άλλο την υπόθεση με τη συμφωνία των Πρεσπών, ή θα αδιαφορήσουν για το θέμα, γνωρίζοντας και τα μικρά περιθώρια κινήσεων που έχει ο κ. Τσίπρας;