New York Times: Πράκτορες και διπλωμάτες των ΗΠΑ αποκαλύπτουν ρωσική προσπάθεια υπονόμευσης της συμφωνίας των Πρεσπών

Ο Ιβάν Σαββίδης πλήρωνε Σκοπιανούς για να αντιδρούν στη συμφωνία των Πρεσπών, γράφουν οι «New York Times» επικαλούμενοι στοιχεία από υποκλοπές που είχαν στη διάθεσή τους οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες.   
   
«Επί χρόνια έχει υπάρξει ο άνθρωπος του Κρεμλίνου στην Ελλάδα», σχολιάζουν οι «New York Times» και προσθέτουν: «Ένας Ελληνο-Ρώσος δισεκατομμυριούχος, πρώην μέλος της ρωσικής Δούμας και ιδιοκτήτης ελληνικής ποδοσφαιρικής ομάδας,ο Ιβάν Σαββίδης κινήθηκε άψογα στους αθλητικούς κύκλους και των δύο χωρών. Είχε βάλει το δάκτυλό του σε κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής στη Θεσσαλονίκη, την ελληνική πόλη όπου ζει κι είναι ένας πολύ γνωστός «παίκτης» στον συχνά εφιαλτικό κόσμο των Ελλήνων και Ρώσων ολιγαρχών. Όλα αυτά για τα οποία ενδιαφέρθηκαν έντονα οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες».
 
«Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι σύμφωνα με στοιχεία από  υποκλοπές του Ιουνίου, ο Σαββίδης δούλευε για λογαριασμό της Ρωσίας προκειμένου να υπονομεύσει μια συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Μακεδονίας που θα άνοιγε το δρόμο για την ένταξη της «Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα έχει από καιρό αντιταχθεί στην προσχώρηση της πΓΔΜ στη Βορειοατλαντική Συμμαχία. Η Μόσχα, η οποία βλέπει την επέκταση της Συμμαχίας ως μία σοβαρή απειλή στα σύνορά της, ήταν αποφασισμένη να βγει νικήτρια  στο θέμα του δημοψηφίσματος για τη συμφωνία», γράφει το επίμαχο δημοσίευμα και προσθέτει:
 
«Σε αντίποινα, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι έκαναν μια ασυνήθιστα επιθετική κίνηση: επέστρεψαν τα στοιχεία των υποκλοπών στην αριστερή ελληνική κυβέρνηση του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα. Η ελληνική κυβέρνηση απάντησε με την απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών από την Αθήνα και την απαγόρευση της εισόδου σε άλλους δύο... Αν και το δημοψήφισμα που διεξήχθη τον περασμένο μήνα στη «Μακεδονία» σχετικά με τη συμφωνία των Πρεσπών δεν κατέληξε σε συμπέρασμα - το κοινοβούλιο της πΓΔΜ πρέπει τώρα να αποφασίσει, ίσως ήδη από αυτήν την εβδομάδα, εάν η χώρα θα ενταχθεί στην Ατλαντική Συμμαχία - οι Αμερικανοί αξιωματούχοι βλέπουν την έκθεση του Σαββίδη και την απέλαση των διπλωματών ως μια σπάνια νίκη σε μια προσπάθεια να καταστείλουν τις ρωσικές εκστρατείες παραπληροφόρησης σε Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
  
«Εμείς πιέζουμε και δείχνουμε ότι μπορούμε να παίξουμε σκληρά», δήλωσε ο Κρίστοφερ Χιλ, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη «Μακεδονία». «Μπορούμε να κάνουμε ελιγμούς, να κάνουμε πράγματα που ίσως στο παρελθόν δεν κάναμε», προσθέτει. Όπως επισημαίνουν οι «New York Times», «οι μυστικοί ελιγμοί έγιναν ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος Τραμπ ταξίδευε στην Ευρώπη το καλοκαίρι και δημοσίως επικροτούσε τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν απογοητεύοντας τη Συμμαχία...Αλλά η ιστορία της «Μακεδονίας» ξεκινά πολύ πριν από αυτό».

Κατασκοπευτικά αντίμετρα

Όταν οι Αμερικανοί αξιωματούχοι Εθνικής Ασφάλειας διαπίστωσαν για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2016 ότι η Ρωσία προσπαθούσε να παρέμβει στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, τα υπουργεία Εσωτερικών και Άμυνας, σε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες κατασκοπείας,δημιούργησαν αυτό που τώρα ονομάζεται «Ρωσική Ομάδα Επιρροής» για να αντιμετωπίσουν τον ρωσικό «δάκτυλο», κυρίως στην Ευρώπη. Αυτό περιελάμβανε την διεξαγωγή  εκλογών κάπου στην Ευρώπη όπου η Ρωσία θα μπορούσε να παρέμβει.
 
Αργά φέτος την άνοιξη, διαπιστώθηκε ότι η «Μακεδονία» ήταν ένας πιθανός στόχος. Στις 12 Ιουνίου, αξιωματούχοι της πΓΔΜ και της Ελλάδας ανακοίνωσαν ότι η χώρα θα αλλάξει το όνομά της σε «Βόρεια Μακεδονία» για να τερματίσει μια διαμάχη ετών με την Ελλάδα.Όταν η χώρα μετονομαστεί σε «Βόρεια Μακεδονία», η Ελλάδα θα άρει το βέτο για την ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ. Μια επίσημη ψηφοφορία για την υιοθέτηση του νέου ονόματος είχε οριστεί για το τέλος Σεπτεμβρίου.

Η Μόσχα όμως δεν ήταν ικανοποιημένη. Σε μια διάσκεψη στην Αθήνα τρεις ημέρες μετά τη συμφωνία, ένας κορυφαίος Ρώσος διπλωμάτης εξέδωσε μια έντονη προειδοποίηση προς τη Δύση σχετικά με τα σχέδιά της να προσκαλέσει τη «Μακεδονία» στην συμμαχία.
 «Βεβαίως, δεν θα ρίξουμε πυρηνικές βόμβες ", δήλωσε ο Βλαντιμίρ Α. Τσιζχόφ, πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ε.Ε. "Αλλά," πρόσθεσε, "υπάρχουν λάθη που έχουν συνέπειες".
 
«Η απειλή του Τσιζχόφ προκάλεσε μία σειρά διπλωματικών κινήσεων στην Ουάσινγκτον με τον Αμερικανό πρεσβευτή στην Ελλάδα,Τζέφρι Πάιατ,να προειδοποιεί ότι η Μόσχα θα προσπαθήσει να εμποδίσει το επερχόμενο δημοψήφισμα. Το Υπουργείο Εξωτερικών, η CIA. και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία του Πενταγώνου, με έδρα τη Στουτγάρδη της Γερμανίας, ήταν ήδη στην υπόθεση, δήλωσαν αξιωματούχοι.
 
«Μέχρι τότε, η αντιπολίτευση για το δημοψήφισμα είχε ήδη εμφανιστεί στην πΓΔΜ. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, υπήρχαν εκατοντάδες νέες ιστοσελίδες που καλούσαν σε μποϊκοτάζ της ψηφοφορίας και αναρτήσεις στο Facebook που παρότρυναν τους «Μακεδόνες» να κάψουν τα ψηφοδέλτια - κλασσική παραπληροφόρηση, δήλωσαν «Μακεδόνες» και Αμερικανοί αξιωματούχοι,υποκινούμενοι από ομάδες υποστηριζόμενες από τη Ρωσία».  

«Την ημέρα της συμφωνίας», γράφουν οι New York Times, υπήρξαν επίσης βίαιες διαμαρτυρίες έξω από το κτίριο του Κοινοβουλίου στα Σκόπια.
Eδώ μπαίνει ο κύριος Σαββίδης...Υπήρξε εδώ και χρόνια στο μικροσκόπιο των αμερικανικών και ελληνικών υπηρεσιών κατασκοπείας ως μέλος του κόμματος του Πούτιν, «Ενωμένη Ρωσία», όταν βρισκόταν στη Δούμα με μία τεράστια περιουσία που απέκτησε για πρώτη φορά μέσω μιας ρωσικής εταιρείας καπνού.
Ως ιδιοκτήτης της ελληνικής ομάδας ποδοσφαίρου, του ΠΑΟΚ στη Θεσσαλονίκη, εισέβαλε οπλισμένος στο γήπεδο περιστοιχισμένος από σωματοφύλακες. Οι παίκτες της ομάδας έφυγαν από το γήπεδο φοβούμενοι για την ασφάλειά τους και ο αγώνας διεκόπη.
Τον Ιούνιο, οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ενημερώθηκαν από πληροφορίες που συνέλεξαν από υποκλοπές - ηλεκτρονικά μηνύματα, κείμενα, τηλεφωνήματα -ότι είχε πληρώσει τους διαδηλωτές.
 
«Ένας ανώτερος αξιωματούχος των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες ήταν σε θέση να συλλέξουν τα οικονομικά στοιχεία που πιστοποιούσαν ότι ο κ. Σαββίδης ήταν πίσω από τις πληρωμές προς τους πολίτες και τους οπαδούς του ποδοσφαίρου.
  
Σύμφωνα με το «Σχέδιο Αναφοράς για το Οργανωμένο Έγκλημα και την Καταπολέμηση της Διαφθοράς», ο κ. Σαββίδης πλήρωσε τους αντιπάλους της εκστρατείας να μετονομαστεί η «Μακεδονία» σε «βόρεια Μακεδονία» με το ποσό των 300.000 ευρώ (ή περίπου 350.000 δολάρια).
   
«Εκείνοι που έλαβαν τα χρήματα συμπεριλαμβανομένων πολιτικών της πΓΔΜ, νεοσύστατες ριζοσπαστικές εθνικιστικές οργανώσεις,  διοργάνωσαν τις βίαιες διαμαρτυρίες μπροστά στο κτίριο του Κοινοβουλίου στα Σκόπια» όπως ανέφερε η ίδια πηγή. Ο Σαββίδης αρνήθηκε κατηγορηματικά τις κατηγορίες. "Είναι εντελώς ψευδείς και ιδιαίτερα συκοφαντικές", δήλωσε η εταιρεία του σε ανακοίνωσή της το περασμένο καλοκαίρι.

Η γνωστοποίηση των πληροφοριών στην ελληνική κυβέρνηση

Το καθήκον να γνωστοποιήσει τα συμπεράσματα της έκθεσης της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών στην ελληνική κυβέρνηση στις αρχές Ιουλίου, σύμφωνα με πηγές των NYT, ανέλαβε ο κ. Πάιατ, ο έμπειρος Αμερικανός διπλωμάτης που παρέμεινε δύο χρόνια στην Αθήνα ως πρεσβευτής της Ουάσιγκτον. Όπως επισημαίνουν οι αρθρογράφοι, ο κ. Πάιατ ήταν μια εξαιρετική επιλογή για αυτόν τον ρόλο, αφού είχε υπηρετήσει ως πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ουκρανία από το 2013 έως το 2016, το διάστημα δηλαδή που η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία και παρείχε στήριξη στις αυτονομιστικές δυνάμεις στα ανατολικά της χώρας.

«Δεν υπάρχει τέχνασμα που να μπορούν να φέρουν εις πέρας Ρώσοι και να μην το μυριστεί ο Πάιατ», δήλωσε σε συνέντευξή του ο Δημοκρατικός Γερουσιαστής Κρίστοφερ Σ. Μέρφι από το Κονέκτικατ και μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ. Ο κ. Μέρφι είπε ότι είχε μιλήσει στον κ. Πάιατ σχετικά με την ανάμειξη της Ρωσίας στο δημοψήφισμα στα Σκόπια, αλλά αρνήθηκε να αποκαλύψει λεπτομέρειες των ιδιωτικών συνομιλιών τους.

Όπως εξηγούν οι αρθογράφοι των NYT, το γεγονός ότι οι κρίσιμες αυτές πληροφορίες μεταβιβάστηκαν στον Έλληνα πρωθυπουργό, δεν σήμαινε σε καμία περίπτωση ότι θα ακολουθούσε κάποια αντίδρασή του. «Ο κ. Τσίπρας, ο οποίος αρνήθηκε να παραταχθεί με την υπόλοιπη Ευρώπη στο πλευρό της Βρετανίας όταν κατηγόρησε τη Ρωσία για επίθεση με νευροτοξικό παράγοντα σε έναν πρώην κατάσκοπο, ανήκει σε ένα πολιτικό κόμμα με μια ιστορικά θερμή σχέση με τη Μόσχα. Ωστόσο, η απόφαση να κινηθεί εναντίον της Μόσχας έγινε πιο εύκολη λόγω των προσπαθειών που είχε καταβάλει ο κ. Τσίπρας για να σπάσει το 30ετες αδιέξοδο με την πΓΔΜ, εξέλιξη την οποία απειλούσε να υπονομεύσει η Ρωσία».

Οι πρόσφατες κινήσεις της αμερικανικής διπλωματίας έπαιξαν επίσης θετικό ρόλο, εξηγούν πηγές των ΝΥΤ, κάνοντας ειδική αναφορά στην στήριξη της κυβέρνησης Ομπάμα τα δύσκολα χρόνια της οικονομικής κρίσης, προκειμένου η χώρα να παραμείνει στην ευρωζώνη παρά το γεγονός ότι πολλές ευρωπαϊκές χώρες αρχικά «μπλόκαραν» τη διάσωσή της.

 Ο Τζέικομπ Τζ. Λιου, υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ επί προεδρίας Ομπάμα, πέρασε τόσο χρόνο μελετώντας το πακέτο ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους, που ανώτεροι αξιωματούχοι αστειεύονταν ότι είχε πάρει... μετάθεση στο υπουργείο Οικονομικών της Ελλάδας. Τόσο ο κ. Ομπάμα όσο και ο κ. Λιου, υπενθυμίζεται, επισκέφθηκαν την Αθήνα κατά τη διάρκεια της κρίσης, ενώ το ίδιο συνέβη και με τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν.

Η στήριξη της αμερικανικής διπλωματίας συνεχίστηκε και από την κυβέρνηση Τραμπ. «Ο Αμερικανός πρόεδρος δέχτηκε τον κ. Τσίπρα τον περασμένο Οκτώβριο στο Λευκό Οίκο και οι δύο χώρες συζητούν πλέον την ενίσχυση της παρουσίας των αμερικανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της εξασφάλισης πρόσβασης σε πλοία και αεροσκάφη των Ηνωμένων Πολιτειών», αναφέρει χαρακτηριστικά το δημοσίευμα. «Όσον αφορά τη γεωγραφία, τις τρέχουσες επιχειρήσεις στη Λιβύη και στη Συρία και τις πιθανές μελλοντικές επιχειρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο, η θέση της Ελλάδας και οι ευκαιρίες που παρέχει είναι ιδιαίτερα σημαντικές», είχε δηλώσει εξάλλου ο Τζόσεφ Ντάνφορντ Τζούνιορ, πρόεδρος του Γενικού Επιτελείου Στρατού των ΗΠΑ κατά την διάρκεια πρόσφατης επίσκεψής του στην Αθήνα.

Όπως επισημαίνουν οι αρθρογράφοι, αξιωματούχοι της αμερικανικής υπηρεσίας εθνικής ασφάλειας κατέβαλαν έκδηλες προσπάθειες το τελευταίο διάστημα να απομακρύνουν την Αθήνα από τη Μόσχα. «Καλλιεργούμε την εξέλιξη της Ελλάδας σε αγκυροβόλιο σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο και τα Δυτικά Βαλκάνια», δήλωσε τον περασμένο Ιούνιο ο Α. Ουές Μίτσελ, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών για τις ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις.

Διπλωματική φιλονικία

Όπως υπενθυμίζει το δημοσίευμα των NYT, στις 11 Ιουλίου, ο Αλέξης Τσίπρας ήρθε σε διένεξη με τη Μόσχα, όταν η κυβέρνησή του απέλασε δύο Ρώσους διπλωμάτες και εμπόδισε δύο άλλους να μπουν στην χώρα, με την κατηγορία ότι προσπάθησαν να δωροδοκήσουν αξιωματούχους (που δεν κατονομάζονται) και να «υποκινήσουν» διαδηλώσεις και άλλες κινητοποιήσεις εναντίον της Συμφωνίας των Πρεσπών.

«Η συνεχής ασέβεια προς την Ελλάδα πρέπει να σταματήσει. Ουδείς δικαιούται ή δύναται να παρεμβαίνει στις εσωτερικές της υποθέσεις», ανέφερε στην επίσημη δήλωσή του το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών. Η ρωσική απάντηση ήρθε σύντομα, με την απέλαση Ελλήνων διπλωματών ως αντίποινα.

Σχεδόν αμέσως μετά την ανακοίνωση της Αθήνας ότι επρόκειτο να απελάσει τους Ρώσους διπλωμάτες, ο κ. Πάιατ απέστειλε θριαμβευτικά email σε πρώην και νυν συναδέλφους του στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το Πεντάγωνο. Η Χέδερ Νάουερτ, εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, έγραψε στο Twitter μετά την ανακοίνωση: «Η Ελλάδα απέλασε δύο Ρώσους αξιωματούχους και εμπόδισε την είσοδο στη χώρα σε δύο άλλους, επειδή επιχείρησαν να παρέμβουν στην ελληνική πολιτική. Στηρίζουμε την απόφαση της Ελλάδας να υπερασπιστεί την κυριαρχία της. Η Ρωσία πρέπει να βάλει τέλος στην αποσταθεροποιητική συμπεριφορά της.».

Όπως επισημαίνουν οι New York Times: «Ο αμερικανικός ρόλος στην απέλαση των Ρώσων διπλωματών από την ελληνική κυβέρνηση δείχνει επίσης πόσο μεγάλο είναι το χάσμα που έχει δημιουργηθεί ανάμεσα στον κ. Τραμπ - ο οποίος έχει αμφισβητήσει δημοσίως το ΝΑΤΟ διακηρύσσοντας ταυτόχρονα τον βαθύ θαυμασμό του για τον κ. Πούτιν - και ένα αμερικανικό καθεστώς εθνικής ασφάλειας, το οποίο παραμένει βαθιά ριζωμένο στην πεποίθηση ότι οι ρωσικές προσπάθειες ανέμειξης, τόσο στις αμερικανικές εκλογές όσο και στις υποθέσεις των συμμάχων των ΗΠΑ, αποτελούν γεωπολιτική απειλή για την αμερικανική ασφάλεια. Είναι μια σκέψη που έχει εκφραστεί σπάνια, ή μπορεί να μην έχει εκφραστεί και ποτέ, από τον κ. Τραμπ. Ωστόσο, πρόκειται για μια ιδέα που επαναλαμβάνεται επί καθημερινής βάσης από αρκετούς αξιωματούχους των αμερικανικών υπηρεσιών ασφαλείας».

«Οι ανήθικες παρεμβάσεις της Ρωσίας, από τη "Μακεδονία" μέχρι τις ΗΠΑ δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να γίνουν αποδεκτές, κατά την άποψή μου», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Τζιμ Μάτις σε δημοσιογράφους λίγες εβδομάδες πριν από το δημοψήφισμα των Σκοπίων στις 30 Σεπτεμβρίου. Οι δηλώσεις του αυτές επαναλήφθηκαν ξανά κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στα Σκόπια, που είχε ως στόχο να «εκφράσει την στήριξη των ΗΠΑ στον "μακεδονικό" λαό».

Ερωτηθείς αν οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν λάβει μέτρα για να καταπολεμήσουν τις απόπειρες παρέμβασης της Ρωσίας στο δημοψήφισμα, ο κ. Μάτις απάντησε θετικά, ωστόσο αρνήθηκε να αποκαλύψει συγκεκριμένες λεπτομέρειες.  Πηγές των NYT από το υπουργείο Άμυνας αποκαλύπτουν ωστόσο ότι έχουν δρομολογηθεί επιχειρήσεις, σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις της ΠΓΔΜ, του Μαυροβουνίου και της Ουκρανίας, για την αντιμετώπιση της ρωσικής παραπληροφόρησης και των παρεμβάσεων σε εκλογές και δημοψηφίσματα στην επικράτειά τους.

«Καμία από τις αμερικανικές παρασκηνιακές προσπάθειες δεν θα έχει νόημα αν το Κοινοβούλιο της πΓΔΜ δεν συμφωνήσει με την αλλαγή ονομασίας» καταλήγει το δημοσίευμα των NYT, υπενθυμίζοντας  μάλιστα την απόφαση του Ζάεφ να προκηρύξει πρόωρες εκλογές, εάν δεν εξασφαλίσει τις απαιτούμενες ψήφους.