«Παιχνίδι» ΣΥΡΙΖΑ με τη συνταγματική αναθεώρηση: Η εκλογή Προέδρου και οι σχέσεις Εκκλησίας-Κράτους

Παίζοντας το χαρτί της Συνταγματικής Αναθεώρησης επιχειρεί η κυβέρνηση να αλιεύσει πολιτικά οφέλη σε θεσμικά νερά, ρίχνοντας, παράλληλα, το μπαλάκι στα κόμματα της αντιπολίτευσης. Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, στην πολύωρη χθεσινή συνεδρίαση, κατέληξαν σε σολομώντεια λύση στο θέμα εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας και σε μία ντεμί αλλαγή για τις σχέσεις Κράτους - Εκκλησίας, χωρίς τελικά την κατάργηση του άρθρου 3. Αν και ο διαχωρισμός αποτελούσε από τα πάγια αιτήματα του κόμματος προτιμήθηκε μία μεσοβέζικη λύση προκειμένου να μη διαταραχθούν αφενός οι σχέσεις με την Ιεραρχία και αφετέρου με τον Πρόεδρο Προκόπη Παυλόπουλο.




Μιλώντας στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας, ο πρωθυπουργός και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επιτέθηκε στην αξιωματική αντιπολίτευση και πριν καν στεγνώσει το “μελάνι” της επιστολής, προς τους αρχηγούς των κομμάτων, άφησε αιχμές για απροθυμία συμβολής τους στη διαδικασία. Σύμφωνα με την επιστολή ζητεί εμφατικά τη συναίνεση της αντιπολίτευσης τονίζοντας η διαδικασία να μείνει «μακριά από τις σκοπιμότητες του βραχέος πολιτικού χρόνου» και πως τα «αιτήματα έχουν πια ωριμάσει στη συνείδηση των πολιτών και άρα μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία ευρύτερων συναινέσεων».

Κατά τη χθεσινή ομιλία του στην ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, ο πρωθυπουργός “εγκαινίασε” τη συζήτηση για τη Συνταγματική Αναθεώρηση, εγκαλώντας τις προηγούμενες κυβερνήσεις για απροθυμία αλλαγής του άρθρου περί ευθύνης υπουργών, αφήνοντας αιχμές περί διαφθοράς του παλαιού συστήματος. Κατηγόρησε τον Κυριάκο Μητσοτάκη για "κωμικοτραγική θεσμικά συμπεριφορά", χαρακτήρισε παιδιάστικη την αντίδραση της ΝΔ, που διεμήνυσε πως δε θα ψηφίσει την αναθεώρηση εάν δεν συμπεριληφθούν στα προς αναθεώρηση άρθρα και όσα προτείνει εκείνη. Άφησε αιχμές δε για την κυβέρνηση Σαμαρά τονίζοντας πως… “εσκεμμένα επέσπευσε τη διαδικασία εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας κατά τέσσερις σχεδόν μήνες, με αποτέλεσμα να πάει στις καλένδες η μεταρρύθμιση”.

Η πρόταση για τη σχέση Κράτους - Εκκλησίας

Από τον ΣΥΡΙΖΑ, παρά το αίτημα βουλευτών όπως το Νικου Φίλη, προτείνεται να μην απαλειφθεί το άρθρο 3 του Συντάγματος, που ορίζει ότι «επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού», αλλά αντίθετα να διαμορφωθεί ώστε να γίνει πιο «λιτό», «χωρίς να αφαιρεθούν ουσιώδη στοιχεία του» και να προστεθεί η «ρητή κατοχύρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους», αναφέρουν οι ίδιες πηγές. Στο πλαίσιο αυτό, θα είναι υποχρεωτικός ο πολιτικός όρκος για όλους τους αιρετούς και τους δημοσίους υπαλλήλους. Επίσης, θα υπάρξει ερμηνευτική δήλωση στο Σύνταγμα, ότι η «αναγνώριση της επικρατούσας θρησκείας δεν θα επιφέρει δυσμενείς συνέπειες έναντι άλλων θρησκειών».

Πρόταση ΣΥΡΙΖΑ για εκλογή Προέδρου: Εννέα ψηφοφορίες στη Βουλή και μετά προσφυγή στον λαό

Σε πρόταση με στόχο να πιέσει τα κόμματα σε συναίνεση στο πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας κατέληξε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ, με την εκλογή του να αποσυνδέεται από τις εκλογές, ενώ αν αποτύχουν οι ψηφοφορίες στη Βουλή θα αποφασίζει ο λαός. Σύμφωνα με πληροφορίες, εφόσον αποτύχει η αυξημένη πλειοψηφία στις δύο πρώτες (200 - 180), θα διεξάγεται και τρίτη με 180 ψήφους. Τότε, αν αποτύχουν οι ψηφοφορίες, δεν διαλύεται η Βουλή με αποτυχία αυξημένης πλειοψηφίας και θα γίνουν έξι διαδοχικές ψηφοφορίες ανα μήνα (180 ψήφοι). Οταν εξαντληθεί η διαδικασία, θα παει σε απευθείας εκλογή από το λαό. Καθόλη τη διάρκεια αυτη παρατείνεται η θητεία του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Μετά την εξάντληση της παραπάνω διαδικασίας, η εκλογή θα γίνεται μεταξύ των δύο υποψηφίων - ωστόσο εντός της εξάμηνης διάρκειάς της μπορούν να υπάρχουν και άλλοι υποψήφιοι, ή ακόμα και να αλλάζουν οι υποψηφιότητες.

Όπως αναφέρουν κομματικές πηγές του ΣΥΡΙΖΑ, στόχος δεν είναι μόνο η ενίσχυση του θεσμού του Προέδρου της Δημοκρατίας, αλλά η ενίσχυση του Κοινοβουλίου και της κυβέρνησης, προκειμένου να μην διαλύεται η Βουλή και να προκηρύσσονται εκλογές, όταν δημιουργείται εμπλοκή με την εκλογή Προέδρου.

Βουλευτικές θητείες

Αναφορικά με τις βουλευτικές θητείες, προτείνεται να είναι τρεις συνεχόμενες, ενώ ο περιορισμός δεν θα ισχύει για τους αρχηγούς κομμάτων και τους πρώην πρωθυπουργούς.

Σχετικά με το νόμο περί ευθύνης υπουργών, συμφωνήθηκε με «πανηγυρική» - όπως την χαρακτήριζαν οι ίδιες πηγές - ομοφωνία, η τροποποίηση της διάταξης που προβλέπει μειωμένη παραγραφή, η οποία θα εξομοιώνεται με όσα προβλέπονται στο Ποινικό Δίκαιο.

Εντός των επόμενων ημερών θα κατατεθεί η πρόταση, με τις απαιτούμενες 50 υπογραφές, στο πρόεδρο της Βουλής, ο οποίος θα συγκροτήσει Επιτροπή Συνταγματικής Αναθεώρησης, ορίζοντας την διάρκεια λειτουργίας της.

Οι 14+1 προτάσεις του Τσίπρα

Αναλυτικά από την ομιλία του πρωθυπουργού η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ θα περιλαμβάνει:

1. Συνταγματική καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος.

2. Καθιέρωση της εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας ώστε πρόταση δυσπιστίας να μην γίνεται δεκτή από το Κοινοβούλιο, παρά μόνο υπό την προϋπόθεση ότι υπερψηφίζεται ταυτόχρονα και άλλος Πρωθυπουργός. Στόχος η ενίσχυση συνθηκών πολιτικής σταθερότητας, καθώς δυσκολεύει την πρόωρη λήξη της κοινοβουλευτικής περιόδου.

3. Κατάργηση διαταξης που προβλέπει διάλυση του κοινοβουλίου λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.

4. Σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την Βουλή με αυξημενες πλειοψηφίες (200 και 180) τότε απευθείας εκλογή από τον λαό.

5.Απαγόρευση διορισμού εξωκοινοβουλευτικών πρωθυπουργών

6. Ίδρυση νέων Ανεξάρτητων αρχών μόνο με αυξημένη πλειοψηφία των 3/5 του όλου αριθμού των βουλευτών.

7. Κατοχύρωση του δικαιώματος για διενέργεια δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία είτε για κρίσιμο εθνικό θέμα είτε για ψηφισμένο νομοσχέδιο.

8. Εισαγωγή του θεσμού της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας

9. Τροποποίηση του άρθρου 86 με κατάργηση της σύντομης παραγραφής των αδικημάτων που τελέστηκαν απο υπουργους κατα την άσκηση των καθηκόντων τους

10. Προσδιορισμός ειδικής δικονομικής διαδικασίας για τον διαχωρισμό των αδικημάτων που τελούνται κατα την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων και επ' ευκαιρία αυτών.

11.Η Βουλή αποφασίζει για την άρση της βουλευτικής ασυλίας μόνο για αδικήματα που τελούνται κατα την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων.

12. Καθιέρωση ορίουτρεις συνεχόμενων θητειών για τους βουλευτες.

13.Έναρξη διαλόγου για εξορθολογισμό των σχέσεων Κράτους - Εκκλησίας με στόχο την ρητή συνταγματική κατοχύρωση για την θρησκευτική ουδετερότητα του ελληνικού κράτους

14. Αποσαφήνιση διατάξεων που απαγορεύουν την ιδιωτικοποίηση νερού, ηλεκτρικής ενέργειας

15. Συνταγματική κατοχύρωση του αποκλειστικού δικαιώματος των κοινωνικών εταίρων να ορίζουν τον κατώτατο μισθό

Η διαδικασία

Πάντως, σύμφωνα με το άρθρο 110 του Συντάγματος και το 119 του Κανονισμού της Βουλής για την έναρξη της σχετικής διαδικασίας απαιτείται η υποβολή πρότασης (σ.σ. μπορεί να είναι και περισσότερες) αρκεί να υπογράφεται από τουλάχιστον 50 βουλευτές. Οι πρoτάσεις για την αναθεώρηση τoυ Συντάγματoς πρoσδιoρίζoυν τις αναθεωρητέες διατάξεις και συνoδεύoνται από αιτιoλoγική έκθεση.

Στην συνέχεια συγκροτείται Επιτροπή Αναθεώρησης του Συντάγματος που οφείλει εντός προθεσμίας να υποβάλει την έκθεση. Με την λήξη των παραπάνω διαδικασιών οι προτάσεις μπαίνουν στην Ολομέλεια για συζήτηση και ψήφιση. Να σημειωθεί πως σε αυτή την διαδικασία το Σώμα δεν ψηφίζει για το νέο περιεχόμενο των υπο αναθεώρηση άρθρων αλλά μόνο για τα άρθρα που θα κληθεί να τροποποιήσει η επόμενη Βουλή.

Η διαδικασία περιλαμβάνει δύo oνoμαστικές ψηφoφoρίες, πoυ απέχoυν μεταξύ τoυς έναν τoυλάχιστo μήνα. Οι βουλευτές καλούνται να ψηφίσουν κάθε υποψήφια προς αναθεώρηση διάταξη ξεχωριστά. Οι διατάξεις που θα λάβουν και στις δύο ψηφοφορίες τουλάχιστον 151 ή τουλάχιστον 180 θετικές ψήφους εισάγονται αυτόματα στην επόμενη Βουλή που θα κληθεί να τροποποιήσει το περιεχόμενό τους. Στην επόμενη Βουλή οι τροποποιημένες διατάξεις εγκρίνονται εφόσον λάβουν 151 θετικές ψήφους (σ.σ. εάν στην προηγούμενη είχαν ψηφιστεί με 180) ή 180 (σ.σ. εάν στην προηγούμενη είχαν λάβει λιγότερες από 180)

Αναλυτικά το άρθρο 119 του Κανονισμού της Βουλής αναφέρει:

'Αρθρο 119:Πρoτάσεις για την αναθεώρηση τoυ Συντάγματoς

1. Oι πρoτάσεις για την αναθεώρηση τoυ Συντάγματος υποβάλλονται γραπτώς στη Boυλή από πενήντα τουλάχιστο Boυλευτές, πρoσδιoρίζoυν τις αναθεωρητέες διατάξεις και συνoδεύoνται από αιτιoλoγική έκθεση.

2. Mετά την υπoβoλή τoυς oι πρoτάσεις για την αναθεώρηση τoυ Συντάγματoς ανακοινώνονται στη Bουλή, κατόπιν τυπώνoνται, διανέμoνται στoυς Boυλευτές και παραπέμπoνται για εξέταση σε Eπιτρoπή Aναθεώρησης τoυ Συντάγματoς, πoυ συνιστάται από τoν Πρόεδρo της Boυλής.

3. Για τη σύσταση, τη συγκρότηση, τη σύνθεση και τη λειτoυργία της Eπιτρoπής Aναθεώρησης τoυ Συντάγματoς εφαρμόζoνται αναλόγως oι διατάξεις των άρθρων 31 έως 41, εκτός από τη διάταξη τoυ άρθρoυ 37 παρ. 2.

4. H Boυλή με απόφασή της, πoυ λαμβάνεται μετά πρόταση τoυ Πρoέδρoυ της και με τη συνήθη πλειoψηφία τoυ άρθρoυ 67 τoυ Συντάγματoς, oρίζει πρoθεσμία για την υπoβoλή της έκθεσης της Eπιτρoπής Aναθεώρησης. H πρoθεσμία αυτή μπoρεί να παρατείνεται με νεότερες απoφάσεις της Boυλής. Συζήτηση γίνεται κατά τoν oρισμό της αρχικής πρoθεσμίας και τερματίζεται σε μία συνεδρίαση.

5. Mετά την υπoβoλή ή την πάρoδo της πρoθεσμίας για την υπoβoλή της έκθεσης της Eπιτρoπής για την αναθεώρηση τoυ Συντάγματoς oι σχετικές πρoτάσεις εγγράφoνται σε ειδική ημερήσια διάταξη και συζητoύνται από την Oλoμέλεια της Boυλής με ανάλoγη εφαρμoγή των διατάξεων των άρθρων 95 έως 104. H συζήτηση αναφέρεται απoκλειστικά στην ανάγκη της αναθεώρησης και στις αναθεωρητέες διατάξεις.

6. H απόφαση της Boυλής πoυ διαπιστώνει την ανάγκη αναθεώρησης τoυ Συντάγματoς και καθoρίζει ειδικά τις αναθεωρητέες διατάξεις λαμβάνεται με δύo oνoμαστικές ψηφoφoρίες, πoυ απέχoυν μεταξύ τoυς έναν τoυλάχιστo μήνα και με τις πλειoψηφίες πoυ oρίζoνται από τo άρθρo 110 παρ. 2 και 4 τoυ Συντάγματoς. H δεύτερη ψηφoφoρία αφoρά τις ίδιες διατάξεις πoυ εγκρίθηκαν κατά την πρώτη ψηφoφoρία.

7. Kαθεμιά από τις oνoμαστικές ψηφoφoρίες της πρoηγoύμενης παραγράφoυ διεξάγεται μετά την oλoκλήρωση της συζήτησης και για όλες τις αναθεωρητέες διατάξεις ταυτoχρόνως με σημείωση της ψήφoυ των Boυλευτών χωριστά για κάθε διάταξη.

8. Aν η Boυλή έχει απoφασίσει την αναθεώρηση, o Πρόεδρoς της επόμενης Boυλής στην αρχή της πρώτης συνόδoυ συνιστά Eπιτρoπή Aναθεώρησης τoυ Συντάγματoς για την επεξεργασία τoυ περιεχoμένoυ των αναθεωρητέων διατάξεων πoυ έχoυν καθoριστεί από την απόφαση της Boυλής την αναφερόμενη στην παράγραφο 6.

9. Για τη σύσταση της Eπιτρoπής της πρoηγoύμενης παραγράφoυ, την πρoθεσμία υπoβoλής της έκθεσής της και την εγγραφή τoυ θέματoς στην ημερήσια διάταξη εφαρμόζoνται αναλόγως oι διατάξεις των παραγράφων 2 έως 5 τoυ παρόντoς άρθρoυ. H συζήτηση αναφέρεται στo περιεχόμενo των αναθεωρητέων διατάξεων.

10. H απόφαση της Boυλής πoυ περιέχει τις αναθεωρoύμενες διατάξεις λαμβάνεται με μία και μόνη oνoμαστική ψηφoφoρία, πoυ διεξάγεται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφoυ 7 τoυ άρθρoυ αυτoύ και με τις πλειoψηφίες πoυ πρoβλέπoνται από τo άρθρo 110 παρ. 3 και 4 τoυ Συντάγματoς.