Γιατί ο Ράμα τραβάει το σχοινί

Πολυτελή τουριστικά συγκροτήματα και resorts δίπλα στο κύμα, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και στο βάθος... βελούδινη εθνοκάθαρση κατά της ελληνικής πλειοψηφίας της παραθαλάσσιας περιοχής που τα Τίρανα φιλοδοξούν να μετατρέψουν σe Αλβανική Ριβιέρα.

Στην παραλιακή περιοχή της Χειμάρρας, από τους Δρυμάδες έως τη Νίβιτσα νότια, οι εκτάσεις-φιλέτα (υπολογίζονται σε 13.630.000 τ.μ.) των ομογενών που περνούν αυθαίρετα στην κατοχή του υπουργείου Τουρισμού, με την πρόσφατη απόφαση του Αλβανού πρωθυπουργού Εντι Ράμα, έχουν προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις.

Οι μεθοδεύσεις της κυβέρνησης Ράμα, που τις τελευταίες μέρες έρχεται αντιμέτωπη με έντονες αντικυβερνητικές συγκεντρώσεις φοιτητών σε όλη τη χώρα, αποσκοπούν όχι μόνο στην αρπαγή και λεηλασία των ελληνικών περιουσιών, αλλά ουσιαστικά στην εκδίωξη των ομογενών από τις πατρογονικές εστίες τους, στην απουσία οικονομικών πόρων για τον βιοπορισμό τους και τελικά στον αποικισμό της περιοχής-φιλέτο από Αλβανούς ακόμη και από το Κόσοβο και τα Σκόπια.

Συνολικά, 13.630 στρέμματα ιδιοκτησίας ομογενών ή της ορθόδοξης Εκκλησίας περνούν στο αλβανικό υπουργείο Τουρισμού, το οποίο έχει δικαίωμα να τα εκχωρήσει προς αξιοποίηση σε μεγαλοεργολάβους ακόμη και έναντι... ενός ευρώ! Συγκεκριμένα, 2.940 στρέμματα στην περιοχή της Χειμάρρας (Δρυμάδες, Χειμάρρα, Παλέρμο) και 10.690 στρέμματα στην περιοχή του Λούκοβου. Να σημειωθεί ότι στον παραθαλάσσιο οικισμό Μπόρσι του Δήμου Χειμάρρας, ο μοναδικός που δεν κατοικείται από ομογενείς αλλά από Τούρκους, δεν κρατικοποιείται ούτε ένα τετραγωνικό γης.

Για πρώτη φορά φαίνεται ότι υπάρχει πλήρης σύμπνοια της κυβέρνησης και των κομμάτων της αντιπολίτευσης στην Ελλάδα απέναντι στις αλβανικές μεθοδεύσεις στην περιοχή της Χειμάρρας. Η Αθήνα έχει διαμηνύσει στα Τίρανα πως θα παγώσει όλες τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις, αναστέλλοντας και τις διαδικασίες ένταξης στην Ε.Ε., ενώ ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο επαναφοράς του καθεστώτος θεωρήσεων (βίζα) για Αλβανούς πολίτες, κάτι που θεωρείται πως θα πονέσει ιδιαίτερα την κυβέρνηση Ράμα.

Η Αθήνα έχει αντιληφθεί πλέον πως τα Τίρανα επιθυμούν να ξεριζώσουν τον ελληνικό πληθυσμό της παραθαλάσσιας περιοχής, αποστερώντας τον από τις περιουσίες του και δημιουργώντας δυσκολίες στον βιοπορισμό του. Ηδη ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος έχει ενημερώσει με γραπτές επιστολές την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι και τον αρμόδιο για τη διεύρυνση επίτροπο Γιοχάνες Χαν, επισημαίνοντας ότι η Αλβανία παραβιάζει τις υποχρεώσεις της απέναντι στην ελληνική μειονότητα σχετικά με την ενταξιακή διαδικασία και ζητώντας να ληφθούν μέτρα από την Ε.Ε.

Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος επίσης ενημέρωσε γραπτώς τον αρμόδιο για τη διεύρυνση επίτροπο, ενώ κατά τη συνάντησή του με εκπροσώπους βορειοηπειρωτικών φορέων τούς ανακοίνωσε ότι στις αρχές του νέου χρόνου θα επισκεφθεί τη Χειμάρρα προκειμένου να έχει πλήρη εικόνα για τις αλβανικές μεθοδεύσεις.

Παράλληλα η Αθήνα σκοπεύει να ασχοληθεί με ομογενείς που συνεργάζονται με τις αλβανικές αρχές στα σχέδιά τους κατά της μειονότητας. Η αρχή έγινε πέρυσι με την αφαίρεση της ελληνικής ιθαγένειας από τον δήμαρχο Χειμάρρας Γιώργο Γκόρο και δρομολογείται ανάλογη αντιμετώπιση και για στενούς του συνεργάτες ελληνικής καταγωγής.

Ξεφυτρώνουν resorts

Σύμφωνα με δημοσιεύματα αλβανικών εφημερίδων, στην παραθαλάσσια περιοχή της Χειμάρρας και σε εκτάσεις που έχουν ήδη καταπατηθεί η Εθνική Υπηρεσία Πολεοδομίας έχει δώσει το ΟΚ για την κατασκευή δέκα μεγαλεπήβολων τουριστικών συγκροτημάτων από εταιρείες που διατηρούν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την κυβέρνηση Ράμα.

Πρόκειται για τα περιβόητα «τουριστικά χωριά» έκτασης 7.000-10.000 στρεμμάτων με 300 διώροφες μεζονέτες, 140 τ.μ. η καθεμία, που στόχο δεν έχουν μόνο την καλοκαιρινή αναψυχή εύπορων γόνων των Τιράνων, αλλά ουσιαστικά την ανατροπή του δημογραφικού status quo στην περιοχή-φιλέτο. Εκτιμάται πως όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή των υπερσύγχρονων συγκροτημάτων θα μπορούν να εγκατασταθούν και μόνιμα 14.000 νέοι κάτοικοι, Αλβανοί από άλλες περιοχές της χώρας ή και το Κόσοβο, ανατρέποντας τη σημερινή πλειοψηφία του ελληνικού πληθυσμού.

Στο χωριό Παλάσα, στη φάση ολοκλήρωσής του είναι το συγκρότημα «Green Coast» της εταιρείας ομίλου Balfin, που από το 2016 αξιολογήθηκε ως στρατηγικός επενδυτής με απόφαση της αλβανικής κυβέρνησης. Το συγκρότημα εκτείνεται σε 185.000 τ.μ. Αν και από την πρώτη στιγμή υπήρξαν καταγγελίες για παράνομη υφαρπαγή της έκτασης, το υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης συνεχίζει να καλύπτει τις αυθαίρετες ενέργειες της εταιρείας, η οποία ξεκίνησε ήδη να πουλάει... βίλες δίπλα στη θάλασσα με μότο «Ζήστε τη φαντασία σας με σπίτι στη Μεσόγειο». Αλλη χαρακτηριστική περίπτωση αυθαιρεσίας είναι αυτή της εταιρείας Edil Al-It Shpk, που καταπάτησε αυθαίρετα έκταση 40.000 τ.μ. στην περιοχή Περίβολος των Δρυμάδων, αλλοιώνοντας το φυσικό περιβάλλον και κατεδαφίζοντας τέσσερις κατοικίες ομογενών.

Το αυτοδιοίκητο

Η Χειμάρρα δεν αναγνώρισε την οθωμανική κατοχή και εξουσία διατηρώντας σημαντικά προνόμια που παραχώρησε στην περιοχή ο σουλτάνος Βαγιαζήτ τον 15ο αιώνα προκειμένου να έχει ήσυχο το κεφάλι του από τις συνεχείς εξεγέρσεις των ατίθασων Χειμαρριωτών: απαλλαγή από φορολογία και στράτευση, δικαίωμα αυτοδιοίκησης, απονομή δικαιοσύνης κ.ά. αναγνωρίζοντας μόνο την κυριαρχία του σουλτάνου. Αυτό το ιδιόμορφο καθεστώς η Χειμάρρα το διατήρησε έως το 1912, το τέλος της Τουρκοκρατίας και την ένταξή της στο αλβανικό κράτος, παρά την αντίθεση και τους αγώνες του ελληνικού πληθυσμού της.

Εξαιτίας της απουσίας της οθωμανικής διοίκησης στην περιοχή δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για την ακίνητη περιουσία πριν από τον 19ο αιώνα. Η πρώτη σοβαρή καταγραφή της περιουσίας των Ελλήνων στην περιοχή θα πραγματοποιηθεί την περίοδο 1946-1952 και μετά την επικράτηση του κομμουνιστικού καθεστώτος του Ενβέρ Χότζα, στο πλαίσιο της περιβόητης Αγροτικής Μεταρρύθμισης (Reforma Agrare). Σύμφωνα με εκείνη την καταγραφή, η ιδιοκτησία των ομογενών τεκμηριώθηκε σχεδόν κατά 90% και σήμερα αποτελεί αξιόπιστο δεδομένο.

«Εκείνη η καταγραφή είναι αρχειοθετημένη στο δημαρχείο της Χειμάρρας, στην Περιφέρεια Αυλώνα και στα κεντρικά αρχεία του κράτους στα Τίρανα. Από την καταγραφή προκύπτει ότι όλοι οι τότε ιδιοκτήτες -και στα επτά χωριά της Χειμάρρας- είναι γηγενείς Ελληνες κάτοικοι. Δεν υπάρχει κανένας ξένος παλιός ιδιοκτήτης. Τα ονόματα των ιδιοκτητών που εμφανίζονται σε αυτή την καταγραφή ταυτίζονται κατά 100% με το ληξιαρχείο. Αυτοί λοιπόν είναι οι πραγματικοί ιδιοκτήτες της γης στη Χειμάρρα και οι ίδιοι ή οι απόγονοί τους είναι αποκλειστικά δικαιούχοι», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο πρόεδρος της Ενωσης Χειμαρριωτών της Αθήνας Σπύρος Κούτουλας.

Εως το 1963 όλες οι περιουσίες των ομογενών πέρασαν στη δικαιοδοσία των συνεταιρισμών του κομμουνιστικού καθεστώτος, που το καταστατικό τους όριζε πως «σε περίπτωση διάλυσής του ο κάθε ιδιοκτήτης θα λάμβανε την έκταση που παρέδωσε». Μετά την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία και με τον νόμο 7501 του 1991 «Περί γεωργικής γης», οι περιουσίες δεν αποδόθηκαν στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους, αλλά τους διανεμήθηκαν αγροτεμάχια γης. Οι ομογενείς αρνήθηκαν να αποδεχθούν τη ρύθμιση του νόμου, ζητώντας να τους αποδοθεί η περιουσία που τους ανήκε πριν από την επιβολή του κομμουνιστικού καθεστώτος, με το θέμα να εκκρεμεί από τότε.

Πρόκειται ουσιαστικά για μία προσπάθεια επανάληψης όσων πέτυχαν τα Τίρανα νοτιότερα τα προηγούμενα χρόνια, και συγκεκριμένα στην περιοχή των Αγίων Σαράντα, όπου οι ομογενείς είναι πλέον μειοψηφία. «Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες συντελείται μια μεθοδική και όχι τόσο εμφανής εθνοκάθαρση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο εποικισμός στην παραλιακή ζώνη των Αγίων Σαράντα, απέναντι από την Κέρκυρα. όπου το κράτος φαινομενικά καταπολεμούσε την αυθαίρετη δόμηση αλλά από την άλλη διευκόλυνε τους καταπατητές», λέει από την πλευρά του ο κ. Λεωνίδας Παππάς, πρώην πρόεδρος της οργάνωσης «Ομόνοια».

Τι επιδιώκει ο Ράμα

Το τι επιδιώκει ο Ράμα στην περιοχή-φιλέτο της Χειμάρρας το περιέγραψε πριν από περίπου έναν χρόνο ο διακεκριμένος καθηγητής του Πανεπιστημίου των Τιράνων Ρομέο Χαντζάρι με άρθρο του στην εφημερίδα «Panorama», μιλώντας ευθέως για όσα όλοι γνωρίζουμε, αλλά λίγοι τολμούν δημόσια να υποστηρίξουν σε μια χώρα που χρειάζεται πολύ δρόμο ακόμη για να προσεγγίσει τα ευρωπαϊκά στάνταρ. «Τι είναι η Χειμάρρα για την εξουσία και τη μαφία των οικοπέδων και των ναρκωτικών;

Γι’ αυτούς είναι ένα μεγάλο ανεκμετάλλευτο οικόπεδο που πρέπει να απαλλαχθεί από τους Χειμαρριώτες. Γι’ αυτό έχει επιστρατευθεί η εξουσία κατά των Χειμαρριωτών, οι οποίοι καθ’ όλη τη διάρκεια της Ιστορίας τους δεν χρειάστηκαν ούτε υποθηκοφυλακεία, ούτε τίτλους ιδιοκτησίας για τα αιώνια σπίτια τους. Η εξουσία έχει λαχταρήσει να αποκτήσει τα εδάφη της Χειμάρρας χαρακτηρίζοντάς τα  άγονη γη προκειμένου να εγκαταλειφθούν από τους Χειμαρριώτες».