Πώς διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό μετά τα 153 «ναι» στη Συμφωνία των Πρεσπών

Ένα αλλιώτικο πολιτικό σκηνικό επιχειρεί να διαμορφώσει το Μέγαρο Μαξίμου, με τομή την κύρωση της Συμφωνίας των Πρεσπών. Εξάλλου, όσους τακτικισμούς και να πραγματοποιήσει, γεγονός παραμένει ότι πορεύεται πλέον, έχοντας μαζί με τους πρόθυμους 150 βουλευτές. Ο Κώστας Ζουράρις μπορεί να της έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης, αλλά δεν αποτελεί μέρος της συμπολίτευσης. Αυτά, οκτώ μήνες πριν το τέλος της τετραετίας. Όλα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ τάσσονται, τουλάχιστον δημόσια, υπέρ της εξάντλησης της κυβερνητικής θητείας, υιοθετώντας τη ρητορική του πρωθυπουργού που μιλάει για κάλπες τον Οκτώβρη.

Ωστόσο, οι περισσότεροι πίσω από κλειστές πόρτες συζητούν πολύ σοβαρά το σενάριο να στήσουν και εθνικές κάλπες τον Μάιο. Αν και επίσημα ο κυβερνητικός σχεδιασμός εκτείνεται μέχρι τον Οκτώβρη, δεν υπάρχουν πολιτικά καύσιμα για να φτάσει η κυβέρνηση μέχρι εκεί. Θα μπορούσε θεωρητικά, αλλά θα έφτανε τραυματισμένη. Ο Μάιος, λοιπόν, είναι στο τραπέζι, αλλά όχι και ο Μάρτιος ή Απρίλιος, όπως ήθελαν κάποιες πληροφορίες για αιφνιδιασμό του Αλέξη Τσίπρα. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σενάριο αυτό ποτέ δεν συζητήθηκε σοβαρά στο Μέγαρο Μαξίμου.

Πάντως, όπως συμβαίνει και στον πόλεμο, έτσι και στις εκλογές το μισό μιας νίκης είναι η επιλογή του πεδίου μάχης και του χρόνου διεξαγωγής της, για να θυμηθούμε τον Γάλλο Jacques Deval. Παρ’ ότι το πρωθυπουργικό επιτελείο ακόμα ελπίζει ότι μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να κερδίσει την πρωτιά, κατά βάθος παλεύει για τη μικρότερη δυνατή εκλογική ήττα. Από την άλλη πλευρά, στο Μέγαρο Μαξίμου θεωρούν πως χρειάζονται χρόνο για να ξεχαστεί το Μακεδονικό. Μία φράση που αποδίδεται στον ίδιο τον πρωθυπουργό και που ειπώθηκε σε κλειστή σύσκεψη, εάν δεν είναι πολιτική μπλόφα, δείχνει Οκτώβρη: «Θα συνεχίσουμε με θετικές αποφάσεις μέχρι την τελευταία ημέρα».

Όποιο, όμως, και αν είναι το χρονοδιάγραμμα, επιδίωξη του Αλέξη Τσίπρα είναι η εδραίωση ενός νέου δικομματισμού, με τον ίδιο να διεκδικεί την πολιτική ηγεμονία στον χώρο της κεντροαριστεράς και την εκλογική έκφρασή του. Μέλος της κυβέρνησης μας το περιέγραψε ως εξής: «πλατύ προοδευτικό δημοκρατικό μέτωπο». Η συμφωνία των Πρεσπών δείχνει να συμβάλει θετικά προς αυτή την κατεύθυνση. Ήδη οδηγεί σε μία αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, καθώς έχει διεμβολίσει ή και διαλύσει τα μικρότερα κόμματα που βρίσκονται μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ. Στρατηγικός στόχος του Αλέξη Τσίπρα το επόμενο διάστημα είναι να διεμβολίσει το Κίνημα Αλλαγής. Παρ’ όλα αυτά, οι οδηγίες που έχουν δοθεί από το Μέγαρο Μαξίμου στους υπουργούς, αλλά και στα τηλεοπτικά προβεβλημένα στελέχη είναι σαφής: «κρατήστε δημόσια αποστάσεις. Αφήστε τους να φαγωθούν, μη φανεί ότι εμπλεκόμαστε στα εσωτερικά τους, ότι θέλουμε να τους λεηλατήσουμε».

Στη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά Blacklist, ο βασικός χαρακτήρας, ένας πρώην πράκτορας, έχει μετατρέψει σε μότο την ατάκα «σε αυτόν τον κόσμο δεν υπάρχουν πλευρές. Υπάρχουν μόνο παίκτες». Δεν είναι γνωστό αν ο Αλέξης Τσίπρας είναι φαν της σειράς, αλλά δεν χωράει αμφιβολία ότι υιοθετεί τη συγκεκριμένη οπτική, ιδιαίτερα κατά της διάρκεια μίας οιονεί προεκλογικής περιόδου. Ο πυρήνας στο Μέγαρο Μαξίμου έχει στενέψει, με αποτέλεσμα οι παίκτες που εμπιστεύεται ο πρωθυπουργός να είναι ελάχιστοι. Ακόμα λιγότεροι είναι εκείνοι που μπορούν να αντέξουν σε αυτή την τελευταία παρτίδα. Αντιθέτως, οι προεκλογικού χαρακτήρα συσκέψεις στο πρωθυπουργικό γραφείο είναι σχεδόν καθημερινές. Μαθαίνουμε πως στενός συνεργάτης του πρωθυπουργού έθεσε έναν στόχο, τον οποίο ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας θεωρεί εφικτό. Μέχρι την προκήρυξη των εκλογών να μειωθεί η διαφορά μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ στο ελάχιστο. Στις κλειστές συσκέψεις κάνουν λόγο για κάτω από πέντε μονάδες. Πιο συγκεκριμένα δηλαδή, το πρωθυπουργικό επιτελείο θα παλέψει με νύχια και με δόντια να αντιστρέψει το προβάδισμα της ΝΔ ή τουλάχιστον η αξιωματική αντιπολίτευση να μην εξασφαλίσει αυτοδυναμία. «Αν μετά το μνημόνιο και το Μακεδονικό χάσουμε στο παρα τσακ ε τότε νικήσαμε», λέει κυβερνητικός παράγοντας.

Η στρατηγική που έχει χαράξει το Μέγαρο Μαξίμου είναι ιδιαιτέρως επιθετική. Για του λόγου το αληθές, ο πρωθυπουργός και το επιτελείο του συνεχίζει να χρησιμοποιεί σαν επιθετικά όπλα πρόσωπα που το καθένα από τη θέση και τον ρόλο του είναι οι σημαιοφόροι των δικαστικών διώξεων. Κομβικό ρόλο παίζουν οι υπουργοί Επικρατείας Δημήτρης Τζανακόπουλος και Χριστόφορος Βερναρδάκης. Το πρόσωπο, ωστόσο, που έχει την πιο βαρύνουσα πολιτική άποψη και που ασκεί τη μεγαλύτερη πολιτική επιρροή στον Αλέξη Τσίπρα είναι ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου Θανάσης Καρτερός. Στο Μαξίμου ελπίζουν περιέργως πως ο Έλληνας θα συνεχίζει να θυμάται τις αμαρτίες των προ ΣΥΡΙΖΑ κυβερνήσεων, αλλά θα ξεχάσει τις αμαρτίες της κυβέρνησης Τσίπρα. Θεωρούν ότι το Μακεδονικό θα ξεφουσκώσει και ο οργισμένος πατριώτης θα επιστρέψει σπίτι του. Τότε ικανοποιημένος θα δει τις δρομολογημένες μικροπαροχές και θα μεταστραφεί: η οργή θα μετατραπεί σε θετική ψήφο! Σε σύσκεψη έχει συγκεκριμένα ειπωθεί πως ο κόσμος πρέπει να πειστεί ότι αφότου «έληξαν τα μνημόνια, αρχίζουμε να εφαρμόζουμε σταδιακά το δικό μας φιλολαϊκό πρόγραμμα». Έτσι, ελπίζουν να ανακάμψουν σύντομα, συρρικνώνοντας το δημοσκοπικό προβάδισμα της ΝΔ και εάν είναι δυνατόν αντιστρέφοντάς το. Το επόμενο διάστημα, πάντως, θα είναι περίοδος προσφορών: «όλοι οι μικρομεσαίοι πρέπει να πάρουν από κάτι», όπως χαρακτηριστικά είπε αρμόδιος υπουργός. Στην κατεύθυνση αυτή εντάσσονται η επιτυχής κατάληξη στο θέμα της μη περικοπής περαιτέρω των συντάξεων, η αύξηση του κατώτατου μισθού, η επαναφορά του 13ου μισθού, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για σειρά ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολουμένων, μια σειρά από επιδόματα για τις οικονομικά μειονεκτικές κατηγορίες του πληθυσμού και η επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων.

Μία απόφαση που έχει επίσης ληφθεί στο Μέγαρο Μαξίμου είναι ότι προεκλογική περίοδος, στην οποία έχει ήδη εισέλθει η χώρα, θα είναι άκρως συγκρουσιακή. Ουσιαστικά θα περιστρέφεται γύρω από το δίπολο πρόοδος ή οπισθοδρόμηση. Ας θυμηθούμε ότι η εμβληματική αποτύπωση αυτού του δίπολου είχε γίνει από τον μακαρίτη Μένιο Κουτσόγιωργα. Έτσι θα οικοδομηθεί πιο εύκολα η συγκρότηση του προοδευτικού μετώπου υπό τον τίτλο «ΣΥΡΙΖΑ - προοδευτικές δυνάμεις». Από την άλλη πλευρά, όμως, επειδή τα κουκιά παραμένουν συγκεκριμένα σε αυτό το μίγμα πρέπει να χωρέσουν και άτομα όπως η Ελενα Κουντουρά, η Κατερίνα Παπακώστα, ο Τέρενς Κουίκ και ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος. Προφανώς ξεπλύθηκαν στην κολυμβήθρα του Σιλωάμ που δεν είναι άλλη από την Συμφωνία των Πρεσπών!

Πάντως ονόματα που ενδέχεται να ακουστούν το επόμενο διάστημα είναι ο Κωστής Παπαϊωάννου, τέως πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ο Σωτήρης Βαλντέν, πρόσωπο με πολυετή παρουσία στον χώρο της ανανεωτικής Αριστεράς, ο πρώην βουλευτής Ημαθίας του ΠΑΣΟΚ Αγγελος Τόλκας και βέβαια ο πρώην υπουργός του Γεώργου Παπανδρέου Γιάννης Ραγκούσης. Ενδέχεται να αναβαθμιστούν πρόσωπα της νεότερης γενιάς, όπως π.χ. ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας Διονύσης Τεμπονέρας, καθώς και παιδιά του κομματικού σωλήνα, άφθαρτα. Δεν είναι μυστικό, όμως, ότι ο Τσίπρας φλερτάρει άτομα προβεβλημένου του κεντρώου χώρου. Έχει ακουστεί ακόμα και το όνομα του καθηγητή Νίκου Μαραντζίδη, ο οποίος είχε πρωταγωνιστήσει στον ιδεολογικό πόλεμο εναντίον του ΣΥΡΙΖΑ τουλάχιστον μέχρι το καλοκαίρι του 2015. Τον τελευταίο καιρό, στο όνομα της αντιεθνικιστικής κατεύθυνσης, είναι αλήθεια ότι τον έχει προσεγγίσει με το επιχείρημα ότι αυτός που άλλαξε δεν είναι ο ίδιος (ο καθηγητής), αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ.

Τέλος, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη το επιχειρησιακό σχέδιο «ηγέτης με διεθνή αποδοχή». Ο πρωθυπουργός και οι συνεργάτες του έχουν θέσει ως βασική προτεραιότητα το χτίσιμο του πρωθυπουργικού προφίλ. Η διεθνής παρουσία του Αλέξη Τσίπρα θα επιχειρηθεί να αναβαθμιστεί μέσα από επισκέψεις και διεθνείς συναντήσεις. Οι Δυτικοί ηγέτες, εξάλλου, έχουν να λένε τα καλύτερα για τον Έλληνα πρωθυπουργό. Όπως χαρακτηριστικά έχει ειπωθεί «ο Τσίπρας είναι ο Σαούλ που έγινε Παύλος και μας έκανε τόσο καλά τη δουλειά όσο κανένας άλλος Έλληνας πολιτικός δεν θα μπορούσε». Ο Θανάσης Καρτερός, μάλιστα, θεωρεί ότι το διάστημα που μεσολαβεί μεταξύ Μάη και Οκτώβρη είναι αρκετό για να αξιοποιηθεί το θετικό κλίμα που θα προκαλέσει η ψήφιση της συμφωνίας των Πρεσπών στο διεθνές περιβάλλον. Έτσι, ώστε, να προωθήσουν ευκολότερα αποφάσεις για την ελάφρυνση του χρέους, όπως η αποπληρωμή μέρους του υψηλότοκου δανείου που έλαβε η Ελλάδα από το ΔΝΤ.