Αβραμόπουλος: Πρόκληση η αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης στις κοινωνίες

«Η παρουσία 13 Δημάρχων, 34 εκπροσώπων πόλεων και 11 εκπροσώπων Κρατών Μελών καθώς και αρκετών περιφερειακών, εθνικών και ευρωπαϊκών Οργανισμών αποδεικνύει τη σημασία του ζητήματος που θα συζητήσουμε σήμερα: την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης στις πόλεις μας. Επίσης, υπογραμμίζει, για ακόμη μία φορά, τις προσπάθειες μας για την πρόληψη και την καταπολέμηση του βίαιου εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας στις πόλεις μας», δήλωσε ο Ευρωπαίος Επίτροπος Δ. Αβραμόπουλος στη διάσκεψη της Επιτροπής των Περιφερειών, στις Βρυξέλλες, για το ρόλο των Ευρωπαϊκών Πόλεων ενάντια στη ριζοσπαστικοποίηση.

«Διετέλεσα Δήμαρχος Αθηναίων για 8 χρόνια, στη διάρκεια μιας περιόδου κοινωνικού αλλά και οικονομικού μετασχηματισμού. Γνωρίζω καλά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζετε αλλά και τον καθοριστικό ρόλο που μπορείτε να διαδραματίσετε πραγματοποιώντας σημαντικές αλλαγές σε τοπικό επίπεδο και τη δυναμική (momentum) που μπορείτε να δημιουργήσετε σε τοπικό, ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Την περίοδο που ήμουν Δήμαρχος, η δυναμική αυτή με ώθησε να ξεκινήσω την πρωτοβουλία “Διπλωματία των Πόλεων”: Μια πρωτοβουλία με σκοπό την ειρήνη, τη συνεργασία και τη διαπολιτισμική κατανόηση.

Θυμάμαι ακόμη τα λόγια του πρώην Γενικού Γραμματέα των ηνωμένων Εθνών, κ. Κόφι Ανάν, ο οποίος καλωσόρισε την πρωτοβουλία αυτή, υπογραμμίζοντας ότι η συνεργασία ξεκινά από το τοπικό επίπεδο. Ενώ οι προκλήσεις είναι παγκόσμιες, αντιμετωπίζονται κυρίως σε τοπικό επίπεδο. Αυτός είναι και ο λόγος που πήραμε αυτή την πρωτοβουλία και συγκαλέσαμε αυτή τη συνάντηση σήμερα.

Η ριζοσπαστικοποίηση δεν είναι πρόβλημα που περιορίζεται σε μία ή ορισμένες πόλεις. Είναι ένα ζήτημα με παγκόσμιες διαστάσεις και αποτελεί μία κοινωνική πρόκληση που εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους. Από την ισλαμική τρομοκρατία μέχρι την εξτρεμιστική ακροδεξία και ακροαριστερά του πολιτικού φάσματος.

Όταν περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε αστικές περιοχές, είναι προφανές γιατί οι πόλεις βρίσκονται στο επίκεντρο της αντιμετώπισης της πρόκλησης αυτής. Αρκετές πόλεις που συμμετέχουν στη διάσκεψη αυτή όπως οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο, η Κοπεγχάγη, η Λιέγη, η Βαρκελώνη έχουν βιώσει φρικτές τρομοκρατικές επιθέσεις.

Πολλά είναι τα παραδείγματα αλληλεγγύης και στήριξης μεταξύ των πολιτών σε περιόδους κρίσης και η κοινή τους επιθυμία να μην επιτρέψουν να κυριαρχήσει η στρατηγική των τρομοκρατών και η εξάπλωση του φόβου. Η αλληλεγγύη αυτή πρέπει να επεκταθεί και να συστηματοποιηθεί σε όλες τις Ευρωπαϊκές πόλεις. Η Διπλωματία των Πόλεων είναι μία πρωτοβουλία η οποία για μένα υπόσχεται πολλά τόσο σήμερα όσο και πριν από 20 χρόνια όταν ήμουν Δήμαρχος όπως είστε εσείς σήμερα.

Υπάρχει ένα μεγάλο παράδοξο στο σημερινό πολύπλοκο παγκόσμιο περιβάλλον ασφαλείας. Είμαστε τώρα σε ένα σημείο όπου είναι η πρώτη φορά από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου που υπάρχει τέτοια κινητικότητα στην παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα. Είναι η πρώτη φορά από το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου που υπάρχει τόσο μεγάλη αβεβαιότητα για το κατά πόσον μπορούν να διατηρηθούν οι κύριοι πυλώνες της μεταπολεμικής διεθνούς τάξης. Επίσης, είναι η πρώτη φορά στα τελευταία 30 χρόνια όπου μπορούμε να δούμε τα σημάδια του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων να εμφανίζονται και πάλι.

Ακόμη το παράδοξο είναι ότι πίσω από αυτό το γεωπολιτικό επίπεδο, η μεγαλύτερη πηγή ανασφάλειας σε καθημερινή βάση προέρχεται από ατομικό επίπεδο και είναι οι επονομαζόμενοι ''μοναχικοί λύκοι'' που αποτελούν τη μεγαλύτερη πρόκληση για την ασφάλεια μας καθώς ριζοσπαστικοποιούνται εν μία νυκτί μέσα από το διαδίκτυο και προβαίνουν σε τρομοκρατικές επιθέσεις. Η αποξενωμένη νεολαία μας στις πόλεις που αισθάνεται μειονεκτικά και παρασύρεται από τις δηλητηριώδεις ιδεολογίες. Οι εξτρεμιστές κάνουν χρήση όλων των μέσων που έχουν στη διάθεση τους για να ριζοσπαστικοποιήσουν, να στρατολογήσουν και να προκαλέσουν το φόβο, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου, μέσα από την διάδοση της τρομοκρατικής προπαγάνδας στα κοινωνικά δίκτυα.

Και ενώ οι λαϊκιστές και οι δημαγωγοί δίνουν εύκολες απαντήσεις, τα παραδείγματα που μόλις σας έδωσα αποδεικνύουν ότι οι βαθύτερες αιτίες ή οι συνθήκες που ευνοούν τη ριζοσπαστικοποίηση είναι πολλές και θίγουν όλες τις πτυχές της κοινωνίας. Για να το αντιμετωπίσουμε, χρειαζόμαστε μία συλλογική ευρωπαϊκή απάντηση που θα βασίζεται στην πρόληψη. Αυτή ήταν η κατευθυντήρια γραμμή της προσπάθειας μας ενάντια στη ριζοσπαστικοποίηση τα τελευταία τέσσερα χρόνια και αποτυπώνεται σε ένα μεγάλο αριθμό πρωτοβουλιών που έχουμε αναλάβει:

• Προτείναμε τη νομοθεσία για την απομάκρυνση του τρομοκρατικού περιεχομένου από το διαδίκτυο εντός μίας ώρας,

• Ενισχύσαμε το Δίκτυο Ευαισθητοποίησης για την Ριζοσπαστικοποίηση – από την αρχή της θητείας μου το 2015- ώστε να εξελιχθεί σε ένα πραγματικό Κέντρο Αριστείας για την καταπολέμηση της Ριζοσπαστικοποίησης,

• Δημιουργήσαμε ένα Μηχανισμό Συνεργασίας και Υποστήριξης για να διασφαλίσουμε ότι τα εργαλεία της Ευρωπαϊκής πολιτικής ανταποκρίνονται στις εθνικές και τοπικές ανάγκες, καθώς και μια Διοικούσα Επιτροπή και ένα Δίκτυο αποτελούμενο από εθνικούς φορείς χάραξης πολιτικής που θα διασφαλίσουν τον στόχο αυτό εμπλέκοντας όλους τους αρμόδιους φορείς συμπεριλαμβανομένων και των πόλεων μας,

• Διαθέσαμε σημαντικό αριθμό πόρων μέσα από το Ταμείο Εσωτερικής Ασφάλειας (ΤΕΑ) για την στήριξη αυτών των προσπαθειών, παρέχοντας χρηματοδότηση σε πολλά έργα με θέμα τη συνεργασία πολλών φορέων, την ενίσχυση τοπικών δράσεων, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την καταπολέμηση του αυξανόμενου κινδύνου της πόλωσης.

Τη στιγμή αυτή, υπάρχει μία ανοιχτή πρόσκληση για προτάσεις με χρηματοδότηση 5 εκατομμυρίων ευρώ, που απευθύνεται σε πόλεις καθώς επικεντρώνεται στην αύξηση της συμμετοχής των κοινοτήτων, στη συνεργασία πολλών διαφορετικών φορέων και στην ενίσχυση των τοπικών αρχών. Η πρόσκληση αυτή θα παραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 19 Μαΐου.

Έχουμε διαθέσει, επίσης, 100 εκατομμύρια ευρώ σε έργα για την ασφάλεια των πόλεων –συμπεριλαμβανομένης και της αντιμετώπισης της ριζοσπαστικοποίησης. Οι σχετικές προτάσεις βρίσκονται ήδη σε διαδικασία αξιολόγησης. Ακόμη, σημαντικοί πόροι έχουν διατεθεί για την έρευνα στο ζήτημα της καταπολέμησης της ριζοσπαστικοποίησης μέσα από το πρόγραμμα ''Ορίζοντας 2020" το οποίο και εξετάζει τους κινδύνους και τους παράγοντες προστασίας της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης σε νέους ανθρώπους στην Ευρώπη. Η συνεργασία σας με τους αρμόδιους φορείς σε τοπικό επίπεδο είναι πολύ σημαντική. Εσείς, οι τοπικοί φορείς, μπορείτε να συμβάλετε στον εντοπισμό πιθανών κέντρων ριζοσπαστικοποίησης καθώς γνωρίζετε τις περιοχές που αυτό είναι πιθανό να συμβεί.

Με μεγάλη χαρά διαπιστώνω ότι οι προσπαθειές μας έχουν ήδη αρχίσει και παράγουν αποτελέσματα. Το γεγονός ότι βρίσκεστε εδώ καθώς και ότι πολλοί από εσάς έχετε ήδη συνδράμει σε τοπικά και εθνικά σχέδια δράσης, πρωτοβουλίες και συνεργασίες με άλλες πόλεις και φορείς είναι πολύ ενθαρρυντικό.

Θα ήθελα να αναφέρω μερικά παραδείγματα: Στην κοινότητα του Μόλενμπεκ στις Βρυξέλλες, με χρηματοδότηση της ΕΕ, προβάλλεται θεατρική παράσταση στην οποία συμμετέχουν οι μητέρες των ξένων τρομοκρατών μαχητών και μέσα από αυτήν απεικονίζετε ο αγώνας που καταβάλλουν. Η πόλη της Ουτρέχτης διαθέτει μία ηλεκτρονική εφαρμογή για τα σχολεία που χρησιμοποιούν οι δάσκαλοι και οι μαθητές για την καταπολέμηση της ριζοσπαστικοποίησης. Η πόλη της Λιέγης συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιό της στο πλαίσιο προγράμματος ψυχολογικής υποστήριξης για την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης. Οι κοινωνικές υπηρεσίες και οι αστυνομικές αρχές του Ελσίνκι συνεργάζονται με ένα ίδρυμα το οποίο παρέχει στήριξη σε νέους που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της ριζοσπαστικοποίησης. Η πόλη των Βρυξελλών ξεκίνησε ένα έργο για την καταπολέμηση της πόλωσης στα σχολεία, ενώ η πόλη του Ντίσελντορφ δημιούργησε βίντεο με εναλλακτικές αφηγήσεις και στο Μάλμο της Σουηδίας, ένα δίκτυο από μητέρες σε διαφορετικές γειτονιές της πόλης βοηθά και υποστηρίζει άλλες μητέρες ριζοσπαστικοποιημένων νέων. Αυτοί οι ήρωες των κοινοτήτων μπορούν να κάνουν τη διαφορά επί τόπου. Πρέπει να χτίσουμε πάνω σε αυτά τα αποτελέσματα.

Η μακροπρόθεσμη συνεργασία είναι πολύ σημαντική για τη δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης. Τα τελευταία χρόνια, έχουν γίνει πολλά από διάφορους φορείς σε όλα τα επίπεδα. Τώρα είναι η ώρα να κάνουμε ένα βήμα μπροστά, με επίκεντρο το ρόλο των πόλεων μας και με τη συμμετοχή όλων των αρμόδιων φορέων για να αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά τις προκλήσεις της ριζοσπαστικοποίησης στις κοινωνίες μας.

Με βάση την εμπιστοσύνη και την συνεργασία που έχουμε αναπτύξει μπορούμε να καθιερώσουμε συναντήσεις σαν και αυτή. Αυτός είναι ο λόγος που εκφράζω την ικανοποίησή μου για την ιδέα ενός Συμφώνου των Δημάρχων, το οποίο μπορεί να σταθεροποιήσει και να εξειδικεύσει τις σχέσεις αυτές ακόμη περισσότερο, συμπληρωματικά με τις ήδη υφιστάμενες πρωτοβουλίες. Η προσέγγιση αυτή θα μας επιτρέψει να χτίσουμε πάνω σε στέρεα θεμέλια και να διασφαλίσουμε τη συμμετοχή σημαντικού αριθμού πόλεων καθώς και την δέσμευση για υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων, ανέφερε στην ομιλία του ο κ.Αβραμόπουλος.