Απάντηση στην Τουρκία με στρατιωτική συμφωνία Γαλλίας - Κύπρου

Οι προκλήσεις της Τουρκίας στη Κυπριακή ΑΟΖ, με την παρουσία του πλοίου γεωτρύπανου «Πορθητής» δεν μένουν αναπάντητες από τη Λευκωσία, η οποία μπορεί να ικανοποιείται από τις αυστηρές δηλώσεις, ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά δεν μένει σε αυτές. Η χθεσινή υπογραφή συμφωνίας, για χρήση της ναυτικής βάσης «Ευάγγελος Φλωράκης» από τον γαλλικό στόλο, αποτελεί κίνηση, η οποία δεν μένει στον συμβολισμό, αλλά δίνει πρακτικό περιεχόμενο στις δηλώσεις στήριξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξυπηρετώντας και τα συμφέροντα της Γαλλίας στην ανατολική Μεσόγειο.

Οι υπουργοί Αμυνας Κύπρου και Γαλλίας Σάββας Αγγελίδης και Florence Parly, συναντήθηκαν για ακόμα μια φορά στο Παρίσι, και υπέγραψαν συμφωνία για τη χρήση των υποδομών στη ναυτική βάση «Ευάγγελος Φλωράκης» από το Γαλλικό Ναυτικό. Στην επίσημη ανακοίνωση που εκδόθηκε αναφέρεται πως «οι δύο υπουργοί επιβεβαίωσαν εγγράφως την πρόθεση των δύο χωρών για συνεργασία με σκοπό την ενίσχυση των στρατιωτικών ναυτικών δυνατοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας και για ευρεία στρατηγική συνεργασία προς όφελος των ναυτικών δυνάμεων των δυο χωρών».

Πηγές του υπουργείου άμυνας στη Λευκωσία ανέφεραν στο protothema.gr, πως η υπογραφή της συμφωνίας, αποτελεί υλοποίηση της πολιτικής απόφασης που είχαν πάρει από κοινού οι Πρόεδροι Αναστασιάδης και Μακρόν, οι οποίοι αναμένεται να συναντηθούν εκ νέου είτε στο Παρίσι είτε στη Λευκωσία για να ανακοινώσουν τις λεπτομέρειες, στέλνοντας παράλληλα σαφές μήνυμα στην Άγκυρα.

Ο Εμμανουέλ Μακρόν στις 30 Ιανουαρίου μετά από συνάντηση του με τον κ. Αναστασιάδη στη Λευκωσία δεν είχε αφήσει αμφιβολίες για τις προθέσεις των δύο χωρών, δηλώνοντας πως, «η διμερής σχέση μεταξύ της Κύπρου και της Γαλλίας είναι εξαιρετική και τροφοδοτείται από μια υποδειγματική συνεργασία ιδιαίτερα στους τομείς της άμυνας και της ενέργειας. Ειδικότερα», είχε πει, «η Κύπρος αποτελεί έναν ενδιάμεσο σταθμό για το γαλλικό Ναυτικό και ιδιαίτερα για το αεροναυτικό συγκρότημα που σχηματίστηκε γύρω από το αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle.

Υπολογίζω πολύ σε αυτή τη συνεργασία, η οποία απεικονίζει τη φιλοδοξία μιας κυρίαρχης Ευρώπης, η οποία εξασφαλίζει τα μέσα για να προφυλάξει τον εαυτό της. Αυτή η συνεργασία αποτελεί για μένα ένα σημαντικό στοιχείο του ευρωπαϊκού σχεδιασμού άμυνας, τον οποίο έχουμε ενισχύσει πολύ στη διάρκεια του τελευταίου χρόνου». Ο κ. Μακρόν, αν και δεν είχαν εκδηλωθεί τότε οι τουρκικές προκλήσεις, είχε υπενθυμίσει «την αναγκαιότητα να τύχει σεβασμού η κυριαρχία της Κύπρου», εκφράζοντας ανησυχία για τα «περιστατικά που κατ’ επανάληψη λαμβάνουν χώρα στην κυπριακή θάλασσα».

Υπογραφή στο Παρίσι για συνεργασία Γαλλίας + Κύπρου για ενίσχυση των στρατιωτικών ναυτικών δυνατοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας @AngelidesSavvas + @florence_parly / Signature lettre d'intention coopération défense @MarineNationale @cynewsagency @CyprusMFA pic.twitter.com/zqGaPz95UR

— FranceChypre (@FranceaChypre) May 15, 2019

Χθες ο Κύπριος υπουργός άμυνας Σάββας Αγγελίδης ενημέρωσε λεπτομερώς την Γαλλίδα ομόλογο του, για την κλιμάκωση των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας εντός της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και συζήτησαν τρόπους αντίδρασης στο πλαίσιο της ΕΕ. Η Γαλλίδα υπουργός επανέλαβε τη σθεναρή στήριξη της Γαλλίας προς τη Κύπρο και καταδίκασε ταυτόχρονα τις ενέργειες της Τουρκίας, οι οποίες παραβιάζουν όπως είπε το διεθνές δίκαιο, το δίκαιο της θάλασσας και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΑΟΖ της.

Εδώ και αρκετούς μήνες, στη ναυτική βάση στο Μαρί, μεταξύ Λεμεσού και Λάρνακας, γίνονται έργα διεύρυνσης του λιμανιού για να μπορεί να φιλοξενεί μεγάλα πολεμικά πλοία και υποβρύχια του Γαλλικού Ναυτικού. Τα πλοία αυτά θα σταθμεύουν σε μόνιμη βάση και το επιχειρησιακό τους κέντρο θα βρίσκεται στο αεροπλανοφόρο Charles de Gaulle, το οποίο περιπολεί στην ανατολική Μεσόγειο, νοτίως της Κύπρου. Η διοίκηση της βάσης παραμένει στο Κυπριακό Ναυτικό, το οποίο θα μπορεί να αξιοποιεί τις δυνατότητες των γαλλικών συστημάτων. Σε μεταγενέστερο στάδιο αναμένεται η προμήθεια ενός πλοίου ανοικτής θαλάσσης που θα αγοράσει η Κύπρος από τη Γαλλία, ώστε να ενισχύσει τον μικρό στόλο που έχει δημιουργήσει, και ο οποίος αποκτά δυνατότητες περιπολιών σε όλο το εύρος της ΑΟΖ. Προσφάτως αποκτήθηκε και ένα ακόμη πλοίο από το Ισράηλ.

Η Γαλλία επιθυμούσε τη μόνιμη ναυτική της παρουσία στην ανατολική Μεσόγειο, θέλοντας να προστατεύσει τα συμφέροντα της στις γεωτρήσεις που πραγματοποιεί η εταιρεία Total, σε συνεργασία με την ιταλική εταιρεία ΕΝΙ. Παράλληλα, μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, αναλαμβάνει ρόλο ευρωπαϊκής παρουσίας στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, σε μια περιοχή για την οποία πάντοτε επιδείκνυε ενδιαφέρον το Παρίσι.

Η Τουρκία αναζητεί διέξοδο

Η Άγκυρα βλέποντας πως βρίσκεται έξω από τις διεργασίες για την αξιοποίηση του φυσικού πλούτου στην ανατολική Μεσόγειο, επιχειρεί μέσα από τη δημιουργία έντασης να οδηγήσει τις χώρες της περιοχής σε διάλογο για αναγνώριση ηγετικού ρόλου. Ο Ταγίπ Ερντογάν σε δηλώσεις του είχε δείξει πως λαμβάνει υπόψη του τις αντιδράσεις για την στάση της χώρας του, αλλά δεν θέλησε να κάνει βήματα υποχώρησης. Για τον λόγο αυτό είχε αναφέρει πως το ζήτημα των ενεργειακών πόρων, πρέπει να λυθεί με συνεννόηση και διάλογο από όλους, ενώ το υπουργείο Ενέργειας της Τουρκίας έκανε λόγο για win-win συμφωνία. Χθες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, δήλωσε πως το πρόβλημα θα πρέπει να επιλυθεί στη ρίζα του. Έκανε λόγο για μονομερή βήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς χωρίς να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, ενώ ξεκαθάρισε πως αν επιλυθεί το ζήτημα αυτό θα πρέπει οι υδρογονάνθρακες να διοχετευθούν στη διεθνή αγορά μέσω Τουρκίας. Αν δεν γίνει αυτό, τότε «εμείς θα κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε», τόνισε. Διπλωματικές πηγές στη Λευκωσία αναφέρουν πως η λογική στην οποία βασίζει η Τουρκία το επιχείρημα ότι η συγκεκριμένη περιοχή είναι «δική της», είναι η ίδια λογική με την οποία δεν αναγνωρίζει ΑΟΖ στην Κυπριακή Δημοκρατία στα νότια της Κύπρου. Η Τουρκία για τον λόγο αυτό αρνείται πεισματικά την πρόσκληση της Λευκωσίας για διάλογο ώστε να καθοριστούν οι συντεταγμένες των ΑΟΖ των δύο χωρών. Ο λόγος είναι η μη αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η οχύρωση της πίσω από το ψευδοκράτος και τα δήθεν δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων.

Βρετανική κακοφωνία

Η δήλωση του Βρετανού υπουργού Ευρώπης Άλαν Ντάνκαν για κυριαρχία «υπό αμφισβήτηση» στην περιοχή που γίνονται γεωτρήσεις στη κυπριακή ΑΟΖ, προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Λευκωσίας, καθώς αφίσταται από τις έσεις του Λονδίνου, οι οποίες διατυπώθηκαν από την πρεσβεία της στη Λευκωσίας, πριν λίγες ημέρες. Τόσο το κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών όσο και ο Κύπριος Πρόεδρος είναι έντονα ενοχλημένοι από τη δήλωση Ντάνκαν και για αυτό προώθησαν διαβήματα, τόσο σε διπλωματικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Ο Νίκος Αναστασιάδης απέστειλε επιστολή διαμαρτυρίας στη πρωθυπουργό Τερέζα Μέι ενώ ο Βρετανός πρέσβης στη Λευκωσία κλήθηκε στο υπουργείο εξωτερικών και του επιδόθηκε διάβημα.

Όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, η κυπριακή κυβέρνηση προτάσσει το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμία βάση στο επιχείρημα πως βρίσκεται υπό αμφισβήτηση η κυπριακή ΑΟΖ και ιδιαιτέρως η περιοχή στην οποία βρίσκεται το πλοίο «Πορθητής». Το σημείο στο οποίο απειλεί με γεώτρηση η Τουρκία βρίσκεται μόλις 34 ναυτικά μίλια από τις ακτές της Κύπρου και 30 ναυτικά μίλια μέσα από τη μέση γραμμή που προνοεί το διεθνές δίκαιο. Επίσης το σημείο βρίσκεται 80 ναυτικά μίλια μακριά από την Τουρκία. Άρα, δεν υπάρχει καμία λογική στο επιχείρημα ότι η περιοχή ανήκει στην Τουρκία. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος που επικαλούνται τα δήθεν δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, καθώς αναγνωρίζουν ότι το επιχείρημα για τουρκική ΑΟΖ δεν μπορεί να σταθεί πουθενά με αξιώσεις. Ωστόσο, αυτό που στην ουσία συμβαίνει είναι το ότι αν αμφισβητήσει κάποιος την περιοχή, καθώς δεν υπάρχει συμφωνία και οριοθέτηση, τότε υπάρχει αυτή η σκιά (γκρίζα ζώνη) η οποία δημιουργεί τα προβλήματα στην περιοχή.