Τέλος στους ποινικούς κώδικες του ΣΥΡΙΖΑ: Όλες οι αλλαγές άρθρο κατ' άρθρο

Φρένο στη δυνατότητα αποφυλάκισης των τρομοκρατών της «17 Νοέμβρη» αλλά και επικίνδυνων εγκληματιών βάζει η κυβέρνηση με πάγωμα έως τις 16 Σεπτεμβρίου του νέου Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας που ψήφισε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ λίγες μέρες πριν από τις εκλογές.

Παράλληλα το υπουργείο Δικαιοσύνης επεξεργάζεται τις αλλαγές που θα φέρει για ψήφιση το συντομότερο δυνατό στη Βουλή προκειμένου να σταματήσει ένα ντόμινο ευνοϊκών διατάξεων που έχουν ως αποτέλεσμα αποφυλακίσεις όπως αυτή του Αριστείδη Φλώρου.

Ανάμεσα στις αλλαγές που έχει δρομολογήσει η νέα ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η τροποποίηση άρθρων του νέου Ποινικού Κώδικα βάσει των οποίων μετατρέπονται μια σειρά από κακουργήματα σε πλημμελήματα, η ελάφρυνση ποινών για μια σειρά αδικήματα όπως η εμπορία ναρκωτικών, η εμπορία όπλων, η αρχαιοκαπηλία κ.λπ. Επίσης, η μετατροπή του αδικήματος της κατοχής μολότοφ από πλημμέλημα σε κακούργημα, αλλά και αυτό της δωροδοκίας-δωροληψίας στο Δημόσιο ξανά σε κακούργημα.

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Τσιάρας μαζί με τον υφυπουργό και τέως αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου Δημήτρη Κράνη, τον νέο γενικό γραμματέα του υπουργείου Πάνο Αλεξανδρή, αλλά και μια αφανή ομάδα μαχόμενων δικηγόρων και νομικών ξεκινούν αμέσως μετά τις προγραμματικές δηλώσεις την αποξήλωση των διατάξεων εκείνων που μείωσαν τις ποινές και καθιέρωσαν την αποφυλάκιση ατόμων υψηλού κινδύνου, αλλά και την ατιμωρησία των παραβατικών ατόμων που έχουν καταδικαστεί πολλάκις σε ισόβια. Στόχος της νέας ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η κατάργηση ή τροποποίηση των άρθρων εκείνων που ελαστικοποιούν ή μηδενίζουν τις ποινές για παραβάσεις επαχθών εγκλημάτων και εγκλημάτων τρομοκρατίας, κάτι που οδηγεί σε αποφυλακίσεις.

Αξίζει να αναφερθεί ότι καθημερινά στον Ποινικό Κώδικα ανακαλύπτονται αδικήματα τα οποία μετατρέπονται σε πλημμελήματα και στη συνέχεια εξαλείφονται, ενώ για άλλα πλημμελήματα που καταργούνται δεν προβλέπονται καν διοικητικές κυρώσεις. Για παράδειγμα, η διατάραξη της κοινής ησυχίας καταργήθηκε ως πλημμέλημα, ενώ για τους παραβάτες δεν προβλέπεται καμία διοικητική κύρωση.

Ποια άρθρα τροποποιούνται άμεσα

Σύμφωνα με πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος», η ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης επιδιώκει στον συντομότερο δυνατό χρόνο να επιφέρει τροποποιήσεις και καταργήσεις του νέου Ποινικού Κώδικα, έτσι ώστε να αποφευχθούν οι αποφυλακίσεις πολυϊσοβιτών, ατόμων που έχουν διαπράξει βαριά αδικήματα κ.λπ.

Ειδικότερα, ως προς το δικαίωμα που έχουν πλέον με τον νέο Ποινικό Κώδικα οι καταδικασθέντες για τρομοκρατικές ενέργειες (17Ν κ.λπ.) να αιτηθούν υφ’ όρους αποφυλάκιση εφόσον έχουν συμπληρώσει 16 χρόνια φυλάκισης, για το υπουργείο Δικαιοσύνης είναι πρώτης προτεραιότητας τροποποίηση.

Στο πλαίσιο αυτό για να εξαλείψει ή να περιορίσει το ενδεχόμενο αυτό θα νομοθετήσει σειρά ρυθμίσεων με δικονομικές δικλείδες οι οποίες δεν θα επιτρέπουν στους καταδικασθέντες για τρομοκρατία να αποφυλακιστούν με κατ’ οίκον περιορισμό. Κατά συνέπεια το άρθρο 110Α του νέου Ποινικού Κώδικα θα καταργηθεί και θα επανέλθει το παλαιό αυστηρότερο νομοθετικό πλαίσιο. Παράλληλα με άλλες διατάξεις θα επέλθουν αλλαγές στα άρθρα εκείνα του νέου Ποινικού Κώδικα, τα οποία μειώνουν τις ποινές και μετατρέπουν κακουργήματα σε πλημμελήματα.

Από τα πρώτα άρθρα που θα καταργηθούν είναι το 463 του νέου Ποινικού Κώδικα, που αφορά στη μείωση των ποινών και τους ειδικούς ποινικούς νόμους.

Να σημειωθεί ότι άρθρο αυτό καταλαμβάνει την ελάφρυνση των ποινών για μια σειρά αδικημάτων όπως η εμπορία ναρκωτικών, η εμπορία όπλων, η αρχαιοκαπηλία κ.λπ., όπου με τα νέα δεδομένα επιβάλλονται ποινές από ένα έτος φυλάκιση έως 6 έτη κάθειρξη.

Το άρθρο 272 του νέου Ποινικού Κώδικα που αφορά την προμήθεια και κατοχή εκρηκτικών υλών, αλλά και κατασκευή μολότοφ θα δεχθεί σειρά τροποποιήσεων.

Όπως επισημαίνει ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Γώγος, «έχει προκαλέσει έκπληξη η μετατροπή του αδικήματος της παρασκευής προμήθειας και κατοχής εκρηκτικών υλών ή εκρηκτικών βομβών σε πλημμέλημα». Και αυτό γιατί «ακόμα και αν θεωρήσουμε ότι η κατοχή και η προμήθεια θα μπορούσαν να παραμείνουν πλημμελήματα, η παρασκευή εκρηκτικών βομβών είναι άμεση ανάγκη να διορθωθεί και να λάβει τον ορθό νομικό της χαρακτήρα, αυτόν της κακουργηματικής πράξης».

Τροποποίηση θα δεχτεί και το άρθρο 299 του νέου Ποινικού Κώδικα που αφορά το αδίκημα της ανθρωποκτονίας. Πρακτικά σήμερα είναι δυνατή η επιβολή ποινής έως 10 χρόνια και με αναγνώριση ελαφρυντικού μπορεί να επιβληθεί ποινή φυλάκισης, μόλις 5 ετών για απώλεια ανθρώπινης ζωής.

Τα άρθρα 236 και 237 του νέου Ποινικού Κώδικα, που αντιμετωπίζουν το αδίκημα της δωροδοκίας και δωροληψίας ως πλημμέλημα και μετά βεβαιότητας οδηγούν υποδίκους στο σπίτι τους, θα τροποποιηθούν και θα επανέλθουν στο παλαιό νομοθετικό πλαίσιο.

Τροποποίηση θα δεχθεί και το άρθρο 106 που αφορά τη διαγωγή των κρατουμένων στα καταστήματα κράτησης σε συνδυασμό με τις προϋποθέσεις της αποφυλάκισής τους.


Τα άρθρα που αλλάζουν

Στις πρώτες προτεραιότητες της ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η τροποποίηση ή η κατάργηση των εξής άρθρων του νέου Ποινικού Κώδικα:

• Το 106 που αφορά τη διαγωγή του κρατουμένου μέσα στις φυλακές.
• Το 110 Α το οποίο αφορά μέλη τρομοκρατικών οργανώσεων και γενικότερα τους καταδικασθέντες για τρομοκρατία.
• Το 236 και 237 για τη δωροδοκία και τη δωροληψία.
• Το 299 για ανθρωποκτονία.
• Το 272 για κατασκευή εκρηκτικών, μολότοφ κ.λπ.
• Το 463 για τους ειδικούς ποινικούς νόμους και τη μείωση των ποινών.

Η πρώτη αποφυλάκιση ήταν του Αριστείδη Φλώρου

Την ίδια στιγμή οι ποινικολόγοι έχουν ήδη ετοιμάσει έναν άτυπο κατάλογο κρατουμένων οι οποίοι σύμφωνα με τα νέα δεδομένα έχουν τη δυνατότητα να αποφυλακιστούν άμεσα είτε με περιοριστικούς όρους είτε με το γνωστό ηλεκτρονικό βραχιολάκι. Με fast track διαδικασίες ο Αριστείδης Φλώρος, οποίος εξέτιε ποινή 21 ετών κάθειρξης, με απόφαση του Πενταμελούς Εφετείου Κακουργημάτων, 17 ημέρες μετά την εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα που φέρει την υπογραφή του τέως υπουργού Δικαιοσύνης Μιχάλη Καλογήρου, αποφυλακίστηκε με περιοριστικούς όρους.

Να σημειωθεί ότι η εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα και του νέου Κώδικα Ποινικής Δικονομίας άρχισε εσπευσμένα την 1η Ιουλίου 2019. Οι περιοριστικοί όροι που του επιβλήθηκαν είναι η απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, η εμφάνιση δύο φορές τον μήνα στο Αστυνομικό Τμήμα της περιοχής του και εγγύηση 50.000 ευρώ. Πάντως, πρέπει να τονιστεί ότι με κανένα νομοθετικό δεδομένο ο Αριστείδης Φλώρος δεν θα αποφυλακιζόταν εάν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στο παρά πέντε των εθνικών-βουλευτικών εκλογών δεν ψήφιζε στη Βουλή με διαδικασίες εξπρές τον νέο Ποινικό Κώδικα.

Το «αγκάθι» του ευνοϊκότερου νόμου

Το μεγάλο νομικό αγκάθι που καλείται να αντιμετωπίσει ο υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Τσιάρας είναι η ευνοϊκότερη ποινική μεταχείριση των καταδικασθέντων. Δηλαδή, σε περίπτωση που υπάρξει άπαξ ευνοϊκή διάταξη για καταδικασθέντες υπερισχύει κάθε άλλης δυσμενέστερης διάταξης. Ωστόσο, αυτό αναμένεται να ξεπεραστεί άμεσα με τις αλλαγές που θα γίνουν στον Ποινικό Κώδικα καθώς θα προβλεφθούν ανάλογες νομικές δικλίδες.

Δυνατότητα αποφυλάκισης

Σε εφαρμογή του νέου Ποινικού Κώδικα άμεσα έχουν δικαίωμα αποφυλάκισης, εφόσον υποβάλουν αίτημα, τα μέλη της 17Ν, μεταξύ των οποίων ο αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, που εκτίει ποινή 17 φορές ισόβια και 25 χρόνια κάθειρξη, ο Σάββας και ο Χριστόδουλος Ξηρός και ο Βασίλης Τζωρτζάτος. Από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, αν δεν παγώσουν οι κώδικες, έχει δικαίωμα να αιτηθεί την αποφυλάκισή του και ο πολυϊσοβίτης Δημήτρης Κουφοντίνας.

Ο «Λουκάς» της 17Ν δικαιούται να υποβάλει αίτημα αποφυλάκισης αργότερα σε σχέση με τα άλλα μέλη της οργάνωση, καθώς όταν είχαν συλληφθεί τα περισσότερα μέλη της, εκείνος κρυβόταν στο Αγκίστρι και τον Σεπτέμβριο του 2002 προσήλθε αυτοβούλως στη ΓΑΔΑ και παραδόθηκε. Σύμφωνα με το άρθρο 110Α του νέου Ποινικού Κώδικα, όποιος εκτίει περισσότερες ποινές ισόβιας κάθειρξης μετά το 16ο έτος της έκτισης της ποινής του απολύεται υπό τον όρο του κατ’ οίκον περιορισμού (με ή χωρίς βραχιολάκι).

Αξιοσημείωτο είναι, όπως επισημαίνει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Γώγος, «το γεγονός ότι ουδεμία σημασία έχει η άσκηση ποινικής δίωξης για άλλο αδίκημα, αφού η κατ’ οίκον έκτιση δεν αποκλείεται γι' αυτόν τον λόγο, αλλά μόνον αν υπάρχει άλλη αμετάκλητη καταδίκη κατά το χρόνο εκτέλεσης της ποινής». Πάντως, συνεχίζει ότι «σε κάθε περίπτωση στο άρθρο 105Β (παράγραφος 6) του νέου Ποινικού Κώδικα ορίζεται ότι ακόμα και για όσους έχουν πολλαπλές ισόβιες καθείρξεις (πολυϊσοβίτες) ο μέγιστος χρόνος παραμονής στη φυλακή είναι τα 25 έτη».

Επαμεινώνδας Κορκονέας

Στο τέλος του μήνα θα εκδοθεί η απόφαση του Μεικτού Ορκωτού Εφετείου για τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου τον Δεκέμβριο του 2008 στο κέντρο της Αθήνας από τον Επαμεινώνδα Κορκονέα, ο οποίος μέχρι τώρα έχει εκτίσει 11 χρόνια (σε πρώτο βαθμό είχε καταδικαστεί σε ισόβια κάθειρξη).

Ο συγκατηγορούμενος και συνάδελφός του Βασίλης Σαραλιώτης έχει καταδικαστεί σε 10 χρόνια κάθειρξη για συνέργεια στην επίμαχη ανθρωποκτονία, αλλά βρίσκεται εκτός φυλακής μέχρι την έκδοση απόφασης του Εφετείου.

Πάντως, η εισαγγελική πρόταση ζητά την απαλλαγή του Βασίλη Σαραλιώτη (σε αντίθετη περίπτωση θα επιστρέψει στη φυλακή να εκτίσει την ποινή του) και τη μετατροπή της κατηγορίας για τον Κορκονέα από ανθρωποκτονία με πρόθεση σε ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο.

Σύμφωνα με τον νέο Ποινικό Κώδικα, το αδίκημα της ανθρωποκτονίας έχει τροποποιηθεί ουσιαστικά και πλέον επιβάλλεται διαζευκτική ποινή είτε ισόβιας είτε προσωρινής κάθειρξης από 10 έως 15 έτη.

Όπως αναφέρει ο κ. Γώγος, «η διαζευκτική ποινή από τη φύση της δημιουργεί πολλά ερωτήματα για το πώς θα εφαρμοστεί στην πράξη». Και εξηγεί: «Στην επίδικη περίπτωση, η εισαγγελική πρόταση αφορούσε μετατροπή της κατηγορίας σε ανθρωποκτονία από ενδεχόμενο δόλο. Με τον παλαιό Ποινικό Κώδικα η συγκεκριμένη μετατροπή δεν επιδρούσε στο πλαίσιο της ποινής, που παρέμενε ισόβια κάθειρξη. Με το νέο όμως νομικό καθεστώς θα μπορούσε κάλλιστα να εφαρμοστεί η επιεικέστερη διάταξη της πρόσκαιρης κάθειρξης και να σπάσουν τα ισόβια, ενώ η ποινή θα μπορούσε να είναι χαμηλότερη με την αναγνώριση ενός ελαφρυντικού. Ωστόσο, εάν σπάσουν τα ισόβια και επιδικαστεί μια χαμηλότερη ποινή, ο Κορκονέας θα μπορεί να διεκδικήσει την αποφυλάκισή του υπό όρους, έχοντας, ήδη, εκτίσει μεγάλο μέρος της ποινής του».

Αλκέτ Ριζάι

Ένας ακόμη που μπορεί να πάρει το «διαβατήριο» της αποφυλάκισης είναι ο γνωστός Αλκέτ Ριζάι, ο οποίος βρίσκεται εδώ και 16 χρόνια στη φυλακή, με εξαίρεση τις δύο μικρής διάρκειας αποδράσεις του. Ο κακοποιός βαρύνεται με δολοφονίες, εμπόριο ναρκωτικών, κινηματογραφική απόδραση από τον Κορυδαλλό με ελικόπτερο κ.λπ.
Έτσι, εφόσον έχει εκτίσει τα 16 έτη από τη συνολική ποινή τού παρέχεται η δυνατότητα για υφ’ όρους απόλυση με την κατ’ οίκον έκτιση της ποινής. Αντίθετα, ο παλαιός Ποινικός Κώδικας για την αποφυλάκιση απαιτούσε την έκτιση των 25 ετών.

Κλοπές

Ο νέος Ποινικός Κώδικας επέφερε αλλαγές και στις διατάξεις εκείνες που αφορούν τις κλοπές και κατάργησε το αδίκημα της διακεκριμένης κλοπής. Με τον παλαιό Ποινικό Κώδικα η κλοπή διωκόταν σε βαθμό κακουργήματος εάν είχε τελεστεί από δύο ή περισσότερους δράστες, που είχαν ενωθεί για να διαπράττουν κλοπές ή ληστείες και «εάν η πράξη τελέστηκε από πρόσωπο που διαπράττει κλοπές ή ληστείες κατ’ επάγγελμα ή κατά συνήθεια ή αν η συνολική αξία των αντικειμένων της κλοπής υπερβαίνει το ποσό των 120.000 ευρώ».
Ωστόσο, σύμφωνα με τα νέα δεδομένα, καταργείται η διακεκριμένη περίπτωση κλοπής, αφού μόνη προϋπόθεση για να θεωρηθεί κακούργημα η κλοπή είναι η αξία των κλοπιμαίων να υπερβαίνει τα 120.000 ευρώ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η κλοπή με λεία 110.000 ευρώ θα δικάζεται στο Αυτόφωρο Τριμελές και οι πορτοφολάδες, οι οποίοι κατά κανόνα δραστηριοποιούνται στα μέσα μαζικής μεταφοράς, θα έχουν πλημμεληματική ποινή.

Επιβεβλημένη η τροποποίηση

Ο δικηγόρος Κωνσταντίνος Γώγος μόλις ψηφίστηκε από τη Βουλή ο νέος Ποινικός Κώδικας και ο νέος Κώδικας Ποινικής Δικονομίας, τους εξέδωσε σε δύο αυτοτελείς τόμους. Με αφορμή τις επικείμενες τροποποιήσεις δήλωσε στο «ΘΕΜΑ»:

«Η τροποποίηση των διατάξεων του Ποινικού Κώδικα είναι επιβεβλημένη προκειμένου να επανέλθει η ομαλότητα στην κοινωνία. Είναι δε υποχρέωση της νομοθετικής εξουσίας όσο και της νομικής κοινότητας να διορθώσουμε τα σφάλματα του παρελθόντος διορθώνοντας ένα νομικό κείμενο που θα αντέξει στον χρόνο και θα το αποδεχθεί η κοινωνία.

Η νέα πολιτική ηγεσία έχει την ευκαιρία να φέρει για πρώτη φορά αλλαγή και στην επιλογή των προσώπων που θα συμμετέχουν στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές καλώντας δικηγόρους που δικάζουν καθημερινά στα δικαστήρια και έχουν τη γνώση της νομικής αγοράς».