Μενδώνη για Ελληνικό: Εμβληματική επένδυση που πρέπει να προχωρήσει

Τις προτεραιότητές της για το υπουργείο Πολιτισμού παρουσίασε η Λίνα Μενδώνη, στην επαφή της με δημοσιογράφους, στην αυλή του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου.

Έχοντας δίπλα της τους συνεργάτες της, τον γενικό γραμματέα Γιώργο Διδασκάλου και τον γενικό γραμματέα σύγχρονου πολιτισμού Νικόλα Γιατρομανωλάκη, η κυρία Μενδώνει αναφέρθηκε στους στόχους της για το Ελληνικό, τη μετατροπή μεγάλων μουσείων σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου στο πρότυπο του Μουσείου της Ακρόπολης, τον τρόπο επιλογής καλλιτεχνικών διευθυντών μεγάλων πολιτιστικών οργανισμών που κινδυνεύουν να μείνουν ακέφαλοι, όπως το Εθνικό Θέατρο, το Φεστιβάλ Αθηνών, το πολύπαθο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης.

Για το Ελληνικό, η κυρία Μενδώνη σημείωσε ότι πρόκειται για μια εμβληματική επένδυση η οποία πρέπει να προχωρήσει. «Ως υπουργείο δεν θα αποποιηθούμε τον ρόλο μας για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά δεν θα επιτρέψουμε και την εργαλειοποίηση της από κάποιους» πρόσθεσε.

Η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) θα τροποποιηθεί και για τον λόγο αυτό θα επανεισαχθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Αυτή τη φορά όμως θα συζητηθεί και στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, αφού αυτό είναι το αρμόδιο για κρίνει το ζήτημα των τεσσάρων κτιρίων στο μητροπολιτικό πάρκο του Ελληνικού.

Οικονομικό εργαλείο ο πολιτισμός

Παράλληλα, η υπουργός εκτίμησε ότι ο πολιτισμός, ως οικονομικό εργαλείο που προωθεί την τοπική και την εθνική οικονομία, μπορεί να είναι αυτοχρηματοδοτούμενος.

«Προφανώς μας ενδιαφέρουν τα έσοδα, διότι θέλουμε τα χρήματα αυτά να ανακυκλώνονται. Ο πολιτισμός χωρίς λεφτά δεν γίνεται. Στόχος του ΥΠΠΟΑ είναι ο πολιτισμός να μπορεί να είναι αυτοχρηματοδοτούμενος», ανέφερε, λέγοντας ότι σημασία θα δοθεί στην αξιοποίηση και εκμετάλλευση των δυνατοτήτων του ως οικονομικού εργαλείου.

Η κυρία Μενδώνη έθεσε ως προτεραιότητα την αξιοποίηση κάθε διαθέσιμου πόρου και όχι μόνο του ΕΣΠΑ, που έχει πολύ χαμηλή απορροφητικότητα. Σημασία έδωσε και στη δυνατότητα να ανοίξουν θέσεις εργασίας για ανθρώπους υψηλών προσόντων.

Σε αυτό το πλαίσιο, δεν απέκλεισε μια συνεργασία με τις τράπεζες, ώστε να υποστηρίζονται νέοι δημιουργοί μέσω χαμηλότοκων δανείων με προνομιακούς όρους, προκειμένου να υπάρξει ενίσχυση των πολιτιστικών και δημιουργικών βιομηχανιών.

Πάντως, παραδέχθηκε ότι η ίδια δεν έχει κάποιο μαγικό ραβδάκι και ότι χρειάζεται χρόνος για τα σημαντικά ζητήματα.


Επέκταση Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου

Όσον αφορά την επέκταση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου (ΕΑΜ) προς το Ακροπόλ και τη σύνδεσή του με το Πολυτεχνείο, η κ. Μενδώνη επιμένει στο όραμα της δημιουργίας ενός υπερτοπικού πολιτιστικού και εκπαιδευτικού πόλου. «Δεν στοχεύουμε μόνο στην εξυγίανση της περιοχής αλλά στη δημιουργία ενός διεθνούς πόλου ενδιαφέροντος που θα ξεπερνά την Αθήνα και την Ελλάδα», δήλωσε.

Σε πρώτο πλάνο βρίσκεται η επέκταση του Αρχαιολογικού Μουσείου εν υπογείω, κάτω δηλαδή από τον χώρο του προκηπίου, το οποίο και θα μεγαλώσει το μουσείο κατά δύο ή ακόμα και τρεις φορές. «Στόχος μας είναι να δώσουμε την απαιτούμενη ανάσα στο ΕΑΜ, να εκθέσει σωστά τις συλλογές του διευρύνοντας το εμβαδόν του» τόνισε η υπουργός. Αυτήν τη στιγμή το ΕΑΜ καλύπτει περίπου 16.500 τ.μ. στα οποία εκτίθενται μόνο μέρος των αρχαιοτήτων του που ξεπερνούν τις 100.000. «Με τη δημιουργία δύο επιπέδων υπογείως, κάθε ένα από τα οποία θα έχει έκταση 15.000 τ.μ. θα είναι ουσιαστικά σαν να έχουμε τρία μουσεία» είπε η υπουργός και ενημέρωσε πως με την ήδη εξασφαλισμένη χορηγία του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος θα ξεκινήσουν προσεχώς οι μελέτες σκοπιμότητας, «που δεν έχουν προηγηθεί για κανένα ελληνικό μουσείο, παρότι θεωρούνται αυτονόητες στην Ευρωπαϊκή Ένωση». Η μελέτη θα υποδείξει και το ακριβές χρονοδιάγραμμα του έργου.

Η επέκταση του ΕΑΜ θα έχει ως απόληξη το Ακροπόλ, το οποίο σχεδιάζεται να φιλοξενήσει, στο ισόγειο το μεγάλο πωλητήριο του Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων και Απαλλοτριώσεων (ΤΑΠΑ) και στον τελευταίο όροφο ένα εστιατόριο με θέα την πόλη. Όπως δήλωσε η κ. Μενδώνη, το Πολυτεχνείο θα κρατήσει την αυτοτέλειά του και η Αρχιτεκτονική Σχολή δεν πρόκειται να σταματήσει τη λειτουργία της.


Αλλαγή καθεστώτος στα μουσεία και πρόσληψη αρχαιοφυλάκων

Η υπουργός αναφέρθηκε ακόμη στην αλλαγή του καθεστώτος των μουσείων που δεν συνδέονται απευθείας με κάποια εφορεία αρχαιοτήτων και καταγράφονται στο οργανόγραμμα του υπουργείου ως ξεχωριστές δημόσιες υπηρεσίες. Δήλωσε ότι αυτά είναι περίπου οκτώ (ανάμεσα τους βρίσκονται το Εθνικό Αρχαιολογικό και το Βυζαντινό Μουσείο) και ότι η αλλαγή τους σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), στο πρότυπο του Μουσείου της Ακρόπολης, θα γίνει σε βάθος χρόνου. «Θέλουμε να επεξεργαστούμε ένα νομικό πλαίσιο που θα δημιουργήσει κρατικά μουσεία, τα οποία θα έχουν την αυτοτέλεια τους αλλά θα ακολουθούν τη μουσειακή πολιτική την οποία θα χαράσσει το ΥΠΠΟΑ. Μέχρι το τέλος του 2019 θέλω να πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να δώσουμε ένα πρώτο κείμενο σε διαβούλευση» είπε η υπουργός τονίζοντας ότι η μετατροπή των μουσείων σε ΝΠΔΔ θα τους επιτρέψει να διαχειρίζονται καλύτερα τα του οίκου τους και να συνεργάζονται με τις αρχαιολογικές υπηρεσίες προκειμένου να προβάλλονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι συλλογές τους. Ακόμη, ανέφερε ότι δεν θα αλλάξει το καθεστώς απασχόλησης των εργαζομένων με το ΥΠΠΟΑ.

Όπως ενημέρωσε η κ. Μενδώνη, σήμερα είχε επικοινωνία και με τον πρόεδρο του ΑΣΕΠ που της ανακοίνωσε ότι αναρτώνται οι προσωρινοί πίνακες για την πρόσληψη 200 αρχαιοφυλάκων, ως μονίμων υπαλλήλων. Πρόκειται για την εξαγγελία που είχε κάνει από τη Νίσυρο ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας το 2016.

Εποπτευόμενοι οργανισμοί και επιχορηγήσεις

Σχετικά με τους ακέφαλους οργανισμούς (το Εθνικό Θέατρο, το Ελληνικό Φεστιβάλ, το ΕΜΣΤ και το Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης) η υπουργός Πολιτισμού ξεκαθάρισε ότι το διοικητικό δυναμικό θα αντικατασταθεί με νέο, με εξαίρεση κάποια μέλη ΔΣ εποπτευόμενων φορέων των οποίων η θητεία κρίθηκε επιτυχημένη. Όπως δήλωσε η υπουργός, οι διαγωνισμοί που είχε προκηρύξει για τις θέσεις η προηγούμενη πολιτική ηγεσία έχουν ανασταλεί και το υπουργείο «θα πάρει την ευθύνη της επιλογής των προσώπων που θα αναλάβουν επικεφαλής».

Στο νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος που έρχεται προσεχώς στην Ολομέλεια της Βουλής, προβλέπεται κατάργηση των 13 πρώτων άρθρων του νόμου 4369/2016 που προέβλεπε προκηρύξεις και για τους καλλιτεχνικούς διευθυντές. Η υπουργός είπε ότι μαζί με τους συνεργάτες της ήδη συζητούν πώς θα γίνει στο μέλλον η κατάρτιση προκηρύξεων προκειμένου να μην στερείται η δυνατότητα σε προσωπικότητες με εμπειρία και έργο να υποβάλουν αίτηση εξαιτίας κάποιων κριτηρίων. «Η καλλιτεχνική δημιουργία δεν μπορεί να υπάγεται σε γραφειοκρατικού τύπου διαδικασίες» υπογράμμισε.

Σχετικά με τις επιχορηγήσεις στις παραστατικές τέχνες, η υπουργός τόνισε πως ο θεσμός στήριξης της σύγχρονης δημιουργίας στο θέατρο και στον χορό θα συνεχίσει κανονικά κι απρόσκοπτα.

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Εθνική Πινακοθήκη και Μετρό Θεσσαλονίκης

Οι εξαγγελίες των προκατόχων της για τα εγκαίνια του ΕΜΣΤ το προσεχές φθινόπωρο βρίσκουν συγκρατημένη την υπουργό Πολιτισμού που θέτει ως προτεραιότητα την αποκατάσταση του διοικητικού καθεστώτος του οργανισμού (διορισμό διευθυντή και ΔΣ). «Ακόμα κι αν το μουσείο ανοίξει τον Οκτώβριο μας ενδιαφέρει να λειτουργήσει σωστά, αφού ένα μουσείο συνδέεται πάντα με το όραμα του διευθυντή του», είπε. Ενώ σχετικά με την Εθνική Πινακοθήκη, η κ. Μενδώνη εξέφρασε τη βεβαιότητα της πως δεν θα παραδοθεί σε λειτουργία το 2020 τονίζοντας πως το στοίχημα θα είναι σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες, ν' ανοίξει το 2021.

Αναφορικά με τα έργα στο μετρό Θεσσαλονίκης, η υπουργός δεν προχώρησε σε διευκρινήσεις σχετικά με την πορεία των εργασιών σε σχέση με τις αρχαιότητες . Είπε μόνο πως ζήτησε να της σταλεί η επιστημονική έρευνα του αρμόδιου εφόρου Αρχαιοτήτων της Πόλης Θεσσαλονίκης για τα ευρήματα στον σταθμό της Αγίας Σοφίας.

Μετεγκατάσταση του ΥΠΠΟΑ

Το ζήτημα της μετεγκατάστασης των υπηρεσιών του υπουργείου στους κατάλληλους χώρους, επανέφερε η κ. Μενδώνη. Η υπουργός δήλωσε πως έχει γίνει συμφωνία από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία για την αξιοποίηση του ξενοδοχείου Ματζέστικ το οποίο ανήκει στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το κόστος αποκατάστασης του κτιρίου (από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία) ανέρχεται σε 12 εκατομμύρια ευρώ, το οποίο η τωρινή ηγεσία αξιολογεί ως εξαιρετικά υψηλό, γι' αυτό και θα γίνει έλεγχος της κατατεθειμένης μελέτης.

Τέλος, η υπουργός πρόσθεσε ότι έχουν ήδη ξεκινήσει εργασίες αλλαγής της όψης που έχει η είσοδος του ΥΠΠΟΑ στην Μπουμπουλίνας από την Υπηρεσία Αναστήλωσης Νεώτερων και Σύγχρονων Μνημείων.